Giòn tan bánh rán xứ Thanh

Ở Thanh Hóa quê tôi ngoài đặc sản bánh gai, nem chua còn có một món bánh rán mà ai đã ăn một lần rồi sẽ nhớ hương vị thơm, bùi, béo, ngọt giòn tan nơi đầu lưỡi.

Vào những dịp đặc biệt như lễ, tết, nhà có thượng khách mẹ tôi hay làm món bánh rán. Một loại bánh làm từ bột nếp, qua rất nhiều công đoạn như nhào bột, nặn, vo bánh, rán mới thành.

Bột viên thành những chiếc bánh nhỏ xinh – Ảnh: Đoàn Xuân

Bột để làm bánh rán có thể là bột nước hoặc bột khô. Bột nước thì khâu làm bột cực hơn rất nhiều, nhưng bánh rán sẽ giòn và ngon hơn so với bột nghiền khô. Gạo để xay thành bột nước phải là gạo nếp ngon, vo sạch ngâm trong nước khoảng 3 giờ, vớt ra xay thật nhỏ, rồi trút bột vào trong một cái túi vải, ép cho hết nước chỉ còn tinh bột, lấy ra, nhồi với trứng gà, gấc chín, chút bột đậu nành cho thật nhuyễn.

Đây cũng là bí quyết riêng của mẹ tôi vì đậu nành giúp bánh rán thơm mùi đặc trưng riêng, gấc làm bánh nhanh vàng và có màu sắc đẹp, trứng gà giúp bánh xốp giòn hơn.

Bánh rán phải dùng mỡ heo mới ngon, khi bánh có màu vàng nổi lên trên là đã chín – Ảnh: Đoàn Xuân

Bột nhồi nhuyễn ủ lại khoảng 1 giờ sau mới nặn bánh, nặn bánh thành hình tròn nhỏ như viên bi, hay hạt nhãn sau đó lăn trên dĩa có rắc vừng. Làm sao cho lớp bột bên ngoài phải dính một lớp vừng thật chắc…

Bánh rán ngon hay không còn phụ thuộc ở khâu rán, nếu rán quá tay hay non tay đều hỏng. Rán bánh không dùng dầu mà phải rán bằng mỡ heo mới ngon. Mỡ phải đổ ngập nồi, đợi mỡ thật sôi mới thả bánh vào. Bánh khi mới cho vào nặng nên chìm ngay xuống đáy, khi nào chín bánh sẽ nổi lên trên. Đây cũng là cách để nhận biết để vớt bánh đúng thời điểm chín vàng.

Bánh rán chín vàng, ăn thơm, bùi, béo, ngọt tan nơi đầu lưỡi – Ảnh: Đoàn Xuân

Bánh rán có thể ăn nhạt hay ăn ngọt đều đựơc, thông thường thì người ta vẫn cho mật mía hay đường thắng vàng lên trên mặt bánh mỗi khi thắp nhang cúng tổ tiên vào ngày lễ tết, hay mời khách.

Nếu ai đó đã từng thử ăn bánh rán quê tôi hẳn sẽ chẳng thể nào quên được cái hương vị thơm béo từ vừng, ngọt giòn của bánh, ngậy của trứng và gấc… bởi thế mà tuổi thơ của lũ trẻ con chúng tôi chẳng thể nào quên được hương vị cũng như cảm giác khi mỗi mùa đông về ngôi bên bếp củi, tay viên vo những miếng bột trắng dễ thương chờ mẹ rán chỉ để nếm sản phẩm tự tay mình làm…

Theo SGAT