Hãi hùng tiết canh vịt “giả”

Do ăn nhầm tiết canh vịt “giả”, nhiều người không may nhiễm bệnh liên cầu khuẩn heo.

Sau những ngày lân la tại các điểm giết mổ heo, quán tiết canh vịt trên địa bàn TPHCM, chúng tôi cảm thấy bất an về món ăn khoái khẩu của dân nhậu đang được bán tràn lan này.

“Treo đầu vịt, bán tiết canh heo”

Ghé quán cháo lòng bình dân của bà M. ở phường Tân Sơn, quận Gò Vấp – TPHCM vào một chiều mưa, chúng tôi cảm thấy lo ngại về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm nơi đây. Ngoài chuyện chế biến thức ăn mất vệ sinh, nước mưa cùng rác rưởi tràn ra nền nhà khiến quán thêm nhếch nhác. Tuy nhiên, tại đây, nhiều dân nhậu vẫn đến ăn tiết canh ngon lành.

Thấy việc chế biến tiết canh ở đây, ai cũng phải rùng mình. Hàng chục chiếc chén cỡ trung bình, trong đó đựng đủ thứ, gồm lòng, da, thịt… đã băm nát, đặt ở nơi mất vệ sinh. Khi khách có nhu cầu, người của quán lấy chiếc can (loại 20 lít) huyết và rót vào từng chén, chế biến nhanh rồi mang ra cho thực khách. Hỏi ra mới biết, khu vực này tập trung nhiều lò mổ heo tự phát nên nguồn huyết “bao la”.

Huyết heo sắp thành tiết canh vịt tại một quán ăn

Trong vai người chuẩn bị mở quán nhậu, chúng tôi tiếp cận một người chuyên cung cấp phụ phẩm heo tại Bến Ba Đình, quận 8. Tại cơ sở bà Năm Đ. chuyên bán huyết heo, hàng chục bịch huyết tươi đựng trong thùng phuy nhựa để bán. Bà Đ. cho biết số huyết này lấy từ nhiều lò mổ. Mỗi ngày, cơ sở bà bán hàng trăm ký huyết heo, chủ yếu cho các quán nhậu. Huyết tươi, bà bán 30.000 đồng/can 30 lít huyết chín đóng cục thì bán 4.000 đồng/kg. Để thuyết phục, bà Đ. cho biết huyết này trữ được cả tháng vì có pha chất bảo quản.

Ở TPHCM có đến hàng trăm quán bán tiết canh vịt nhưng theo nhiều người bán, không thể đủ huyết vịt cung cấp cho các quán vì mỗi con chỉ được 1 chén huyết nhỏ. Vì vậy, phần lớn các quán phải dùng huyết heo rồi “phù phép” thành tiết canh vịt.

Mầm bệnh tồn tại suốt năm

Tiết canh là món khoái khẩu của dân nhậu. Do vậy, dù dịch bệnh H5N1, liên cầu khuẩn heo đang đe dọa và các cơ quan y tế cảnh báo tuyệt đối không được ăn tiết canh nhưng nhiều người vẫn cứ liều. Theo ThS-BS Võ Minh Quang, Phó trưởng Phòng Kế hoạch Tổng hợp Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM, mỗi năm, bệnh viện tiếp nhận, điều trị đến vài chục trường hợp mắc bệnh liên cầu khuẩn heo, tháng nào cũng có 4-5 ca. Từ đầu năm đến nay, bệnh viện đã tiếp nhận 28 trường hợp.

Qua một tháng điều trị tích cực bằng kháng sinh và lọc máu liên tục, bệnh tình anh D. (ngụ TPHCM) đã dần được cải thiện. Tuy nhiên, người nhà anh D. vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhớ lại cảnh người thân của mình bị nhiễm liên cầu khuẩn heo. Lúc đầu, D. chỉ bị sốt, mệt mỏi nhưng đến ngày thứ 3, bệnh tình trở nên trầm trọng, người nhà phải đưa anh đến bệnh viện. Ngay sau đó, anh bị hôn mê, sụt cân, nhiều vùng da bong ra từng mảng cùng với xuất huyết, suy hô hấp…

TS-BS Nguyễn Hoan Phú, Phó Khoa Nhiễm Việt – Anh (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM), cho biết vi khuẩn liên cầu thường trú trong cổ họng, đường tiêu hóa, hô hấp của heo và xâm nhập cơ thể người qua vết thương, lở niêm mạc chân răng… Những người mua bán, giết mổ, ăn tiết canh heo dễ bị nhiễm bệnh này. Tuy nhiên, cũng có trường hợp không ăn tiết canh heo, không tiếp xúc máu, thịt heo nhưng vẫn bị nhiễm bệnh vì ăn nhầm tiết canh vịt “giả”.

Theo BS Phú, ở phía Nam, bệnh liên cầu khuẩn heo xuất hiện suốt năm. Khi nhiễm bệnh này, nếu điều trị sớm, người bệnh có thể khỏi hoàn toàn nhưng điều trị trễ dễ bị hoại tử lan rộng dẫn đến phù não, tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề như ngớ ngẩn, động kinh, điếc… Đó là chưa kể chi phí điều trị khá tốn kém, chỉ riêng lọc máu đã có thể lên đến 10 triệu đồng/ngày.

Huyết heo trộn formaldehyde?

Theo BS Hồ Đặng Trung Nghĩa, giảng viên Bộ môn Nhiễm Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, nghiên cứu cho thấy trong số bệnh nhân được điều trị phục hồi, có 60% bị ù tai hoặc giảm thính lực, 20% điếc hoàn toàn. 40% người mắc bệnh là do tiếp xúc trực tiếp heo mang mầm bệnh. Nghiên cứu trên 100 bệnh nhân ở phía Nam mắc bệnh, 70% có ăn lòng heo, tiết canh. Hiện nay, nhiều người nhận định tiết canh vịt “giả” có thể được làm từ huyết heo kém chất lượng trộn với formaldehyde, bột màu công nghiệp, gây hại cho gan và thận.

Theo 24h