Hệ quả của việc Trung Quốc lập hạm đội dân quân biển ở Biển Đông

Việc Trung Quốc xây dựng hạm đội tàu cá riêng cho lực lượng dân quân biển có thể sẽ khiến ranh giới giữa tàu cá dân sự và quân sự dần bị xóa nhòa.

Giáo sư James Kraska đến từ trung tâm Nghiên cứu Luật Quốc tế Stockton, Đại học Hải chiến Mỹ ngày 10/8 đã đưa ra những nhận định trên tạp chí The Diplomat về việc Trung Quốc muốn xây dựng hạm đội tàu cá riêng cho lực lượng dân quân biển .

Giáo sư James Kraska (trái) trong cuộc gặp Phó Đô đốc Nhật Bản Kazuki Yamashita hồi đầu năm 2015.

Trung Quốc gần đây đã công khai kế hoạch xây dựng mạng lưới tàu cá trở thành lực lượng “dân quân biển” với vai trò bán quân sự trong thời bình và cũng như trường hợp xảy ra xung đột. Kế hoạch này sẽ cung cấp cho lực lượng hải quân Trung Quốc (PLAN) một lực lượng đông đảo, hợp pháp và mang yếu tố cạnh tranh chiến lược.

Theo giáo sư James Kraska, lực lượng dân quân biển đã xóa đi sự phân biệt giữa tàu chiến và tàu dân sự trong luật hải chiến. Điều luật quy định việc bảo vệ hoạt động của tàu cá trong giai đoạn xảy ra xung đột.

Mặc dù các tàu chiến có thể tiếp cận tàu dân sự trong trường hợp nghi vấn có hỗ trợ đối phương nhưng với việc Trung Quốc thành lập lực lượng dân quân biển, sẽ rất khó thể phân biệt giữa các tàu cá và tàu làm nhiệm vụ hỗ trợ cho PLAN.

Mặc dù lực lượng dân quân biển đóng vai trò quyết định trong chiến đấu, sự hiện diện của lực lượng này chắc chắn sẽ gây khó xử trong trường hợp xảy ra xung đột cũng như gây nên những tranh cãi.

Việc sử dụng tàu cá trong xung đột vũ trang từng được tòa án tối cao Mỹ đặt ra trong trường hợp cụ thể vào năm 1900. Hải quân Mỹ khi đó đã bắt giữ tàu cá Cuba trong cuộc chiến tranh Tây Ban Nha-Mỹ. Tòa án tối cao Mỹ sau đó đã ra phán quyết yêu cầu trả tự do cho tàu cá này.

Việc sử dụng tàu cá như một công cụ hỗ trợ hải quân đã vi phạm nguyên tắc cơ bản về sự phân biệt, yếu tố quan trọng trong luật nhân đạo quốc tế (IHL), theo giáo sư James Kraska. Các tàu và vật thể dân sự cần phải được bảo vệ trước đợt tấn công có vũ trang. Mục đích chính của nguyên tắc phân biệt này nhằm bảo vệ dân thường và những hệ quả trong chiến tranh. Tuy nhiên, lực lượng dân quân biển Trung Quốc đã làm mờ đi ranh giới giữa hải quân và tàu cá.

Với khoảng 200.000 tàu, Trung Quốc hiện đang vận hành số lượng tàu cá lớn nhất thế giới . Ngành công nghiệp thương mại này đem đến công việc cho 14 triệu người, tương đương 25% của thế giới.

Kế hoạch xây đảo di động của Trung Quốc là một hành động nguy hiểm, nằm trong âm mưu thiết lập một Vùng Nhận dạng Phòng không (ADIZ) trên Biển Đông.

Các tàu cá của lực lượng dân quân biển được lắp đặt các trang thiết bị điện tử hiện đại, bao gồm hệ thống liên lạc và radar giúp tăng cường khả năng tương tác với PLAN và các cơ quan khác như lực lượng tuần duyên. Nhiều tàu cá còn được trang bị hệ thống định vị vệ tinh giúp theo dõi vị trí của tàu và thu thập thông tin tình báo.Quy mô của lực lượng tàu cá này giúp cho Bắc Kinh thúc đẩy các mục tiêu chiến lược trên Biển Đông và biển Hoa Đông. Trong quá khứ, lực lượng dân quân đã ngăn cản hoạt động tự do hàng hải của tàu khảo sát quân sự Mỹ cũng như đóng vai trò hỗ trợ hậu cần cho các tàu chiến Trung Quốc.

Các ngư dân Trung Quốc tham gia các hoạt động đánh cá gắn liền các hợp tác xã ngư nghiệp hoặc công ty dân sự. Theo giáo sư James Kraska, các ngư dân được đào tạo cơ bản về mặt quân sự và chính trị phục vụ cho các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh ở các đại dương.

Ông Tập Cận Bình và Hải quân Trung Quốc

Giáo sư James Kraska cho rằng, các nhiệm vụ hỗ trợ thực hiện bởi lực lượng dân quân biển Trung Quốc có thể khiến các tàu cá trở thành mục tiêu hợp pháp trong trường hợp xảy ra xung đột vũ trang.

Đây là ví dụ điển hình trong cuộc “chiến tranh pháp lý” của Trung quốc nhằm xuyên tạc các khái niệm pháp lý để chống lại đối phương. Điều này hoàn toàn khác biệt so với vụ kiện Trung Quốc ở Biển Đông mà Philippines đang theo đuổi tại tòa án quốc tế.

Bất cứ tàu cá nào cũng lực lượng dân quân biển bị phá hủy trong xung đột cũng sẽ là cái cớ để Trung Quốc gây sức ép trên phương diện chính trị và ngoại giao. Ngay cả những phản ứng gián tiếp như gây nhiễu điện tử trên các hệ thống liên lạc cũng sẽ là cái cớ của Trung Quốc nhằm thu hút sự cảm thông của các quốc gia láng giềng.Hoạt động của lực lượng dân quân biển sẽ gây nên những áp lực không nhỏ đối với Mỹ và các nước đồng minh. Việc phân biệt tàu cá dân sự và các tàu dân quân hỗ trợ PLAN gần như là không thể bởi số lượng lớn các tàu trong một khu vực đại dương rộng lớn.

Trong bối cảnh mà lực lượng dân quân biển đang đặt ra những thách thức, Hoa Kỳ có thể sẽ đáp trả bằng việc tăng cường lực lượng bao gồm tàu chiến, tàu ngầm và các máy bay không người lái. giáo sư James Kraska nhận định.

Đăng Nguyễn

Theo_Người Đưa Tin