Gỏi cá trích, món ngon mùa này
Tạt ngang qua chợ, thấy cá trích đang vào mùa, tôi nhớ ngay đến món gỏi cá trích của ba. Vị bùi của cá, vị mát của rau, vị béo của đậu phụng cuộn tròn trong miếng bánh tráng mỏng, tất cả quyện lại tạo một cảm giác khó quên…
Gỏi cá trích, không khó làm, lại dễ ăn
Khi còn nhỏ, cứ nghe tiếng xuồng máy tiến sát bờ, mấy anh em chúng tôi chạy ù ra biển để phụ gỡ cá. Mùa này, cá trích thường đóng đầy lưới, xuồng vào là các ngư dân phải huy động cả “tiểu đội” choai choai chúng tôi gỡ lưới. Những con cá tươi sóng sánh rớt xuống trắng cả một bãi biển. Cá trích tươi nấu món gì cũng ngon, lại dễ chế biến, nhất là gỏi cá trích. Còn nhớ, thỉnh thoảng có mẻ cá to là ba lại để dành làm gỏi.
Cá trích chọn làm gỏi thường là cá trích lép (còn có cá trích lầm), nhiều thịt, thịt săn, xương nhỏ và phải là cá tươi. Cũng không mấy khi tự tay làm gỏi cá vì tôi thái cá không khéo được như ba, bởi cá phải được thái làm sao vừa mỏng lại nguyên miếng trộn mới không bị mủn và nhìn bắt mắt hơn, nhưng công thức làm gỏi thì tôi thuộc nằm lòng. Cá được rửa sạch, cạo vảy, cắt bỏ ruột và đầu, vây, đuôi chỉ lấy phần thịt lưng, thái thành từng lát mỏng, càng mỏng càng tốt. Cá sau khi thái, cắt đôi vài quả chanh vắt lấy nước cốt rưới đều lên khoảng 10 phút vừa để cá “chín”, vừa khử mùi tanh. Thường 1kg cá ba dùng 2 quả chanh. Sau khi cá được làm chín tái, đem trộn với muối bột, tiêu, bột ngọt, ớt và không thể thiếu đậu phụng (rang chín giã nhỏ) và một ít hành tây thái sợi, thêm ít rau mùi cho bắt vị.
Video đang HOT
Là món “ruột” của dân làng biển quê tôi nên hầu như trong nhà lúc nào cũng có sẵn những phụ gia để làm gỏi cá. Thường cá được quấn với bánh tráng mỏng và một ít rau sống, chấm kèm nước mắm ruốc thì đúng chuẩn món ngon làng biển. Món gỏi cá trích vốn là mồi nhậu quen thuộc của ba và các chú, bác sau mỗi chuyến biển. Những lúc ba và các bác, các chú nhậu gỏi cá trích bọn trẻ chúng tôi say sưa ké mồi. Khi miếng bánh tráng dẻo, dai dai vừa tan dần trong miệng thì miếng cá tươi chua ngọt, mềm mại còn giữ nguyên hương vị tự nhiên làm say đắm lòng người, cùng với mùi thơm, béo ngậy của đậu phụng rang. Vừa nhai, vừa cảm nhận được những mùi vị khác nhau hòa quyện cùng hương vị của nước mắm ruốc nguyên chất. Ở các nơi khác, gỏi cá trích thường được chấm với nước mắm chua ngọt hoặc nước mắm tỏi ớt, nhưng riêng ở làng biển quê tôi thì nước mắm ruốc nguyên chất vẫn là sự lựa chọn duy nhất.
Gỏi cá trích không khó làm, nguyên liệu đơn giản, là một món ăn bình dị đậm chất quê nhưng có sức hút vô cùng. Nghe nói đến gỏi, thoạt nghĩ sẽ tanh tanh, nhưng ăn khi thưởng thức hoàn toàn ngược lại. Mùa nào thức nấy, miền biển quê tôi không thiếu những món ngon mà lạ từ các loại cá. Và gỏi cá trích là món ngon khó cưỡng mùa này.
Hít hà, xuýt xoa gỏi cá trích
Đến độ đầu tháng hai, tháng ba âm lịch, cá trích thường mắc đầy lưới. Còn nhớ, có mẻ cá to là thế nào ngoại cũng để lại một ít làm gỏi.
Cá trích tươi vừa đánh bắt được đem làm gỏi rất ngon.
Nhà ngoại tôi sát biển, một làng chài đa phần người dân làm nghề đánh bắt cá gần bờ, còn gọi nôm na là nghề giã cào. Mỗi khi xuống ngoại chơi, cứ nghe tiếng xuồng máy tiến gần bờ, mấy anh em chúng tôi chạy ù ra biển để phụ gỡ cá.
Đến độ đầu tháng hai, tháng ba âm lịch, cá trích thường mắc đầy lưới. Những con cá trích sóng sánh ánh nắng ban mai rớt xuống trắng tấm bạt được trải rộng một góc sát hông biển. Chỉ trong phút chốc, các thương lái đã chuyển hết từng sọt cá tươi rói đến các ngã chợ quen thuộc. Còn nhớ, có mẻ cá to là thế nào ngoại cũng để lại một ít làm gỏi.
Gỏi cá trích
Cá trích không phải là giống cá mập mạp, thân đầy vảy và xương đủ kiểu. Nhưng nếu ai "hiểu" được con trích biển thì có thể chế biến thành nhiều món ngon. Nếu kho rục, xay nhuyễn nấu canh, nhất thiết chọn những loại "áp út", chừng hơn ngón tay trỏ, loại này tuy xương nhiều nhưng mảnh, mềm, rất ngọt.
Ai trót nghiện cá trích nướng hay chiên giòn thì chọn những chú cá "trung" dáng tuy gầy gầy, dẹp dẹp, ít thịt nhưng thơm lừng, béo ngậy. Riêng tôi, thích nhất vẫn là gỏi cá trích, có lẽ một phần tôi vốn là tín đồ nghiện vị cay nồng pha chua ngọt đậm đà. Ghiền nên nhiều lần xuống bếp trực tiếp ra tay món mình yêu thích, dần dần gỏi cá trích trở thành món tủ.
Trước tiên, những con cá còn tươi nguyên cắt bỏ đầu, ruột và phần đuôi, sau đó đánh vảy, rửa sạch. Một bí quyết của ngoại tôi là khi rửa cá thêm chút muối, giấm vào nước để loại bỏ mùi tanh và rửa nhiều lần đến khi nước trong thì thôi. Để cá thật ráo nước mới dùng lưỡi dao bén khứa dọc theo lườn cá, chỉ lấy phần thịt lưng của cá. Tiếp tục thái cá thành từng lát mỏng, càng mỏng càng tốt.
Ngày nay, đi chợ biển thi thoảng các bà, các chị lúc rảnh rỗi sẽ thái cá giúp người mua. Lát cá được thái ra phải có đủ phần thịt hai bên và thịt nơi xương sống chính giữa, để khi thưởng thức có thể cảm nhận được vị ngọt lẫn độ giòn sừn sựt của thịt cá. Ướp những lát cá mỏng vào hỗn hợp gừng, tỏi, ớt hiểm giã nhỏ, chanh, giấm... Trộn đều và đợi từ 10 đến 15 phút, vớt cá đã ngấm gia vị ra bóp ráo. Tiếp tục trộn cá với hỗn hợp bánh tráng, đậu, mè đã giã mịn.
Chính bánh tráng giã mịn làm cho cá trở nên khô ráo hơn, còn mè và đậu phộng làm tăng vị béo, thơm. Cho thêm các loại rau như rau thơm, đinh lăng, chuối chát, hành tây xắt thật mỏng. Rắc thêm ít đậu phộng rang chín là đã có ngay món gỏi cá trích rất hấp dẫn, ngon miệng.
Ai ở miền biển lớn lên cũng từng hít hà, xuýt xoa món gỏi cá trích quen thuộc, gần gũi, chế biến chẳng cầu kỳ. Để rồi mỗi khi có khách phương xa, lại bỗng thèm... được giới thiệu, rồi nhâm nhi, cùng râm ran đôi ba câu chuyện. Đơn giản vậy mà thấy yêu đời, yêu hơn miệt biển quê mình.
Du lịch Đà Nẵng thưởng thức gỏi cá Nam Ô Nam Ô là một làng chài nằm ngay dưới chân đèo Hải Vân, thuộc phường Hòa Hiệp, quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng, nơi từng nổi tiếng với nghề làm nước mắm đã có truyền thống lâu đời và còn được biết đến với món gỏi cá đã thành thương hiệu ẩm thực dân gian. Gỏi cá Nam Ô đã trở thành...