Hàng Giấy
Phố Hàng Giấy dài 208 mét, đi từ phố Hàng Đậu đến phố Hàng Khoai, phố này nguyên là một con đường đất cũ từ góc đông bắc thành phố Hà Nội đi xuống, đã có từ lâu đời trên một đoạn đê cũ. Bên phía đông con đường đó là đất của thôn Huyền Thiên, bên phái tây là đất thôn Tân Khai.
Trước năm 1915, đường phố này chưa có vỉa hè, mặt đường trải gạch vụn, không có cây cối quang cảnh một con đường giáp ngoại ô, còn nhiều nhà lá lẫn với nhà tường gạch lợp tôn, chưa có nhiều nhà lợp ngói, nhà có gác cũng là nhà kiểu cũ lối chồng diêm, nhà xây chưa theo vạch thẳng hàng.
Trong phố chỉ có những cửa hàng nhỏ bày dưa cà mắm muối ngay trước cửa, mấy hàng xén nhỏ, vài ông lang bắt mạch bốc thuốc trong nhà. Phố còn hẻo lánh, khi chưa có Bốt cảnh sát ở đầu phố thì dân phố phải thuê tuần phiên canh gác, những ngày có phiên chợ Đồng Xuân, người Kẻ Bưởi đem giấy bày bán ở hai bên đường đi chỗ gần ngã tư Hàng Khoai.
Đầu phố chỗ gần két nước có một Bốt cảnh sát, người ta gọi là Sở Cẩm Hàng Đậu, tuy nó ở Hàng Giấy. Ngôi nhà hàng hiên rộng là chỗ khách ngồi uống rượu hóng gió từ sông Hồng vào, chiến tranh 1914 – 1918 chủ tiệm phải đóng cửa vì bị động viên về Tây đ.ánh giặc, thành phố lấy ngôi nhà làm Bốt cảnh sát trông coi an ninh khu vực này.
Video đang HOT
Còn một đặc điểm nữa của phố Hàng Giấy cũ là có nhà hát cô đầu. Trước năm 1920, người ta nói lóng rủ nhau lên Hàng Giấy nghĩa là đi ” nghe hát đ.ập trống”. Cô đầu Hàng Giấy có từ bao giờ? Không ai nhớ nữa. Chỉ biết trong một thời gian hàng chục năm, ở Hàng Giấy vẫn có sáu bảy nhà hát, đều ở cả bên dãy số chẵn phía tây.
Những năm thập niên mười đầu thế kỷ 20, mặt đường vẫn còn trải đá, chưa có vỉa hè, đèn đường, chưa có mấy nhà xây có gác. Người trong phố một số là gia đình công chức nhỏ hoặc nhân viên sở tư, sống nền nếp, kín đáo. Rất ít cửa hàng khang trang. Có một số cửa hàng bán giấy bút, giấy bản, bút lông, một số nhà làm kẹo bột, vài ba cửa hàng Đông y.
Sau năm 1925, Hàng Giấy mới dần được xây dựng đẹp mắt với nhiều ngôi nhà kiểu Tây diện tích rộng, gác cao. Một số nhà buôn giàu có xuất hiện. Năm 1938 xây dựng ngôi nhà của khách sạn Hoa Nam đồ sộ (nay là rạp chiếu bóng Bắc Đô).
Chiến sự cuối năm 1946 – đầu 1947, Hàng Giấy ở vào chỗ địa đầu Liên khu I, những nhà có gác cao đều được chiến sĩ ta dùng làm nơi quan sát và phục bên trong b.ắn tỉa lên cầu Sắt có lính Pháo đóng giữ; địch đã nã pháo và n.ém b.om vào phố này làm đổ nát nhiều nhà cửa. Đến thời kỳ tạm chiếm (1948 – 1954) những nhà bị tàn phá mới được xây lại.
Thoe 24h
Hàng Gà
Phố Hàng Gà dài 228 mét, kéo dài từ phố Hàng Cót đến phố Hàng Điếu.
Khi tường thành chưa bị phá, hào chưa lấp, đã có một con đường thông từ khu vực Cửa Bắc xuống chợ Đông Thành, con đường đi sát bên ngoài thôn Tân Khai, nay gồm hai phố Hàng Cót và Hàng Gà. Về tên phố, ban đầu các giấy tờ hành chính đều viết là phố Tân Khai, vì con đường đi qua đất thôn này, nhưng nhân dân lại quen gọi tách riêng đoạn giáp Bát Đàn và Cửa Đông là phố Thuốc Nam, và đoạn bên trên tiếp với Hàng Cót là phố Hàng Gà. Thời thuộc Pháp, Hàng Gà và Thuốc Nam mang tên chung là Rue Tien Tsin (đọc là Thiên Tân, Pháp muốn ghi công thắng lợi ngoại giao của họ đối với Trung Quốc năm 1898). Nay ta đổi lại cũng gọi chung là Hàng Gà, cả phố dài hai trăm ba mươi mét.
Gọi là phố Thuốc Nam vì trong phố có nhiều nhà bán thuốc Nam, tập trung ở quãng từ Nhà Hoả đến Bát Đàn. Cửa hàng bán thuốc Nam cũng sơ sài: gần cửa bày những thúng đựng các vị thuốc sản xuất ở trong nước, có cả một số vị thuốc nhập của Tàu chưa hoà chế. Nhà hàng nhận cân hộ thuốc cho khách hàng ở tỉnh xa về, nhận đơn rồi lên Hàng Buồm hoặc sang phố Phúc Kiến cân giao cho khách lấy hoả hồng. Vì trong phố bán vị thuốc nên có mấy ông lang đông y cũng mở cửa hàng xem mạch bốc thuốc (được tiếng có hiệu Thụ Đức).
Còn tên Hàng Gà là vì ở đoạn phố này có những nhà chuyên buôn bán gia cầm: gà vịt, ngan ngỗn, gà tây, chim bồ câu, họ tập trung ở bên trên chùa Thái Cam tiện lối ra chợ Đông Thành, Cầu Đông. Những nhà bán gà không mở cửa hàng; họ bán hàng ở trong nhà, có những chiếc lồng to nhốt hàng năm sáu chục con gà vịt. Khách quen đến mua tận nhà, và hàng còn đem bán trong các chợ khu Cửa Đông; còn một cách nữa là xách đi bán rong các phố, vào các nhà, vào các tiệm ăn là khách hàng quen. Hồi quân pháp mới sang và đóng ở trong Thành, có nhiều người buôn gà làm ăn khá do cung cấp thực phẩm cho nhà binh khi ấy bị ta chống cự ráo riết, có kẻ giúp chúng được nhiều việc, được chúng cho làm quan.
Phố Hàng Gà ở trên một con đường vốn có từ lâu nên nhà cửa đa số diện tích hẹp, nhà làm kiểu cổ, mái thấp, một tầng hoặc thêm nhiều gác xép. Từ những năm sau 1920, nghề buôn thuốc nam tàn tạ dần, còn nghề buôn gà vịt chủ yếu là đem vào bán trong các chợ; Phố Hàng Gà không còn vẻ là một phố buôn bán. Những người dân trong phố này phần đông là công chức bậc trung và nhân viên sở tư, họ là những người đi ở thuê, chủ nhà đất số đông là những nhà buôn bán lớn ở phố khác.
Xen vào giữa các nhà tư nhân lác đác có một số cửa hàng nhỏ, chồng đi làm, vợ bán hàng xén lặt vặt, hàng nước; vài ba nhà làm nghề đan cót làm trần nhà và đan lồng bán cho người nuôi chim chơi: sáo, hoạ mi, yểng... một hiệu đối trướng, hiệu Giụ Long, số 18, chủ nhân là Phan Đình Giáp, người đầu tiên có sáng kiến cắt chữ dán làm câu đối; nhà hàng này nhận vẽ thêu bán các mặt hàng mỹ nghệ ngà và đồi mồi. Phố Thuốc Nam sau còn sót lại một số gia đình nhà nho cũ sống chật vật sau khi nghề bán thuốc không còn đông khách nữa.
Nguyễn Phan Lãng, một nhà nho tham gia tích cực phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục năm 1908, bị thực dân kết án đày ra Côn Đảo; những năm hai mươi, mãn hạn tù về ở phố Thuốc Nam, viết câu đối thuê kiếm ăn; ông có làm bài thơ nói tâm sự một nhà nho thất thế.
Tuy thuộc phố Hàng Gà, nhưng chỗ ngã tư góc đường vào Cổng Tỉnh là nơi buôn bán khách hàng đi lại đông đúc, có những tiệm ăn uống của Pháp, Hoa Kiều và Nhật coi như thuộc về sinh hoạt của phố Cửa Đông.
Hàng Gà ở sát khu quân sự Cửa Đông, chiến sự cuối năm 1946 - đầu 1947 không làm cho nhà cửa trong phố này thiệt hại mấy. Đường phố cổ mà có những ngôi nhà kiểu mới là làm trong thời kỳ tạm chiếm của những nhà buôn làm giàu nhờ đầu cơ tình hình chiến tranh.
Theo Bưu Điện Việt Nam
Hàng Đồng Phố Hàng Đồng dài 128 mét, từ phố Hàng Mã đến phố Hàng Vải. Đây nguyên là đất thôn Yên Phú, tổng Hậu Túc, huyện Thọ Xương. Hàng Đồng nằm thẳng với Bát Sứ. Phố Bát Sứ nằm trên đất thôn cũ Đông Thành, còn hai phố Hàng Đồng và Hãng Mã dưới thì trên đất thôn cũ Yên Phú. Vì thế người...
