Giúp trẻ vượt qua cú sốc khi đi cách ly một mình

Nên bình tĩnh trao đổi với trẻ về việc sắp đi cách ly, chuẩn bị cho trẻ một số kỹ năng sống, các đồ vật có tính biểu tượng giúp trẻ cảm thấy an toàn hơn.

Một nghiên cứu được công bố bởi Hiệp hội Y học Thiên tai và Y tế Công cộng, khảo sát những gia đình bị cách ly vì SARS hoặc H1N1, phát hiện rằng 30% trẻ em có các tiêu chí của hội chứng rối loạn căng thẳng sau sang chấn. Tỷ lệ này cao hơn ở những trẻ em không tiếp cận được với dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần và những trẻ em có cha mẹ bị cách ly vì những bệnh như vậy. Nếu cha mẹ mắc chứng lo âu thì sức khỏe tâm thần của con cái họ cũng có khả năng bị ảnh hưởng cao hơn.

Bác sĩ Võ Hồng Hướng, Trưởng khoa Phục hồi Chức năng Bệnh Nghề Nghiệp, Bệnh viện 199, Bộ Công An, cho biết: Trong tình hình Covid-19 diễn biến phức tạp, nếu trẻ phải đi cách ly tập trung (bị tách khỏi gia đình, bạn bè, ở một môi trường xa lạ) thì trẻ có nguy cơ bị sang chấn tâm lí, căng thẳng hoặc các triệu chứng khác ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, những đứa trẻ kiên cường vượt qua giai đoạn này có xu hướng tự tin hơn và càng xây dựng được thái độ lạc quan khi đối mặt với tình huống thử thách.

Bình tĩnh và chủ động trao đổi với trẻ

“Khi đi cách ly một mình, trẻ bị đột ngột tách ra khỏi ba mẹ, gia đình, người nuôi dưỡng, do đó sẽ gặp phải những căng thẳng có tên gọi là hội chứng rối loạn lo âu, hay còn gọi là lo âu chia tay”, bác sĩ Lâm Hiếu Minh, Đơn vị Tâm lý lâm sàng, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, chia sẻ.

Ngoài ra, khi rời xa vòng tay ba mẹ, trẻ cũng sẽ có những cảm xúc tiêu cực, sợ hãi, rối loạn cảm xúc. Do đó điều quan trọng mà ba mẹ cần làm trước khi đưa trẻ đi cách ly tập trung là giải thích nói chuyện với con về những gì sẽ diễn ra để con hiểu.

“Ngay cả khi bé 3-4 tuổi cũng phải nói để trẻ hiểu, tránh đột ngột, khiến tâm lý trẻ nặng nề và lo âu nhiều hơn”, bác sĩ Minh khuyên.

Đây là kinh nghiệm thực tế của bác sĩ Minh khi can thiệp cho các bé trong đợt dịch vừa qua. Nhiều bố mẹ nhập cảnh về Việt Nam gửi lại con cho ông bà, nhưng khi rời đi lại tìm cách trốn tránh để con không khóc.

“Chính suy nghĩ sai lầm này đã khiến trẻ căng thẳng và lo âu nặng hơn”, bác sĩ Minh nói.

Các em bé trong một khu cách ly tại Vĩnh Phúc. Ảnh: BaoVinhPhuc

Sau khi trẻ được đưa vào khu cách ly, bố mẹ phải duy trì mối liên lạc với con, nhất là trước khi đi ngủ. Bởi đây là thời điểm trẻ thường căng thẳng lo lắng, nếu thường xuyên thì dẫn đến stress sau này.

Cùng quan điểm này, bác sĩ Võ Hồng Hướng chia sẻ: Ba mẹ nên có một cuộc trò chuyện nghiêm túc với con về bệnh viêm đường hô hấp cấp do Covid-19 gây ra. Ngoài ra, việc đưa trẻ đi cách ly tập trung với sự theo dõi của nhân viên y tế là yêu cầu quan trọng và cần thiết để đảm bảo an toàn cho trẻ và mọi người. Thêm vào đó, cha mẹ cần cho trẻ biết rõ thời gian xa ba mẹ.

Chuẩn bị cho bé các vật dụng thân cận, có tính biểu tượng

Theo bác sĩ Minh, ngoài các vật dụng cần thiết cho bé như quần áo, khăn vải, khăn ướt, bỉm, sữa, nhiệt kế, thuốc hạ sốt, bình uống nước, bình sữa, sách, truyện.., bố mẹ nên đem theo các đồ vật thân cận mang tính biểu tượng (như gấu ghiền, mền ghiền, khăn ghiền…). Khi tiếp cận các đồ vật đó, trẻ cảm thấy an toàn hơn.

“Trẻ em sẽ cảm thấy an tâm hơn khi ôm các đồ vật có tính biểu tượng này trước khi vào giấc ngủ hoặc mỗi khi lo âu”, bác sĩ Minh nói.

Các đồ vật mang tính biểu tượng và thân cận yêu thích giúp trấn an trẻ khi ở một mình. Ảnh. Shutterstock

Trang bị kỹ năng sống cho trẻ

Theo bác sĩ Hướng, cha mẹ nên trang bị những kỹ năng sinh tồn cho trẻ trong độ tuổi từ 2 – 5 tuổi, đặc biệt là trong thời điểm Covid-19 diễn biến phức tạp, phòng các trường hợp trẻ phải đi cách ly một mình.

Đầu tiên, cha mẹ cần dạy cho con tự vệ sinh cá nhân: đánh răng, rửa mặt, rửa tay đúng cách, thay quần áo, tắm rửa. Tập cho con biết dọn dẹp như đồ chơi, biết lấy đồ dùng cần thiết như gối, mền khi đi ngủ và tự thu xếp gấp chăn gối gọn gàng.

Dạy con ghi nhớ một số thông tin như tên ba mẹ, ông bà, số điên thoại của ba mẹ, địa chỉ số nhà, nơi ở. Dạy con ăn uống tự lập và biết cách chọn những thức ăn, thực phẩm sạch, tốt cho sức khỏe. Dạy con khả năng tự vệ và kỹ năng sinh tồn bằng cách đặt một số câu hỏi cơ bản cần thiết khi ra ngoài. Dạy con biết được những nguy hiểm như không nghịch phá ổ cắm điện, không lại gần bình nước sôi, không được tự ý bỏ đi chơi khi không có nhân viên y tế hay giám sát đi cùng, không tự ý nhận đồ người lạ đem cho, nếu gặp trường hợp nguy hiểm thì phải tìm người lớn nhờ sự giúp đỡ.

Dạy con trẻ biết cách chia sẻ và giúp đỡ người khác. Cha mẹ cần quan tâm đến suy nghĩ, tình cảm, lắng nghe ý kiến, tâm sự của con, không để trẻ có cảm giác bị bỏ rơi.. Khi trẻ cảm nhận được tình yêu thương và hạnh phúc với sự yêu thương, quan tâm của người khác thì trẻ sẽ hình thành được tính cách biết yêu thương mọi người.

Tạo nhiều việc thú vị cho trẻ làm

Để tránh tâm lý buồn chán trong khu cách ly, hãy hướng dẫn trẻ tạo ra các hoạt động tự vui chơi. Các con có thể tìm thấy ý nghĩa thông qua việc đọc sách, đi xe đạp, xếp hình hay cắt giấy, sáng tạo âm nhạc, làm phim, làm bánh, mặc quần áo, vẽ, viết, trồng vườn hoặc xây dựng một cái gì đó. Khuyến khích sự sáng tạo độc đáo của con bạn.

Nhân viên xã hội có thể hướng dẫn cho trẻ vừa hát vừa kết hợp với các động tác thể dục để trẻ vừa hưng phấn hơn, vừa nâng cao sức khỏe. Đơn giản hơn có thể cho trẻ viết chữ, làm toán rồi chấm điểm… để trẻ thấy thời gian trong khu cách ly là hữu ích.

“Với các trẻ đã biết tập viết, bố mẹ có thể khuyến khích con giữ một cuốn nhật ký biết ơn và viết ba điều mà con cảm thấy biết ơn mỗi ngày cùng những trải nghiệm trong khu cách ly”, bác sĩ Hướng khuyên.

Hoạt động ngoại khóa của các em mầm non trong một khu cách ly tập trung. Ảnh: TTXVN