Hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang (Hà Tĩnh): Truy tìm nguyên nhân nguồn nước chuyển màu lạ, bốc mùi

Mới đây, nguồn nước tại đập dâng Vũ Quang và kênh chính Ngàn Trươi bỗng nhiên đổi màu nâu đục, bốc mùi hôi thối. Hàng nghìn hộ dân sống quanh khu vực đập dâng và vùng hạ lưu kênh Ngàn Trươi thuộc các huyện Đức Thọ, Can Lộc ( Hà Tĩnh) cho rằng nguồn nước đang bị ô nhiễm …

Cơ quan chức năng khảo sát tình trạng nguồn nước ô nhiễm tại đập dâng Ngàn Trươi – Cẩm Trang. Ảnh: Sơn Nguyễn

Nước chuyển màu lạ, bốc mùi hôi thối

Sau khi nhận được phản ánh từ người dân về tình trạng nước tại hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang (thuộc huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh) bất ngờ chuyển màu lạ, bốc mùi hôi thối nồng nặc, đoàn công tác của Cục Quản lý xây dựng công trình (Bộ NN&PTNT) cùng lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh đã trực tiếp đi kiểm tra tình hình.

Đoàn đã đi thị sát hiện trường, lấy mẫu nước quan trắc ở các vị trí như đập chính, cống xả nước tuynel, hệ thống xả thải của nhà máy công nghiệp trên địa bàn. Ngoài ra cơ quan chức năng trực tiếp kiểm tra nguồn nước tại công trình đầu mối hồ chứa nước Ngàn Trươi; phía sau cống xả hồ Ngàn Trươi; đập dâng Vũ Quang; hệ thống kênh dẫn nước công trình thủy lợi Ngàn Trươi; hệ thống xử lý, thoát nước thải tại Nhà máy Sản xuất chế biến gỗ Thanh Thành Đạt.

Ông Hoàng Xuân Thịnh – Giám đốc Ban quản lý Dự án đầu tư và xây dựng thủy lợi 4, chủ đầu tư dự án cho biết, hiện tượng nước đập dâng xuất hiện màu đỏ bất thường trong khi nước trên mặt hồ thuộc đập đầu mối vẫn trong xanh, diễn ra từ trung tuần tháng 5 đến nay. Sau sự việc, Ban quản lý đã tổ chức lấy mẫu quan trắc 4 lần.

Kết quả cho thấy chỉ có một thông số NO2 – N (mẫu tầng đáy) trong đợt lấy mẫu ngày 24/5 vượt giới hạn cho phép. Còn lại các thông số khác đều nằm trong ngưỡng cho phép.

Trong khi đó, ông Phan Lam Sơn – Phó giám đốc Sở TN&MT tỉnh Hà Tĩnh thông tin, ngay khi nhận được phản ánh nước chuyển màu, trung tâm quan trắc phối hợp với huyện đã kiểm tra, lấy 5 mẫu nước tại các vị trí khác nhau, trong đó có vị trí khe Trươi phía dưới nhà máy gỗ của Công ty cổ phần gỗ MDF Thanh Thành Đạt. Kết quả quan trắc các điểm chỉ số sắt vượt hơi cao, một số vị trí khác có chỉ số COD, NH4 vượt ngưỡng.

Chia sẻ với PV, một hộ dân sống gần khu đập dâng Vũ Quang không giấu được tâm trạng lo lắng: “Chẳng biết nguyên nhân do đâu mà một khối lượng nước lớn đột ngột chuyển màu rồi bốc mùi khó chịu như vậy. Nếu nguồn nước ô nhiễm này ngấm vào lòng đất dẫn tới nguồn nước sinh hoạt của người dân thì có bị sao không? Người dân chúng tôi mong cơ quan chức năng sớm tìm ra nguyên nhân và đưa ra được biện pháp xử lý triệt để tình trạng trên, để mọi người yên tâm ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế”.

Truy tìm nguyên nhân

Trước sự việc trên, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã yêu cầu các cơ quan chức năng phải nhận diện, đánh giá khách quan tác động nào làm chuyển nguồn nước trong xanh sang nâu đục kéo dài với khối lượng lớn như vậy, tác nhân sẽ như thế nào…

Sau quá trình khảo sát, điều tra, UBND tỉnh Hà Tĩnh tổ chức cuộc họp nhằm lắng nghe công bố kết quả ban đầu về những nguyên nhân khiến nước tại công trình thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang đổi màu, bốc mùi hôi thối khiến dư luận xôn xao.

Từ kết quả quan trắc của Trung tâm Quan trắc tài nguyên và môi trường (Sở TN&MT Hà Tĩnh), mạng lưới của tỉnh Hà Tĩnh và báo cáo của Ban quản lý Đầu tư và xây dựng thủy lợi 4, bước đầu, tổ công tác của UBND tỉnh Hà Tĩnh nhận định nước ở đập dâng chuyển màu, nguyên nhân một phần là do trong nước có hàm lượng Fe (III) hydroxit và một số muối Fe (III) khá cao.

Ông Lê Đình Sơn – Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh cho biết, đây cũng mới chỉ là kết luận ban đầu nên yêu cầu các cơ quan chức năng tiếp tục tìm rõ thêm nguyên nhân tác động lên nguồn nước dẫn đến nước đổi màu, bốc mùi hôi thôi. Khi có kết luận rõ sẽ tìm phương hướng xử lý.

Đóng cửa mỏ sắt Vũ Quang

Năm 2008, UBND tỉnh Hà Tĩnh cấp phép khai thác mỏ sắt tại xã Sơn Thọ (huyện Vũ Quang) cho Công ty cổ phần gang thép Hà Tĩnh. Đến tháng 5/2009, Nhà máy tuyển quặng Vũ Quang được đầu tư với tổng số vốn hơn 158 tỷ đồng đi vào hoạt động, công suất ước tính 500.000 tấn quặng mỗi năm.

Nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang từng được kỳ vọng là dự án tạo điểm nhấn cho bức tranh phát triển kinh tế của huyện miền núi Hà Tĩnh. Nhưng vì nhiều lý do, nhà máy đã không hoạt động theo thiết kế. Vì vậy, gần 10 năm trôi qua, nơi đây đã trở thành một đống đổ nát, hoang tàn… Đến nay, nhà máy đang tồn đọng khoảng 8 vạn tấn quặng thô, quặng thành phẩm. Đây cũng nghi vấn là một trong những nguyên nhân khiến nguồn nước tại đập dâng Vũ Quang và hồ Ngàn Trươi chuyển màu lạ thường.

UBND tỉnh Hà Tĩnh có quyết định số 2601/QĐ-UBND ngày 5/8/2019 về việc đóng cửa mỏ khoáng sản sắt tại xã Sơn Thọ, huyện Vũ Quang đã cấp cho Công ty Cổ phần Gang thép Hà Tĩnh theo giấy phép khai thác khoáng sản số 212/GP-UBND ngày 22/1/2008 của UBND tỉnh.

Sơn Nguyễn

Theo GiadinhNet