Hai biến chứng kinh khủng của bệnh Đái tháo đường
Trong các biến chứng ở người bệnh đái tháo đường (ĐTĐ), biến chứng thận và biến chứng tim mạch được xem là nguyên nhân tàn phế và tử vong hàng đầu ở người bệnh ĐTĐ.
BS Lê Hoàng Bảo – Khoa Nội tiết, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, hiện bệnh đái tháo đường hay còn gọi là tiểu đường là một bệnh lý khá phổ biến hiện nay. Đa phần người mắc bệnh lý này chỉ phát hiện ra khi xảy ra các biến chứng do đường máu tăng cao kéo dài gây ra tại các cơ quan như: tim, thận, mắt, thần kinh và mạch máu.
BS Bảo cho biết biến chứng mãn tính do tiểu đường xảy ra như một phần tất yếu trong quá trình phát triển của bệnh, đặc biệt ở những người không kiểm soát tốt đường huyết. Cơ thể bị rối loạn chuyển hóa chất đường, chất đạm và chất béo, từ đó làm suy giảm chức năng của các cơ quan khác trong cơ thể.
BS cấp cứu 1 trường hợp bệnh nhân bị suy thận do đái tháo đường
Suy thận được xem là nguy hiểm và tốn kém chi phí điều trị nhất. Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy thận giai đoạn cuối cần phải chạy thận nhân tạo định kỳ hoặc ghép thận. Điều đáng lo ngại đó là các biến chứng nguy hiểm, diễn tiến âm thầm, thậm chí những người mang bệnh đái tháo đường hàng chục năm trời không biết bệnh chỉ đến khi có các biến chứng xảy ra mới biết mình đã bị đái tháo đường.
Trong giai đoạn đầu, thận vẫn còn khả năng tăng cường hoạt động để bù trừ cho các mao mạch bị tổn thương. Vì vậy chức năng thận vẫn bình thường, bệnh nhân không có biểu hiện bất thường nào. Tuy nhiên khi số mao mạch bị tổn thương tăng lên, thận dù hoạt động mạnh hơn nhưng vẫn không bù trừ được và các triệu chứng của suy thận sẽ xuất hiện.
Theo các thống kê, có khoảng 20 – 40% các bệnh nhân ĐTĐ sẽ bị biến chứng thận, trong đó có nhiều bệnh nhân ĐTĐ tuýp 2 đã có protein niệu ngay khi được phát hiện ĐTĐ, còn với bệnh nhân ĐTĐ tuýp 1 thì sau 10 năm bị bệnh có khoảng 50% số bệnh nhân đã có suy thận giai đoạn cuối và sau 20 năm thì con số này đã lên tới 75%. Tại các khoa thận, khoảng 40% số bệnh nhân đang phải chạy thận nhân tạo là do biến chứng thận của ĐTĐ.
Ở người bệnh đái tháo đường có biến cố tim mạch như nhồi máu cơ tim cấp, thiếu máu cơ tim kéo dài khiến tế bào cơ tim suy yếu.
Video đang HOT
BS. Nguyễn Xuân Vinh – Khoa Tim mạch can thiệp Bệnh viện Đại học y dược TP.HCM, cũng cho biết hiện có khoảng 2/3 số trường hợp tử vong ở người bệnh ĐTĐ là do bệnh tim mạch, trong đó 40% là do bệnh động mạch vành, 15% do các bệnh tim mạch khác (chủ yếu là suy tim) và khoảng 10% do đột quỵ.
Nguy hiểm hơn, ở người bệnh ĐTĐ, triệu chứng của các bệnh tim mạch thường không rõ rệt và dễ bị bỏ qua. Nhiều trường hợp người bệnh ĐTĐ nhập viện điều trị các biến chứng tim mạch khi đã ở giai đoạn nặng, gây khó khăn trong việc điều trị.
Đặc biệt, người bị suy tim nặng nếu không điều trị kịp thời sẽ đứng trước nguy cơ tử vong cao do rối loạn nhịp tim, dẫn đến đột tử.
Để phòng ngừa biến chứng suy tim, suy thận hiệu quả, theo các bác sĩ, biến chứng suy tim, suy thận ở người ĐTĐ dù nặng hay nhẹ đều là những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe của người bệnh. Để tránh các biến chứng này, người bệnh cần nắm vững các phương pháp phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả. Trong đó việc duy trì lối sống lành mạnh là biện pháp ưu tiên hàng đầu.
Nên sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, uống đủ nước, theo dõi đường huyết và huyết áp, đồng thời kiểm tra định kỳ chức năng tim và thận. Việc giữ cân nặng hợp lý kết hợp với chế độ tập luyện thể thao vừa sức cũng là những điều người bệnh ĐTĐ nên thực hiện.
Để có thể phát hiện sớm các biến chứng, người bệnh cần khám bệnh định kỳ để được làm các xét nghiệm cần thiết. Ngoài ra, người bệnh cũng cần nắm rõ các triệu chứng, đặc biệt là các triệu chứng sớm của bệnh để có thể phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Làm gì để giảm biến chứng do đái tháo đường?
Các biến chứng do đái tháo đường (ĐTĐ) thường rất nguy hiểm, gây tàn phế, thậm chí có thể khiến bệnh nhân tử vong. Dưới đây là những cách giúp hạn chế những biến chứng đó.
ĐTĐ có thể gây ra các biến chứng gì?
Mắt: Bệnh ĐTĐ có thể làm tăng tỷ lệ các vấn đề liên quan đến thị lực đối với mắt, có thể dẫn đến mù lòa. Cụ thể là: đục thủy tinh thể; tăng nhãn áp; bệnh lý võng mạc.
Tim: Khi đường huyết tăng cao kéo dài nhiều năm có thể gây hại đến mạch máu, ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu và tổn thương thần kinh. Điều này làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim, gây ra các cơn đau tim và đột quỵ. Kèm theo đó, tăng huyết áp và tăng cholesterol làm nảy sinh nhiều vấn đề nghiêm trọng hơn.
Thận: Bệnh ĐTĐ làm tổn thương các mạch máu trong thận, từ đó dẫn đến tổn thương thận hoặc suy thận.
Chân: Lượng đường huyết tăng cao trong máu kéo dài dẫn đến sự lưu thông máu kém và tổn thương thần kinh, nếu đôi chân gặp phải các vấn đề như bị thương gây ra vết xước thì việc chữa lành thường chậm, có thể dẫn đến lở loét, hoại tử... Việc tổn thương thần kinh có thể làm mất đi cảm giác ở đôi chân, từ đó không cảm nhận được các tổn thương ở đôi chân nên thường dẫn đến nhiễm trùng nặng. Lúc này, giải pháp đưa ra là buộc phải cắt bỏ phần bị nhiễm trùng.
Thần kinh: Khi đường huyết cao dẫn đến biến chứng thần kinh do ĐTĐ, tổn thương thần kinh sẽ tạo cảm giác đau, ngứa, tê râm ran, đặc biệt là ở đôi chân.
Da: Bệnh nhân ĐTĐ có thể dễ nhiễm vi khuẩn, nhiễm nấm... ngoài da. Do lượng đường huyết cao nên các vết thương chậm lành.
Rối loạn cương dương: Nam giới mắc bệnh ĐTĐ thường có nguy cơ mắc rối loạn cương dương, do tổn thương thần kinh và tổn thương mạch máu nên lượng lưu thông máu đến dương vật kém.
Kiểm soát đường huyết chặt chẽ là cách tốt nhất giảm biến chứng của ĐTĐ.
Làm thế nào để giảm nguy cơ biến chứng do ĐTĐ?
Kiểm soát chặt chẽ đường huyết là cách tốt nhất để giảm nguy cơ biến chứng của bệnh ĐTĐ. Người bệnh nên có một cuốn sổ tay để ghi chép lại đường huyết hằng ngày để theo dõi. Chỉ số đường huyết nên nằm trong các mức sau đây:
Trước bữa ăn: 70mg/dL-130mg/dL.
Sau ăn 2h: dưới 180mg/dL.
Kết quả xét nghiệm HbA1: HbA1C dưới 7% (mục tiêu HbA1C hợp lý cho người trưởng thành không mang thai).
HbA1C dưới 6,5% (nghiêm ngặt) dành cho người mới bị ĐTĐ, ĐTĐ type 2 đang được điều trị bằng cách thay đổi lối sống hoặc metformin đơn độc và không mắc các bệnh về tim mạch - mạch vành.
HbA1C dưới 8% (ít nghiêm ngặt), thích hợp với các bệnh nhân có tiền sử bị hạ đường huyết nặng, biến chứng mạch máu nhỏ, bệnh ĐTĐ lâu năm.
Theo dõi huyết áp và cholesterol: Cố gắng giữ huyết áp dưới 140/90mmHg và cholesterol dưới 200mg/dL.
Đi khám thường xuyên: Bác sĩ có thể xét nghiệm máu, nước tiểu và các xét nghiệm khác để phát hiện các vấn đề do bệnh ĐTĐ gây ra. Nhiều biến chứng ĐTĐ không có dấu hiệu cảnh báo rõ ràng nên việc đi khám thường xuyên, định kỳ là rất quan trọng.
Kiểm tra bàn tay và bàn chân mỗi ngày: Tìm kiếm các vết xước, vết cắt, vết loét, mụn nước hoặc các biểu hiện sưng đỏ ở chân. Rửa và lau chân khô bằng khăn sạch, mềm một cách cẩn thận mỗi ngày. Nên đi giày mềm khi đi dạo, không nên đi chân không. Vào mùa lạnh, nên đi thêm vớ để giữ ấm chân và luôn cắt móng chân sạch sẽ.
Chăm sóc da: Giữ làn da sạch sẽ và khô ráo. Sử dụng bột talc ở những nơi da có thể chà xát vào nhau như nách. Hạn chế tắm vòi sen, tắm nước nóng hoặc sử dụng xà phòng và gel tắm. Dùng kem dưỡng ẩm cho da và dùng máy tạo độ ẩm trong phòng.
Thay đổi lối sống: Bỏ thuốc lá (nếu có hút), tuân thủ chế độ ăn hợp lý theo lời khuyên của bác sĩ, tăng cường thể dục tùy theo tình trạng sức khỏe.
Suy tim, suy thận ở người bệnh đái tháo đường Theo thống kê của Liên đoàn Đái tháo đường thế giới (IDF), năm 2019 toàn thế giới có 463 triệu người bị bệnh đái tháo đường (ĐTĐ). Đây là bệnh lý tiến triển mạn tính dẫn đến rối loạn và suy yếu chức năng của nhiều cơ quan trong cơ thể. Đo đường huyết - ẢNH: SHUTTERSTOCK Tại sao người bệnh ĐTĐ dễ...