Giống bài khác 60%, lấy beat trên mạng để sáng tác có phải đạo nhạc?

Theo DJ Slim V, việc sử dụng chung một vòng hoà âm hay dùng beat trên mạng để làm “điểm tựa” sáng tác ca khúc riêng hoàn toàn không có gì sai, càng không thể coi là đạo nhạc.

Chiều 18/5, tại Hà Nội, Slim V có buổi nói chuyện với khoảng 200 bạn trẻ xoay quanh chủ đề âm nhạc. Nam DJ tự nhận không phải là một người hoạt ngôn nhưng trước những người yêu nhạc anh vẫn sẵn sàng chia sẻ hành trình khởi nghiệp của bản thân và quan điểm về âm nhạc.

Slim V có buổi talkshow về âm nhạc vào chiều 18/5 tại Hà Nội. Ảnh: Quang Minh.

Bắt đầu làm nhạc với dàn máy “đểu” 7 triệu đồng

Năm tôi lên 7 tuổi, em gái nằng nặc đòi đi học nhạc. Thế là tôi chịu “vạ lây”, đi học nhạc cùng cô em gái nhỏ và bén duyên nghệ thuật từ đó đến giờ.

Con đường âm nhạc của tôi chưa bao giờ dễ dàng như mọi người tưởng. Tôi phải tự mày mò làm nhạc, không có tài liệu, cũng không có thầy riêng kèm cặp.

Những ngày đầu, tôi ngồi mò để làm ra được một tiếng bass mà ngày này qua ngày khác vẫn không xong. Mix loa vi tính trên một dàn máy “không thể đểu hơn”, chỉ với giá 7 triệu đồng. Nhưng, giờ nghĩ lại thì chính dàn loa đểu này đã giúp tôi có được đam mê với nhạc.

Cách đây không quá lâu, tôi may mắn có cơ hội tham gia The Remix. Tôi đánh liều bán hết đồ cũ, trong đó có cả dàn nhạc đểu vừa kể để dồn tiền đầu tư dàn máy 30 triệu, 2 tay vác hơn 100kg vào TP.HCM đi thi.

Trên sân khấu The Remix, mọi người thấy tôi cũng bảnh bao, đầy năng lượng. Nhưng bên ngoài là chuỗi những ngày ngủ trên sàn nhà để luyện tập cho các đêm thi. Rất may mắn là sau The Remix, cái tên Slim V cũng được biết đến với cái tên khá mỹ miều “DJ Slim V”.

Ở Việt Nam, DJ vẫn là nghề mới mẻ và chịu không ít điều tiếng. Khái niệm về DJ hay nhà sản xuất âm nhạc và sự kết hợp giữa chúng càng chưa được nhìn nhận chính xác.

DJ là viết tắt của “Disc Jockey” chỉ công việc chuyên chơi những đĩa nhạc, mix những bản nhạc/âm thanh có sẵn lại với nhau.

Trong khi Music Producer là nhà sản xuất – những người chịu trách nhiệm sản xuất ra các sản phẩm âm nhạc, là người sẽ lựa chọn những nguyên liệu phù hợp để tạo nên sản phẩm âm nhạc cuối cùng (tìm người sáng tác, tìm nhạc công, xây dựng ê-kíp để thực hiện sản phẩm).

Sau này những nhà sản xuất âm nhạc theo các dòng nhạc điện tử – những người sử dụng những sóng âm cơ bản để tạo ra nhạc thì một mình họ cũng có thể sản xuất ra bài nhạc (đây là khái niệm mà hiện nay mọi người thường hiểu về nhà sản xuất âm nhạc).

Đến khi công nghệ phát triển hơn nữa, những bộ tiếng ngày càng trung thực và phần nào thay thế một ê-kíp phức tạp, thì 2 khái niệm về nhà sản xuất âm nhạc này có sự giao thoa lẫn nhau. Và công việc sản xuất âm nhạc có thể được hiểu theo nhiều nghĩa.

Ngoài chia sẻ về con đường đến với âm nhạc, nam DJ bày tỏ quan điểm về vấn đề đạo nhạc.

Giống 60% có phải là đạo nhạc?

Là một nghệ sĩ trẻ, tôi có nhiều trăn trở với chuyện đạo nhạc. Tôi biết đây là vấn đề âm nhạc được nhiều người quan tâm. Nhưng không phải ai cũng hiểu đúng về thuật ngữ này.

Có người nói giống nhau đến 60-70% thì là đạo nhạc. Vậy dùng những con số và cách tính máy móc như thế liệu có chính xác? Nếu tôi lấy 3 bài hát cắt ra ghép vào nhau thành một bài. Mỗi bài chiếm 33%, như vậy có gọi là đạo nhạc?

Câu hỏi đó đưa đến kết luận: Không thể dùng một con số để đánh giá về đạo nhạc. Đánh giá việc đạo nhạc là phải tìm hiểu xem có hay không sự cố ý sử dụng chất xám của người khác.

Để làm được điều này, chúng ta cần phải xem xét nhiều góc độ, từ tổng thể lớn cho tới những chi tiết nhỏ. Nhiều khi, cần phải có một hội đồng thẩm định mới có thể đưa ra kết luận.

Tôi cho rằng không có “vị thần âm nhạc” nào giáng trần trao cho mấy ông nhạc sĩ quyển “bí kíp viết nhạc” mà là nhiều người đi trở thành lối mòn trong sáng tác.

Âm nhạc luôn luôn có sự học hỏi lẫn nhau của những người nhạc sĩ. Thực tiễn dần dần hình thành lý thuyết, nhiều người sáng tác theo cùng một kiểu tạo thành những dòng nhạc/ trường phái.

Vì vậy nếu nghe thấy 2 bản nhạc có màu sắc và âm thanh giống nhau nhưng vẫn khác nhau về đường nét âm nhạc thì đó không phải là đạo nhạc, cùng lắm chỉ là sự ảnh hưởng.

Buổi nói chuyện của Slim V có khoảng gần 200 bạn trẻ tham dự.

Việc dùng beat trên mạng để sáng tác không sai

Còn việc sử dụng chung một vòng hoà âm hay dùng một beat trên mạng để làm điểm tựa viết ca khúc của mình, điều đó hoàn toàn không có gì sai.

Rất nhiều bài hát nổi tiếng trên thế giới cùng sử dụng vòng hoà âm giống nhau. Ví dụ Numb – Linkin Park (rock), Apologize (R&B), Love the way you lie (Hiphop), Đừng yêu – Thu Minh (Vpop – ballad).

Câu hỏi đặt ra là tại sao mỗi người không viết ra một vòng hoà thanh mới?

Bởi vì mỗi điệu thức thành lập được 7 hợp âm trong hệ thống, 7 hợp âm này cũng có quy luật di chuyển, và trong âm nhạc thì từ đúng luật đến hay là cả một khoảng cách rất lớn. Beautiful girl (Sean Kingston) và Stand by me beat giống nhau nhưng hai bài hát khác nhau.

Điều quan trọng là khi nghe nhạc, khán giả nước ngoài họ quan tâm nghệ sĩ đang sáng tạo cái gì và họ thích điều đó. Còn chúng ta thì lại nhìn vào mặt tối của vấn đề trước khi xem nó hay hay không.

Chúng ta cần hiểu rằng trí nhớ của con người hoạt động theo pattern (khuôn mẫu). Âm nhạc hiện đại sử dụng lối viết chu kỳ ngắn lặp đi lặp lại để khiến bài hát dễ nhớ (catchy – dễ nắm bắt).

Chính lối viết nhạc này cộng với việc sử dụng chung một vòng hoà âm (giai điệu khi viết ra phải dựa vào hoà âm) khiến cho các sản phẩm âm nhạc ngày nay rất dễ bị giống nhau.

Nếu chẳng may giống nhau 1 chu kỳ 4 nhịp thì đồng nghĩa với việc cả đoạn giống nhau do chu kỳ đó được lặp đi lặp lại.

Vì vậy để phân tích có hay không sự “cố tình” cần phải xem xét và phân tích thật kỹ cả giai điệu lẫn hoà âm. Những trường hợp nhạc không viết theo lối chu kỳ mà lại có sự giống nhau liên tiếp, dễ dàng thấy được sự cố ý, thì có thể khẳng định việc đạo nhạc.

Tuy nhiên vẫn có những trường hợp hi hữu, ví dụ như Vũ Cát Tường suýt bị oan khi có sự trùng hợp trong âm nhạc với nhạc sĩ người Nhật.

Khán giả có quyền nhận xét và đánh giá, tuy nhiên trước khi các bạn đặt tay lên phím và gõ những nhận xét thì hãy bình tĩnh và xem xét thật kỹ vì mỗi một comment (bình luận) như vậy là một nhát dao đối với chúng tôi.

Theo Zing