Hé lộ những ngày cuối cùng của Tổng thống Syria trước khi bị lật đổ

Khi phe đối lập bắt đầu chiến dịch tấn công, cựu Tổng thống Syria Bashar al-Assad đang ở Nga để chuẩn bị dự lễ tốt nghiệp của con trai, buộc ông vội vã bay về nước.

Cựu Tổng thống Syria Bashar al-Assad (Ảnh: Reuters).

Trang Al Majalla dẫn nguồn thạo tin cuối tuần qua hé lộ hiếm hoi về những ngày cuối cùng của cựu Tổng thống Syria Assad trước khi bị lật đổ.

Theo đó, khi lực lượng đối lập mở chiến dịch tấn công các thành phố lớn của Syria hôm 27/11, ông đang ở Moscow để chuẩn bị dự lễ nhận bằng tiến sĩ toán học của con trai.

Cuộc chiến ở Syria buộc ông Assad phải hủy kế hoạch dự lễ tốt nghiệp của con trai. Thay vào đó, ông ở trong phòng của mình tại khách sạn Four Seasons ở Moscow, theo dõi chặt chẽ thông tin cập nhật về bước tiến của phe đối lập.

Vào ngày 29/11, khi lực lượng đối lập chiếm được Aleppo, ông Assad lên máy bay từ Moscow trở về Damascus.

Sau khi Aleppo thất thủ, ông al-Assad được cho là đã từ chối lời khuyên của giới chức Nga về việc tình nguyện từ chức để tránh một cuộc đổ máu.

Khi lực lượng đối lập tiến về phía Nam Syria, một máy bay dân sự tại sân bay quân sự Mezzeh được cho là đã vận chuyển các thùng hàng ra khỏi đất nước. Vào ngày 7/12, một ngày trước khi Damascus thất thủ, văn phòng truyền thông của ông Assad đã chuẩn bị bài phát biểu để ông đọc tại dinh tổng thống.

Cùng ngày hôm đó, ông Assad trấn an các quan chức, bao gồm cả nhà ngoại giao hàng đầu rằng tình hình đã được kiểm soát và “sự hỗ trợ của Nga đang được thực hiện”. Ông nói với các cố vấn của mình rằng ông sẽ có bài phát biểu vào ngày 8/12.

Tuy nhiên, vào tối 7/12, ông nhận được cuộc gọi từ các quan chức Nga khuyên ông nên rời Damascus để ngăn chặn đổ máu thêm và bảo vệ các lợi ích còn lại của Nga ở Syria.

Kế hoạch sắp xếp cho ông Assad từ bỏ chức vụ và rời khỏi đất nước mãi đến đêm 7/12, sáng 8/12 mới hoàn tất.

Theo Al Majalla, cựu Tổng thống Syria đã rời khỏi Damascus đến căn cứ không quân Khmeimim của Nga ở phía Tây Syria trước khi tới Moscow. Anh trai của ông Assad, Maher, và các trợ lý thân cận nhất được cho là không hay biết về chuyến đi của ông.

Sáng ngày 8/12, ông Assad bay khỏi Syria và chỉ mang theo hai người là Bộ trưởng Các vấn đề của tổng thống Mansour Azzam và tướng Mohsen Mohammed, người đứng đầu đơn vị bảo vệ ông. Trong khi đó, vợ và các con của ông đã ở nước ngoài.

Trước khi rời đi, ông Assad đã liên hệ với Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani và Tổng thống UAE Sheikh Mohammed bin Zayed. Ông được cho là đã tìm kiếm sự hỗ trợ quân sự từ lực lượng dân quân do Iran hậu thuẫn ở Iraq và sự hỗ trợ tài chính của UAE.

Tuy nhiên, theo trang tin Al Majalla, Mỹ đã cảnh báo rõ Iraq không nên triển khai dân quân tới Syria, trong khi các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo Nga và Iran rằng bất kỳ sự can thiệp nào cũng sẽ khiến Ankara can dự vào cuộc xung đột.

Sau khi Damascus thất thủ hôm 8/12, giới chức Nga xác nhận ông Assad đã từ chức và rời khỏi đất nước. Các thông báo sau này mới xác nhận ông và gia đình đã được cấp quy chế tị nạn ở Nga.

Đến ngày 16/12, ông Assad mới phá vỡ im lặng, cho biết ông đã được sơ tán tới Nga từ căn cứ Khmeimim vào ngày 8/12.

“Tôi chưa từng cân nhắc từ chức hay tìm nơi ẩn náu trong bất kỳ thời điểm nào của những sự kiện này, cũng không có ai đề xuất điều đó. Khi các lực lượng đối lập tiến vào thủ đô, tôi đã chuyển đến Latakia để phối hợp với lực lượng đồng minh Nga trong việc giám sát các hoạt động chiến đấu”, ông Assad khẳng định.

Tuy nhiên, khi đến căn cứ Khmeimim của Nga vào sáng 8/12, ông nhận thấy “quân đội đã hoàn toàn rút lui khỏi các tuyến chiến đấu, và các cứ điểm quân sự cuối cùng cũng đã thất thủ”. Căn cứ Khmeimim khi đó “bị tấn công dữ dội bằng máy bay không người lái”.

Ông cho biết, do “không còn phương án rời đi khả thi”, Moscow đã yêu cầu tổ chức một cuộc sơ tán khẩn cấp đưa ông đến Nga.