Hezbollah sẽ bị tác động ra sao sau khi thủ lĩnh của nhóm bị Israel tiêu diệt
Cuộc tấn công của Israel vào một boongke ngầm ở Beirut ( Liban), khiến thủ lĩnh Hezbollah thiệt mạng đã để lại một khoảng trống lớn ở vị trí lãnh đạo của lực lượng dân quân phi nhà nước được trang bị vũ khí mạnh nhất thế giới, đồng thời phủ bóng đen bất ổn lên tương lai của nhóm này.
Những tòa nhà bị phá hủy sau cuộc không kích của Israel xuống ngoại ô Beirut, Liban ngày 28/9/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo tờ Wall Street Journal ngày 29/9, việc thủ lĩnh Hezbollah, Hassan Nasrallah, thiệt mạng trong một cuộc tấn công của Israel đã gây ra những chấn động mạnh mẽ không chỉ trong phong trào này mà còn ở khu vực Trung Đông. Với hơn ba thập kỷ lãnh đạo, ông Nasrallah đã trở thành biểu tượng của lực lượng dân quân phi nhà nước mạnh nhất thế giới. Việc ông Nasrallah đã để lại một khoảng trống quyền lực lớn và những câu hỏi về tương lai của Hezbollah.
Hezbollah, với tư cách là một phong trào chính trị, xã hội và quân sự ở Liban ( Lebanon), đã dựa vào sự lãnh đạo mạnh mẽ của ông Nasrallah để duy trì sức mạnh và sự ổn định. Tuy nhiên, sau cái chết của ông, nhóm này đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, không chỉ về mặt tổ chức mà còn về mặt chiến lược và quan hệ quốc tế. Những người kế nhiệm tiềm năng của ông Nasrallah như Hashim Safieddine, người đứng đầu hội đồng điều hành của Hezbollah, lại không có sức ảnh hưởng và khả năng lãnh đạo như ông Nasrallah.
Ông Safieddine, một người có mối quan hệ chặt chẽ với Iran, có thể trở thành người kế nhiệm ông Nasrallah. Tuy nhiên, tình hình hiện tại cho thấy rằng bất kỳ ai kế nhiệm ông Nasrallah cũng sẽ phải đối mặt với những thách thức không nhỏ. Theo Rym Momtaz, nhà phân tích an ninh tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, người kế nhiệm ông Nasrallah sẽ tiếp quản một Hezbollah suy yếu, đặc biệt khi đối mặt với áp lực từ Israel và tình hình bất ổn trong khu vực. Đây có thể là “bước ngoặt” trong lịch sử của nhóm này.
Vụ ám sát ông Nasrallah cũng làm phức tạp nỗ lực của Hezbollah trong việc tập hợp các nhà lãnh đạo của họ để thảo luận về người kế nhiệm. Sau cuộc không kích, các nhà lãnh đạo còn sống của Hezbollah đã phải ẩn náu, và điều này khiến việc xác định ai sẽ đảm nhận vai trò lãnh đạo trở nên khó khăn hơn. Nếu Safieddine tiếp quản, ông sẽ phải đối mặt với nhiệm vụ đưa Hezbollah vượt qua giai đoạn chuyển giao phức tạp này, đặc biệt khi Israel đã xâm nhập vào hệ thống liên lạc của Hezbollah, tạo ra sự bất ổn trong nội bộ tổ chức.
Những thách thức mà lãnh đạo tiếp theo của Hezbollah phải đối mặt không chỉ đến từ nội bộ mà còn từ các cuộc tấn công ngày càng quyết liệt của Israel. Trong những tuần gần đây, Israel đã tiến hành một loạt cuộc tấn công quy mô lớn vào Hezbollah, nhằm ngăn chặn các cuộc pháo kích từ lực lượng này. Hơn nữa, việc Israel tấn công vào kho vũ khí tên lửa và rocket của Hezbollah, cũng như giết chết hơn một chục nhà lãnh đạo quân sự của tổ chức này, đã làm suy yếu đáng kể khả năng chiến đấu của họ.
Mặc dù vậy, Hezbollah vẫn duy trì sự đối đầu với Israel. Nhóm này đã bắn một quả tên lửa vào Tel Aviv, đánh dấu lần đầu tiên Hezbollah tấn công thành phố này, nhưng vẫn kiềm chế không có hành động leo thang hơn nữa.
Video đang HOT
Điều đó cho thấy rằng người kế nhiệm của ông Nasrallah sẽ phải đối mặt với áp lực từ các thành viên của tổ chức để trả đũa, đồng thời phải tìm cách duy trì kỷ luật và sự thống nhất nội bộ.
Việc ông Nasrallah thiệt mạng cũng làm dấy lên lo ngại về khả năng của Hezbollah trong duy trì sức mạnh quân sự và chính trị của mình, đặc biệt khi Iran, đồng minh chủ chốt của Hezbollah, cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong khu vực. Iran có thể sẽ tiếp tục cung cấp hỗ trợ vật chất cho Hezbollah, nhưng mức độ ảnh hưởng và vai trò của Hezbollah trong mạng lưới dân quân thân Iran có thể sẽ bị suy giảm đáng kể.
Một trong những câu hỏi lớn nhất hiện nay là liệu Hezbollah có thể duy trì sự thống trị trong chính trường Liban hay không. Hezbollah, vốn đã trở thành một “nhà nước trong nhà nước” tại Liban, đang đối mặt với sự chỉ trích ngày càng gia tăng từ phía người dân. Nhiều người Liban đổ lỗi cho Hezbollah về nhiều cuộc khủng hoảng trong nước, từ vụ ám sát cựu Thủ tướng Rafiq Hariri năm 2005, cuộc xung đột dân sự năm 2008, đến vụ nổ cảng Beirut năm 2020. Những sự kiện này đã làm gia tăng sự bất mãn trong lòng dân chúng và tạo ra một khoảng cách lớn giữa Hezbollah và phần còn lại của Liban.
Trong bối cảnh này, sự suy yếu của Hezbollah có thể mở ra cơ hội cho các lực lượng đối lập tại Liban. Theo chuyên gia Momtaz, các đảng phái đối lập có thể sẽ tận dụng thời điểm này để làm suy giảm sự thống trị của Hezbollah trong nền chính trị Liban. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa rằng Hezbollah sẽ chấp nhận sự suy yếu của mình một cách dễ dàng.
Tóm lại, cái chết của ông Nasrallah đã tạo ra một cú sốc lớn đối với Hezbollah, không chỉ về mặt lãnh đạo mà còn về chiến lược và tương lai của tổ chức này. Trong bối cảnh khu vực Trung Đông đầy bất ổn, người kế nhiệm của ông Nasrallah sẽ phải đối mặt với một loạt thách thức lớn để giữ vững sự tồn tại và ảnh hưởng của Hezbollah.
Những thủ lĩnh cấp cao của Hezbollah đã bị Israel tiêu diệt
Ngay cả trước các cuộc tấn công mới ngày 29/9, quân đội Israel tuyên bố rằng họ đã tiêu diệt hầu hết các lãnh đạo cấp cao của Hezbollah.
Ibrahim Aqil (trái), người sáng lập ra nhánh quân sự của Hezbollah và đã bị sát hại, và Hashem Safieddine (phải) là ứng cử viên lãnh đạo nhóm. Ảnh: AFP/Getty Images
Theo tờ The Guardian, khi xuất hiện thông tin Nabil Qaouk, một nhân vật quan trọng khác trong lực lượng Hezbollah ở Liban, đã chết trong một cuộc không kích ở Beirut, thì dường như Israel đã gần hoàn thành nhiệm vụ loại bỏ các tầng lớp chỉ huy quân sự cấp cao Hezbollah.
Vụ sát hại ông Hassan Nasrallah, Tổng thư ký Hezbollah, vào ngày 27/9 chỉ là một vụ nổi bật nhất và gây chấn động nhất trong nỗ lực chưa từng có kéo dài nhiều tháng qua của Israel.
Như nhiều thủ lĩnh cấp cao khác của Hezbollah, Qaouk gia nhập tổ chức này khi còn là một thiếu niên trong những năm đầu tiên tổ chức này mới hình thành và tiếp tục đảm nhận một loạt vị trí chỉ huy quân sự. Gần đây, Qaouk đã bắt đầu đảm nhận các vai trò chính trị nhiều hơn và là một người thường xuyên đến Iran.
Những thủ lĩnh cấp cao Hezbollah khác bị giết trong những ngày gần đây bao gồm Ibrahim Aqil, một thành viên sáng lập thứ hai của cánh quân sự Hezbollah. Aqil, ở độ tuổi ngoài 60, đảm nhiệm vai trò chỉ huy lâm thời các lữ đoàn đặc nhiệm Radwan.
Fuad Shukr, người đã chết vào tháng 7, từng tham gia vào các vụ đánh bom tự sát quy mô lớn nhằm vào các mục tiêu của Mỹ, Pháp và Israel vào năm 1983 do một liên minh các nhóm Hồi giáo Shia là tiền thân của Hezbollah thực hiện. Ông này tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong phát triển khả năng quân sự của Hezbollah, đảm nhận vai trò tham mưu trưởng của Hezbollah và là một cố vấn quân sự cấp cao cho thủ lĩnh Nasrallah.
Một nạn nhân khác trong chiến dịch của Israel là Ali Karaki, người chịu trách nhiệm về các hoạt động quân sự dọc theo biên giới tranh chấp với Israel. Karaki cũng là người đã thực hiện nhiều vai trò quốc tế bí mật. Các nhà phân tích cho biết Karaki đang được chuẩn bị để đảm nhận một vai trò lãnh đạo cấp cao trong Hezbollah. Ông này đã chết cùng với thủ lĩnh Nasrallah trong cuộc tấn công lớn của Lực lượng Phòng vệ Israel vào Beirut.
Một thủ lĩnh cấp cao khác cũng chết trong vụ này là Ibrahim Jazini, người chịu trách nhiệm an ninh nội bộ trong Hezbollah. Jazini vốn là người được ông Nasrallah tin tưởng.
Cái chết của những người này đã khiến Hezbollah rơi vào tình trạng hỗn loạn hoàn toàn, thiếu vắng các thủ lĩnh có năng lực, có kinh nghiệm quân sự và quốc tế sâu sắc.
Ông Naveed Ahmed, một nhà phân tích an ninh độc lập ở Vùng Vịnh và là chuyên gia về Hezbollah, nhận định: "Hezbollah đang đối mặt với thực tế tồi tệ hơn bất kỳ kịch bản tồi tệ nhất nào mà họ có thể đã dự tính".
Trong khi đó, kênh truyền hình Al Arabiya của Saudi Arabia dẫn lời các nguồn tin cho hay, Hội đồng Shura - cơ quan ra quyết định tối cao của Hezbollah - đã bổ nhiệm ông Hashem Safieddine làm Tổng Thư ký mới của Hezbollah. Ông Safieddine từng là người đứng đầu Ủy ban điều hành của Hezbollah. Ông là anh em họ của cố thủ lĩnh Nasrallah. Ông Safieddine có mối liên hệ tôn giáo và gia đình mật thiết với Iran. Con trai ông là chồng của con gái tướng Qassem Soleimani, chỉ huy lực lượng đặc nhiệm của Iran, người đã thiệt mạng trong cuộc không kích của Mỹ tại Iraq năm 2020.
Khác với ông Nasrallah, người sống ẩn dật trong nhiều năm, ông Safieddine gần đây thường xuyên xuất hiện công khai tại các sự kiện chính trị và tôn giáo. Với phong thái điềm tĩnh, ông đã có những bài phát biểu hùng hồn trong các lễ tang của những tay súng Hezbollah đã hy sinh trong năm qua do các cuộc đụng độ với Israel.
Chiến dịch ám sát của Israel cho đến nay đã nhắm vào các chỉ huy quân sự của Hezbollah, trong khi các nhân vật chính trị cấp cao vẫn chưa bị ảnh hưởng nhiều. Nhưng khi mà ông Safieddine ngồi trong Hội đồng Thánh chiến của Hezbollah, ông này có thể sớm bị nhắm mục tiêu.
Tuy nhiên, thông báo trên kênh Telegram tối 29/8, Hezbollah đã phủ nhận việc ông Hashem Safieddine được chọn làm thủ lĩnh mới.
Với thông báo mới nhất này của Hezbollah, rất khó dự đoán ai sẽ là người trở thành thủ lĩnh tối cao của Hezbollah.
Dù thủ lĩnh tối cao đã thiệt mạng nhưng trong một tuyên bố ngày 28/9, Hezbollah cho biết họ sẽ tiếp tục hoạt động quân sự để hỗ trợ Gaza và bảo vệ Liban. Nhóm này đã tiến hành 5 cuộc tấn công bằng tên lửa vào miền Bắc Israel sau khi thừa nhận ông Nasrallah đã bị giết.
Mặc dù Hezbollah đã bị ảnh hưởng nặng nề trong ngắn hạn, các nhà phân tích cho rằng nhóm này khó có thể bị ảnh hưởng nặng nề trong dài hạn vì ông Nasrallah sẽ được thay thế bằng một thủ lĩnh khác và nhóm này vẫn duy trì được kho vũ khí cùng sức mạnh quân sự lớn.
Mohammad Marandi, Giáo sư tại Đại học Tehran, đánh giá Beirut được coi là điểm yếu nhất của Hezbollah vì đây cũng là nơi có các đại sứ quán phương Tây và những người có liên hệ với các cơ quan tình báo phương Tây. Tuy nhiên, theo ông, nhìn chung, Israel không có khả năng đánh bại Hezbollah về mặt quân sự.
Các nhà phân tích cho rằng Hezbollah hiện phải đối mặt với những lựa chọn chiến lược trong bối cảnh thiếu lãnh đạo tạm thời thay vì phải chịu đòn giáng mạnh vào sự tồn tại của mình.
"Hezbollah sẽ không biến mất", ông Yezid Sayig, thành viên cấp cao tại Chương trình Trung Đông của Carnegie, cho dự báo. Ông nói thêm rằng họ sẽ kiên nhẫn chiến lược ngay cả khi Iran không vào cuộc để bảo vệ họ ngay bây giờ.
Sự khác biệt trong chiến lược tấn công của Israel với Hezbollah và Hamas Những khác biệt trong môi trường hoạt động của hai nhóm Hồi giáo này đã khiến Israel đặt ra chiến lược khác nhau để từng bước tiêu diệt được ban lãnh đạo cấp cao của hai nhóm. Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel tại Beirut, Liban. Ảnh: IRNA/TTXVN Trên bản tin thời sự của đài CNN phát sóng ngày 28/9,...