Hamas và Israel phản ứng trái chiều về việc phương Tây công nhận Nhà nước Palestine

Theo phóng viên TTXVN tại Tel Aviv, ngày 21/9, báo Times of Israel đưa tin Phong trào Hồi giáo Hamas đã ra phản ứng đầu tiên trước việc Vương quốc Anh , Canada, Bồ Đào Nha và Australia công nhận Nhà nước Palestine , cùng với thông báo từ các quốc gia khác đang chuẩn bị thực hiện các bước tương tự.

Người dân Palestine sơ tán tránh xung đột tại Gaza. Ảnh: THX/TTXVN

Trong một tuyên bố, Hamas hoan nghênh các quyết định trên như một “bước tiến quan trọng” hướng tới việc khẳng định “quyền của người dân Palestine đối với đất đai, các địa điểm linh thiêng và việc thành lập một nhà nước độc lập với Jerusalem là thủ đô”. Hamas coi động thái này là sự tri ân đối với những gì họ gọi là “cuộc đấu tranh, khả năng phục hồi và sự hy sinh của người dân Palestine vì sự giải phóng và quyền hồi hương”.

Tuy nhiên, Hamas nhấn mạnh, việc công nhận mang tính biểu tượng phải đi kèm với các biện pháp cụ thể; kêu gọi cộng đồng quốc tế gây sức ép để “chấm dứt ngay lập tức xung đột ở Dải Gaza” và ngăn chặn kế hoạch tái định cư của Israel ở Bờ Tây và Đông Jerusalem, đồng thời thúc giục Liên hợp quốc (LHQ) và các chính phủ trên thế giới có biện pháp cứng rắn với Israel.

Người đứng đầu cơ quan ngoại giao của Chính quyền Palestine (PA) Varsen Aghabekian Shahin khẳng định việc các quốc gia công nhận Nhà nước Palestine là một bước đi không thể đảo ngược nhằm bảo vệ giải pháp hai nhà nước, đồng thời đưa Palestine tiến gần hơn tới nền độc lập và chủ quyền.

Phát biểu trước báo giới, bà Shahin nhấn mạnh: “Đây là thời điểm quyết định. Ngày mai (22/9) là một ngày lịch sử mà chúng ta cần phải xây dựng tiếp. Đây chưa phải là kết thúc. Đây là một bước tiến đưa chúng ta đến gần hơn với chủ quyền và độc lập”. Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh nhiều quốc gia sẽ chính thức công nhận Nhà nước Palestine trong khuôn khổ Phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng (ĐHĐ) LHQ, dự kiến diễn ra ngày 22/9 tại New York (Mỹ – giờ địa phương).

Trong khi đó, Tổng Thư ký Liên đoàn Arập Ahmed Aboul-Gheit hoan nghênh việc Anh, Canada và Australia công nhận Nhà nước Palestine độc lập. Ông nhấn mạnh, quyết định trên “cũng phù hợp với nguyện vọng của người dân tại các quốc gia đó trong việc ủng hộ quyền độc lập và được sống của người Palestine”, đồng thời bày tỏ kỳ vọng sẽ có thêm nhiều sự công nhận quốc tế có tác động lớn trong thời gian tới.

Chỉ một ngày trước thềm phiên họp cấp cao của ĐHĐ LHQ, một loạt nước gồm Anh, Canada và Australia đã tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực thúc đẩy hòa bình Trung Đông. Nhật Bản, cũng là thành viên Nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) với Anh và Canada, tiếp tục nhấn mạnh sự cần thiết của giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột Hamas – Israel kéo dài. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Takeshi Iwaya hôm 19/9 cho biết Tokyo chưa có kế hoạch công nhận Nhà nước Palestine ở thời điểm hiện tại. Trong khi đó, Mỹ – đồng minh chủ chốt của Israel – vẫn tỏ ra do dự.

Mới đây nhất, Ngoại trưởng Bồ Đào Nha Paulo Rangel tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine và cũng là quốc gia phương Tây mới nhất thực hiện động thái mang tính biểu tượng này.

Phát biểu với báo giới tại New York, Ngoại trưởng Rangel khẳng định việc công nhận Nhà nước Palestine “nhằm thực thi một chính sách cơ bản, nhất quán và được đồng thuận rộng rãi”, theo đó Bồ Đào Nha “ủng hộ giải pháp hai nhà nước như con đường duy nhất để đạt được một nền hòa bình công bằng và lâu dài, thúc đẩy sự chung sống cũng như quan hệ hòa bình giữa Israel và Palestine”.

Trong một diễn biến liên quan, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết việc nước này công nhận Nhà nước Palestine sẽ không bao gồm việc mở Đại sứ quán cho đến khi Hamas trả tự do cho các con tin đang bị giam giữ tại Dải Gaza. Trả lời phỏng vấn với kênh CBS News được phát sóng ngày 21/9, Tổng thống Macron nêu rõ: “Đây sẽ là yêu cầu rất rõ ràng của chúng tôi trước khi mở, chẳng hạn như, một Đại sứ quán tại Palestine”.

Trong khi đó, Israel đã chỉ trích việc Anh, Australia và Canada công nhận Nhà nước Palestine, cho rằng động thái này mang tính “một chiều” và có nguy cơ làm gia tăng bất ổn trong khu vực. Trong tuyên bố, Bộ Ngoại giao Israel cũng khẳng định nước này bác bỏ quyết định công nhận trên và cho rằng hành động này không thúc đẩy tiến trình hòa bình.

Cùng ngày, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố một Nhà nước Palestine “sẽ không được thành lập ở phía Tây sông Jordan”, đồng thời cho biết phản ứng chính thức của Israel sẽ được công bố sau khi ông trở về từ Mỹ vào tuần tới.