Hàng loạt dự án giao thông trọng điểm có nguy cơ “lụt” tiến độ

Theo Bộ GTVT, cả 12/12 dự án triển khai tại Thủ đô đối mặt với nguy cơ “lụt” tiến độ, trong đó có 4 dự án ở tình trạng khẩn nguy. Nguyên nhân là do TP Hà Nội chậm trễ bàn giao mặt bằng sạch cho các đơn vị thực hiện dự án.

12 dự án đều chậm tiến độ

12 dự án, công trình giao thông trọng điểm quốc gia mà hiện nay Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) và các đơn vị trực thuộc đang thực hiện chức năng chủ đầu tư bao gồm cả đường bộ, hàng không và đường thủy nội địa là: Dự án cầu Nhật Tân, Dự án đường kết nối Nhật Tân – Nội Bài, cao tốc Nội Bài – Lào Cai, cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, Dự án xây dựng QL 3 mới đoạn Hà Nội – Thái Nguyên, Dự án xây dựng cầu Vĩnh Thịnh trên Quốc lộ 2C, Dự án cap tốc Láng – Hòa Lạc, nút giao Quốc lộ 5; Dự án xây dựng Nhà ga T2 – Cảng Hàng không Quốc tế Nội Bài; Dự án đường thủy nội địa (Phát triển GTVT khu vực đồng bằng Bắc bộ – WB6); Dự án xây dựng đường sắt nội đô tuyến Ngọc Hồi – Yên Viên (tuyến 1) và tuyến Cát Linh – Hà Đông (tuyến 2).

Ông Trần Xuân Sanh – Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông, Bộ GTVT – cho biết: “Cả 12 dự án, công trình giao thông trọng điểm đang thực hiện ở Hà Nội đều chậm tiến độ do vướng mặt bằng, hầu hết các dự án làm gần xong mới giải phóng mặt bằng (GPMB). Công tác GPMB chậm trễ nên một số dự án có nguy cơ không hoàn thành đúng kế hoạch đề ra”.

Cầu Nhật Tân là một trong dự án khẩn nguy nhất về vấn đề “thiếu” mặt bằng thi công

Theo ông Sanh, nguy cơ “lụt” tiến độ nhất là các dự án sử dụng vốn ODA, sự cấp bách này đang thể hiện tại 4 dự án trọng điểm là cầu Nhật Tân và đường kết nối Nhật Tân – Nội Bài (2 dự án liên quan có trực tiếp với nhau) , cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên, cao tốc Hà Nội – Hải Phòng và Dự án đường sắt nội đô tuyến Cát Linh – Hà Đông.

Cụ thể, Dự án xây dựng cầu Nhật Tân, dự án này có tổng mức đầu tư 7.529 tỷ đồng được điều chỉnh thành 13.626 tỷ đồng (vốn vay JIACA và vốn đối ứng Việt Nam), dự án dự kiến hoàn thành vào tháng 10/2014.

Phần diện tích vướng mắc trên dự án cầu Nhật Tân là tại nút giao Phú Thượng thuộc gói thầu số 2, còn tồn tại 158 hộ đến nay vẫn chưa bàn giao mặt bằng (trong khi UBND TP Hà Nội cam kết hoàn thành trong tháng 4/2013). Đây là vấn đề vướng mắc lớn nhất và kéo dài của Dự án cầu Nhật Tân. Do chậm trễ trong công tác GPMB nên các gói thầu số 3 (xây dựng đường dẫn phía Đông Anh), gói thầu số 1 (xây dựng cầu chính) của dự án phát sinh chi phí kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng do chậm trễ bàn giao mặt bằng cho nhà thầu.

Dự án đường nối từ cầu Nhật Tân đến sân bay Nội Bài có tổng mức đầu tư trước đây gần 5.000 tỷ đồng đã được điều chỉnh thành 6.742 tỷ đồng (Vốn ODA của JICA và vốn đối ứng Việt Nam), dự kiến hoàn thành vào tháng 12/2014. Hiện dự án đang vướng 342 hộ đất thổ cư trên địa phận huyện Sóc Sơn mà Hà Nội hứa sẽ giải phóng và bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công trong tháng 6/2013 nhưng đến nay cũng chưa xong. Dự án này đang đối mặt với nguy cơ sẽ không hoàn thành đồng bộ với dự án cầu Nhật Tân vào cuối năm 2014 để kết nối đến sân bay quốc tế Nội Bài.

Với Dự án xây dựng QL 3 mới đoạn Hà Nội – Thái Nguyên có chiều dài 61,313km qua địa phận TP Hà Nội và 2 tỉnh Bắc Ninh và Thái Nguyên với Tổng mức đầu tư điều chỉnh 10.004,59 tỷ đồng. Một số tồn tại còn lại về GPMB khu vực Ninh Hiệp – Gia Lâm và Trung Giã – Sóc Sơn đã được Hà Nộicam kết cơ bản hoàn thành bàn giao mặt bằng trong tháng 4/2013 nhưng đến nay vẫn chưa có mặt bằng sạch để thi công. Đơn vị thực hiện dự án cho rằng Hà Nội phải nhanh chóng giải quyếttheo hướng xem xét phê duyệt phương án hỗ trợ tạm cư; bố trí đủ vốn cho công tác tái định cư để kịp thời chi trả và phục vụ cho công tác GPMB, bàn giao mặt bằng trong tháng 8/2013 thì dự án hoàn thành kịp tiến độ.

Nếu Hà Nội không sớm bàn giao mặt bằng sạch thì các dự án giao thông trọng điểm

sẽ không thể hoàn thành theo kế hoạch và xảy ra nhiều vấn đề hệ lụy

Dự án đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng (BOT), đây là Dự án đường cao tốc loại A, vận tốc thiết kế 120km/h, 6 làn xe, dài 105,5km với tổng mức đầu tư tạm ghi là 24.566 tỷ đồng (nguồn vốn chủ sở hữu của Nhà đầu tư và vốn vay) thực hiện theo hình thức BOT.

Tuy nhiên, hiện việc thi công dự án đang vướng mặt bằng của 17 hộ đất thổ cư thuộc phường Thạch Bàn, 3 hộ đất nông nghiệp (quận Long Biên), 2 công trình kỹ thuật chưa di chuyển là đường điện và đường ống cấp nước sạch, 11 vị trí đường điện trung thế và hạ thế và 5 vị trí đường ống cấp nước và một số đường viễn thông giao cắt với đường cao tốc chưa được di chuyển (huyện Gia Lâm).

Tuyến đường sắt đô thị số 2A đoạn Cát Linh – Hà Đông có chiều dài 13,05 km với tổng mức đầu tư 8.770 tỷ đồng (vốn vay của Chính phủ Trung Quốc và vốn đối ứng của Việt Nam), dự kiến hoàn thành chạy thử vào tháng 3/2015 và chạy tàu thương mại vào tháng 6/2013. Dự án đang trong tình trạng khẩn nguy do vướng mặt bằng ở các quận Đống Đa, Hà Đông, chưa có phê duyệt quy hoạch không gian kiến trúc, cảnh quan khu vực 47 Cát Linh và nút giao thông Cát Linh – Giảng Võ – Giang Văn Minh và các hạ tầng công cộng.

Quá nhiều hệ quả từ việc chậm mặt bằng

Trước tình hình thực hiện các dự án, công trình giao thông trọng điểm nói trên, Bộ GTVT đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trong đó nhấn mạnh đến những khó khăn và tồn tại trong GPMB trên địa bàn TP Hà Nội.

“Việc bàn giao mặt bằng sạch chậm trễ gây ra nhiều vấn đề lớn và ảnh hưởng xấu tới dự án. Bởi, thiếu mặt bằng khiến thời gian thi công kéo dài, tiến độ bàn giao bị gián đoạn, chi phí cho tư vấn giám sát tăng, đặc biệt là không thể đưa ra thời hạn cụ thể để khẳng định kết thúc dự án. Với dự án sử dụng vốn vay ODA sẽ ảnh hưởng tới thời gian vay – trả và hiệu quả sử dụng vốn.

Vừa không GPMB được, vừa không có vốn đối ứng thì sẽ không tiếp nhận được vốn ODA, trong khi đó các nhà thầu quốc tế đòi hỗ trợ các chi phí kéo dài thời gian. Mới đây nhất, nhà thầu xây dựng dự án cầu Nhật Tân đã có kiến nghị thanh toán chi phí phát sinh mà nguyên nhân là do thiếu mặt bằng xây dựng khiến họ phải duy trì trên công trường vượt quá thời gian ký kết hợp đồng, Bộ GTVT cũng đã có sự tiếp nhận và cam kết giải quyết vấn đề này của đối tác nước ngoài…” – ông Sanh cho hay.

Ông Trần Xuân Sanh khẳng định, nếu Hà Nội không quyết liệt hơn và có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị địa phương nhằm sớm giải phóng và bàn giao mặt bằng sạch thì việc tổ chức thi công các dự án thì các dự án giao thông trọng điểm trên địa bàn sẽ rất khó khăn, dự án không thể kết thúc, không thể thông tuyến, chi phí tiếp tục tăng cao và làm giảm hiệu quả khai thác dự án.

Quỳnh Anh

Theo Dantri