Guatemala trong nỗi sợ hãi các băng đảng m.a t.úy

Mười lăm năm sau khi kết thúc cuộc nội chiến khốc liệt khiến hàng vạn người Guatemala phải chạy sang Mexico láng giềng, những người tị nạn của đất nước Trung Mỹ này vẫn còn ở trong những lán trại dọc biên giới hai nước. Nhưng giờ đây, họ đang phải tìm đường thoát thân trước nguy cơ một loại xung đột mới do những băng đảng buôn lậu m.a t.úy Mexico gây ra khi chúng mở rộng hoạt động sang lãnh thổ Guatemala.

Binh lính tuần tra ở khu vực Coban, Guatemala

Các chuyên gia quân sự ước tính các cartel m.a t.úy Mexico câu kết với các băng nhóm địa phương hiện kiểm soát tới 40% lãnh thổ Guatemala. Đây sẽ là một thách thức lớn cho tân tổng thống sẽ được bầu trong tháng 11 tới đây và gây lo ngại đặc biệt cho cả Mexico và Mỹ. Cả hai ứng cử viên – cựu tướng lĩnh Otto Perez và nghị sĩ Manuel Baldizon – đều đã đưa ra kế hoạch tranh cử là sẽ tăng cường các lực lượng an ninh để giành lại quyền kiểm soát từ các băng đảng m.a t.úy. Một số nhà bình luận cho rằng tình hình ở Guatemala hiện đã đi quá xa…

Francisco Dall’Anese, người đứng đầu phái bộ đặc biệt về chống tham nhũng của LHQ ở Guatemala, nói rằng: “Có những phần lãnh thổ của Guatemala bị kiểm soát bởi các trùm băng đảng tội phạm”.

Trầm trọng nhất là ở các khu vực Peten và Alta Verapaz bao phủ bởi rừng rậm. Hồi tháng 5-2011, tập đoàn m.a t.úy khét tiếng Zetas của Mexico đã c.hặt đ.ầu 27 công nhân tại một trang trại ở Peten do tranh chấp với chủ trang trại. Từ đầu năm 2011, chính phủ Guatemala đã áp dụng các biện pháp phong tỏa Peten và Alta Verapaz, đình chỉ các quyền công dân trong khi quân đội mở những cuộc tảo thanh chống m.a t.úy.

Các quan chức chính phủ nói rằng tình trạng tội ác ở các vùng được triển khai quân đội và cảnh sát quốc gia tuần tra đã giảm xuống. Nhưng người dân địa phương cho biết: bọn tội phạm chỉ rút vào hoạt động ngầm. Irma Tzi, một nhà báo địa phương, nói: “Người ta vẫn có thể nhìn thấy chúng trên đường phố…, bây giờ chúng thận trọng hơn”.

Ở khu vực Coban, các băng đảng m.a t.úy đã rải truyền đơn và gọi vào điện thoại di động của người dân địa phương khuyến cáo họ không tham gia các hoạt động của chính quyền. Cartel Zetas hiện mở rộng hoạt động ở đây vốn được hình thành bởi các cựu thành viên lực lượng đặc nhiệm của quân đội Mexico. Sang Guatemala, chúng tung t.iền ra chiêu dụ những binh lính địa phương được huấn luyện tốt chạy sang làm việc cho chúng.

Guatemala có tới hơn 955km đường biên giới giáp Mexico, thuận tiện cho các cartel m.a t.úy Mexico xâm nhập.
Theo giới chuyên môn, các tập đoàn m.a t.úy đã chi rất nhiều t.iền để xây dựng các hệ thống đường sá, cầu cống và cả các đường băng máy bay ở Guatemala và những vùng hẻo lánh khác ở Trung Mỹ, nơi vận chuyển tới 95% lượng cocaine của Nam Mỹ sang Mexico làm nơi tập kết để sau đó đưa vào Mỹ.

Theo CATP