Hạ lãi suất, cắt vay dài

Đó là các chương trình cho vay được nhiều ngân hàng thiết kế khi lãi suất huy động hạ từ 9% xuống 8%. Trong khi đó, các doanh nghiệp cần có kỳ hạn vay dài, lãi suất ổn định hơn.

Đơn cử như Vietinbank đang triển khai gói “20 ngày vàng -tích lộ đón xuân, tri ân khách hàng” dành cho doanh nghiệp (DN) vừa và nhỏ đến hết 10.1.2013 với lãi suất chỉ 8,95%/năm. Tuy nhiên, thời hạn hưởng mức lãi suất này tối đa chỉ là 12 tháng. Bên cạnh đó, để vay được, DN phải nằm trong diện được cấp giới hạn tín dụng trước thời điểm 1.12.2012, phải đáp ứng đủ quy định hiện hành. HDBank có gói cho vay tiêu dùng, sản xuất với lãi suất chỉ 8,6%/năm nhưng chỉ ưu đãi trong 3 tháng đầu tiên. Ngân hàng (NH) TMCP Đại Dương (OceanBank) thì có gói khuyến mãi 6,8%/năm hỗ trợ DN thúc đẩy sản xuất kinh doanh nhưng thời hạn cho vay tối đa chỉ 3 tháng. Trước đó, NH Quân đội (MB) dành 2.000 tỉ đồng hỗ trợ khách hàng DN nhỏ và vừa với mức 11,8 – 12,5%/năm. Chương trình áp dụng đối với các khoản giải ngân mới, thời hạn cho vay tối đa là 6 tháng, thời gian ưu đãi lãi suất là 3 tháng.

Doanh nghiệp cần có giải pháp để tháo gỡ khó khăn, chứ không chỉ là những gói cho vay ưu đãi ngắn hạn – Ảnh: Ngọc Thắng

Huy động ngắn, khó cho vay dài

Thực tế này khiến nhiều DN có nhu cầu vay dài hạn để thực hiện kế hoạch, phương án sản xuất kinh doanh dài hơi gặp khó khăn. Ông N.T.Đ – Giám đốc Công ty CP thương mại CDC – cho biết DN đã dễ thở hơn khi tiếp cận vay vốn, nhưng hầu hết NH thông báo chỉ cho vay kỳ hạn ngắn 3 tháng, 6 tháng. “Tôi muốn vay kỳ hạn dài hơi hơn 1-2 năm để chuẩn bị cho kế hoạch kinh doanh mới với một số đối tác Hàn Quốc, nhưng NH nói rằng hiện nay chỉ đáp ứng cho vay vốn lưu động, ưu đãi lãi suất thấp. Đối với kế hoạch dài hơi thì họ chỉ ậm ừ”, ông nói.

Theo ông Phạm Xuân Hòe, Vụ phó Vụ Chính sách tiền tệ thuộc NHNN, việc NH ngại cho vay dài hạn vì đa phần đang huy động vốn ngắn hạn, nếu cho vay dài hạn sẽ luôn luôn phải có chi phí bù cho phần thanh khoản. Nếu huy động 1 tháng, cho vay 6 tháng, NH phải quay vòng tối thiểu 5 lần mới đủ bù đắp được nguồn vốn đáp ứng cho vay ra 6 tháng. Như vậy, các NH phải bỏ ra chi phí để bù thanh khoản. “Nên chăng ở thời điểm như thế này khi lạm phát thấp, vĩ mô ổn định các NH thương mại cần phải hoạch định cơ cấu lại sản phẩm tiền gửi. Đặc biệt chú trọng hơn rất nhiều nguồn tiền gửi trung và dài hạn để cân đối cho phần tài trợ dư nợ trung và dài hạn. Điểm này là then chốt, nếu không thu hẹp chênh lệch giữa kỳ hạn cho vay ra và huy động mà nó vẫn luôn luôn lớn thì rõ ràng thanh khoản không thể giải quyết tận gốc”, ông Hòe nói thêm.

Nguyên Thống đốc NHNN Cao Sĩ Kiêm cho rằng vấn đề là nguồn vốn huy động của NH chủ yếu là ngắn hạn 1 đến 3 tháng nên họ khó có thể cho vay dài hạn. Nếu không cải thiện tình hình này, hệ thống hoàn toàn có thể đối mặt với nguy cơ mất thanh khoản trong khi DN không thể tiếp cận nổi nguồn vốn dài hơi, để phát triển sản xuất kinh doanh. “Dẫu biết rằng, đặc thù của ngành NH chỉ cho vay ngắn hạn, vay vốn lưu động. Tuy nhiên, với một nền kinh tế mà thị trường vốn không phát triển, chứng khoán đì đẹt như hiện nay, DN không vay NH thì còn biết vay ai. Phải có giải pháp để tháo gỡ khó khăn sớm, chứ không chỉ là mấy gói tín dụng cho vay ưu đãi ngắn hạn”, ông Kiêm nói. Cũng theo ông Kiêm, vấn đề mấu chốt là phải tăng tính thanh khoản cho NH, với cơ cấu nguồn vốn huy động ổn định, dài hạn. Muốn vậy, phải kiểm soát được lạm phát trong thời gian dài, tạo được niềm tin nơi người gửi tiền.

Có thể giảm lãi suất gửi USD

Ông Phạm Xuân Hòe, Vụ phó Vụ Chính sách tiền tệ, cho biết trong thời gian tới, điều hành lãi suất vẫn căn cứ theo tín hiệu của lạm phát và kết hợp với lãi suất đồng ngoại tệ, tỷ giá để bình ổn tốt thị trường tiền tệ, tăng dự trữ ngoại hối, giảm tình trạng đô la hóa. NHNN đang tính tới bước đi cụ thể và kế hoạch để trả lãi suất về với thị trường, có thể điều chỉnh giảm một liều lượng nhất định về lãi suất tiền gửi ngoại tệ để giảm áp lực lên tỷ giá và luôn gắn liên với mục tiêu giảm đô la hóa.

Theo TNO