Hà Nội: 12 ngày đêm dưới mưa bom Kỳ 4
21/12/1972. Tin chiến thắng dội về đây như những đợt sóng thần, xua tan những lo lắng về B-52. Bọn gieo gió đã gặt bão. Tên lửa của thủ đô đã gây sức ép lại bọn cuồng chiến. Đêm qua Hà Nội và các tỉnh thành khác đã hạ bảy B-52 và chín chiếc máy bay phản lực khác. Đám cháy của những đợt bom B-52 xuống làng xóm quê hương đã nung nấu căm thù trong lòng mình.
Kỳ 4 : Đêm dài nhất ở Bệnh viện Bạch Mai
Bệnh viện Bạch Mai tan hoang sau đợt bom B-52 – Ảnh: Bettmann/Corbis
Sớm nay khi mình còn đang ngủ, bọn bạn đã reo hò: B-52 cháy rồi! Cháy to quá! Mình chạy ra, không kịp xỏ dép, thấy một khối lửa khổng lồ đang từ trên mây chúi xuống.
Vậy là quanh sân bay mình đã có ba chiếc B-52 tìm thấy mồ chôn. Một chiếc ở gần Phủ Lỗ, một chiếc đằng sau Núi Đôi, một chiếc ở Phúc Yên. Trong lịch sử chiến tranh, chưa một trận đánh nào mà lực lượng phòng không một nước lại bắn rơi nhiều máy bay chiến lược đến thế.
Bọn bạn đánh đêm xuất kích liên tục. Chúng đều thấy B-52 cả song không bắn được vì chỉ thấy bằng mắt khi chúng bật đèn. Tiếp cận lại thì bọn B-52 sẽ tắt đèn. Rạng đã đuổi lũ B-52 phải vứt bom ở gần Phú Thọ. Thiều đã đuổi một tốp lũ này chạy ra khỏi nhiễu. Thế là tên lửa mặt đất bắn lên thoải mái!
Chưa bao giờ Hà Nội, miền Bắc phải chịu một thử thách lớn lao, quyết liệt như lúc này. Cũng chưa bao giờ Hà Nội lại viết được những trang sử chói lọi chiến công và lòng dũng cảm như những ngày qua. Một bài hát cứ vang lên trong mình: bài Người Hà Nội của Nguyễn Đình Thi. Tự hào thật!
(Trích nhật ký Nguyễn Đức Soát)
22/12: Bệnh viện Bạch Mai bị ném bom
Video đang HOT
Lễ tưởng niệm những nạn nhân B-52 tại Bệnh viện Bạch Mai – Ảnh: Bettmann/Corbis
Trong đời làm thầy thuốc của bác sĩ Lê Bá Kinh, đêm 22/12 chắc chắn là đêm kinh hoàng nhất mà ông đã phải trải qua.
“Đêm 22/12 là ca trực của tôi. Từ 20/12, bom đánh ký túc xá trường y. Tôi vừa là bác sĩ ngoại Bạch Mai, vừa là giảng viên ĐH Y nên chúng tôi đã dọn hết về ở bên bệnh viện. Khoa ngoại, trừ một bộ phận đã sơ tán, còn lại giám đốc yêu cầu trực chiến 24/24 giờ trong ngày. Quy định của trực cấp cứu là tất cả những ai trực phải ở trên, không được xuống hầm – trừ lúc đánh bom – để sẵn sàng cấp cứu bệnh nhân. Chiến sĩ ta bị thương nhiều, đồng bào ngoài An Dương trúng bom cũng được đưa vào Bạch Mai rất đông.
Đêm ấy, khoảng 4h sáng thì B-52 vào, tiếng gầm rát quá chúng tôi phải xuống hầm. Khoảng 15 phút sau thì thấy đất rung chuyển. Báo yên, chúng tôi chui lên khỏi hầm: tất cả đã tan hoang. Khoa ngoại chỗ tôi vừa trực cũng trúng bom, chậm một chút thì tất cả chúng tôi đã tan nát. Anh Đại (GS Đỗ Doãn Đại – giám đốc Bệnh viện Bạch Mai) gọi tôi sang bên khoa da liễu. Bên ấy sập hầm, nhiều bệnh nhân và bác sĩ mình đang kẹt dưới đấy.
Hệ thống hầm Bạch Mai do Pháp làm từ xưa, vững chãi lắm, chúng tôi vẫn có thể mổ dưới hầm, đi lại trong hầm không phải cúi đầu, bêtông rất dày, nay nếu nó sập thì mang anh em dưới hầm ra thật không đơn giản
Đội chống sập của Bạch Mai – do anh Đại thành lập từ hồi đầu chiến tranh phá hoại – đã kê kích những tấm bêtông lên, chỗ nào đào được thì đào, chỗ nào kẹt thì phải đi vòng, rất cẩn trọng, kẻo còn bom chưa nổ hoặc tạo rung chấn thì cực kỳ nguy hiểm. Anh Đại bảo có đến 15-16 bệnh nhân còn trong đó với một chị bác sĩ trẻ và một cô hộ lý, Luân và Kinh bò vào để tìm cách đưa anh em ra. Chúng tôi bò vào đến nơi, còn thấy cô hộ lý kêu rất thương tâm: “Anh Kinh, anh Luân ơi cứu em!”. Cô kẹt sau 2-3 người đã chết nên đưa cô ra ngay là không thể vì đường hầm sập, lôi người ra rất khó. Lỗ khoan do đội chống sập khoan không đủ rộng lôi người ra, ánh sáng không có, chúng tôi xoay trở rất khó khăn.
Tôi với anh Kinh phải bò ngược ra, xin ý kiến lãnh đạo bệnh viện: “Chúng tôi xin phép được tháo khớp người đã chết để đưa qua chỗ kẹt”. Anh Đại đồng ý. Chúng tôi ra giữa trời, lúc đấy đã khoảng 4h chiều, mưa lâm thâm, chúng tôi thắp hương rồi ngửa mặt lên trời chắp tay khấn vái xin trời đất phù hộ để đưa thi thể đồng bào đồng chí ra yên lành. Sau đó bò vào mày mò trong bóng tối, dùng dao mổ tháo khớp các nạn nhân rồi chúng tôi buộc dây vào người nằm đầu tiên, kéo ra, cứ thế mười mấy người chết được lần lượt đưa ra, cùng với một cô hộ lý đã lả đi vì kiệt sức và sợ hãi. Khi tất cả các thi thể được đưa ra hết đã là hơn 7h tối, Hà Nội lại chuẩn bị một đêm chờ đón những đợt oanh kích của B-52. Còn bệnh viện của tôi thì đã tan hoang, đồng đội tôi đã hi sinh, bệnh nhân đã mất. Một ngày đêm dài nhất trong đời tôi…
Nỗi đau từ bầu trời
Ngày 22-12-1972
Gần 10h30 mới rút kinh nghiệm chiến đấu ở sở chỉ huy về. Không sao chợp mắt được. Trận đánh lúc 1h35 chiều nay như ngàn vạn mũi kim đâm vào lòng. Cảm giác đầu tiên: mình đã không hoàn thành nhiệm vụ. Không đánh được địch lại để nó bắn rơi số 2 là Quý. Và suýt nữa nó bắn rơi cả mình.
Đã trên hai tháng nay, không quân chưa đánh một trận nào với bọn F.4. Mình đã nghĩ thế nào chúng cũng thay đổi thủ đoạn. Thay đổi thế nào mình chưa nghĩ hết. Mấy hôm nay bọn Mỹ đánh vào Hà Nội, đứa nào cũng muốn trả thù. Mình muốn đánh trước một trận xem tình hình ra sao. Đường băng còn đầy hố bom. Chỉ có đường lăn rộng khoảng 16m là đã chữa xong. Trời đầy mây. Gió mùa về, lạnh.
Chúng mình đi đội hình cao, đến gần 10km. Bọn Mỹ đi đến hơn 8km. Mình thấy trước. Lúc đầu hai chiếc. Chỉ huy bảo tám chiếc. Mình đã định lao vào đánh hai chiếc ấy thì thấy sau nó bốn chiếc nữa…
Không đánh được tốp đầu và tốp giữa rồi, mình quyết định đánh tốp sau cùng. Đúng là một cuộc diễu binh qua cả đội hình địch. Mình đi xuôi, nó đi ngược. Yếu tố bí mật không còn nữa. Khi bám phía sau hai chiếc F.4 độ 3km, thấy hai chiếc khác phóng tên lửa đối đầu. Mình nghĩ ngay: nó phóng vào thằng Quý nên hô: nó phóng tên lửa. Không thấy Quý nói gì suốt cả trận đánh nên rất sốt ruột. Hai chiếc F.4 mình bám theo cũng vòng rất mạnh. Biết là không đánh được, mình quyết định thoát ly. Lại thấy hai thằng đến phóng tiếp vào mình bốn phát tên lửa nữa. Mình kéo gập xuống dưới thấp, bay vào trong mây. Chỉ huy sĩ quan nhắc mãi là có núi. Mình biết đó là Tam Đảo. Nhưng không còn cách nào khác để che mắt địch. Mình bay trong mây ở H.1300 về gần Kép thì chui xuống dưới mây bay về sân bay.
Chỉ huy sở gọi Quý mãi không thấy. Mình lo nó bị rơi ngay từ hai phát tên lửa đầu. Tối nay chính ủy bảo Quý đã nhảy dù ở Sơn Dương. Sức khỏe không tốt. Không biết nó ra sao?
Giá mình không định thoát ly ngay thì hay bao nhiêu!
Ngày xưa khi mình là trung đội trưởng, đánh không thắng, về thấy tội lỗi rất nặng. Bây giờ khi bọn Mỹ đang liều lĩnh gây sức ép tối đa với ta, không quân chưa làm ăn gì cả. Mình lại là đại đội trưởng một đại đội vừa qua được ca ngợi là lá cờ đầu của không quân.
Như thế, khuyết điểm lớn biết chừng nào. Mình không sợ khuyết điểm. Chỉ ân hận là đã không hoàn thành nhiệm vụ. Với người lính, đó là nỗi lòng day dứt nhất.
Theo 24h
Hà Nội: 12 ngày đêm dưới mưa bom Kỳ 3
Người Mỹ chắc nằm mơ cũng không thể hình dung nổi sau một đêm chịu ba lượt B-52 rải thảm liên tục mà ngay rạng sáng hôm sau, tướng Giáp vẫn nghĩ đến việc tiếp tục vận chuyển vũ khí, lương thực vào Nam.
Mới 7h tối, bọn Mỹ lại vào. Đêm qua chúng đánh ba đợt lớn B-52. Tiếng súng tiếng bom suốt đêm không ngớt. Ta bắn rơi năm máy bay Mỹ, có ba B-52. Một chiếc rơi ở ngay Phủ Lỗ, ba giặc lái bị tóm gọn.
Sáng sớm hôm nay khi mình vừa thông báo có lệnh đi cơ động, mọi người trong đại đội đến xin đi. Sâm dẫn thằng Bồng, Kiên, Hùng xuống Gia Lâm.
Mình tổ chức cho bộ đội bàn kỹ phương án đánh B-52 ban ngày. Chúng mình quyết tâm, đã gặp nó thế nào cũng bắn rơi. Nhiều đứa nói nếu hai phát tên lửa mà nó chưa chịu rơi tại chỗ thì còn phát tên lửa thứ ba nữa: đó là chiếc máy bay thân yêu và cả một trái tim nóng bỏng căm thù!
Sau khi hội ý với anh Năng, mình để đại đội vào ngủ trong hầm trong, sau cửa sắt. Ngủ thế này tuy ngạt nhưng chắc chắn. Lực lượng chiến đấu chủ yếu của những trung đoàn chỉ có đại đội mình thôi.
(Trích nhật ký phi công Nguyễn Đức Soát)
"Địch đánh ta vẫn đi" vào Nam
Rạng sáng 19, sau khi máy bay rơi thì Quân ủy trung ương họp ngay. Cuộc họp, diễn ra tại tổng hành dinh trong Bộ Quốc phòng do Đại tướng Võ Nguyên Giáp chủ trì, xác định ba nhiệm vụ lớn: tập trung tiêu diệt máy bay B-52, tăng cường phòng không nhân dân; phải ra lệnh cho các cơ quan xí nghiệp, chính quyền phường... đưa đồng bào đi sơ tán hết. Nhiệm vụ thứ ba là vẫn phải đảm bảo "địch đánh ta vẫn đi", vẫn tiếp tục chi viện cho chiến trường miền Nam. Tận dụng thời cơ Mỹ tập trung lực lượng vào Hà Nội, Hải Phòng để tăng cường vận tải quân sự từ Hàm Rồng vào Vĩnh Linh. Ôtô, tàu hỏa, xe đạp... mọi phương tiện đều được huy động để tham gia vận tải, chi viện cho miền Nam.
Phố Khâm Thiên tan hoang sau trận bom Mỹ (Ảnh tư liệu Mai Kỳ chụp lại)
Người Mỹ chắc nằm mơ cũng không thể hình dung nổi sau một đêm chịu ba lượt B-52 rải thảm liên tục mà ngay rạng sáng hôm sau, tướng Giáp vẫn nghĩ đến việc tiếp tục vận chuyển vũ khí, lương thực vào Nam.
Từ 11h30 ngày 19 đến 5h20 sáng 20/12: máy bay Mỹ đã đánh phá dữ dội nhiều khu vực ở Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh. Các lực lượng tên lửa Hà Nội bắn rơi hai chiếc B-52, không chiếc nào rơi tại chỗ, tên lửa và pháo cao xạ Hải Phòng bắn rơi bốn máy bay chiến thuật (có một chiếc A7 rơi tại chỗ), pháo cao xạ phía bắc đường số 1 bắn rơi một chiếc F-4.
Từ 12h20 ngày 20/12 đến 5h40 sáng 21/12: máy bay Mỹ giội bom các sân bay và đánh phá mở rộng sang Bắc Giang, Thái Nguyên. Không quân VN xuất kích đánh B-52, khống chế đội hình máy bay chiến thuật bảo vệ B-52, tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị tên lửa ta phát hiện B-52 dễ dàng hơn. Kết quả: 16 máy bay Mỹ trong đó bảy máy bay B-52 bị hạ (năm chiếc B-52 rơi tại chỗ). Pháo cao xạ bắn rơi bốn máy bay chiến thuật. Lực lượng dân quân, tự vệ bắn rơi năm máy bay Mỹ bay thấp, trong đó có một chiếc F-111.
Ông Lê Quang Thừa, trợ lý khí tài điều khiển, phòng kỹ thuật tên lửa, Cục Kỹ thuật, cho biết những con số mà 40 năm trước người Mỹ hẳn không tưởng tượng nổi: "Trước khi vào chiến dịch, lực lượng dự trữ của ta rất mỏng. Bao nhiêu khí tài mới dồn cho chiến trường miền Nam. Ngoài một số khí tài đang sửa chữa, trong kho chỉ còn 2,5 bộ ăngten. Lực lượng kỹ thuật cũng đưa vào phía Nam hết. Về đạn tên lửa, ta còn 1.090 quả đạn tốt trong số hơn 1.450 quả, trữ ở kho quân chủng và các đơn vị tên lửa. Đúng thời gian ấy, chúng tôi được lệnh đưa vào chiến trường 500 quả đạn, nhưng đưa được 410 quả thì dừng lại. Thế là đạn ở ngoài Bắc còn có hơn 600 quả".
... Chỉ trong hai đêm 18 và 19/12, các đơn vị tên lửa ở Hà Nội và Hải Phòng đã bắn trên 100 quả đạn. Ông Nguyễn Văn Ninh, trợ lý tên lửa, Cục Tác chiến, Bộ Tổng tham mưu, cho biết: Bộ Tổng tham mưu và tư lệnh Quân chủng phòng không - không quân đã ra lệnh cho Cục Kỹ thuật quân chủng tăng cường thêm dây chuyền lắp ráp đạn tên lửa và chỉ huy điều hành tiếp đạn cho các đơn vị hỏa lực. Các tiểu đoàn tên lửa bắt đầu bắn tiết kiệm đạn, chỉ dùng đạn để bắn B-52.
Chiều 19, tại Câu lạc bộ Quốc tế (phố Lê Hồng Phong), Bộ Quốc phòng tổ chức họp báo công bố tin chiến thắng. Đông đảo nhà báo trong nước và quốc tế đã tham dự. Những phi công B-52 bị bắt được đưa ra trình diện tại cuộc họp này.
Ngày và đêm 20: B-52 liên tiếp... rụng!
20/12/1972
Bọn Mỹ đã đánh một đợt đêm nay rồi. Chúng đánh hầu hết các mục tiêu quanh Hà Nội: Yên Viên, Đông Anh, Gia Lâm, Chàm, Phà Đen. Nhà ga máy bay Gia Lâm bị cháy đêm đầu. Ta bị cháy 1 chiếc UV-18, 2 AH-24 và 2 MU-4. Sốt ruột quá! Bao nhiêu là hàng hóa của ta bị phá! Và hơn thế, cuộc sống ấm cúng của bao gia đình bị nát tan.
Ngày mai mình sẽ trực. Đường băng chính hỏng nặng. Đường lăn đã chữa xong. Ước muốn lớn nhất của mình lúc này: được trả thù.
Mình nguyện đã gặp B-52 sẽ không để nó về được Utapao hay Guam!
(Trích nhật ký phi công Nguyễn Đức Soát)
Khi quyết định cho B-52 ném bom Hà Nội, Nixon và các chiến lược gia của ông ta đã tính toán chắc chắn là Hà Nội chỉ chịu đựng được ba ngày. Họ tính toán: tên lửa SAM-2 mà Liên Xô viện trợ chỉ đủ dùng cho ba ngày. Súng cao xạ thì không với tới tầm bay của B-52, còn Mig 21 thì khó lòng vượt qua được hàng rào bảo vệ của hàng trăm chiếc máy bay tiêm kích.
Nhưng đến đêm thứ ba, lưới lửa phòng không Hà Nội vẫn sáng rực và pháo đài bay B-52 rớt như sung rụng: bảy chiếc lần lượt bị bắn hạ.
Bắn rơi B-52 bằng tên lửa quá hạn
Hai đêm đầu, các đơn vị tên lửa dốc gần hết vốn ra (mỗi đêm bắn 50 quả) mà chỉ rơi năm chiếc, tỉ lệ bắn trúng là 1/20. Nhà nghèo không chơi sang như vậy được. Tư lệnh Nguyễn Văn Tri và chính ủy Hoàng Phương, phó chính ủy Nguyễn Xuân Mậu hết sức lo lắng. Các ông chỉ đạo cho Cục Kỹ thuật và Bộ tham mưu phải tập trung giải quyết chuyện đạn cho bộ đội tên lửa, cũng như thay đổi cách đánh.
Ông Phan Thái, cục phó Cục Kỹ thuật, cho biết: "Kho của quân chủng lúc đó chỉ còn 50 quả đạn dự trữ. Tôi đề nghị anh Lương Hữu Sắt (chủ nhiệm kỹ thuật quân chủng) chuyển ngay 50 quả này xuống các tiểu đoàn đang thiếu đạn. Nhưng cũng chả thấm vào đâu so với nhu cầu. Tự nhiên tôi nhớ ra 200 quả đạn mà các chuyên gia Liên Xô bảo là quá hạn, không sử dụng được nữa đang nằm trên các công trường sửa chữa đạn của quân chủng. Lính ta có khả năng tận dụng vũ khí giỏi lắm. Tôi nghĩ phải biết cách sử dụng các quả đạn này. Xuống bãi đạn xưởng A31, còn 20 quả đạn, anh em đã rút hết nhiên liệu lỏng ra. Kiểm tra độ mòn vỏ đạn vẫn tốt. Tôi bảo anh em: "Tẩy rửa đi, nạp nhiên liệu mới vào, bắn được!".
50 quả đạn như thế nữa đã được khẩn trương chuẩn bị ngay trong ngày 20. Ông Thái đã trực tiếp áp tải bốn chiếc xe TZM chở bốn quả tên lửa quá hạn "vừa ra lò" xuống tiểu đoàn 57, lúc này đang bị "trắng bệ". Rạng sáng 21/12, bằng hai quả tên lửa quá hạn, tiểu đoàn 57 đã bắn rơi hai chiếc B-52 chỉ trong vòng 10 phút.
(Còn nữa)
Theo 24h
Hà Nội: 12 ngày đêm dưới mưa bom Kỳ 2 Đêm 18 rạng sáng 19/12/1972 là một đêm trăng mờ, còn hai đêm nữa là đến rằm. Dù đã chuẩn bị tất cả cho cuộc chiến và sẵn sàng hi sinh cho chiến thắng vì danh dự và lòng tự hào dân tộc, nhưng người lính vẫn không khỏi hồi hộp và đau xót. Đêm day dứt của Phạm Tuân Anh hùng Phạm...