GS Nguyễn Lân Dũng nhớ tới lời của bạn
“Tôi nhớ tới lời phát biểu của bạn tôi, thầy Văn Như Cương: ‘Trừ các nhà Toán học ra còn thì trong xã hội chả có ai dùng đến đạo hàm, tích phân. Vậy bắt học sinh học để làm gì?’” – GS Nguyễn Lân Dũng nói.
Trong bài trò chuyện trước thềm Xuân Quý Tỵ, Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Lân Dũng cũng đưa ra quan điểm về việc học sinh bây giờ sướng hay khổ. Vị giáo sư đầu ngành về khoa học sinh học của Việt Nam còn nói chuyện về những người cha, người thầy, về cách dạy con theo cách hóm hỉnh rất riêng mà mọi người thường thấy ở ông.
Đặc biệt, với sự nghiệp chấn hưng giáo dục nước nhà, ông nói rất ngắn gọn nhưng đi thẳng vào vấn đề nhức nhối nhất: “Chỉ tập trung một việc là làm lại Bộ Chương trình Giáo dục phổ thông chuẩn cũng đủ tạo ra một bứt phá rõ rệt trong sự nghiệp chấn hưng giáo dục”. Vốn am tường rất nhiều lĩnh vực nhưng vị Đại biểu Quốc hội được xếp vào hàng “tứ trụ” (Nhất Thước/Nhất Ngoạn – Nhì Trân – Tam Lân – Tứ Quốc) không thích nói nhiều về lý thuyết mà luôn xắn tay vào thực hiện, đấy chính là điều chúng tôi cảm nhận được từ con người ông…
Học sinh thời nay khổ vì bị nhồi nhét
Thưa Giáo sư Nguyễn Lân Dũng, vào thời của ông, việc học có nặng nề, trở thành áp lực cho học sinh hay không?
Không hề như vậy. Mặc dầu chúng tôi học có 2 năm rưỡi và đi bộ mỗi ngày 4 lần từ Việt Nam học xá (khi ĐH Bách khoa bây giờ) lên 19 Lê Thánh Tông và cơm ăn với thức ăn hầu như chủ yếu là… bí ngô, rau muống, lót dạ chỉ có củ khoai, củ sắn (!) nhưng vẫn ra lò với đủ các tên t.uổi đầu ngành như: “Lâm Lê Tấn Vượng” (các giáo sư đầu ngành Sử và khảo cổ học: Đinh Xuân Lâm, Phan Huy Lê, Hà Văn Tấn, Trần Quốc Vượng – pv), Vũ Đình Cự, Phan Đình Diệu, Nguyễn Văn Hiệu, Nguyễn Văn Đạo, Đàm Trung Đồn, Cao Xuân Hạo, Cao Huy Đỉnh, Hà Minh Đức, Phan Cự Đệ…
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng: Học sinh thời nay vừa sướng, vừa khổ.
Vậy Giáo sư cho rằng học sinh thời nay sướng hay khổ?
Vừa khổ, vừa sướng. Khổ vì bị nhồi nhét, bị chịu quá nhiều áp lực về chuyện thi cử, đút lót để xin việc làm kể cả trái ngành nghề, kể cả phải có thêm bằng tin học, bằng ngoại ngữ để được làm ở một công ty… nhỏ xíu. Sướng vì chẳng phải đi bộ xa và ăn uống kham khổ như thời chúng tôi. Và sướng vì học đại học mà quá nhàn hạ, lại có đủ phương tiện hỗ trợ của công nghệ thông tin.
Tuy nhiên không ít các bạn trẻ chưa có quyết tâm học cho tương lai của mình, phần đông còn học để thi, học vì gia đình, học vì bạn gái (!).
Trong dịp Tết Nguyên đán, tại nhiều trường, học sinh vẫn nghỉ Tết kèm theo bài tập về nhà. Quan điểm của Giáo sư như thế nào về việc giao bài tập Tết dành cho học sinh?
Thế thì còn gọi gì là nghỉ Tết, chơi Tết, vui Tết nữa? Có hơn 1 tuần lễ thôi, chưa kể lo chuyện tầu xe, quà cáp, thăm hỏi gia đình, họ hàng, xóm làng, thầy cô giáo cũ… Họ làm gì có thời gian và tâm trí để… làm bài tập?
Video đang HOT
Nhiều bạn trẻ bây giờ thích có thần tượng, sính dùng từ “thần tượng” như một cái mốt. Điển hình trong năm qua là chuyện “thần tượng K-pop” khiến xã hội bàn luận rất nhiều. Với Giáo sư thì thời đi học ông có… “thần tượng” ai và có “thần tượng” theo cách như vậy không?
Lớp 7E của chúng tôi (cách đây 62 năm) vẫn thường xuyên tụ họp với nhau và chúng tôi thấy thật may mắn khi ngay từ lớp 7 đã được học các thầy giáo tài hoa như các thầy Hoàng Tụy, Lê Bá Thảo, Hoàng Như Mai, Trần Văn Khang, Trần Văn Giáp, nhạc sĩ Nguyễn Hữu Hiếu, họa sĩ Nguyễn Khang… Thật là chuyện hiếm có phải không các bạn, đúng là những thần tượng của thế hệ chúng tôi.
Giáo sư có thể chia sẻ kỷ niệm về người thầy đáng nhớ nhất?
Thầy Nguyễn Thương là thầy dạy Toán trước đây của tôi và cũng là thầy của con gái tôi sau này. Thầy thích dạy thêm vì lòng yêu nghề chứ không phải vì t.iền, các con thầy đều thành đạt và giàu có. Một điều kỳ lạ là thầy dạy một lúc 5 cháu ở nhiều lớp khác nhau ngay tại nhà tôi. Bọn trẻ rất hiếu động, nhưng khi nghe thầy nói: “Các cháu yên lặng nào” là các cháu im phăng phắc ngay. Thầy hỏi từng đứa học đến đâu rồi và thầy giảng lại kỹ càng phần lý thuyết rồi ra ngay bài tập cho từng cháu. Thầy đi tay không, trong tay không có quyển sách nào, nhưng thầy dạy rất hay và bài tập rất phù hợp với chương trình. Rất tiếc những người như thầy lại không hề được mời tham gia biên soạn chương trình và sách giáo khoa.
Nhiều người cho rằng, đạo thầy trò ngày nay không được bằng xưa kia, Giáo sư có đồng ý với quan điểm này không? Theo Giáo sư, quan hệ giữa thầy và trò thời xưa và thời nay khác nhau thế nào?
Không nên đ.ánh giá chung như vậy. Sinh viên của tôi rất tình nghĩa, dù là đã học không nhiều và từ cách đây khá lâu. Các con và cháu của tôi cũng rất yêu quý các thầy cô của mình. Chỉ có điều cuộc sống mới bận rộn hơn với nhiều nghĩa vụ khác nhau nên chuyện “Mồng một nhà cha, mồng hai nhà mẹ, mồng ba nhà thầy” hầu như không còn phổ biến nữa. Nhà cha nhà mẹ hầu như dồn cả vào mồng một, còn lại là dành cho bạn bè và những chuyến du lịch đầu Xuân. Thế cũng là tốt chứ có sao đâu. Miễn là đừng quên ơn các thầy cô của mình, từ những ngày thơ ấu cho đến lúc làm luận án sau Đại học.
Đ.ánh mắng con cái là hạ sách
Thưa Giáo sư, là thành viên trong một gia đình nổi tiếng với truyền thống học hành, đỗ đạt, Giáo sư có thể chia sẻ cách dạy con của những người cha – người thầy trong gia đình?
Điều đầu tiên phải nói là bố tôi nuôi 8 người con trong điều kiện 2 cuộc kháng chiến rất vất vả. Có thể nói, nhà rất khó khăn về kinh tế, vì trong kháng chiến chống Pháp, bố tôi là Giám đốc Giáo dục liên khu 10 rồi liên khu Việt Bắc nhưng lương chỉ được phát bằng mấy chục cân gạo. Bố tôi phải dành một nửa để đi kinh lý các trường trên một chiếc xe đạp, một nửa số gạo mẹ tôi phải lo để nuôi cả một đàn con. Chúng tôi học tập trong những điều kiện rất khó khăn, chân đi đất đến trường, thắp sáng bằng những ngọn đèn dầu tự tạo, bằng hộp thuốc đ.ánh răng tròn, bằng ruột của cây guột. Có thời gian, cơ quan bố tôi ở Yên Bái, cả nhà phải ăn bằng sắn lưu niên (sắn bà con bỏ quên lâu năm trên rừng), không thể luộc được mà phải nạo ra thành sợi rồi hấp chín. Bố tôi chấm muối ớt vừa khen ngon để động viên cả nhà.
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng chụp ảnh cùng gia đình
Chính tinh thần làm việc và vượt qua gian khổ của bố mẹ có tác dụng giáo dục chúng tôi hơn rất nhiều những lời khuyên bảo. Chưa bao giờ bố tôi đ.ánh mắng con cái mà chỉ là những lời khuyên nhẹ nhàng, những lời động viên kịp thời. Đến thế hệ chúng tôi cũng vậy. Tôi cho rằng: Đ.ánh mắng con cái là hạ sách và rất ít tác dụng. T.rẻ e.m cần sự yêu mến, sự động viên và rất kỵ sự ghét bỏ, sự đ.ánh mắng.
Trong gia đình, Giáo sư giáo dục con cái về Tết truyền thống như thế nào?
Chúng tôi có truyền thống gặp nhau sáng mồng một bên nhà ngoại (cố Giáo sư Nguyễn Văn Huyên). Trước bàn thờ gia tộc từng con, cháu kể những công việc trong năm của mình và mừng t.uổi mọi người tùy theo thu nhập của mình, ai đi xa cũng vẫn có phần như thường. Mồng hai tập trung bên nhà nội (cố Giáo sư Nguyễn Lân), đông đến trên 50 con, cháu, chắt (!) Ăn chung một bữa thật vui, rồi sang sân trường học gần đấy để có chỗ chụp chung với nhau những bức ảnh đông đủ đầu Xuân. Ngày mồng ba thì thường tổ chức đi chơi xa theo “năng lực” chuẩn bị mỗi năm.
Cần tạo bứt phá rõ rệt chấn hưng giáo dục
Giáo sư kỳ vọng như thế nào về nền giáo dục nước nhà?
Tôi mong Bộ GD&ĐT liên lết với Liên hiệp các Hội KHKT Việt Nam để chỉ cần trong 1 năm có thể hoàn thành Bộ Chương trình Giáo dục phổ thông trước khi đưa ra thảo luận rộng rãi, sau đó có thể thông qua tại một Hội đồng đủ quyền lực cấp Nhà nước. Chỉ tập trung một việc này thôi cũng đủ tạo ra một bứt phá rõ rệt trong sự nghiệp chấn hưng giáo dục.
Tôi nhớ tới lời phát biểu của bạn tôi, thầy Văn Như Cương: “Trừ các nhà Toán học ra còn thì trong xã hội chả có ai dùng đến đạo hàm, tích phân. Vậy bắt học sinh học để làm gì?”
Giáo sư muốn nhắn nhủ gì đến những người làm công tác giáo dục?
Chỉ cần ghi ghi nhớ một lời dạy của Bác Hồ: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải thi đua dạy tốt, học tốt”.
Xin trân trọng cảm ơn Giáo sư!
Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Lân Dũng sinh năm 1938 tại xã Ngọc Lập, huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên. Ông là con trai Giáo sư Nguyễn Lân và con rể Giáo sư Nguyễn Văn Huyên.
Ông là nhà nghiên cứu sinh học đầu ngành của Việt Nam. Quá trình công tác trong ngành sinh học của ông đã làm cho ngành này phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Ông đóng góp công lớn cho công tác nghiên cứu sinh học tại Việt Nam, đồng thời đưa nhiều ý kiến quan trọng để hoàn thiện bộ sách giáo khoa sinh học rất được đ.ánh giá cao tại Việt Nam. Ông cũng luôn luôn đóng góp ý kiến cho việc xây dựng bộ sách giáo khoa ở Việt Nam. Hiện, ông là chuyên gia cao cấp Viện Vi sinh vật và Công nghệ sinh học, Đại học Quốc gia HN, Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam.
Ông cũng là chủ nhiệm chương trình tự nguyện đưa khoa học kỹ thuật vào hộ nông dân. Hàng triệu người nông dân biết ông vì ông có nhiều lời khuyên cụ thể, thiết thực cho bà con để phát triển kinh tế.
Ông là Đại biểu Quốc hội các khóa X, XI, XII. Tại Quốc hội, ông được gọi là một trong “tứ trụ” vì khả năng châm ngòi, xốc dậy và hâm nóng hội trường ở những phiên chất vấn và trả lời chất vấn, đưa ra các vấn đề thiết thực cả xã hội quan tâm. “Tứ trụ” gồm: Nhất Thước (trung tướng Nguyễn Quốc Thước, sau này khi ông nghỉ hưu thì thay bằng Nhất Ngoạn – Đỗ Trọng Ngoạn, ĐBQH tỉnh Bắc Giang), Nguyễn Ngọc Trân (ĐBQH tỉnh An Giang), Nguyễn Lân Dũng (ĐBQH tỉnh Đắc Nông), và Dương Trung Quốc (ĐBQH tỉnh Đồng Nai).
Ông cũng từng tham gia chuyên mục nổi tiếng “Hỏi gì đáp nấy” trên truyền hình, chuyên về giải đáp mọi thắc mắc của mọi người, cho thấy ông là người hiểu biết rất rộng. Ông cũng đã viết một bộ sách mang tên chương trình này.
Theo 24h
PGS Văn Như Cương: Tôi nuôi lợn, sao cấm tôi?
"Tôi sợ phải ăn gà thải loại, gà Trung Quốc, tôi phải nuôi một con lợn, một con gà thì đã sao? Tôi muốn nuôi để được ăn thịt sạch tại sao lại cấm tôi? Đó là chuyện quá vô lý", PGS Văn Như Cương chia sẻ.
Vị PGS già Văn Như Cương với giai thoại một thời "lợn nuôi người" bật cười trước quy định trong dự thảo mà ông cho là hài hước của Cục thú y (Bộ NN&PTNT): Dự thảo nghị định cấm nuôi lợn, gà trong "nội thành, nội thị". Riêng với "chó thả rông", Bộ đề xuất mức phạt cao nhất tới 500 ngàn đồng/lần.
Không cho tôi cuộc sống an toàn, lại còn cấm
Ông cho biết, ông cũng đặc biệt quan tâm tới nội dung này không phải vì trước kia ông từng nuôi lợn mà vì hiện ông vẫn đang nuôi nhiều chó, mèo, gà và chim.
Nhưng khác với trước đây, ông nuôi lợn là vì kiếm sống, vì mưu sinh còn bây giờ ông nuôi, chó, gà, mèo là vì muốn đảm bảo cho mình một cuộc sống sạch.
"Tôi sợ phải ăn gà thải loại, gà Trung Quốc, tôi phải nuôi một con lợn, một con gà thì đã sao? Tôi muốn nuôi để được ăn thịt sạch tại sao lại cấm tôi? Đó là chuyện quá vô lý", PGS Văn Như Cương chia sẻ.
Ông cho biết, với bất kỳ quy định nào cũng cần phải thực tế hơn, phù hợp với điều kiện kinh tế, hoàn cảnh của nước mình. Dân ta còn nghèo, nếu quy định như vậy, khu vực nội đô được quy định thế nào, những khu vực giáp ranh ruộng không có, không có việc làm dân không chăn nuôi thì họ lấy gì để sống.
"Những thứ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân, thì không ai lo giải quyết lại đi cấm đoán, chặn đường mưu sinh của người dân. Đúng là luật cấm kỳ lạ".
Ông cũng bày tỏ quan điểm, hoàn toàn ủng hộ việc bảo vệ môi trường, giữ gìn lối sống văn mình, sạch đẹp, tuy nhiên theo ông nếu cấm nuôi lợn gà nội đô thì các nhà chức năng cũng nên quan tâm đến vấn đề rác thải, nước sông ô nhiễm, đường xá bụi bặm, khói mù mịt. Theo ông, cái đó là ô nhiễm, là mất vệ sinh môi trường, nếu nó cũng được chỉ đạo sát sao, cũng cấm đoán quyết liệt như cấm nuôi lợn, nuôi gà thì không có lý gì dân lại phản ứng.
"Các cơ quan chức năng không thể đảm bảo cho tôi một cuộc sống sạch, tại sao tôi nuôi lợn, gà lại cấm tôi?", PGS Văn Như Cương nói
Câu chuyện, thực phẩm bẩn, thực phẩm sạch cũng được nói mãi rồi, bản thân ông ra chợ cũng không biết chọn miếng thịt nào là an toàn, mớ rau nào là sạch cái đó sao không thấy ai lo, không ngăn chặn.
"Trên thực tế các cơ quan chức năng không thể đảm bảo cho tôi được một cuộc sống an toàn nên tôi phải tự trồng rau, nuôi gà. Tại sao khi người dân tự lo cho mình, tự xoay xở với cuộc sống thì lại cấm"? - PGS Văn Như Cương đặt câu hỏi.
Ông cho rằng, nếu những người có điều kiện, giàu có thì không ai chọn công việc nuôi lợn, gà, trồng rau mà đa số những người chăn nuôi đều là những hộ dân nghèo, thu nhập thấp hoặc không có việc làm. Nếu quy định như vậy, phải chăng họ đang ra sức tận thu, cố nhắm vào người nghèo?
Ông kể một câu chuyện vui: "Trước kia có một chị ở khu Mỹ Đình thường bán rượu cho tôi, rượu rất ngon. Sau đó, chị bảo chị được đền bù có nhiều t.iền không nấu rượu nữa. Nhưng được một thời gian, tôi lại gặp chị bán rượu, chị bảo không có đất làm nghề để sống, không có việc làm, t.iền bao nhiêu cũng hết giờ không biết làm gì để sống.
Cuộc sống của người dân nghèo, chỉ trông chờ vào sào ruộng, trồng rau, chăn nuôi nhưng đến giờ đất trồng rau không còn mà lại còn cấm nuôi lợn gà, chó đeo biển thì buồn cười quá".
Theo PGS Cương, đó chỉ là những quy định giời ơi đất hỡi, cũng giống như quy định cấm hút t.huốc l.á ra quy định nhưng không ai giám sát, không ai phạt. Cấm họp chợ thì họp ngay dưới biển cấm... Nghĩa là ở nước ta quy định cứ ra còn không ai thực hiện. Cuối cùng quy định, nghị định cũng trở thành vô nghĩa.
Điều đó cho thấy, những người hoạch định chính sách, đưa ra những quy định đều là những người ngồi trong phòng máy lạnh, không thực tế chỉ nghe hiện tượng để phản ánh mà không có sự khảo sát thì làm sao quy định đi vào cuộc sống được.
Ông cho rằng, cần phải tuyên truyền, giáo dục và phải có chiến lực trong quản lý mới có thể giải quyết được triệt để chứ không thể ép dân phải chấp hành.
Nếu lương tôi cao, tội gì tôi phải nuôi lợn
"PGS nuôi lợn, lợn nuôi PGS" đã trở thành giai thoại một thời của vị PGS, nhà giáo Văn Như Cương. Ông kể lại rằng, khi đó (năm 1971) ông là một giáo viên, phó tiến sĩ hàng ngày đứng lớp, đi dạy và được nhà nước trả lương khoảng 70 đồng/ tháng. Lương một phó tiến sĩ nhưng không đủ sống.
Chăn nuôi là nguồn thu nhập chính của những hộ dân vùng giáp ranh
Ông với vợ nuôi thêm lợn để k.iếm t.iền, tăng thu nhập. Hàng ngày vợ ông lo rau, cám chăm nuôi, ông phụ vợ đi lấy bèo về nấu. Mảnh sân, ông quây lại làm chuồng chấp nhận cảnh "lợn người, người lợn".
"Lợn nuôi tôi" đó là một giai thoại của ông năm xưa. Đã là giai thoại thì nó cũng có một phần sự thật, nhưng một phần cũng được thêm bớt. Nhưng câu chuyện ông nuôi lợn là thật và lợn nuôi ông cũng là thật.
Đó là một câu chuyện nó là điển hình cho một giai đoạn, một thời kỳ xã hội nào đó.
Ông cho biết, mỗi lần bán đi trừ t.iền thức ăn, rau cám vợ chồng ông thu được thêm 70 đồng. Thật chớ trêu, số t.iền bằng đúng t.iền lương của một phó tiến sĩ Nhà nước trả. "Tôi nói vui, trong nhà có hai phó tiến sĩ".
Nhưng vị phó tiến sĩ kia không kêu ca nhiều như ông, không tốn kém nhiều như ông nó chỉ ăn, rồi lớn.
Nhưng cũng chỉ được một thời gian, vợ chồng ông không nuôi nữa vì t.iền mua cám cũng không có nên ông phải cho lợn "bảo vệ" luận án sớm.
Ông cho biết, nếu Nhà nước đảm bảo cho ông một cuộc sống đầy đủ, lương không cao nhưng đủ nuôi bản thân thì ông không phải chọn giải pháp bất đắc dĩ của một anh chăn nuôi chứ không phải công việc của một nhà giáo. Nhưng ông nuôi lợn vì k.iếm t.iền, vì cuộc sống.
Dự thảo Nghị định của Chính phủ "Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y, giống vật nuôi, thức ăn chăn nuôi" do Bộ NNPTNT mới được đưa ra.
Theo quy định tại Dự thảo Nghị định trên, đối với hành vi thả rông chó ở những nơi công cộng, nơi đông dân cư, khu đô thị, người sở hữu con chó đấy sẽ bị xử phạt từ 300.000 - 500.000 đồng.
Cũng theo quy định này, tới đây, việc chăn nuôi lợn, gà trong thành phố, khu vực nội thị, nội đô sẽ bị cấm hoàn toàn, hộ nào vi phạm sẽ bị xử phạt 1-2 triệu đồng.
Theo 24h
Hình phạt nào cho nạn văng tục online? Vấn đề văng tục online một lần nữa khiến dư luận dậy sóng sau sự xuất hiện bản quy định những điều "cấm kỵ" khi lên mạng xã hội của trường THPT dân lập Lương Thế Vinh (Hà Nội). Mượn mạng xã hội để cập nhật tâm trạng bản thân. Theo thạc sĩ tâm lý Đào Lê Hòa An, giới trẻ hiện có...
