Gỡ khó cho tiêu thụ nông sản
Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, cùng các biện pháp chống dịch quyết liệt, vựa nông sản lớn nhất nước tại đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) rơi vào bế tắc, loay hoay tìm lối ra.
Nông sản tồn đọng số lượng lớn
Do áp dụng giãn cách xã hội, việc đi lại, giao thương bị hạn chế, trong khi nhiều loại nông sản đang vào mùa thu hoạch khiến việc thu hoạch, thu mua bị tạm dừng hoặc rất chậm trễ, một lượng lớn nông sản tại các tỉnh vùng ĐBSCL bị ách tắc, dồn ứ. Tại Hậu Giang, mỗi ngày các địa phương trong tỉnh có khả năng cung cấp khoảng 170 tấn nông sản các loại. Dự kiến tổng sản lượng nông sản trong tháng 8 là trên 260.000 tấn, trong khi nhu cầu tiêu dùng trong tỉnh chỉ khoảng 20.000 tấn.
Như vậy có tới 240 tấn nông sản cần tìm đến thị trường tiêu thụ. Tuy nhiên đầu ra là vô cùng khó khăn do vướng… đi lại. Có không ít hộ đang sinh sống ở huyện này nhưng lại có đất sản xuất ở huyện khác nên gặp khó trong việc đi lại do chấp hành quy định phòng, chống dịch, thương lái hay DN ngoài tỉnh cũng không đến thu mua được.
Thu hoạch trái cây tại Đồng bằng sông Cửu Long. Ảnh: Nguyễn Khánh
Theo Sở Công Thương Hậu Giang, từ nay đến cuối năm, tỉnh có sản lượng cây ăn trái khoảng gần 103.000 tấn; rau màu khoảng 35.550 tấn, chăn nuôi các loại hơn 11.400 tấn; thủy sản các loại hơn 45.800 tấn… Trong đó, một số nông sản đang vào vụ thu hoạch có sản lượng lớn cần hỗ trợ tiêu thụ như cam, dưa lê, chôm chôm, nhãn…
Còn tại Đồng Tháp, dự kiến trong tháng 8, tỉnh sẽ thu hoạch hơn 27.200ha lúa (trong đó vụ Hè Thu là 20.482ha), ước sản lượng gần 170.000 tấn. Trong tháng 9 sẽ thu hoạch 68.348ha, ước sản lượng hơn 392.900 tấn. Hiện có khoảng 70% sản lượng lúa của tỉnh được xay xát ngoài tỉnh. Lượng gạo tồn kho của 28 DN đang hoạt động trên địa bàn còn khá nhiều nên khả năng thu mua tối đa chỉ khoảng 20.000 tấn lúa nguyên liệu…
Loay hoay tìm giải pháp
Để cùng tìm giải pháp tiêu thụ lúa vụ Hè Thu 2021 cho bà con nông dân, lãnh đạo các tỉnh sản xuất lúa hàng đầu ở ĐBSCL là Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang, TP Cần Thơ và Tổng Công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1) đã kết nối với nhau tìm phương án chung. Ông Nguyễn Văn Dũng – Giám đốc Sở NN&PTNT Kiên Giang cho biết, việc kết nối tiêu thụ lúa tại các tỉnh này đang gặp nhiều khó khăn, thách thức. Nguyên nhân chủ yếu là do khâu vận chuyển bị gãy đứt chuỗi.
Tỉnh Kiên Giang đề nghị các tỉnh cần thống nhất tạo điều kiện thuận lợi cho các phương tiện đường bộ, đường thủy vận chuyển lưu thông hàng hóa, vận chuyển các thiết bị, công cụ thu hoạch sản phẩm. Vinafood 1 có kế hoạch phối hợp với tỉnh trong công tác thu mua lúa; trong đó, xác định cụ thể số lượng, thời gian, chủng loại giống, phương thức thu mua. Ngoài số lượng 1,1 triệu tấn lúa tỉnh Kiên Giang có thể cung cấp thì sản lượng lúa của 3 tỉnh, TP nói trên còn rất nhiều nên 4 địa phương sẽ tiếp tục liên kết cùng nhau để tháo gỡ khó khăn trong việc lưu thông vận chuyển hàng hóa, kho bãi, nhà máy chế biến…
Theo Bộ NN&PTNT, từ nay đến cuối năm 2021, các tỉnh Nam Bộ thu hoạch 900.000ha lúa Hè Thu và 700.000ha lúa Thu Đông, sản lượng chung ước đạt 7,5 triệu tấn, lượng gạo hàng hóa dành cho xuất khẩu 3,5 triệu tấn. Cây ăn quả đã thu hoạch khoảng 3 triệu tấn, 6 tháng cuối năm khoảng 3,2 triệu tấn. Sản lượng rau quả dành cho xuất khẩu từ nay đến cuối năm khoảng 3 triệu tấn. Tuy nhiên, theo dự báo nguồn cung nông sản thực phẩm phục vụ xuất khẩu sẽ giảm mạnh. Nhu cầu thị trường vẫn rất lớn nhưng tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp dẫn đến nhiều vùng nguyên liệu bị phong tỏa do giãn cách, việc thu hoạch và sản xuất bị ảnh hưởng, công suất các nhà máy chế biến thủy sản giảm còn 50%…
Video đang HOT
Các mặt hàng nông sản chủ lực đã được lưu thông
Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ NN&PTNT đã thành lập Tổ công tác phía Nam (Tổ công tác 970) để cùng các bộ, ngành, địa phương được tháo gỡ kịp thời các mặt hàng nông sản chủ lực đang tồn đọng trong dân. Và khâu trọng yếu nhất là vấn đề lưu thông. Trước tình hình trên, các địa phương kiến nghị Bộ NN&PTNT cần có văn bản đề nghị các tỉnh, thành phối hợp thực hiện nhất quán lưu thông vận chuyển nông sản giữa các tỉnh. Đặc biệt, thiết lập đường ây nóng để tháo gỡ khi có khó khăn phát sinh.
Phó Giám đốc Sở NN&PTNT TP Cần Thơ Nguyễn Tấn Nhơn kiến nghị: Bộ NN&PTNT và các tỉnh trong vùng tạo điều kiện mở “luồng xanh” cho ghe thương lái đã đủ điều kiện đảm bảo 5K, có giấy xét nghiệm âm tính với Covid-19 đi về các địa phương đang thu hoạch lúa. Các địa phương thiết lập đường dây nóng để kịp thời tháo gỡ ách tắc kịp thời cho phương tiện vận chuyển đi qua các chốt kiểm dịch.
Phó cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) Lê Thanh Tùng nhận xét rằng: Với sự vào cuộc quyết liệt của Tổ công tác phía Nam (Tổ công tác 970) của Bộ NN&PTNT thời gian qua, hầu hết các khó khăn phát sinh do dịch Covid-19 bùng phát và thực hiện giãn cách xã hội ở các địa phương đã được tháo gỡ. Phần lớn các mặt hàng nông sản chủ lực đã được thu mua, lưu thông kịp thời, tác động tích cực, giá có xu hướng tăng lên.
Giá bơ lao dốc, Đắk Lắk tồn hàng chục nghìn tấn
Đắk Lắk ban hành kế hoạch tiêu thụ nông sản trên địa bàn, trong đó hướng đến xuất khẩu 8.000 tấn bơ.
Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cho rằng điều này không khả thi.
Theo số liệu từ UBND tỉnh Đắk Lắk, toàn tỉnh hiện có 40.000 tấn bơ (chủ yếu bơ Booth, Hass) đang bước vào thời điểm thu hoạch. Tuy nhiên giá bơ hiện xuống thấp, đầu ra bị "tắc nghẽn", địa phương này đã ban hành kế hoạch tiêu thụ nông sản trong thời gian dịch bệnh diễn biến phức tạp.
Giá xuống thấp
Được mệnh danh là vua bơ Tây Nguyên, ông Trịnh Xuân Mười, Giám đốc Công ty TNHH Trịnh Mười (xã Hòa Thắng, TP Buôn Ma Thuột), cho biết giá bơ bị ảnh hưởng lớn bởi dịch Covid-19.
Theo ông Mười, bơ truyền thống năm nay chỉ có 2.000 đồng/kg, thậm chí không bán được. Còn đối với bơ Booth và bơ Hass sắp thu hoạch, dự kiến giá sẽ thấp xoay quanh mốc 10.000 đồng/kg.
"Loại bơ này từng đạt mức 100.000 đồng/kg nhưng do ảnh hưởng của dịch nên giá xuống thấp. Các loại bơ truyền thống do không có đầu mối tiêu thụ nên người dân vứt bỏ", ông Mười nói.
Giá bơ tại Đắk Lắk xuống thấp hơn mọi năm do thị trường tiêu thụ ảnh hưởng của dịch. Ảnh: T.N.
Ông Trần Văn Đông, Phó phòng phụ trách Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Ea Kar, cho biết địa phương có 260 ha bơ các loại, với sản lượng khoảng 4.000 tấn. Trước dịch, người dân đã bán gần 2.000 tấn bơ sáp, bơ thường cho thu hoạch trước. Hiện địa phương còn hơn 2.000 tấn bơ Booth chưa tìm được đầu ra.
Trước dịch, các điểm thu mua xuất đi TP.HCM và một số tỉnh phía nam. Nhưng hiện nay việc xuất hàng gặp khó khăn. Tỉnh đã có cơ chế tạo điều kiện cho xe luồng xanh chở nông sản, nhưng nhu cầu tiêu thụ của khách hàng vẫn giảm mạnh.
"Bơ chủ yếu đưa vào siêu thị, nhà hàng, quán sá nhưng hiện nay những đơn vị này đóng cửa nên nhu cầu tiêu thụ sản phẩm rất ít. Trước đây bơ có bao nhiêu thì thương lái mua hết để xuất đi các tỉnh. Tuy nhiên do ảnh hưởng của dịch, các điểm thu mua đóng cửa vì không tìm được đầu ra. Tại địa phương cũng có một HTX thu mua bơ về để cấp đông, tuy nhiên chưa có thị trường tiêu thụ nên nhu cầu rất ít", ông Đông nói.
Còn ông Lê Ký Sự, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Krông Năng, cho biết địa phương có 3.000 ha bơ Booth đang đến thời điểm thu hoạch, ước tính sản lượng hơn 6.000 tấn.
Theo các HTX và chủ vườn, giá bơ năm nay chỉ còn khoảng 10.000 đồng/kg, thấp hơn năm ngoái 3.000-4.000 đồng. "Hiện các thương lái cũ vẫn đến các vườn bơ để thu mua nhưng việc vận chuyển đi các tỉnh phía Nam cũng gặp nhiều khó khăn. UBND huyện đang tạo mọi điều kiện để thương lái thu mua nông sản cho người dân để tránh tình trạng ùn ứ", ông Sự nói.
Xuất khẩu 8.000 tấn bơ?
Vừa qua, UBND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành kế hoạch tiêu thụ bơ và sầu riêng trên địa bàn.
Theo đó, Đắk Lắk đề ra 2 phương án là: Khi dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, nhưng vẫn trong tầm kiểm soát (tình huống hiện nay) thì 80% sản lượng bơ và 20% sản lượng sầu riêng tiêu thụ trong nước; còn lại sẽ xuất khẩu.
Còn đối với trường hợp dịch bệnh quá phức tạp, UBND tỉnh Đắk Lắk sẽ tập trung mọi nguồn lực, cả hệ thống chính trị chung tay vào cuộc hỗ trợ, giúp người dân từ thu hoạch, chế biến và tiêu thụ.
Tại Đắk Lắk trồng chủ yếu bơ Booth trong khi nước ngoài yêu cầu xuất khẩu loại bơ Hass. Ảnh: T.N.
Theo đó, 90% sản lượng bơ và 36% sản lượng sầu riêng sẽ tiêu thụ trong nước; 50% sầu riêng còn lại sẽ xuất khẩu. Tuy nhiên kế hoạch xuất khẩu 20% sản lượng bơ (8.000 tấn) khiến nhiều người đặt dấu hỏi về tính khả thi.
Theo một lãnh đạo Sở Công Thương, kế hoạch xuất khẩu 20% là mục tiêu của ngành nông nghiệp đưa ra để... phấn đấu. Thực tế, việc xuất khẩu bơ không mấy khả quan và xác định tiêu thụ trong nước là chính. Vì quả bơ rất dễ hư hỏng, lại chưa được xuất khẩu chính ngạch nên khó khăn.
Là một trong những người tiên phong xuất khẩu bơ nhưng ông Trịnh Xuân Mười cũng cho rằng khó khả thi.
Theo ông Mười, hiện Đắk Lắk đang trồng chủ yếu là bơ truyền thống trong khi nước ngoài đòi hỏi loại xuất khẩu là bơ Hass.
"Hiện nay sản lượng bơ Hass tại Đắk Lắk rất ít chỉ chủ yếu trồng bơ Booth và truyền thống. Vùng nguyên liệu không có, không có nhà máy chế biến, bảo quản thì việc xuất khẩu là không khả thi. Các nước đa phần đều chuộng bơ Hass vì quả không to nhưng chất lượng. Họ mua bơ Hass có thể làm mỹ phẩm hoặc ăn tươi", ông Mười nói.
Tương tự, ông Đặng Nguyên Hùng, Giám đốc HTX bơ Đại Hùng Đắk Lắk, cho biết địa phương không có vùng trồng bơ đạt chuẩn. Đắk Lắk cũng chưa xác định được khu vực nào là trồng bơ số lượng lớn, chất lượng để làm đầu tàu xuất khẩu.
"Tôi ví dụ như huyện Krông Pắk được xác định là địa phương trồng sầu riêng nhiều và chất lượng nhất tỉnh, được xem là đầu tàu để kéo các địa phương khác xuất khẩu. Tuy nhiên hiện nay bơ chưa làm được điều này, chất lượng đang còn thả nổi việc vận chuyển, tiêu thụ trong nước còn khó khăn nói chi đến xuất khẩu", ông Hùng nói.
Theo ông Hùng, để bơ Đắk Lắk xuất khẩu được các ngành chức năng cần quan tâm đến vùng nguyên liệu, chất lượng sản phẩm. "Địa phương cần hỗ trợ cho doanh nghiệp nào đó để đứng ra làm đầu tàu trong việc trồng bơ xuất khẩu. Từ đó, nếu doanh nghiệp thành công sẽ kéo theo ngành bơ tỉnh nhà có cơ hội đưa ra thị trường nước ngoài", ông Hùng nói thêm.
Giải cứu doanh nghiệp thủy sản ‘mắc cạn’ vì COVID-19 Các tháng cuối năm 2021 là thời kỳ thu hoạch chính đối với tôm, cá tra. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tiếp tục đề xuất các tỉnh tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đảm bảo vận chuyển thông suốt để duy trì sản xuất và xuất khẩu. Khó khăn chồng chất Theo ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch...
