Giới quan sát lo Duterte ‘chiều lòng’ Trung Quốc về Biển Đông ở Cấp cao ASEAN
Tổng thống Philippines Duterte có thể tập trung quan tâm tới nhóm thân thiết với Trung Quốc trong Cấp cao ASEAN cuối tuần này, không tuyên bố gay gắt về Biển Đông.
Tổng thống Philippines, phải, gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, khi ông Duterte đến thăm Bắc Kinh hồi tháng 10 năm ngoái. Ảnh: Rappler
“Chủ tịch ASEAN năm nay, Philippines, dường như sẽ đưa ra quan điểm ôn hòa về tranh chấp Biển Đông trong hội nghị cấp cao đầu tiên”, chuyên gia Richard Javad Heydarian, Đại học De La Salle, Philippines, nói với VnExpress khi nhắc tới Hội nghị cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) sắp tới.
Cấp cao ASEAN lần thứ 30 và các hội nghị liên quan sẽ diễn ra tại Manila trong hai ngày 28/4 và 29/4, với sự tham gia của lãnh đạo của các nước thành viên ASEAN.
Có trong tay tài liệu dự thảo về tuyên bố của chủ tịch ASEAN, ông Heydarian lưu ý cụm từ “áp dụng đầy đủ các tiến trình pháp lý và ngoại giao” là quan điểm đồng thuận với mẫu thức chung ở mức thấp nhất mà ASEAN đã đạt được từ đầu năm 2016. Vấn đề đã được nêu lên trong hội nghị giữa lãnh đạo Hiệp hội với Tổng thống Mỹ vào thời điểm năm ngoái là Barack Obama tại Sunnylands.
Đáng chú ý, nó được nêu lên trước khi Tòa trọng tài quốc tế tháng 7/2016 tuyên bố Philippines thắng kiện Trung Quốc, trong đó bác bỏ yêu sách đường lưỡi bò của Bắc Kinh ở Biển Đông. Thực tế là Philippines tỏ ra chậm trễ trong việc định hình và chỉ đạo cuộc thảo luận trong khu vực.
Từ đó, chuyên gia Philippines cho rằng thảo luận về tranh chấp sẽ không có tiến triển. Tổng thống Philippines Duterte sẽ trung thành với mẫu thức chung nói trên, chỉ nói về “tiến trình pháp lý”, tôn trọng Công ước luật biển năm 1982 của Liên Hợp Quốc (UNCLOS). Thậm chí ông Duterte cũng sẽ không đề cập tới phán quyết của Tòa trọng tài.
“Chính quyền của ông Duterte không muốn gây xáo trộn việc cải thiện quan hệ với Trung Quốc và tránh làm mất lòng các thành viên ASEAN thân thiện với Bắc Kinh”, ông Heydarian nhấn mạnh.
Tổng thống Philippines từ khi lên nắm quyền đã thể hiện rõ quan điểm muốn có quan hệ gần gũi với Trung Quốc. Ông Duterte khẳng định chỉ có Trung Quốc mới giúp được Philippines, đặc biệt là xây dựng nền kinh tế, khi ông Duterte có những kế hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng lớn nhưng thiếu vốn. Nhà lãnh đạo Philippines thẳng thắn cho biết sẽ không gây chiến với Trung Quốc vì tranh chấp trên biển, thừa nhận không thể ngăn Bắc Kinh xây dựng các cơ sở trên bãi cạn Scarborough, khu vực hai nước có tranh chấp, thậm chí cho biết Manila sẵn lòng chia sẻ các tài nguyên trong khu vực nước này có đặc quyền ở Biển Đông với Trung Quốc. Các quan chức Philippines tiết lộ nước này và Trung Quốc sẽ thảo luận trực tiếp về Biển Đông trong tháng 5. Trong khi quan điểm chung của ASEAN là cần có đàm phán đa phương, có sự tham gia của các nước liên quan.
Video đang HOT
Ngoài Philippines, Trung Quốc còn tranh chấp với một số thành viên ASEAN tại Biển Đông, gồm Việt Nam, Malaysia và Brunei.
Bình luận về dự thảo tuyên bố của Chủ tịch ASEAN sắp tới, Giáo sư Carl Thayer, Học viện Quốc phòng Australia, Đại học New South Wales, cho biết Philippines thay đổi rất nhiều so với tuyên bố chung của Hiệp hội trong năm ngoái, theo hướng giảm thiểu các vấn đề quan trọng. Manila không đề cập vấn đề phi quân sự và tự kiềm chế trong thực hiện tất cả các hoạt động, kể cả cải tạo đất ở Biển Đông. Philippines cũng không nhắc đến tới an toàn hàng hải và liên lạc trên biển, các quy định được nêu trong Tuyên bố của các bên (DOC).
“Rõ ràng ông Duterte có vẻ đang nỗ lực giúp Trung Quốc bằng cách làm dịu bớt bất kỳ vấn đề nào mà Bắc Kinh có thể phản đối”, ông Thayer nói.
Tỏ ra thận trọng hơn, Ei Sun Oh, nghiên cứu viên cao cấp tại Trường nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam, Đại học Công nghệ Nanyang, Singapore, đặt ra cả hai khả năng rằng Philippines có thể không nêu lên tranh chấp Biển Đông tại hội nghị cấp cao (do đang có quan hệ thân thiện với Trung Quốc), nhưng cũng có thể tỏ ra kiên quyết hơn (kêu gọi ASEAN đoàn kết). Ông cho rằng việc dự đoán không dễ dàng vì Philippines gần đây có sự đảo ngược chính sách liên quan đến Biển Đông.
Hôm 13/4, Tổng thống Duterte tuyên bố hoãn kế hoạch kéo quốc kỳ trên đảo Thị Tứ thuộc chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông, vì “coi trọng tình hữu nghị với Trung Quốc”. Đến 21/4, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana đã đến thăm địa điểm này. Ông Lorenzana cho biết ông Duterte yêu cầu ông khảo sát để đảm bảo các hạ tầng ở Thị Tứ được xây dựng càng sớm càng tốt.
Là người theo dõi diễn biến Biển Đông trong nhiều năm, Giáo sư Stein Tonnesson, Khoa nghiên cứu Hòa bình và xung đột, Đại học Uppsala, Thụy Điển, nhận định nếu Tổng thống Philippines khôn ngoan như một số người đánh giá, ông sẽ tận dụng thiện chí với Trung Quốc để thúc đẩy một cơ chế ngăn xung đột thông qua Bộ quy tắc COC.
“Cơ chế đó bao gồm việc ngăn cản hiệu quả hoạt động xây dựng ở bất cứ đá hay thực thể nào và đưa ra khung thời gian nhằm phi quân sự hóa các đảo tranh chấp”, ông Tonnesson bày tỏ hy vọng.
Nhà nghiên cứu Philippines Richard Javad Heydarian cho rằng nếu Tổng thống Dutert bỏ qua, không bàn tới vấn đề cải tạo và quân sự hóa Biển Đông tại Cấp cao ASEAN sắp tới, thì đó là điều đáng thất vọng vì đây là mối quan ngại lớn không chỉ của riêng Philippines mà còn là sự lo lắng của nhiều nước. Trung Quốc đã triển khai các vũ khí tiên tiến và chiến đấu cơ tới các đảo nhân tạo mà nước này chiếm giữ ở Biển Đông.
“Các chuyên gia an ninh đang lo rằng Trung Quốc có thể sớm có khả năng thiết lập một khu vực ngăn cấm chính thức trên thực tế, chủ yếu gây thiệt hại cho một vài nước ASEAN, trong đó có Philippines. Thật lạ là, tuyên bố dự thảo của chủ tịch ASEAN lại dịu giọng hơn rất nhiều so với tuyên bố cách đây 4 năm, khi Myanmar làm chủ tịch ASEAN”, ông Heydarian nói.
Việt Anh
Theo VNE
Tuyên bố sắp tới của ASEAN về tranh chấp Biển Đông được quan tâm
Tuyên bố của ASEAN sắp tới được cho là sẽ mềm mỏng hơn thông thường khi nhắc tới các tranh chấp ở Biển Đông.
Công trình trái phép do Trung Quốc xây dựng ở Trường Sa. Ảnh: Reuters
Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) có thể thông qua tuyên bố chung với giọng mềm mỏng hơn về các tranh chấp ở Biển Đông, khi lãnh đạo các nước trong khối có cuộc gặp thượng đỉnh tại Manila, Philippines vào 29/4, Reuters hôm nay đưa tin.
Tuyên bố của ASEAN cũng có thể loại trừ việc quân sự hóa các đảo nhân tạo, Reuters dẫn dự thảo tuyên bố mà hãng tin này có được.
Mặc dù một số lãnh đạo các nước trong ASEAN sẽ đưa ra "quan ngại sâu sắc" về "sự gia tăng các hoạt động" trong vùng biển có tuyên bố chủ quyền chồng lấn, song ASEAN sẽ không nhắc đến, thậm chí không ám chỉ việc Trung Quốc xây dựng tại các đảo nhân tạo và đưa trang thiết bị quân sự lên các đảo này.
Bản tuyên bố có thể là phiên bản thay đổi của tuyên bố năm ngoái và được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, giữ chức chủ tịch luân phiên ASEAN năm nay, đang muốn tranh thủ Trung Quốc để thu hút thương mại và tránh xung đột về chủ quyền ở Biển Đông.
Tuy nhiên, một nhà ngoại giao trong ban thư ký ASEAN cho biết các quan chức vẫn đang xử lý bản dự thảo tuyên bố và "vẫn có thể có thay đổi" trước khi được công bố cuối cuộc gặp thượng đỉnh hôm 29/4.
Trung Quốc yêu sách chủ quyền với hầu hết diện tích Biển Đông, nơi có lượng hàng hóa trị giá 5 nghìn tỷ USD lưu thông mỗi năm. Brunei, Malaysia, Philippines và Việt Nam cũng có tuyên bố chủ quyền chồng lấn ở Biển Đông.
ASEAN khi nhắc tới vấn đề Biển Đông thường không nêu tên Trung Quốc, nước đã mở rộng trái phép 7 đảo nhân tạo ở Trường Sa của Việt Nam. Nước này thậm chí còn xây nhà chứa máy bay, đường băng, lắp đặt radar và tên lửa đất đối không trái phép trên các đảo nhân tạo.
Năm ngoái, tuyên bố của ASEAN tại Lào nhấn mạnh tầm quan trọng của "phi quân sự hóa và kiềm chế trong bất cứ hoạt động nào, bao gồm cải tạo hiện trạng".
Theo Tổ chức Sáng kiên Minh bạch Hàng hải châu Á (AMTI), Trung Quốc có thể sớm triển khai chiến đấu cơ tới ba đảo nhân tạo trái phép ở Trường Sa. Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố các hoạt động của nước này ở Trường Sa là để phòng ngự và diễn ra ở những vùng nước "thuộc chủ quyền".
Hai tháng trước, Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay chỉ trích Trung Quốc. Ông Yasay nói ông và những người đồng cấp ở ASEAN cảm thấy "rất lo lắng" về việc các hệ thống vũ khí được lắp đặt và xem đây là hành động "quân sự hóa" trong khu vực.
Cựu ngoại trưởng Philippines Alberto del Rosario hôm qua cho biết việc nước này tổ chức hội nghị thượng đỉnh ASEAN là cơ hội để Tổng thống Duterte nêu vấn đề về việc Trung Quốc quân sự hóa ở Biển Đông.
"Chúng ta nên tận dụng vai trò lãnh đạo để duy trì luật pháp. Vai trò lãnh đạo của Philippines sẽ mất đi rất nhiều ảnh hưởng nếu chúng ta bỏ qua cơ hội đó", ông Rosario nói.
Loạt nhà chứa máy bay chiến đấu Trung Quốc ở Trường Sa. Bấm vào hình để xem chi tiết. Đồ họa: Việt Chung
Văn Việt
Theo VNE
Philippines nói có thể chia sẻ tài nguyên biển với Trung Quốc Tổng thống Philippines nói ông sẵn lòng chia sẻ các tài nguyên trong khu vực nước này có đặc quyền ở Biển Đông với Trung Quốc. Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Ảnh: Reuters. "Dù muốn khai thác tất cả, chúng ta cũng không có đủ vốn", AFP dẫn lời Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phát biểu trước các luật sư ở Manila ngày...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Thế cuộc châu Á giữa trập trùng chính sách của ông Trump

Tỷ phú Elon Musk tiếp tục ủng hộ Mỹ rời NATO

Mỹ chuẩn bị trừng phạt quy mô lớn đối với thực thể Iraq liên quan tới Iran?

Kịch bản gìn giữ hòa bình ở Ukraine dưới góc nhìn các chuyên gia ở Geneva

Nga giải phóng 3 ngôi làng ở Kursk; khoảng 10.000 binh sĩ Ukraine có nguy cơ bị bao vây hoàn toàn

Pháp: Tham quan bảo tàng Pompidou trước thời khắc đặc biệt

Ông Trump gửi thư cho lãnh đạo Iran, đề nghị đối thoại

Nhà ga đông đúc nhất Paris tê liệt vì phát hiện bom thời Thế chiến 2

Tìm ra phương pháp giúp khôi phục khứu giác, vị giác ở bệnh nhân hậu Covid-19

Đài Loan nói phát hiện 11 khinh khí cầu Trung Quốc gần hòn đảo

Vận động viên trượt ván trở thành trùm ma túy, bị Mỹ truy nã

Thông điệp thu âm đầu tiên của Giáo hoàng Francis từ khi nhập viện
Có thể bạn quan tâm

Hết thời mạo danh công an huyện, đối tượng lừa đảo tung chiêu mới
Pháp luật
11:22:42 10/03/2025
5 mẹo giúp da sáng khỏe, mịn màng
Làm đẹp
11:22:30 10/03/2025
Bức ảnh ghi lại sự tương phản đáng kinh ngạc trên trái đất chúng ta đang sống: "Không nơi nào đặc biệt bằng"
Lạ vui
11:18:55 10/03/2025
Ngày càng nhiều người trẻ mất ngủ mãn tính
Sức khỏe
11:14:06 10/03/2025
Thần Tài trải chiếu lộc sau ngày 10/3/2025, 3 con giáp 'cày hết mức, chơi hết mình', ngồi im may mắn cũng đến, tiền bạc khởi sắc, khó ai bì kịp
Trắc nghiệm
11:12:55 10/03/2025
Hàng nghìn người tham gia, tự hào Gala âm nhạc "Vinh quang CAND Việt Nam"
Nhạc việt
11:11:42 10/03/2025
Những bản phối ngọt ngào với váy hoa trong mùa hè này
Thời trang
11:03:57 10/03/2025
Căn hộ 120 m2 với Mặt Trăng nhân tạo giữa nhà
Sáng tạo
10:59:21 10/03/2025
Lý Hương lần đầu diễn thời trang cùng con gái 'xinh như hoa hậu'
Phong cách sao
10:57:19 10/03/2025
Khung ảnh cực hot: Hội bạn F4 Hà thành của Chi Pu - Quỳnh Anh Shyn "kề vai áp má" sau 5 năm chia phe!
Sao việt
10:32:13 10/03/2025