Hàng loạt ông lớn trong ngành công nghệ lấn sân sản xuất xe điện
Trong vài năm qua, không chỉ các hãng xe giàu kinh nghiệm dốc sức đầu tư cho ôtô điện mà nhiều gã khổng lồ trong ngành công nghệ cũng lấn sân sang lĩnh vực này.
Thế giới ôtô bắt đầu chú ý hơn đến xe điện kể từ khi Tesla xuất hiện vào cuối thập niên 2000. Tiếp đó, mất nhiều năm liền để các nhà sản xuất ôtô truyền thống nghiên cứu những nền tảng công nghệ đủ sức ứng dụng vào thực tế. Cùng với sự ra đời của hàng loạt công ty khởi nghiệp trên khắp thế giới đầu tư vào phương tiện sử dụng năng lượng sạch.
Còn trong khoảng 2 năm trở lại đây, thêm một làn sóng mới đáng chú ý xuất hiện, hứa hẹn góp phần định hình và đẩy nhanh quá trình phát triển của kỷ nguyên xe điện trong thế kỷ 21. Đó là sự lấn sân của những ông lớn trong ngành công nghệ sang mảng xe điện.
Apple và các đối thủ muốn mở rộng kinh doanh
Cái tên đáng chú ý nhất trong danh sách những tập đoàn, công ty công nghệ lớn đang tìm cách sản xuất xe điện là Apple. Với tiềm lực tài chính dồi dào và nền tảng công nghệ tiên tiến, Táo khuyết được cho sẽ trở thành đối thủ xứng tầm của Tesla khi bước vào sản xuất xe tự hành chạy điện.
Thông tin về các động thái tiến hành dự án Apple Car liên tiếp xuất hiện trên truyền thông từ năm 2020. Đó là việc đàm phán bất thành với Hyundai Motor, chuyển hướng hợp tác với các hãng xe Nhật Bản, các đối tác thành lập công ty để sản xuất pin, mua trung tâm thử nghiệm ôtô 125 triệu USD hay tự nghiên cứu công nghệ pin mới.
Dù vậy, công ty có trụ sở tại California, Mỹ, nhiều lần im lặng và không xác nhận bất kỳ thông tin nào, cũng không có hình ảnh hay tài liệu cụ thể gì bị rò rỉ. Điều này phần nào cho thấy Apple muốn chuẩn bị kỹ càng cho dự án xe điện, một lĩnh vực nhiều tiềm năng nhưng cũng đầy khó khăn.
Bản thiết kế mẫu xe điện của Apple theo ý tưởng của của Jan Peisert. Sản phẩm này có thể được bắt đầu sản xuất từ năm 2024.
Đối tác sản xuất chính của Apple là Foxconn cũng không đúng ngoài cuộc. Từ tháng 10/2020, công ty Đài Loan bước đầu triển khai việc nghiên cứu xe điện bằng việc tiết lộ nền tảng phần cứng và phần mềm mở có thể tùy chỉnh được gọi tắt là MIH, Nikkei đưa tin.
Mới đây, một mẫu sedan điện được cho là của Foxconn phát triển được bắt gặp trong quá trình vận chuyển. Hình ảnh đăng tải bởi Autohome cho thấy chiếc xe gần như đã hoàn thiện và đủ khả năng chạy thực tế để thử nghiệm.
Trong khi đó, đối trọng một thời của Apple trong mảng kinh doanh thiết bị điện tử là Huawei đã tìm đến các mảng kinh doanh khác sau khi chịu các lệnh trừng phạt từ chính phủ Mỹ, trong đó có ôtô chạy điện.
Dù chưa phải là xe thuần điện, Huawei ít nhiều đã có chiếc ôtô đầu tiên khi hợp tác cùng Cyrus. Chiếc xe gầm cao Huawei Seres SF5 được giới thiệu hồi tháng 4 tại Triển lãm Ôtô Thượng Hải 2021 có máy xăng 1.5L kết hợp cùng 2 mô-tơ điện, một dạng động cơ hybrid để làm tiền đề cho các sản phẩm xe điện tiếp theo.
Mẫu ôtô đầu tiên của Huawei xuất hiện tại triển lãm Thượng Hải hồi tháng 4. Ảnh: Reuters.
Video đang HOT
Tiếp bước Huawei, công ty công nghệ Trung Quốc mới nhất thể hiện tham vọng cạnh tranh trên thị trường xe điện là Xiaomi. Xiaomi EV Inc vừa được thành lập sẽ được điều hành trực tiếp bởi Lei Jun, người sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Xiaomi.
Công ty xe điện của Xiaomi bước đầu có 300 nhân sự, đi cùng mức đầu tư ban đầu là 10 tỷ NDT, tương đương 1,55 tỷ USD. Bên cạnh khi đó, kế hoạch dài hạn của Xiaomi EV được cho là đầu tư khoảng 10 tỷ USD trong thập kỷ này để xây dựng vị thế trong ngành xe điện.
Cạnh tranh bằng công nghệ
Có thể thấy, xu hướng các nhà sản xuất thiết bị điện tử tìm kiếm cơ hội ở lĩnh vực mới xuất phát từ việc thị trường điện thoại thế giới bắt đầu có dấu hiệu bão hòa, trong khi xe điện đang là lĩnh vực có sự phát triển mạnh mẽ, cả về công nghệ lẫn quy mô bán hàng. Ngày càng nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ ban hành lộ trình “khai tử” ôtô dùng nhiên liệu hóa thạch, mở đường cho xe điện bùng nổ trong tương lai.
Và để có thể bắt kịp các hãng ôtô dày dạn kinh nghiệm đã bước đầu đưa xe điện vào thương mại hóa, những công ty công nghệ chọn cách bắt tay với những đối tác giàu tiềm năng, từ đó rút ngắn thời gian phát triển sản phẩm cũng như tiết kiệm chi phí đầu tư vào khung gầm, pin hay thiết kế.
Tại Trung Quốc, trước khi Huawei và Xiaomi có những động thái rõ ràng trong mảng xe điện, đã có nhiều thương vụ đáng chú ý giữa các công ty công nghệ lớn với những nhà sản xuất ôtô.
Baidu cùng Zhejiang Geely Holding Group thành lập liên doanh sản xuất xe điện thông minh. Alibaba góp vốn vào công ty chung với SAIC Motor, hãng ôtô lớn nhất Trung Quốc. Hay như dịch vụ chia sẻ xe Didi Chuxing hàng đầu ở đất nước tỷ dân hợp tác với BYD để phát triển xe điện dành riêng cho khách hàng gọi xe công nghệ.
Hai mẫu xe điện xuất hiện tại buổi ký kết hợp tác giữa Alibaba và SAIC Motor đầu năm 2021. Ảnh: Carscoops.
Song song với giải pháp xây dựng liên minh cùng các đối tác có tiềm lực, những công ty công nghệ còn muốn chuyển đổi ôtô từ phương tiện vận tải thông thường thành các sản phẩm di chuyển và kết nối hiện đại trong tương lai. Chìa khóa của định hướng này là công nghệ tự hành và thông tin liên lạc.
Tại Mỹ, vài năm qua Amazon và Alphabet đã âm thầm xây dựng ảnh hưởng trong ngành ôtô. Nếu công ty của tỷ phú Jeff Bezos rót vốn vào hãng xe điện Rivian thì công ty mẹ của Google đầu tư không ít tiền của và nhân sự cho dịch vụ taxi tự hành Waymo.
Xe tự hành cũng được cho là định hướng chính mà Apple muốn xây dựng cho sản phẩm ôtô của mình. Dự án có tên gọi nội bộ Project Titan nhiều khả năng sẽ giới thiệu một phương tiện mang logo táo khuyết và không có vô-lăng.
Trong khi đó, kết nối 5G là lựa chọn xây dựng thành lợi thế của các công ty công nghệ Trung Quốc, điển hình là Huawei. Hồi tháng 4, đại diện của Huawei đã nói với Reuters rằng hãng không phải là nhà sản xuất ôtô, dù rằng khi đó Huawei vừa công bố sản phẩm 4 bánh đầu tiên là Seres SF5.
Tuy nhiên, thông qua công nghệ thông tin và truyền thông (ICT), Huawei hướng tới mục tiêu trở thành nhà cung cấp linh kiện bổ sung mới và hướng đến ôtô kỹ thuật số, cho phép các công ty cung ứng trong ngành ôtô chế tạo những phương tiện tốt hơn, người phát ngôn của Huawei nói.
VinFast đầu tư nhiều công nghệ cho các dòng xe điện sắp ra mắt. Ảnh: VinFast.
Cuối tháng 8, công ty “anh em” của VinFast là VinAI đã giới thiệu 3 công nghệ thông minh trên ôtô, đáng chú ý có hệ thống tự lái đạt cấp độ 2 sử dụng camera, radar, bản đồ và các cảm biến để tự tính toán cũng như đưa ra các quyết định điều khiển tối cho xe.
Gần như chắc chắn công nghệ tự hành này sẽ có mặt trên các dòng xe điện VinFast sắp ra mắt thị trường. Hãng xe Việt Nam từng cho biết 3 model VF e34, VF e35 và VF e36 đều sở hữu tính năng tự hành cấp độ 2-3 đi kèm 30 tính năng thông minh khác.
Công nghệ pin mới sẽ giúp xe điện dễ tiếp cận hơn trong tương lai
Giá kim loại chế tạo pin tăng cao thúc đẩy các hãng xe và nhà sản xuất pin phải nghiên cứu ra công nghệ pin mới, sử dụng những kim loại rẻ hơn.
Theo Nikkie Asia , các hãng xe điện và hãng pin EV đang tập trung nghiên cứu công nghệ pin mới thay thế cho pin lithium-ion, coban và niken vì giá những kim loại thiết yếu này có thể tăng mạnh trong vài năm tới.
Công ty Điện lực Toàn cầu (Worldwide Power Company) ước tính nhu cầu về lithium trên thế giới có thể cao hơn 42 lần vào năm 2040 so với năm 2020, nhu cầu coban được dự kiến tăng 21 lần và niken tăng 19 lần. Nguyên nhân của việc này là do doanh số xe EV không ngừng tăng trưởng.
Giá kim loại tăng do xe điện ngày càng phát triển
Trung Quốc là quốc gia có lượng lithium carbonat lớn, thị trường này cũng cung cấp giá lithium tiêu chuẩn cho toàn cầu, dao động ở mức 88.000 NDT (13.500 USD) mỗi tấn. Mức giá này đã tăng 120% so với một năm trước.
Còn tại châu Âu, kim loại coban có giá 25 USD/pound, tăng 70% so với năm trước. Trong khi giá niken đạt mức 18.000 USD/tấn, tăng 30% so với cùng kỳ năm ngoái.
Giá kim loại chế tạo pin sẽ tăng mạnh trong vài năm tới. Ảnh: Reuters.
Các công ty trong chuỗi cung cấp pin EV bắt buộc phải thay đổi. Hồi tháng 4, nhà sản xuất pin CATL của Trung Quốc đã đầu tư vào một công ty động hương để sở hữu quyền khai thác đồng-coban ở Congo. Tại Mỹ, Tesla đã đầu tư sở hữu một mỏ đất sét hơn 4.046 hecta tại bang Nevada để khai thác lithium.
Nguồn vốn đầu tư vào các mỏ kim loại đang bùng nổ. Tại Australia, có đến 48 nhà khai thác khoáng sản được tăng vốn cao nhất trong 3 tháng đầu năm 2021, tất cả đều khai thác lithium. Theo báo cáo của cơ quan kế toán BDO, họ đã huy động vốn được khoảng 368 triệu USD để tăng trưởng khai thác lithium cho các công ty khoáng sản, gấp 3 lần so với cả năm 2020.
Tuy nhiên, kinh phí đầu tư khai thác tăng không có nghĩa là sản lượng kim loại sẽ cao hơn tức thời. Các nhà theo dõi kinh tế cho biết việc phát triển một mỏ khoáng sản cần hơn 10 năm mới có thể đi vào sản xuất.
Trong thời gian đó, nguồn cung sẽ không đảm bảo được tiến độ dự kiến. Trước đây, giá coban và liti thường không ổn định do thị trường của chúng nhỏ hơn so với các kim loại khác. Nhưng trong 2 năm qua, giá coban đã tăng hơn gấp 3 lần do sự gia tăng đáng kể của xe điện.
Với việc giá nguyên liệu tăng, đồng nghĩa với chi phí sản xuất pin xe điện sẽ tăng trong vài năm tới. Nhưng điều đó cũng mở ra những yếu tố tích cực đối với ngành công nghiệp xe EV.
Công nghệ pin mới khiến xe điện dễ tiếp cận hơn
Một số nhà sản xuất pin đang đặt hy vọng vào khoa học ứng dụng mới. Trong tương lai, việc chế tạo pin sẽ không cần đến những kim loại đắt tiền này. Vào cuối tháng 7, hãng CATL đã công bố một loại pin natri-ion, không chứa lithium, coban hoặc niken.
Vì natri được sử dụng rộng rãi, nó có sẵn trên đất liền và trong đại dương, việc khai thác cũng không tốn nhiều kinh phí như những khoáng sản khác. Thông báo này đã làm dấy lên hy vọng về việc giải phóng khỏi các ràng buộc nguồn cung nguyên liệu pin.
Volkswagen sẽ áp dụng công nghệ pin mới trên các mẫu xe điện giá rẻ. Ảnh: Carbuzz.
Hiện tại, các chuyên gia cho biết pin natri-ion có mật độ tuổi thọ thấp hơn pin lithium-ion, vì thế nó không thích hợp để áp dụng cho xe điện. Tuy nhiên, một công nghệ pin khác được gọi là lithium iron phosphate (LFP) đã được nghiên cứu và khả thi về mặt thương mại hơn. Đây là loại pin không cần nguyên liệu coban hoặc niken. Volkswagen là hãng đầu tiên có kế hoạch áp dụng loại pin này lên xe điện, đặc biệt là các mẫu xe giá rẻ.
Việc Liên minh châu Âu (EU) thúc đẩy tái chế nguyên liệu cũng có thể làm giảm áp lực cung cầu. Ông Sanshiro Fukao, nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Phân tích Itochu, Nhật Bản cho biết việc tạo ra một hệ thống tái chế hiệu quả trong lĩnh vực kinh doanh pin của EU sẽ tăng cường việc tái sử dụng các kim loại đó, giảm thiểu sự phụ thuộc vào khoáng sản thuần tuý.
Trong tương lai, không loại trừ khả năng sẽ có thêm những công nghệ pin mới, giúp chi phí sản xuất pin xe điện rẻ hơn, đồng thời vẫn đạt được hiệu quả năng lượng. Điều này góp phần khiến xe điện trở nên dễ tiếp cận hơn.
Kỷ nguyên xe điện đã bắt đầu, các hãng xe trên thế giới đều dồn sức phát triển sản phẩm EV riêng. Giá kim loại pin tăng bắt buộc các hãng phải đưa ra giải pháp để cân bằng giữa chi phí sản xuất và doanh thu. Bên cạnh việc phát triển công nghệ pin mới, chính sách bán hàng cũng là một yếu tố quan trọng.
Chính sách cho thuê pin của VinFast là giải pháp giảm chi phí và rủi ro khi sử dụng xe điện. Ảnh: VinFast.
Việt Nam cũng không đứng bên ngoài sự thay đổi đó. VinFast đã công bố 3 mẫu xe điện là VF e34, VF e35 và VF e36. Trong đó, VF e35 và VF e36 là sản phẩm chiến lược tại thị trường Mỹ. Còn tại Việt Nam, hãng đã mở bán VF e34. Mẫu xe này nằm ở nhóm SUV hạng C, có giá bán hợp lý dưới 700 triệu đồng.
Hãng cũng áp dụng các chính sách giảm chi phí sử dụng như cho thuê pin. Mức giá của bộ pin trên xe VinFast VF e34 là khoảng 8.500 USD. Do đó, nếu VinFast pin kèm theo xe, khách hàng sẽ phải chi ra ít nhất 890 triệu đồng để sở hữu mẫu xe SUV điện này, thay vì mức giá 690 triệu đồng như đã công bố.
Việc VinFast triển khai chính sách cho thuê pin nhằm giúp người dùng tránh khỏi những rủi ro, lo ngại liên quan đến pin. Bất cứ khi nào pin gặp vấn đề không phải do lỗi người dùng, hoặc thậm chí là chỉ giảm khả năng tiếp nhận sạc xuống dưới 70% sẽ được VinFast đổi cho pin mới.
Theo hãng xe Việt Nam công bố, VF e34 có động cơ điện mạnh 148 mã lực và trang bị cụm pin dung lượng 42 kWh, khi sạc đầy cho phạm vi di chuyển 300 km. Bên cạnh đó, xe cũng có thể sạc nhanh với 15 phút cho quãng đường 180 km. Dự kiến, VinFast VF e34 được bàn giao đến khách hàng vào quý IV năm nay. Mẫu xe này còn có mức bảo hành 10 năm, cao nhất trong ngành công nghiệp ôtô.
Vì sao xe điện tăng tốc nhanh hơn xe động cơ đốt trong? Ở cùng một mức công suất, xe điện bao giờ cũng có khả năng tăng tốc nhanh và mạnh hơn xe trang bị động cơ đốt trong truyền thống. Một số mẫu ô tô điện có khả năng tăng tốc nhanh hơn siêu xe Xe điện nhận được toàn bộ công suất động cơ đến bánh xe Xe điện truyền tải 100% mô-men...