Hạn hán khốc liệt, trâu bò phải uống nước mặn qua ngày
Không chỉ có các diện tích lúa, cây ăn trái bị khô héo và mất trắng, đợt hạn hán và xâm nhập mặn lịch sử đang diễn ra còn khiến chăn nuôi gia súc, thủy sản của vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) bị thiệt hại nghiêm trọng.
Bò, tôm khát nước ngọt
Huyện Ba Tri (tỉnh Bến Tre) là nơi có đàn bò tập trung lớn nhất khu vực ĐBSCL. Tại thời điểm này, nỗi lo nhất của địa phương này là cứu cho bằng được trên 80.000 con bò của người dân trong cảnh khát nước ngọt.
Ông Nguyễn Thành Lâm – Phó Trưởng phòng NNPTNT huyện Ba Tri cho biết: “Huyện Ba Tri là địa phương có số lượng bò nuôi lớn nhất tỉnh Bến Tre. Theo đó, mỗi con bò cần hàng chục lít nước ngọt/ngày, nhưng khổ nỗi ngay cả con người còn không có nước để dùng trong sinh hoạt, phải mua với giá cao (100.000 đồng/m3), chứ nói gì đến bò”.
Ông Nguyễn Văn Đỗ ngụ xã Tân Xuân, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre pha nước ngọt với nước mặn cho bò uống sống qua ngày. Ảnh: Huỳnh Xây
Trước tình cảnh nguy cấp, để cứu bò, người dân chỉ còn cách đổ nước ngọt rồi pha lẫn với nước mặn theo tỷ lệ 50/50 cho bò uống. Ông Nguyễn Văn Đỗ ngụ ở ấp Tân An, xã Tân Xuân, cho biết: “Hằng ngày, ông phải vận chuyển nước ngọt (mua từ nhà máy nước) với đoạn đường xa khoảng 4km đến chuồng bò, sau đó pha với nước mặn ở dưới ao gần đó cho hàng chục con bò uống cầm chừng”.
“Đây là cách duy nhất để cứu bò, chứ biết làm như thế nào bây giờ. Mấy con bò của tôi uống nước pha đã có biểu hiện sụt giảm sức khoẻ nhưng cũng đành chịu, bởi nơi đây đang thiếu ngọt trầm trọng” – ông Đỗ cho biết thêm.
Không chỉ thiếu nước ngọt cho bò uống, hạn mặn khiến lượng rơm làm thức ăn cho bò ăn thiếu trầm trọng. Nhiều gia đình không có khả năng nuôi tiếp trong thời gian hạn, mặn này đã bán bớt lượng bò nuôi với giá thấp. “Nguồn rơm quá thiếu hụt nên một số lượng bò đã bị bán với giá thấp. Trung bình 1 con bò người dân mất khoảng 10 triệu đồng” – ông Võ Thành Hạo – Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre nói.
Hạn, mặn bủa vây còn khiến cho người nuôi tôm ở nhiều địa phương vùng ĐBSCL đang thấp thỏm âu lo, nguy cơ tôm chế.t hàng loạt do độ mặn nước tăng cao, kèm theo nắng nóng kéo dài. Theo ngành nông nghiệp các địa phương, số diện tích nuôi tôm bị thiệt hại đã lên đến hàng chục nghìn ha và dự báo thiệt hại sẽ còn tăng thêm trong thời gian tới. Tình trạng trên đã làm giảm đáng kể sản lượng tôm của vùng.
“Những ngày này nước mặn tăng cao nên 3 vuông tôm của gia đình tôi đã có hiện tượng đỏ đầu, phát sinh bệnh. Một số hộ nuôi gần tôi đã xảy ra tình trạng tôm chế.t gần 1 tháng qua”. Ông Lê Hoàng Minh (xã Lợi An, huyện Trần Văn Thời, Cà Mau)
Theo Chi cục Thủy lợi tỉnh Bạc Liêu, do mặn xâm nhập sớm, kéo dài nên độ mặn trên các ao nuôi tăng cao, vượt quá ngưỡng cho phép để con tôm có thể thích nghi, phát triển bình thường. Tổng diện tích nuôi trồng thủy sản vùng Nam Quốc lộ 1A có 63.000ha, trong đó đã có khoảng 6.000ha tôm nuôi bị thiệt hại.
Video đang HOT
Còn tại Cà Mau, đến nay cũng đã có 2.709ha diện tích nuôi tôm quảng canh cải tiến, quảng canh bị thiệt hại. Về vấn đề này, ông Nguyễn Tiến Hải – Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho biết: “Mặn xâm nhập sâu, ảnh hưởng nhiều đến việc nuôi trồng thuỷ sản, đặc biệt là con tôm. Do độ mặn cao kết hợp với nắng nóng kéo dài nên dịch bệnh phát sinh gấp 3 lần các năm trước”.
Đua nhau khoan giếng tìm nước
Để có nước phục vụ cho chăn nuôi, sản xuất, trước khi nhận được sự hỗ trợ, chỉ đạo từ T.Ư, UBND tỉnh Tiề.n Giang đã chủ động chỉ đạo ngành chức năng khẩn trương đưa nước ngọt từ huyện Châu Thành (do Nhà máy Nước BOO Đồng Tâm cung cấp) về phục vụ cho trên 42.000 hộ dân ở các huyện Gò Công Đông, Gò Công Tây và thị xã Gò Công. Đồng thời, lắp trên 80 vòi nước công cộng phục vụ miễn phí cho gần 7.000 hộ dân vùng cù lao, vùng ven biển. Riêng huyện cù lao Tân Phú Đông, tỉnh sẽ dùng 8 sà lan chuyển nước ngọt từ TP. Mỹ Tho về hỗ trợ cho dân.
Theo ông Cao Văn Hóa – Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Tiề.n Giang cho biết, vài tháng tới đây, tỉnh sẽ triển khai dự án kéo đường ống nước từ huyện Gò Công Tây vượt sông Tiề.n qua huyện Tân Phú Đông để cung cấp nước sạch cho khoảng 11.000 hộ dân.
Đối với các địa phương không lấy được nguồn nước ngọt từ các địa phương khác về, ngành chức năng đã chỉ đạo khoan giếng ngầm. Ông Phạm Vũ Hồng – Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang thông tin, ngoài việc chỉ đạo các địa phương khẩn trương thực hiện các công trình thủy lợi còn dang dở, công trình ngăn mặn đang có, tỉnh cũng đưa ra giải pháp tình thế là khoan thêm giếng ngầm.
Được biết, hiện Công ty TNHH MTV Cấp thoát nước Kiên Giang đang khoan 16 giếng nước ngầm để bổ sung nguồn nước dự trữ khi nước mặt bị nhiễm mặn. Khi hoàn thành, 16 giếng sẽ cung cấp từ 16.000 – 20.000m3 nước/ngày đêm.
Cũng như các địa phương trên, để có nước cho sản xuất và sinh hoạt, ông Trần Công Chánh – Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang cũng chỉ đạo khoan 8 giếng nước ngầm tại các địa phương như TP.Vị Thanh, thị xã Ngã Bảy, thị xã Long Mỹ và huyện Châu Thành.
“8 giếng này có thể cung cấp khoảng 22.000m3/ngày đêm. Nếu không có những giếng khoan trên, tình trạng hạn, mặn tiếp tục diễn biến như dự báo thì các nhà máy nước trong tỉnh sẽ thiếu hụt khoảng 16.000m3nước/ngày đêm” – ông Lê Phước Đại – Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Hậu Giang cho biết.
Theo Danviet
'Giải cứu' ĐBSCL trước thiên tai hạn, mặn
Nhiều tỉnh ĐBSCL đang đồng loạt triển khai các biện pháp trước thiên tai khô hạn, xâm nhập mặn chưa từng có nhiều năm qua.
Ông Lê Hữu Tâm (xã Hưng Yên, H.An Biên, Kiên Giang) mất trắng 25 công lúa vì nước bị nhiễm mặn - Ảnh: Tây Hồ
Khoan giếng ngầm
Kiên Giang đang là tỉnh hứng chịu hậu quả nặng nề nhất bởi hạn, mặn. Tính đến nay, diện tích thiệt hại trong vụ lúa mùa và đông xuân 2015 - 2016 Kiên Giang đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sản xuất của hơn 18.000 hộ nông dân. Hạn hán cũng làm hàng chục ngàn hộ dân thiếu nước ngọt cho sinh hoạt. Theo các chuyên gia, những tác động "kép" đầy tai hại trên chắc chắn còn tăng bởi đây mới là đầu mùa khô, nắng nóng, xâm nhập mặn sẽ còn kéo dài và ngày càng gay gắt hơn.
Giếng nước ngầm vừa được khoan thêm để dự phòng nguồn nước sinh hoạt cho người dân TP.Rạch Giá - Ảnh: Xuân Lam
Ông Phạm Vũ Hồng, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang, cho biết ngay lúc này, ngoài giải pháp tình thế như khoan thêm giếng ngầm, chủ động nguồn nước ngọt cho các nhà máy, tỉnh đã chỉ đạo các huyện thị khẩn cấp hoàn thành các công trình thủy lợi còn dang dở, công trình ngăn mặn "chữa cháy" như nghiên cứu đắp các đậ.p ngăn cao su, đậ.p vải kỹ thuật; tuyệt đối không để cục bộ ở các huyện xung đột lợi ích với nhau.
Hiện Công ty TNHH MTV cấp thoát nước Kiên Giang đang khoan 16 giếng nước ngầm để bổ sung nguồn nước dự trữ khi nước mặt bị nhiễm mặn. Mỗi giếng sâu từ 85 - 115 m, tổng chi phí khoảng 15 tỉ đồng. Khi hoàn thành, 16 giếng sẽ cung cấp thêm khoảng từ 16.000 - 20.000 m3 nước/ngày đêm. "Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tình thế nhằm đối phó tình hình hiện nay. Về lâu dài, công ty đã lập dự án xây dựng thêm một hồ chứa nước ngọt ở TP.Rạch Giá và một hồ ở Sóc Xoài (thuộc H.Hòn Đất) với sức chứa mỗi hồ khoảng 1 triệu m3", ông Nguyễn Hữu Hoài Phương, Giám đốc Công ty TNHH MTV cấp thoát nước Kiên Giang, nói.
Còn tại Hậu Giang, ông Trần Công Chánh, Bí thư Tỉnh ủy, cũng đã chỉ đạo khoan nước ngầm để khai thác nước ngọt bổ sung cho các nhà máy nước khi mặn kéo dài. Theo đó, tại TP.Vị Thanh sẽ khoan 2 giếng bổ sung khoảng 5.800 m3nước/ngày đêm. Ở TX.Ngã Bảy, TX.Long Mỹ, H.Châu Thành mỗi điểm khoan 1 giếng để bổ sung khoảng 2.900 m3 nước ngọt/ngày đêm...
Nạo vét kênh, xây cống ngăn mặn
Tỉnh Cà Mau lên kế hoạch nạo vét các tuyến kênh chứa nước ở khu vực rừng U Minh Hạ, đầu tư hệ thống hồ chứa nước ngọt phục vụ nước sinh hoạt cho dân và kết hợp phục vụ phòng cháy rừng.
Đặc biệt, Cà Mau cũng kiến nghị T.Ư xem xét hỗ trợ địa phương dự án đầu tư dẫn nước ngọt từ vùng Nam sông Hậu về Cà Mau để hạn chế tối đa tình trạng khoan nước ngầm ở vùng đất bị nhiễm mặn. Các tỉnh khác như Bạc Liêu, Sóc Trăng, Trà Vinh, Tiề.n Giang cũng đang ráo riết thực hiện các biện pháp chủ động nguồn nước ngọt sinh hoạt cho dân.
Ở Kiên Giang những năm trước đã chủ động xây dựng hệ thống cống ngăn mặn, cống lấy nước ngọt để sản xuất.
Tuy nhiên, nhiều cống không phát huy được tác dụng, có cống xây dang dở, thiếu vốn, có cống khi xong lại không còn phù hợp với tình hình sản xuất thực tế... Theo ông Hồng, hiện tại UBND tỉnh đã cho rà soát lại hiện trạng sử dụng của các cống để có sự điều chỉnh cho phù hợp; đồng thời chỉ đạo Sở NN-PTNT phối hợp các địa phương triển khai phương án ngăn mặn - giữ ngọt, tập trung ở vùng ven biển An Biên - An Minh và một số khu vực cục bộ ở TP.Rạch Giá, các huyện Châu Thành, Gò Quao, Hòn Đất, Kiên Lương, Giang Thành. Đây đều là các huyện đang gặp khó bởi hệ thống cống ngăn mặn chưa được xây dựng đồng bộ.
Hiện tại toàn tỉnh mới chỉ hoàn thành 82/89 đậ.p ngăn mặn và cần phải đắp thêm 12 đậ.p ở vùng bị ảnh hưởng của H.Giang Thành. "Với các công trình thủy lợi, công trình ngăn mặn lâu dài cần nguồn vốn lớn thì có kế hoạch cụ thể trên cơ sở tính toán, cân đối trên toàn tỉnh. Riêng các công trình tạm thời, các địa phương cần tính toán sử dụng các đậ.p như đậ.p cao su, đậ.p vải địa kỹ thuật vừa hiệu quả vừa tiết kiệm chi phí", ông Hồng nói.
Chọn giống lúa phù hợp
Một số địa phương ở Kiên Giang cũng đã tính đến chuyển đổi mô hình sản xuất. Đặc biệt ở H.An Minh, lần đầu tiên ngành nông nghiệp sẽ phát hàng chục ngàn phiếu thăm dò, lấy ý kiến người dân xem mô hình nào phù hợp, hiệu quả có thể áp dụng được ở những vùng đất bị nhiễm mặn không trồng được lúa. Còn H.An Biên đang chuẩn bị thí điểm vùng nuôi chuyên canh tôm và phát triển thêm mô hình nuôi thủy sản nước lợ.
Cống ngăn mặn ở ấp Xẻo Quao (xã Đông Hòa, H.An Minh) đang được đầu tư xây dựng - Ảnh: Tây Hồ
Tại Cà Mau, ông Nguyễn Tiến Hải, Chủ tịch UBND tỉnh, cũng đã chỉ đạo các địa phương thực hiện một loạt giải pháp phòng chống hạn, mặn như tuyên truyền cho người dân về mùa vụ, diễn biến thời tiết, chuyển giao kỹ thuật mô hình lúa tôm phù hợp với điều kiện thực tế, hướng dẫn lịch thời vụ và bố trí cây trồng phù hợp...
Trong khi đó, Cục Trồng trọt khuyến cáo ngoài việc ưu tiên cho sản xuất giống lúa phù hợp với cơ cấu mùa vụ, thị trường thì cần chú ý tới phù hợp với diễn biến tình hình xâm nhập mặn, nhất là các tỉnh Long An, Tiề.n Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Kiên Giang và Hậu Giang. Cục Trồng trọt cho rằng những vùng khó khăn về nước tưới, chịu ảnh hưởng phèn, mặn thì nông dân nên sử dụng một số giống: OM 5464, AS 996, OM 2517, OM 5451, OM 6677, OM 6976; vùng ven biển Nam bộ sử dụng các giống: IR 50404, OM 576, OM 5476, OM 4900, OMCS 2000, Jasmine 85, RVT, VD 20, ST5; vùng bán đảo Cà Mau sẽ phù hợp với các giống: OM 4900, OM 2517, GKG 1, OM 7347, RVT, OM 5954.
Rửa đất nhiễm mặn
Hiện nay, hơn 40% diện tích trồng lúa vùng ĐBSCL, tương đương gần 300.000 ha đất sản xuất bị ảnh hưởng của xâm nhập mặn.
Vì vậy, việc cải tạo diện tích đất bị nhiễm mặn là hết sức quan trọng và cấp bách. Theo GS-TS Nguyễn Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL, nếu đất nhiễm mặn thì nông dân cần áp dụng thêm kỹ thuật dùng lượng nước ngọt rửa mặn 1 - 2 lần trước khi xuống giống.
Đối với những vùng đất mặn có phèn nên bón vôi nung, riêng đất mặn không phèn nên bón vôi thạch cao (CaSO4) với liều lượng khoảng 30 - 50 kg/1.000 m2. Sau khi rải vôi cần cày hoặc sục cho vôi trộn đều trong đất, ngâm nước từ 1 - 2 ngày rồi rút nước.
Đình Tuyển - Xuân Lam
Theo Thanhnien
Hà Lan hỗ trợ quy hoạch ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu Ngày 23.2, tại Cần Thơ, Bộ TN-MT phối hợp với Đại sứ quán Vương quốc Hà Lan tại VN tổ chức hội nghị quy hoạch vùng ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH). Người dân Trà Vinh đang thiếu nước do hạn hán - Ảnh: Công Hân Theo Thứ trưởng Bộ TN-MT Chu Phạm Ngọc Hiển, ĐBSCL đang chịu "tác động...