Giới quân sự Mỹ lo tụt hậu công nghệ với Trung Quốc
Những tiến triển quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc và cả tham vọng “vượt mặt” Mỹ ở châu Á – Thái Bình Dương đang khiến giới chức quân sự của Washington lo ngại.
Mỹ lo ngại đang chậm chân so với Trung Quốc trong cuộc đua vũ khí siêu thanh (Ảnh: Sputnik).
Theo AP, giới chức quân sự Mỹ đang nhận thấy họ ngày càng đối mặt nhiều khó khăn trên nhiều mặt trận trong cuộc đọ sức với Trung Quốc, từ kho vũ khí hạt nhân ngày càng mở rộng của Bắc Kinh, những tiến bộ trong quân sự không gian, công nghệ mạng và tên lửa.
Tướng John Hyten, từng chỉ huy các lực lượng hạt nhân của Mỹ và giám sát các hoạt động vũ trụ của Lực lượng Không quân Mỹ, cho rằng: “Trung Quốc đang di chuyển với tốc độ đáng kinh ngạc”.
Vị thế “đang bị đe dọa” cho thấy sự thay đổi tiềm tàng trong cán cân quyền lực toàn cầu vốn lâu nay vẫn thuộc về Mỹ.
Cơ cấu mới này được cho là sẽ tạo thuận lợi hơn cho Trung Quốc dù cũng không gây ra mối đe dọa trực tiếp cho Mỹ nhưng có thể sẽ khiến liên minh của Mỹ ở châu Á càng thêm phức tạp.
Hiện các quan chức Mỹ được cho là vẫn bất ngờ về cách Bắc Kinh điều phối các nguồn lực, công nghệ và mục tiêu chính trị để phát triển nhanh đến mức chính quyền Biden đang cố gắng định hướng lại tất cả các khía cạnh trong chính sách đối ngoại và quốc phòng của Mỹ.
Đã có những dấu hiệu cho thấy Lầu Năm Góc sẽ sớm đưa ra những chiến lược mới đối phó với thách thức từ Trung Quốc, từ các đánh giá chính sách của chính quyền Tổng thống Joe Biden về vũ khí hạt nhân, các hệ thống căn cứ quân sự trên toàn cầu và chiến lược quốc phòng tổng thể.
Ví dụ mới nhất về tốc độ phát triển đáng ngạc nhiên này là việc Trung Quốc thử nghiệm vũ khí siêu vượt âm có khả năng quay quanh Trái đất trước khi quay trở lại bầu khí quyển, và có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. Đặc biệt, nó được thiết kế để khó bị theo dõi và ngăn chặn.
Mặc dù Bắc Kinh khẳng định chỉ đang thử nghiệm một phương tiện không gian có thể tái sử dụng chứ không phải tên lửa, vụ thử dường như đã khiến các quan chức Mỹ phải giật mình.
Video đang HOT
Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, cho biết cuộc thử nghiệm này “rất gần” với khoảnh khắc Liên Xô thử tên lửa vệ tinh không gian đầu tiên trên thế giới mang tên Sputnik vào năm 1957, khiến cả thế giới ngạc nhiên và khiến Mỹ đau đầu vì mối lo tụt hậu về mặt công nghệ.
Tướng Milley và các quan chức Mỹ khác đã từ chối thảo luận chi tiết về vụ thử của Trung Quốc, nói rằng đây là “thông tin mật”. Nhưng tướng Milley cho hay, đây điều “rất đáng lo ngại” đối với Mỹ, và nói thêm rằng các vấn đề từ sự hiện đại hóa quân sự của Bắc Kinh đặt ra còn sâu sắc hơn nhiều.
Hans Kristensen, một chuyên gia về vũ khí hạt nhân tại Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, cảnh báo Trung Quốc dường như đang xây khoảng 250 hầm chứa tên lửa liên lục địa ( ICBM), gấp hơn 10 lần con số đang hoạt động hiện nay.
Để so sánh, quân đội Mỹ có 400 hầm chứa ICBM đang hoạt động và 50 ICBM dự trữ.
Các quan chức Lầu Năm Góc và phe cứng rắn trong Quốc hội Mỹ xem việc Trung Quốc hiện đại hóa quân đội là lý do chính để Mỹ tái thiết kho vũ khí hạt nhân, một dự án dự kiến tiêu tốn hơn 1 tỷ USD trong 30 năm, bao gồm cả chi phí duy trì.
Tuy nhiên, Fiona Cunningham, trợ lý giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Pennsylvania và là chuyên gia về chiến lược quân sự Trung Quốc, cho rằng Lầu Năm Góc không nên quá lo lắng.
“Tôi không nghĩ rằng việc Trung Quốc hiện đại hóa vũ khí hạt nhân sẽ giúp họ có khả năng tấn công phủ đầu vào Mỹ dù những động thái của Bắc Kinh sẽ gây khó khăn cho Mỹ khi muốn tấn công phủ đầu Trung Quốc”, ông Cunningham nói tại một diễn đàn trực tuyến do Đại học Georgetown tổ chức.
Trong nhiều thập kỷ, Mỹ lo ngại về việc Trung Quốc tăng cường đầu tư quốc phòng và hướng tới mục tiêu trở thành một cường quốc toàn cầu.
Nhưng trong ít nhất 20 năm qua, Washington tập trung nhiều hơn vào việc chống lại Al-Qaeda và các mối đe dọa khủng bố khác ở Iraq và Afghanistan.
Điều đó bắt đầu thay đổi dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump khi vào năm 2018, ông chính thức đưa Trung Quốc lên vị trí ưu tiên đối phó hàng đầu trong chiến lược quốc phòng, cùng với Nga, thay thế mối đe dọa số 1 là khủng bố.
Hiện tại, Nga vẫn là một mối lo ngại chiến lược lớn hơn đối với Mỹ vì kho vũ khí hạt nhân của nước này vượt xa Trung Quốc. Nhưng tướng Milley và những người khác cho rằng, Bắc Kinh là mối lo dài hạn lớn hơn vì sức mạnh kinh tế của nước này vượt xa Nga, và họ cũng đang nhanh chóng đổ các nguồn lực vào hiện đại hóa quân đội.
“Với tốc độ đầu tư và thành tích quân sự hiện tại, Trung Quốc “sẽ vượt qua Nga và Mỹ” về sức mạnh quân sự tổng thể trong những năm tới “nếu chúng ta không làm điều gì đó để thay đổi”, tướng Hyten nói và cảnh báo: “Điều đó sẽ đến”.
Lý do Mỹ lo ngại tên lửa siêu vượt âm bắn chệch của Trung Quốc
Dù bắn chệch 30 km, đầu đạn siêu vượt âm Trung Quốc vẫn có thể xuyên thủng lưới phòng không đa tầng, khiến Mỹ bất ngờ và lo ngại.
Tờ Financial Times dẫn lời 5 quan chức Mỹ giấu tên hôm qua cho biết Trung Quốc đã phóng tên lửa Trường Chinh 2C mang theo phương tiện lướt siêu vượt âm có thể trang bị đầu đạn hạt nhân trong vụ thử hồi tháng 8. Thông tin về vụ phóng không được Bắc Kinh công bố, trái ngược với các đợt phóng tên lửa Trường Chinh 2C trước và sau đó.
"Đầu đạn bắn trượt và rơi cách mục tiêu 30 km trong cuộc thử nghiệm, nhưng tiến bộ của Trung Quốc trong lĩnh vực vũ khí siêu vượt âm đã khiến tình báo Mỹ hoàn toàn bất ngờ", một quan chức thừa nhận.
Tên lửa Trường Chinh 2C rời bệ phóng tại Trung Quốc. Ảnh: CASC .
Mẫu phương tiện lướt siêu vượt âm Trung Quốc thử nghiệm hồi tháng 8 có thể bay nhiều vòng quanh Trái Đất ở quỹ đạo thấp, sau đó trở lại khí quyển và lao xuống mục tiêu với tốc độ lớn. Giới chuyên gia quân sự cho rằng loại vũ khí này có khả năng thay đổi đáng kể cán cân sức mạnh chiến lược nếu được đưa vào biên chế.
"Nền tảng của nó là Hệ thống vũ khí tấn công từ quỹ đạo thấp (FOBS) được Liên Xô phát triển thời Chiến tranh Lạnh. Tuy nhiên, nó không mang đầu đạn hạt nhân hồi quyển truyền thống, mà sử dụng phương tiện lướt siêu vượt âm với động năng rất lớn, có thể bay trong khí quyển với tốc độ rất cao và công kích mục tiêu ở khoảng cách xa", chuyên gia quân sự Tyler Rogoway nhận định.
Năng lực này của đầu đạn siêu vượt âm Trung Quốc gây lo ngại cho Mỹ bởi khả năng xuyên thủng các lá chắn tên lửa hiện đại, đồng thời khó bị hệ thống cảnh báo sớm phát hiện. FOBS sở hữu uy lực tương tự tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) thông thường, nhưng có thể tấn công từ những hướng không ngờ tới. Nó không chịu hạn chế về tầm bắn, trong khi thời điểm đầu đạn lao xuống cũng rất khó dự đoán, trái ngược với tên lửa đạn đạo.
"Với hệ thống FOBS truyền thống, đối thủ ít nhất có thể đoán đường bay của đầu đạn nếu phát hiện được phương tiện mang phóng trên không gian, dù đó vẫn là điều rất khó khăn. Nhưng với thiết kế hỗn hợp sử dụng đầu đạn lướt siêu vượt âm được Trung Quốc thử nghiệm, đối phương hoàn toàn không thể dự đoán đường bay của nó", Rogoway nhận định.
Tên lửa siêu vượt âm là vũ khí có tốc độ tối thiểu gấp 5 lần âm thanh (Mach 5), tương đương hơn 6.200 km/h. Những vũ khí bay nhanh hơn vận tốc âm thanh nhưng không đạt ngưỡng Mach 5 thường chỉ được gọi là tên lửa siêu thanh.
Đầu đạn lướt siêu vượt âm có thể bay hàng nghìn km từ khi hồi quyển đến lúc lao tới mục tiêu, khác hoàn toàn so với quỹ đạo thông thường của tên lửa đạn đạo. Chúng có thể tấn công lãnh thổ Mỹ từ phía Nam Cực thay vì bay qua Bắc Cực, hướng phòng thủ chính của hệ thống cảnh báo sớm và lá chắn tên lửa Mỹ.
Bắn hạ đầu đạn này cũng không phải điều dễ dàng, đặc biệt khi các hệ thống đánh chặn giai đoạn giữa của Mỹ chỉ chú trọng vào phát hiện và tiêu diệt tên lửa đạn đạo truyền thống, vốn có đường bay cố định theo từng giai đoạn.
"FOBS cho phép triển khai phương tiện lướt siêu vượt âm từ ngoài tầm phát hiện và đánh chặn của hệ thống phòng không ngoài khí quyển, sau đó đầu đạn sẽ di chuyển trong khí quyển và bổ xuống mục tiêu. Lưới radar mặt đất gần như vô dụng vì giới hạn góc nhìn thẳng và tốc độ quá lớn của quả đạn", Rogoway thừa nhận.
Chưa có giải pháp phòng thủ nào đủ sức đối phó phương tiện lướt siêu vượt âm vào thời điểm hiện tại. Nhiều hệ thống đang được phát triển, nhưng mức độ hiệu quả còn tùy thuộc vào tốc độ và khả năng cơ động của mục tiêu, số lượng đầu đạn lao tới và nhiều yếu tố khác.
Tên lửa siêu vượt âm DF-17 trong lễ duyệt binh ở Bắc Kinh, Trung Quốc, tháng 10/2019. Ảnh: Reuters .
Bộ trưởng Không quân Mỹ Frank Kendall hồi tháng 9 cảnh báo Trung Quốc đang đạt nhiều bước tiến, trong đó có khả năng tấn công mục tiêu trên toàn cầu từ ngoài không gian. "Nếu phát triển tên lửa theo hướng FOBS, họ sẽ không cần lo lắng về đường bay cố định của ICBM. Đó là cách lẩn tránh lưới cảnh báo và phòng thủ tên lửa của đối phương", ông nói.
Tướng Glen VanHerck, chỉ huy Bộ tư lệnh Phòng không Bắc Mỹ (NORAD), hồi tháng 8 cho biết Trung Quốc đã phô diễn các phương tiện lướt siêu vượt âm với tính năng hiện đại. "Điều đó đặt ra những thách thức đáng kể với NORAD trong cảnh báo mối đe dọa và đánh giá nguy cơ tấn công", tướng Mỹ cho hay.
Các chuyên gia cho rằng đầu đạn siêu vượt âm bắn chệch 30 km của Trung Quốc mới chỉ là thử nghiệm sơ khai trên một tên lửa đẩy được dùng cho các nhiệm vụ không gian thông thường. Trung Quốc sẽ mất nhiều thời gian để hoàn thiện hệ thống dùng khái niệm FOBS, cũng như quân sự hóa nó và bảo đảm khả năng triển khai trong thời gian ngắn. Nước này cũng phải giải quyết nhiều vấn đề để đảm bảo đầu đạn không bị phá hủy bởi nhiệt lượng khổng lồ sinh ra trong quá trình hồi quyển.
"Nếu thông tin về vụ thử tên lửa siêu vượt âm của Trung Quốc là chính xác, nhiều khả năng các nghị sĩ Mỹ sẽ kêu gọi xây dựng những là chắn tên lửa tiêu tốn nhiều tiền, cũng như tìm mọi cách để đưa Trung Quốc vào bàn đàm phán để đạt được hiệp ước kiểm soát vũ khí chiến lược cụ thể", Rogoway nêu quan điểm.
Trung Quốc dùng trí tuệ nhân tạo tăng độ chính xác của vũ khí siêu thanh Các nhà khoa học quân sự Trung Quốc cho rằng, trí tuệ nhân tạo (AI) có thể viết thuật toán đường bay trong vòng vài giây và độ chính xác cao hơn gấp 10 lần. Trung Quốc đang tăng cường phát triển chương trình vũ khí siêu thanh sử dụng AI (Ảnh: SCMP). Trong một bài viết đăng tải trên tạp chí Systems...