Gỡ nút thắt cho logistics thương mại điện tử

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số ( Bộ Công Thương) cho biết, tại thời điểm này mặc dù số lượng đơn hàng qua thương mại điện tử tăng đột biến nhưng nhân viên giao nhận hàng hóa lại bị hạn chế hoạt động khiến chuỗi lưu thông từ nhà sản xuất tới người tiêu dùng bị gián đoạn.

Hà Nội cho phép “shipper” của các sàn thương mại điện tử được hoạt động. Ảnh: Trung Nguyên/Báo Tin tức

Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, ngay sau khi Hà Nội và TP Hồ Chí Minh thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Chính phủ để phòng chống COVID-19 nên lượng đơn đặt mua hàng trên các sàn giao dịch thương mại điện tử như Tiki, Shopee, Lazada, Postmart… tăng gấp 2 – 3 lần so với bình thường.

Thế nhưng, các sàn các thương mại điện tử vẫn gặp khó khi cung ứng hàng hóa vào vùng dịch bởi việc đưa hàng tới người mua gặp nhiều khó khăn khi các ứng dụng vận chuyển như NowFresh (đi chợ) và NowShip (giao hàng hóa thiết yếu) đều phải dừng hoạt động sau khi TP Hà Nội “siết” hoạt động của các nhân viên giao hàng, shipper công nghệ.

Ngoài ra, hệ thống giao hàng của Grab, Be, Gojek, My Go và FastGo cũng phải dừng cung cấp dịch vụ vận chuyển hàng hóa bằng xe máy trong thời gian giãn cách. Hơn nữa, nhiều điểm giao nhận hàng hóa nằm trong khu vực phong tỏa cũng khiến các sàn thương mại điện tử thiếu điểm giao nhận hàng hóa.

Phản ánh của đại diện sàn thương mại điện tử Voso.vn và Sendo cũng chỉ ra việc các đơn vị cung ứng, vận tải trong quá trình giao vận gặp khó, khi một số kho bãi nằm trong khu vực bị hạn chế đi lại do giãn cách xã hội nên không thể tập kết, phân luồng hàng hóa dẫn đến thiếu hụt nguồn cung tạm thời.

Ngoài ra, các đơn vị cung ứng, vận tải cũng gặp khó khăn trong việc giao vận như một số kho bãi nằm trong khu vực phong tỏa hay việc gia tăng đột biến nhu cầu cho một số loại hàng hóa cũng chung cảnh ngộ trên.

Chính vì vậy, một số sàn thương mại điện tử đã nhanh chóng làm việc với nhiều đơn vị cung ứng khác nhau, đảm bảo có nguồn hàng thay thế khi cần; đồng thời liên tục tiếp nhận góp ý của khách hàng để điều chỉnh, thay đổi nhà cung ứng, giải tỏa lo ngại cho khách hàng.

Gần đây nhất, Sendo chuyển sang bán hàng rau củ theo combo để giúp khách hàng có đủ các mặt hàng cần thiết trong một đơn hàng, còn các đối tác cung ứng cũng chủ động hơn về việc đóng gói, giao vận.

Đại diện lãnh đạo sàn thương mại điện tử Sendo bày tỏ, nông sản là mặt hàng đặc thù, đòi hỏi thời gian giao tối đa không quá 2 ngày mới có thể giữ được chất lượng tốt nhất của sản phẩm. Việc hoàn trả đơn hàng tăng cao do thiếu shipper không chỉ gây áp lực lên người bán, đơn vị vận chuyển mà còn gây mất niềm tin ở người dùng.

Ông Đặng Hoàng Hải – Cục trưởng Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số cho biết, tại thời điểm này các sàn thương mại điện tử phải đứng ra đăng ký danh sách shipper cho hãng giao nhận là đối tác của mình, đối tác chỉ được vận chuyển hàng cho sàn, không được vận chuyển bất kỳ loại hàng hóa nào khác.

Bên cạnh đó, các siêu thị, nhà cung ứng thực phẩm có nhu cầu thuê đối tác vận chuyển hàng hóa thì phải đứng ra đăng ký shipper với Sở Giao thông Vận tải.

Mặt khác, shipper phải có hợp đồng lao động và chỉ được vận chuyển hàng hóa cho siêu thị, nhà cung ứng thực phẩm, không được vận chuyển giúp những đơn vị không ký kết hợp đồng vận chuyển.

Với những sàn thương mại điện tử có đối tác vận chuyển như Giao hàng nhanh, Giao hàng tiết kiệm, J&T Express, AhaMove… thì phải làm việc với hãng giao nhận, đăng ký danh sách với Sở Giao thông vận tải.

Trước thực trạng trên, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã có Công văn số 757/TMĐT-TTCNS gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố đang thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Chính phủ; trong đó, đề cập tới nội dung khuyến khích đặt hàng thiết yếu trên các trang thương mại điện tử uy tín, đồng thời đề nghị Sở Công Thương các tỉnh, thành phố phối hợp với các sở ngành địa phương như Sở Giao thông Vận tải, Sở Y tế… xây dựng phương án cụ thể duy trì hệ thống giao nhận thương mại điện tử ở các tỉnh, thành phố nói trên báo cáo UBND các tỉnh, thành phố.

Trong trường hợp cần thiết, thiết lập “Điểm tập kết hàng hóa” cho thương mại điện tử ngay tại các khu cách ly tập trung hoặc các khu vực cư dân bị phong tỏa.

Theo ông Đặng Hoàng Hải, Bộ Công Thương ủng hộ phương án các địa phương cho phép hệ thống logistics của các sàn thương mại điện tử tiếp tục được hoạt động bình thường trong địa bàn.

Ngoài ra, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cũng đã gửi kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ để tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các sàn thương mại điện tử.

Đại diện VECOM chia sẻ: Sàn thương mại điện tử là nơi trung gian hỗ trợ người mua và người bán, mỗi sàn có thể có hàng chục nghìn người bán, người mua.

Với sự đa dạng như vậy nên tỷ lệ người mua và người bán nằm trên cùng một quận, huyện là không cao. Hơn nữa, mỗi chuyến người giao hàng có thể có nhiều khách hàng ở những địa điểm khác nhau; nhiều khi 2 địa điểm ở 2 quận liền kề lại gần hơn 2 địa điểm cùng 1 quận.

Từ thực tiễn đó, VECOM kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao cho UBND các địa phương, đặc biệt là TP Hồ Chí Minh và Hà Nội, căn cứ tình hình thực tế để hỗ trợ người giao hàng tối ưu hoá hoạt động, qua đó cũng giúp các sàn thương mại điện tử phục vụ tốt hơn nhân dân trong giai đoạn giãn cách xã hội.

Đối với các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội như thành phố Hà Nội cũng đưa ra giải pháp cụ thể như rà soát các điểm đất trống, sân vận động, bến xe đang dừng hoạt động, các chợ đang hoạt động chưa hết công suất… tại các địa phương ở cửa ngõ ra vào Thủ đô làm nơi trung chuyển hàng hóa cho sàn thương mại điện tử.

Hơn nữa, thành phố Hà Nội đã ban hành các văn bản chỉ đạo, xây dựng phương án huy động và điều động phương tiện phục vụ vận chuyển lưu thông hàng hóa, kịp thời chỉ đạo các lực lượng chức năng tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp trong vận chuyển, lưu thông.