Hai sự kiện khiến thế giới lo ngại căng thẳng ở Trung Đông leo thang
Theo kênh CNBC, nỗi lo leo thang căng thẳng ở Trung Đông tăng vọt khi lực lượng Houthi tiến hành cuộc tấn công gây thiệt hại nặng nề nhất vào một tàu Anh và Israel chuẩn bị tấn công Rafah.
Houthi gây thiệt hại nặng cho tàu Anh
Tàu di chuyển trên Vịnh Aden, Yemen. Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ, ngày 19/2, thủy thủ đoàn của tàu chở hàng MV Rubymar thuộc sở hữu của Anh và mang cờ Belize đã buộc phải rời tàu khi đang ở trên Vịnh Aden. Họ được một tàu buôn và tàu chiến của liên minh chống Houthi hỗ trợ đưa đến cảng gần đó sau khi Houthi phóng hai tên lửa đạn đạo đối hạm vào tàu này.
Người phát ngôn Houthi, ông Yahya Saree đã tuyên bố nhóm này chịu trách nhiệm về vụ tấn công tàu MV Rubymar và gọi đây là vụ tấn công gây hậu quả lớn nhất. Houthi luôn tuyên bố ủng hộ người dân Palestine trong bối cảnh Israel thực hiện chiến dịch quân sự trả đũa Hamas ở Dải Gaza.
Ngày 19/2, ông Saree nói: “Con tàu bị hư hỏng nghiêm trọng, dẫn đến phải dừng hoạt động hoàn toàn… Tàu này hiện có nguy cơ bị chìm ở Vịnh Aden”.
Ông Charles Myers, Chủ tịch công ty tư vấn Signum Global Advisors, nhận định với CNBC ngày 20/2: “Tôi nghĩ thật không may, chúng ta cần phải chuẩn bị cho tình trạng leo thang nhiều hơn trên hai mặt trận. Houthi đang tỏ ra hiệu quả hơn nhiều trong làm gián đoạn thương mại hàng hải quốc tế. Và phản ứng quân sự từ Mỹ và Anh cho đến nay vẫn không làm giảm các đợt tấn công. Điều đó có nghĩa là chúng ta cần phản ứng quân sự lớn hơn nhiều từ Mỹ và Anh trong vài ngày tới để cố gắng tận dụng nhiều hơn những khả năng này”.
Kế hoạch của Israel ở Liban và Rafah
Khói bốc lên sau vụ không kích của Israel xuống Shihin, Liban ngày 13/2/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Video đang HOT
Trong khi đó, giao tranh đang diễn ra ác liệt giữa Israel và Hamas ở Dải Gaza và không có dấu hiệu giảm bớt bất chấp nỗ lực ngoại giao của một số quốc gia.
Chính phủ Israel đã cảnh báo sẽ thực hiện một cuộc tấn công trên bộ vào Rafah. Đây là khu vực ở phía Nam Dải Gaza, nằm dọc biên giới Ai Cập, nơi trú ẩn của hơn 1,5 triệu người Palestine mà phần lớn trong số họ đã phải di dời khỏi các khu vực khác của Gaza. Tại Rafah, hầu hết phải sống trong các lều tạm bợ với nguồn thực phẩm, nước và thuốc ít ỏi.
Về kế hoạch của Israel, ông Myers nhận định: “Tôi nghĩ Israel sẽ tiếp tục con đường tấn công Gaza trong 4 đến 6 tuần tới. Bây giờ họ đã tập trung vào giai đoạn thứ hai của cuộc chiến. Đó là đẩy Hezbollah lùi 32 km vào sâu trong Liban. Điều này thậm chí còn gây tranh cãi hơn từ góc độ địa chính trị hoặc quân sự. Và chúng ta cần xem Hezbollah làm gì để đáp trả Israel”.
Lực lượng Hezbollah ở Liban được vũ trang mạnh mẽ và thường xuyên xung đột xuyên biên giới với lực lượng Israel cũng như tấn công vào các cơ sở quân sự của Israel. Trong khi đó, Israel đã ám sát các nhân vật cấp cao của Hezbollah và Hamas ở Beirut. Theo các nhà phân tích khu vực, cuộc chiến toàn diện giữa Israel và Hezbollah sẽ gây thiệt hại nặng nề cho cả hai bên.
Các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) ngoại trừ Hungary đã cảnh báo về cuộc tấn công của Israel ở Rafah, nói rằng điều này sẽ chỉ làm trầm trọng thêm thảm họa nhân đạo ở đó.
Các bộ trưởng ngoại giao EU kêu gọi đưa ra một tuyên bố chung về tạm ngừng bắn vì lý do nhân đạo ngay lập tức để tiến tới lệnh ngừng bắn lâu dài. Ngay cả Mỹ cũng đã đề xuất một dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và cũng kêu gọi ngừng bắn tạm thời. Đây là lần đầu tiên Mỹ sử dụng từ “ngừng bắn” trong các động thái của Liên hợp quốc liên quan đến cuộc chiến ở Gaza.
Cho đến nay, chính phủ Israel đã từ chối các lời kêu gọi trên. Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố rằng bất kỳ ai đề nghị Israel không tấn công Rafah tức là đều đang bảo nước này thua trong cuộc chiến.
Tuy nhiên, chính phủ Israel vẫn chưa hoàn toàn khẳng định sẽ thực hiện vụ tấn công. Một số bộ trưởng Israel nói rằng cuộc tấn công sẽ chỉ diễn ra nếu các con tin Israel không được thả trước tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo, bắt đầu vào ngày 8/3.
Tòa nhà bị phá hủy sau vụ không kích của Israel xuống thành phố Rafah, Dải Gaza ngày 16/2. Ảnh: THX/TTXVN
Nhận định về việc cộng đồng quốc tế có thể làm gì để ngăn chặn kế hoạch tấn công Rafah của Israel không, ông Myers nói: “Không, tôi nghĩ tại thời điểm này, nội các chiến tranh ở Israel sẽ tiếp tục con đường đã định, tiếp tục điều mà họ đã tuyên bố với thế giới là kiểm soát toàn diện Gaza. Chúng ta có thể đạt được lệnh ngừng bắn tạm thời khi đang diễn ra đàm phán giữa Mỹ, Qatar, Israel và các quốc gia khác. Nhưng ngay cả khi đó là lệnh ngừng bắn tạm thời, Israel sẽ quay trở lại ngay và kết thúc mọi việc, họ sẽ kiểm soát Rafah”.
Ông Myers cho rằng dù Mỹ phản đối kế hoạch của Israel ở Rafah nhưng điều đó có thể vẫn chưa đủ để buộc Israel thay đổi.
Trong khi đó, ngày 19/2, lãnh đạo chính trị Hamas, ông Ismail Haniyeh đã đến Cairo (Ai Cập) để đàm phán với các quan chức Ai Cập, vài ngày sau khi các nhà hòa giải cho biết triển vọng về một thỏa thuận ngừng bắn mới với Israel đã mờ nhạt.
Tuyên bố của Hamas cho biết ông Haniyeh sẽ thảo luận với các quan chức Ai Cập về tình hình chính trị và diễn biến trên thực địa, cũng như những nỗ lực để ngăn chặn Israel tấn công, để cung cấp hàng cứu trợ và đạt các mục tiêu của người Palestine.
Bất chấp hàng loạt cuộc gặp với các nhà đàm phán của Israel và của Hamas trong tuần trước, các nhà trung gian hòa giải Ai Cập, Qatar và Mỹ vẫn chưa đạt được tiến triển nào trong nỗ lực chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 4 tháng qua. Ngày 19/2, một liên minh các nước Arab đã hối thúc Hội đồng Bảo an lập tức hành động để chấm dứt xung đột tại Gaza. Nhóm các nước Arab cũng nhấn mạnh tất cả các bên cần nỗ lực nhằm chấm dứt xung đột đang diễn ra tại vùng lãnh thổ này của Palestine.
Trong khi đó, điều phối viên cấp cao của Liên hợp quốc về hoạt động nhân đạo ở Gaza, bà Sigrid Kaag cảnh báo hậu quả tồi tệ nếu Israel mở rộng chiến dịch quân sự ở Rafah theo kế hoạch.
Cuộc chiến tiếp theo sắp xảy ra giữa Israel và Hezbollah?
Một quan chức cấp cao của Israel cho biết nước này đang "gần đến chiến tranh" với Hezbollah và có nguy cơ xảy ra một cuộc xung đột khu vực.
Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel nhằm vào khu vực biên giới Liban. Ảnh: AFP
Lực lượng Israel và Hezbollah đã giao tranh qua biên giới Liban-Israel trong hơn ba tháng. Theo tờ Times of Israel, tình trạng bạo lực này đã khiến khoảng 15 người Israel thiệt mạng, bao gồm cả dân thường và các thành viên Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF). Về phía Hezbollah, nhóm này tuyên bố hơn 170 thành viên của họ đã thiệt mạng kể từ ngày 8/10 năm ngoái.
Giữa tuần trước, IDF cho biết họ đã tấn công cơ sở hạ tầng của Hezbollah tại ít nhất 5 địa điểm ở miền Nam Liban. Không có trường hợp tử vong nào được thông báo ngay lập tức. Kể từ đó, đã có những cuộc tấn công qua lại khác, đặc biệt trong ngày 26/1 khi IDF cho biết họ đã thực hiện các cuộc tấn công nhằm mục đích tiêu diệt 4 thành viên của Hezbollah.
Một quan chức IDF nói với ABC News rằng miền Bắc Israel đang có sự hiện diện hàng chục nghìn binh sĩ chính quy và khoảng 60.000 quân dự bị.
Theo ước tính của chính phủ Israel, gần 100.000 người Israel đã sơ tán khỏi các thị trấn phía Bắc nước này và hàng chục nghìn người Liban sống gần biên giới đã di tản. Tổ chức Di cư Quốc tế ước tính có khoảng 76.000 người Liban sống dọc biên giới đã rời đi. Chính phủ Liban cũng cáo buộc Israel đang tìm cách thiết lập "một vùng đệm trên thực tế" bằng cách phá hủy hàng hoạt loạt vật che khuất (như cây cối) để xóa bỏ nơi trú ẩn của Hezbollah.
Quan chức Israel này cũng nói với ABC News rằng: Trong cuộc họp nội các chiến tranh ngày 11/10 năm ngoái, hầu hết các bộ trưởng Israel, bao gồm cả Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant, đã hối thúc tiến hành một cuộc tấn công phủ đầu vào Liban, nhưng một số người phản đối.
Trong một cuộc họp gần đây, ông Gallant cho biết Israel đang "chống lại Iran trên mọi mặt trận", cáo buộc rằng Iran hậu thuẫn cho Hezbollah, Hamas, Houthi. Bình luận của ông Gallant được đưa ra trong bối cảnh Israel tiến hành một loạt cuộc tấn công khiến các quan chức chủ chốt của Iran và Hezbollah ở Syria và Liban thiệt mạng trong những tuần gần đây.
Maha Yahya, Giám đốc Trung tâm Trung Đông Malcolm H. Kerr Carnegie, cho biết: "Israel đã thực sự gia tăng giọng điệu và tín hiệu chiến tranh trong thời gian gần đây, trong khi Hezbollah thường đáp trả hạn chế nhằm vào Israel nhằm cố gắng kiềm chế xung đột". Theo bà Yahya, cả Hezbollah và Iran đều hiểu rằng xung đột Hezbollah-Israel có thể nhanh chóng bùng nổ thành một cuộc chiến tranh khu vực, kéo theo Iran, Mỹ và Anh, cùng các quốc gia và thực thể khác tham gia.
Quan chức Israel trên cũng thừa nhận rằng, đánh giá của Israel là Hezbollah đang tìm cách tránh một cuộc chiến tranh toàn diện với Israel, cũng như Iran. Quan chức này lưu ý Hezbollah và hàng chục nghìn tên lửa mà lực lượng này đã triển khai nhằm vào Israel, đóng vai trò như một công cụ chống lại việc Israel tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran.
Về phần mình, Hezbollah cho biết mục tiêu trước mắt của họ là ngăn chặn hoạt động quân sự của Israel ở Gaza.
Phía Israel cũng cho biết nước này đang hy vọng rằng Đặc phái viên Mỹ Amos Hochstein, người từng tham gia hoạt động ngoại giao con thoi trong khu vực, có thể môi giới một thỏa thuận thông qua chính phủ Liban để gây áp lực buộc Hezbollah phải rút khỏi biên giới Israel-Liban để đổi lấy một khoản tài chính nhỏ. Tuy nhiên, quan chức Israel trên này cho biết, lệnh ngừng bắn dọc biên giới với Liban chủ yếu phụ thuộc vào lệnh ngừng bắn ở Gaza.
Tại Gaza, lực lượng Israel tiếp tục hoạt động bao vây thành phố Khan Younis lớn thứ hai ở Gaza. Bộ trưởng Quốc phòng Gallant nói với ABC News rằng Israel không có ý định giảm áp lực ở đó, bởi vì "chỉ có áp lực mới có thể thúc đẩy Hamas trao trả con tin".
Sứ mạng chuyến thăm Trung Đông thứ 4 của Ngoại trưởng Mỹ kể từ khi chiến sự Gaza bùng phát Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken có lịch trình đến thăm một loạt quốc gia trong chuyến công du thứ tư đến Trung Đông và lần thứ năm tới Israel kể từ khi xung đột Israel-Hamas bùng phát ngày 7/10/2023. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken. Ảnh: AFP/TTXVN Kênh Al Jazeera đưa tin ông Blinken sẽ tham gia vào nỗ lực ngoại giao mới nhằm...