Hiểm họa từ sao chổi khổng lồ

Những sao chổi khổng lồ đang lượn lờ ở rìa hệ mặt trời trên thực tế nguy hiểm hơn cả các tiểu hành tinh, có thể đe dọa sự sống trên trái đất hơn chúng ta vẫn nghĩ.

Cộng đồng thiên văn học ở Anh vừa có cảnh báo về mối đe dọa từ sao chổi khổng lồ – Ảnh: NASA

Trước đây, giới chuyên gia tập trung sự chú ý vào vành đai tiểu hành tinh nằm giữa sao Hỏa và sao Mộc để dự đoán thảm họa có thể hủy diệt địa cầu. Tuy nhiên, báo cáo trên chuyên san Astronomy & Geophysics lại đề cập đến một nguy cơ khác: sao chổi khổng lồ (còn gọi là centaur). Theo đó, các centaur xuất phát từ rìa hệ mặt trời được cho là mối đe dọa nghiêm trọng hơn gấp nhiều lần so với tiểu hành tinh, vốn là các thiên thể bắt nguồn gần ngôi sao trung tâm của chúng ta.

Centaur có kích thước bề ngang dao động từ 50 đến 100 km, di chuyển trên quỹ đạo bất ổn gần các hành tinh lớn trong hệ mặt trời. Trong hai thập niên qua, giới khoa học gia phát hiện được hàng trăm sao chổi khổng lồ ở khu vực gần sao Mộc, sao Thổ, sao Thiên vương và Hải vương tinh. Chẳng hạn, mặt trăng Phoebe của sao Thổ có thể từng là một sao chổi lớn, đã bị giam cầm bởi trọng lực của hành tinh. Đôi khi, ảnh hưởng trọng lực của những hành tinh này có thể quăng centaur về phía trái đất. Tạm thời vẫn chưa xác định được bất kỳ nguy cơ nào đối với trái đất, nhưng việc phát hiện sự tồn tại của cộng đồng đông đảo các centaur đã thúc đẩy một nhóm thiên văn học người Anh đánh giá lại mối đe dọa từ các thiên thể đó.

Ước tính hiện đã xác định được một trong số các centaur trên cứ mỗi 40.000 đến 100.000 năm lại cắt ngang quỹ đạo trái đất 1 lần, và vào thời điểm này sao chổi được cho là bị vỡ ra thành bụi và từng khối nhỏ có thể va chạm với địa cầu. Đây là những vụ va chạm có thể chịu trách nhiệm cho những biến đổi đột ngột của môi trường trái đất trong quá khứ; thậm chí chúng còn có thể liên quan đến sự kiện tuyệt chủng hàng loạt của khủng long cách đây 65 triệu năm. Giáo sư Bill Napier của Đại học Buckingham (Anh), một trong các tác giả cuộc nghiên cứu, cảnh báo rằng dựa trên những thay đổi đột biến của môi trường trái đất từng được ghi nhận trong lịch sử, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của các nền văn minh cổ đại, có thể nói rằng từng có một centaur lượn gần trái đất cách đây khoảng 30.000 năm. Nó được cho là đã phóng thích những mảnh vụn có đường kính lên đến vài ki lô mét, và một số lao thẳng vào địa cầu. Những vụ thay đổi khí hậu đột ngột khác, cách đây từ 10.000 đến 2.300 năm trước Công nguyên, càng cung cấp thêm chứng cớ cho thấy centaur có thể là “hung thủ” khiến môi trường trở nên bất thường.

“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy cần phải căng rộng tầm mắt vượt qua không gian gần với trái đất, vươn đến quỹ đạo của sao Mộc để tìm các centaur. Nếu chúng tôi đúng, những sao chổi xa xôi trên có thể tạo ra những nguy cơ hết sức nghiêm trọng, và đã đến lúc cần phải hiểu chúng rõ hơn”, theo Giáo sư Napier.

Hạo Nhiên

Theo Thanhnien