Hàng không quốc tế xoay xở để tránh ‘tên bay đạn lạc’ tại Afghanistan

Các hãng hàng không lớn trên thế giới đang xoay xở để tái định tuyến các chuyến bay nhằm tránh không phận Afghanistan, do lo ngại tình hình bất ổn tại đây có thể gây dẫn đến những hiểm họa khôn lường.

Hãng hàng không Anh là British Airways và Virgin Atlantic cho biết sẽ điều chỉnh các chuyến bay để tránh không phận của Afghanistan. Trong ảnh: Máy bay của Hãng hàng không British Airways bay qua sân bay Heathrow ở London (Anh). Ảnh: AFP/TTXVN

Năm 2014, một máy bay của hãng hàng không Malaysia Airlines (Malaysia) đã bị bắn rơi ở miền Đông Ukraine, cướp đi sinh mạng của toàn bộ 298 người trên máy bay. Trong khi đó, năm 2020, quân đội Iran đã bắn nhầm một máy bay của hãng Hàng không quốc tế Ukraine (UIA), khiến toàn bộ 176 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng. Hai bài học bi thảm liên quan tên lửa đất đối không này đã buộc các hãng hàng không quốc tế và chính phủ các nước phải lưu tâm nhiều hơn đến những rủi ro khi cho phép các chuyến bay bay qua khu vực có xung đột.

Trong bối cảnh các quốc gia phương Tây đang tức tốc điều máy bay tới Afghanistan để sơ tán công dân sớm nhất có thể, nhiều hãng hàng không quốc tế đã quyết định đình chỉ đường bay tới thủ đô Kabul, thậm chí không “bén mảng” tới không phận của quốc gia Tây Nam Á này. Trên FlightRadar24 – trang web chuyên giám sát các chuyến bay trên thế giới – hiển thị rất ít các chuyến bay thương mại qua không phận Afghanistan, trong khi số lượng các chuyến bay qua không phận các nước láng giềng của quốc gia này là Pakistan và Iran lại tăng đột biến.

Các hãng hàng không Anh là British Airways và Virgin Atlantic cho biết sẽ tái định tuyến, để tránh không phận của Afghanistan. United Airlines của Mỹ cũng đưa ra quyết định tương tự, dù những sự thay đổi về đường bay sẽ ảnh hưởng tới nhiều chuyến bay từ Mỹ tới Ấn Độ của hãng này.

Do lo ngại về những nguy cơ có thể xảy ra liên quan “các hoạt động của các phần tử cực đoan hoặc phiến quân”, Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) từ tháng trước đã áp đặt các lệnh hạn chế bay qua không phận Afghanistan đối với các hãng hàng không của Mỹ, cũng như các hãng hàng không do các doanh nghiệp Mỹ điều hành. Theo FAA, mọi máy bay phải hoạt động trên độ cao 26.000 feet (tương đương 7.924 mét) tại khu vực được đặt tên là “Vùng Thông tin chuyến bay Kabul” – vốn bao phủ phần lớn Afghanistan, trừ khi các chuyến bay này đến và đi từ sân bay quốc tế Hamid Karzai. Mặc dù vậy, các hạn chế này không áp dụng đối với các hoạt động quân sự của Mỹ.

Trang web Safe Airspace – giám sát việc thực thi lệnh hạn chế trên – cho biết các nước khác như Canada, Anh, Đức và Pháp cũng đã khuyến cáo các hãng hàng không duy trì tầm cao khi bay là 25.000 feet (tương đương 7.620 mét), để đảm bảo an toàn.

Một số hãng hàng không khác tại Đông Bắc Á cho biết đang theo dõi sát tình hình tại Afghanistan để đưa ra các quyết định phù hợp.

Hãng Korean Air Lines của Hàn Quốc cho biết đã tạm ngừng sử dụng không phận Afghanistan đối với các chuyến bay chở khách, nhưng vẫn duy trì tuyến bay này đối với các chuyến bay chở hàng. Tuyên bố của Korean Air Lines nêu rõ: “Do tình hình ở Afghanistan, chúng tôi đang cho máy bay chở hàng bay ở độ cao cao hơn (so với thông thường) và tránh hạ thấp độ cao. Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình và có kế hoạch xem xét việc thay đổi các tuyến bay trong trường hợp cần thiết”.

Tương tự, hãng hàng không China Airlines của Đài Loan (Trung Quốc) cho biết hãng này cũng đang theo sát tình hình và sẽ điều chỉnh đường bay theo hướng dẫn về không phận của Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) trong trường hợp cần thiết.

Các chuyến bay thương mại dự kiến hạ cánh ở Afghanistan cũng chịu tác động của tình hình hỗn loạn tại quốc gia Tây Nam Á này. Thông báo ngày 16/8 trên trang web của Emirates – hãng hàng không lớn nhất của Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất ( UAE) – nêu rõ: “Khách hàng có vé với điểm đến cuối cùng là Kabul sẽ không được chấp nhận từ ngay tại điểm xuất phát”. Một hãng hàng không khác của UAE là Flydubai cũng tuyên bố ngừng các chuyến bay tới Kabul từ ngày 16/8, cho đến khi có thông báo mới.