“Global Home phải có trách nhiệm thanh toán”

“Nếu như công ty Gia Hân đã xác định được rõ việc hoàn tất nghĩa vụ giao hàng như phương thức FOB-Giao lên tàu, thì công ty Global Home phải có trách nhiệm thanh toán, trừ phi công ty này chứng minh được cơ sở pháp lý và chứng cứ xác định hàng hóa không phù hợp với hợp đồng”, luật sư Trần Minh Hải cho biết.

Vợ chồng Thu Minh (trái) và công nhân của Gia Hân trước tòa nhà nơi Global Home đặt văn phòng.

Đó là nhận định của luật sư Trần Minh Hải, Giám đốc điều hành Công ty luật Basico khi trao đổi với BizLIVE liên quan tới “lùm xùm” Công ty Gia Hân (Đồng Nai) tố Công ty Global Home (Cộng hòa Czech) do ông Otto De Jager là chồng ca sĩ Thu Minh tham gia điều hành lừa đảo, quỵt nợ hơn 490.000 USD.

Ông có thể chia sẻ một vài ý kiến trước thông tin Công ty Gia Hân tố công ty chồng ca sĩ Thu Minh chây ỳ khoản nợ hơn 490.000 USD?

Theo thông tin báo chí phản ánh, thì sự việc tranh chấp giữa các công ty liên quan đến nghĩa vụ thanh toán của Công ty Global Home với Công ty Gia Hân xuất phát từ quan hệ mua bán hàng hóa. Công ty Gia Hân cho rằng đã giao hàng và có quyền nhận tiền thanh toán theo thỏa thuận. Trong giao dịch thương mại, các trường hợp tương tự không hiếm.

Tôi cho rằng, điều khiến dư luận quan tâm về vụ việc tranh chấp do có một số nguyên nhân chính. Thứ nhất, có yếu tố liên quan đến nhân vật đang nổi tiếng của giới show biz Việt Nam và thứ hai, có nhiều điểm bất cập về kinh nghiệm đàm phán, thực hiện giao dịch mua bán hàng hóa quốc tế giữa các pháp nhân kinh doanh gỗ của Việt Nam với một pháp nhân nước ngoài.

Sau một thời gian im lặng, phía Global Home đã có thông tin đáp lại. Theo đó họ có cho rằng phía Gia Hân đã làm giả con dấu chứng nhận. Nhận định của ông về điều này?

Đưa ra thông tin này tương ứng với việc Global Home từ chối việc nhận hàng và qua đó từ chối nghĩa vụ thanh toán. Giả hay thật tôi cho rằng không khó để phía Gia Hân hoặc các cơ quan chức năng xác minh làm rõ. Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp con dấu chứng nhận giả, thì cũng cần đặt câu hỏi vì lý do gì mà Global Home dừng việc thực hiện hợp đồng.

Thông thường, trong hợp đồng mua bán, các bên sẽ thỏa thuận chốt về thời hạn giao hàng cũng như thời hạn thanh toán tiền mua hàng, vì đây là hai nghĩa vụ cơ bản của loại giao dịch này. Nếu khi bên bán hàng bảo đảm đủ điều kiện thanh toán thì ngược lại, bên mua phải thực hiện thanh toán theo đúng thời hạn. Các bên chỉ được quyền chậm thực hiện nghĩa vụ, dừng việc thực hiện hợp đồng nếu ở trong những trường hợp đã thỏa thuận trước tại hợp đồng.

Còn nếu trong trường hợp các bên không thỏa thuận trước, thì phải căn cứ theo quy định nguyên tắc của pháp luật. Ví dụ như Luật Thương mại của Việt Nam chỉ cho phép được tạm thời không thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng khi một bên vi phạm cơ bản nghĩa vụ hợp đồng hoặc vi phạm vào trường hợp đã thỏa thuận là điều kiện để tạm ngừng hợp đồng.

Do vậy, việc đúng sai giữa hai bên còn tùy thuộc vào hiệu lực của hợp đồng thỏa thuận còn hay hết và những gì các bên cam kết tại thỏa thuận, hợp đồng giao dịch.

Ngoài ra phía Global Home cũng cho rằng họ có đàm phán với Gia Hân để cùng chia sẻ khó khăn nhưng Gia Hân cho biết họ không được gặp để đàm phán nên mới lên tiếng tố cáo. Phía Gia Hân cũng cho biết bên Global Home gửi mail báo sản phẩm của Gia Hân không đạt chất lượng hồi tháng 4/2016 nhưng không dừng nhận hàng mà vẫn lấy hàng trong tháng 5,6/2016. Hơn nữa bán theo diện FOB thì hàng lên tàu là họ đã hoàn thành trách nhiệm. Ý kiến của ông về điều này?

Trong giao dịch mua bán hàng hóa, pháp luật cho phép các bên có thỏa thuận về việc bên mua có quyền từ chối nhận hàng nếu hàng không phù hợp, không bảo đảm chất lượng. Tuy nhiên, hàng hóa thế nào bị coi là không phù hợp với hợp đồng, không đạt chất lượng lại phụ thuộc vào nội dung thỏa thuận cụ thể giữa các bên.

Trong vụ việc này, Global Home cho rằng hàng hóa không đạt chất lượng, thì đương nhiên phía ngược lại Gia Hân cũng có quyền cho rằng hàng hóa đã đạt chất lượng. Tòa án hoặc cơ quan trọng tại sẽ xem xét sự thỏa thuận, xem xét các tình tiết chứng minh cho yêu cầu của mỗi bên để quyết định vấn đề này. Nếu không có thỏa thuận cụ thể tại hợp đồng, thì phải dựa trên những nguyên tắc xác định chung của pháp luật. Ví dụ như nếu giải quyết theo pháp luật Việt Nam, thì Luật thương mại có quy định chỉ coi là hàng hóa không phù hợp với hợp đồng nếu rơi vào các trường hợp như không phù hợp với mục đích sử dụng thông thường của các hàng hoá cùng chủng loại, không bảo đảm chất lượng như chất lượng của mẫu hàng hoá mà bên bán đã giao cho bên mua, không được bảo quản, đóng gói theo cách thức thích hợp…

Do vậy, nếu như công ty Gia Hân đã xác định được rõ việc hoàn tất nghĩa vụ giao hàng như phương thức FOB-Giao lên tàu, thì công ty Global Home phải có trách nhiệm thanh toán, trừ phi công ty này chứng minh được cơ sở pháp lý và chứng cứ xác định hàng hóa không phù hợp với hợp đồng.

Qua vụ việc này ông có chia sẻ gì về vấn đề hợp tác làm ăn trong những trường hợp tương tự giữa Doanh nghiệp Việt và đối tác nước ngoài. Họ cần lưu ý gì để hạn chế những rủi ro?

Đây là một tranh chấp không phức tạp, nhưng cái khó đối với doanh nghiệp Việt Nam nằm ở chỗ đã chót thỏa thuận những nội dung bất lợi cho mình về phương thức thanh toán và cơ chế giải quyết tranh chấp.

Theo thông tin tôi được biết, thì các bên đã thỏa thuận lựa chọn trọng tài và cả pháp luật nước ngoài để giải quyết tranh chấp. Điều đó có nghĩa là những cơ sở pháp lý chứng minh từ phía công ty Gia Hân sẽ phải dựa trên pháp luật nước ngoài và nằm trong một trình tự tố tụng của cơ quan tài phán nước ngoài. Đây là vấn đề vừa gây khó khăn về mặt triển khai vừa tốn kém chi phí gấp bội cho doanh nghiệp.

Trong những giao dịch thương mại có yếu tố nước ngoài, thì phương thức thanh toán qua L/C vẫn là một cơ chế đảm bảo cho quyền lợi mỗi bên do có sự tham gia của các ngân hàng. Ngân hàng người bán, ngân hàng người mua dựa trên cơ chế xác nhận, bảo đảm tài chính rõ ràng nên chỉ cần hoàn tất việc giao hàng theo thời hạn thỏa thuận, người bán sẽ được đảm bảo về khả năng thanh toán từ ngân hàng người mua. Ngoài cam kết giữa các bên, các cam kết nghiệp vụ giữa các ngân hàng là sự bảo đảm thứ hai cho việc thanh toán tiền hàng giữa các doanh nghiệp.

Thực tế, khi giao kết hợp đồng, không hẳn các doanh nghiệp không nhận thức được các vấn đề nêu trên. Vì mục tiêu doanh số và khả năng thanh khoản hàng hóa, doanh nghiệp Việt Nam thường chấp nhận dễ dàng các vấn đề điều kiện thỏa thuận với đối tác nước ngoài. Tuy nhiên, những trục trặc pháp lý xảy ra sau đó sẽ khiến các thành quả về doanh số không còn nhiều ý nghĩa, thậm chí doanh nghiệp còn gánh thêm những hậu quả nặng nề trong kinh doanh. Đã đến lúc, rủi ro pháp lý trong giao dịch trở thành điều doanh nghiệp nên chú trọng để quản trị!

Xin cảm ơn ông!

Theo Bizlive