Giới khoa học hoảng hốt trước khả năng tàn phá của virus corona
Nhà dịch tễ trưởng của Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh Trung Quốc thú nhận sự lạc quan của ông tan biến theo từng ngày khi chứng kiến cấu trúc phức tạp và sự biến đổi khôn lường của virus corona chủng mới.
Một bệnh nhân COVID-19 phải nằm phòng chăm sóc tích cực ở Santiago, Chile ngày 18-6 – Ảnh: REUTERS
Hơn nửa năm trôi qua từ ngày dịch COVID-19 bùng phát, các nhà khoa học chỉ mới bắt đầu hiểu thêm về tác động khủng khiếp của virus corona chủng mới (SARS-CoV-2) trên cơ thể người.
Đây không phải là một đại dịch “thoáng đến rồi lại đi” như Hội chứng Viêm hô hấp cấp nặng (SARS) năm nào, bệnh nhân COVID-19 dù đã khỏi vẫn có thể mang những biến chứng nghiêm trọng suốt phần đời còn lại, tạo gánh nặng cho hệ thống y tế toàn cầu trong nhiều năm về sau.
Căn bệnh bất thường
“Chúng tôi cứ nghĩ đó là virus đường hô hấp. Hóa ra nó tấn công cả lá lách, tim, gan, não, thận và nhiều cơ quan khác. Ban đầu chúng tôi không ngờ đến khả năng này”, bác sĩ Eric Topol, chuyên gia về tim mạch ở California (Mỹ), trao đổi với Hãng tin Reuters.
Đến nay thì người ta đã biết ngoài tổn thương hệ hô hấp, COVID-19 có thể gây biến chứng tắc mạch máu dẫn đến đột quỵ hoặc hội chứng viêm cấp làm suy đa phủ tạng.
Con virus còn gây ra một loạt triệu chứng thần kinh như đau đầu, chóng mặt, mất cảm giác mùi vị, co giật…
Quá trình phục hồi thường mất nhiều thời gian, tốn kém và đặc biệt làm giảm chất lượng cuộc sống cho dù bệnh nhân có thoát khỏi tử thần.
Bác sĩ Sadiya Khan, chuyên gia tim mạch thuộc Bệnh viện Northwestern Medicine (Chicago, Mỹ), nhận xét biểu hiện bệnh rộng của COVID-19 là điều đặc biệt.
Thông thường với bệnh cúm người có bệnh nền tim mạch gặp rủi ro cao hơn, còn với COVID-19 thì phạm vi biến chứng quá rộng vượt xa khỏi hệ hô hấp.
Vị chuyên gia tin rằng những người may mắn sống sót qua COVID-19 sẽ tiếp tục mang gánh nặng sức khỏe đi kèm với chi phí y tế tốn kém về lâu dài.
“Cứ mỗi ngày nằm viện bạn sẽ cần 7 ngày để phục hồi. Càng lớn tuổi khả năng vượt qua càng thấp, bạn có thể không bao giờ trở lại trạng thái như trước khi bệnh”, bác sĩ Khan giải thích.
Virus Sars-CoV-2 (màu vàng) được phân lập trong phòng thí nghiệm từ một bệnh nhân người Mỹ – Ảnh: REUTERS
Mất sức khỏe vĩnh viễn
Gần đây, các bác sĩ của Trung tâm Phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Mỹ (CDC) bắt đầu chú ý đến nhóm bệnh nhân COVID-19 không cần nhập viện nhưng bệnh tình cứ kéo dài suốt nhiều tháng.
“Chúng tôi nhận được báo cáo ghi nhận bệnh nhân COVID-19 bị tình trạng mệt mỏi kéo dài, khó thở… và không rõ triệu chứng sẽ kéo dài trong bao lâu”, ông Jay Butler – phó giám đốc CDC Mỹ – cho biết trong cuộc họp báo hôm thứ năm (25-6).
Video đang HOT
Các nghiên cứu về hệ quả lâu dài của bệnh COVID-19 đang được tiến hành ở Mỹ, ông bổ sung.
Hiện tượng này cũng được ghi nhận ở các nước khác. Trong báo cáo đăng trên Tạp chí Y khoa Anh, bác sĩ Helen Salisbury của Đại học Oxford mô tả nhiều bệnh nhân COVID-19 dù phim X-quang cho thấy phổi bình thường, không có dấu hiệu viêm nhưng họ vẫn không bình phục.
“Nếu trước đây bạn chạy bộ 5km mỗi tuần 3 lần mà nay thấy khó thở khi leo vài bậc thang, hoặc bạn ho không ngừng, cảm thấy không đủ sức làm việc, có nguy cơ bạn không bao giờ lấy lại được sức khoẻ như trước nữa”, bác sĩ Helen viết trong báo cáo.
Ông Wu Zunyou, nhà dịch tễ trưởng của CDC Trung Quốc – Ảnh: FACEBOOK
Hi vọng mong manh
Các bác sĩ Trung Quốc cũng cảm thấy căng thẳng không kém các đồng nghiệp phương Tây.
Trong cuộc họp báo ngày 26-6 mới đây, ông Wu Zunyou, nhà dịch tễ trưởng của CDC Trung Quốc, cảnh báo rằng vắcxin có thể không phải là “giải pháp toàn diện” cho đại dịch COVID-19 như nhiều người mong đợi.
Trả lời báo China Youth Daily, vị chuyên gia cho biết càng nghiên cứu sâu về cấu trúc bất thường và tỉ lệ đột biến cao của COVID-19, ông càng thấy bớt lạc quan về tình hình.
Ông Wu giải thích các bệnh SARS và MERS đều do họ virus corona gây ra, nhưng đến nay khoa học vẫn chưa tìm ra vắcxin.
Ngoài ra, các nghiên cứu gần đây lại phát hiện kháng thể COVID-19 trong máu bệnh nhân hồi phục có thể biến mất trong vòng 2-3 tháng nên những loại vắcxin kích kháng thể có thể không hiệu quả.
Ông cũng lưu ý rằng hiện khoa học chưa rõ kháng thể có giúp bảo vệ con người khỏi nguy cơ tái nhiễm không trong khi chúng chỉ tồn tại được một thời gian ngắn – đồng nghĩa việc tiêm chủng phải diễn ra thường xuyên.
Ngày nóng, uống bột sắn dây cần biết những điều này để khỏi 'hạ độc' cơ thể
Bột sắn dây là đồ uống giải khát có nhiều tác dụng đối với sức khỏe. Tuy nhiên, các thầy thuốc khuyến cáo không phải ai cũng nên uống bột sắn dây và khi uống cũng cần lưu ý một số 'đại kỵ' sau để không gây độc cho cơ thể.
Ảnh minh họa: Internet
Bột sắn dây là thức uống thích hợp để giải nhiệt ngày hè. Với công dụng giải nhiệt, giải độc, bảo hộ tế bào gan, hạ huyết áp, cải thiện lưu lượng tuần hoàn não và động mạch vành tim, làm giảm đường huyết, điều hòa rối loạn lipid máu. Ngoài ra, bột sắn dây còn chống lão hóa và ung thư, dự phòng tích cực tình trạng nhiễm virut đường hô hấp, nâng cao năng lực chịu đựng của cơ thể trong tình trạng thiếu ôxy...
Tuy nhiên, các thầy thuốc khuyến cáo những người có dương khí hư với các triệu chứng: Đại tiện lỏng, bụng đầy trướng, lạnh bụng, tay chân thường lạnh, không khát nước, miệng nhạt, sắc mặt vàng tái... không nên dùng sắn dây.
Với trẻ em
Theo các chuyên gia, trẻ em không nên uống bột sắn dây sống. Do bột sắn dây là một dạng tinh bột lọc ra từ cây sắn dây và ở dạng "sống", có tính hàn rất mạnh. Các bộ phận của trẻ em nhìn chung còn yếu ớt nên nếu dùng sống sẽ dễ bị lạnh bụng, tiêu chảy.
Nếu cho trẻ ăn cần quấy chín bột sắn sẽ làm cho tính hàn giảm bớt, đồng thời vừa dễ tiêu và hấp thụ tốt hơn.
Theo bác sỹ cao cấp y học cổ truyền, Tiến sỹ. BSCKII Trần Lập Công, trẻ em không nên uống bột sắn dây sống. Do bột sắn dây sống có tính hàn trẻ nhỏ uống nhiều có thể gây đau bụng, tiêu chảy. Dùng bột sắn dây cho trẻ nên nấu chín để giảm bớt tính hàn.
Đối với trẻ em, bột sắn dây là một dạng tinh bột lọc ra từ cây sắn dây và ở dạng "sống", có tính hàn rất mạnh. Các bộ phận cơ thể của trẻ em nhìn chung còn yếu ớt nên nếu dùng sống sẽ dễ bị lạnh bụng, tiêu chảy. Nếu cho trẻ ăn cần quấy chín bột sắn sẽ làm cho tính hàn giảm bớt, đồng thời vừa dễ tiêu và hấp thụ tốt hơn.
Ảnh minh họa: Internet
TS. BS Phan Bích Nga, GĐ Trung tâm khám tư vấn dinh dưỡng-Viện Dinh dưỡng cũng cho biết, những sai lầm thường gặp của phụ huynh trong ngày nóng là cho con ăn, uống bột sắn... thay vì ăn bột, cháo vì nghĩ trẻ giống mình. Trong khi trẻ nhỏ dưới 2 tuổi đang phát triển mạnh về chiều cao, cân nặng nên cần ăn uống đủ chất hơn thế.
Bởi bột, cháo nấu cho trẻ thông thường luôn đủ 4 nhóm chất (đạm, protein, lipit, vitamin) trong khi các loại khoai, sắn... lại có nhiều thành phần kém hấp thu vi chất còn các loại hạt (đỗ, sen...) cho vào cháo cũng gây lâu tiêu, ít năng lượng khiến trẻ chậm lớn.
Với thai phụ
Đối với phụ nữ trong thai kỳ, nếu cơ thể đang nóng thì uống nước sắn dây là rất tốt, nhưng nếu thấy người mình đang lạnh, cơ thể mệt mỏi có biểu hiện tụt huyết áp thì không nên uống vì sắn dây sẽ làm tăng tính lạnh của cơ thể làm mệt mỏi hơn.
Trường hợp thai phụ có dấu hiệu bị động thai, mà do dạ con co bóp nhiều thì không được dùng bột sắn dây.
Ảnh minh họa: Internet
Bột sắn dây pha cùng mật ong có thể gây chết người?
Lương y Bùi Hồng Minh, thuộc Hội Đông y Ba Đình, Hà Nội cho biết bản thân ông đã từng thử nghiệm bột sắn dây và mật ong và có bị đầy bụng, đau bụng. Chính vì thế, lương y Minh khuyến cáo nên hạn chế dùng hai sản phẩm này với nhau.
Các sách Đông y dược cũng đưa ra khuyến cáo những thực phẩm kỵ nhau, trong đó có mật ong và bột sắn dây. Nhưng thông tin cho rằng kết hợp hai loại này với nhau dẫn đến đột tử thì không đúng. Tại phòng khám của lương y Minh cũng có người hằng ngày đang uống bột sắn dây pha nước ấm, thêm chút mật ong.
Khi uống, cơ địa của người nào không hợp thì người đó có thể bị đau bụng, khó chịu. Khi uống, tốt nhất nên pha bột sắn với nước sôi để làm chín bột sắn, không nên pha với nước nguội.
Theo lương y Minh, mật ong không phải là một chất do con ong bài tiết ra mà chủ yếu là mật hoa được ong chế biến và cô đặc lại. Trong mật hoa, tỷ lệ nước lên tới 40% còn trong mất ong, tỷ lệ nước chỉ có 15-20%. Thành phần mật ong thường và mật ong chúa cũng khác nhau. Mật ong thường có 60-70 % là glucozo, ngoài ra còn có đường fructoza và một số vitamin, vi lượng, hoạt chất sinh học.
Mật ong là một vị thuốc. Mật ong có thể giảm giảm độ đậm đặc của axit dạ dày và làm cho vết thương dạ dày lành nhanh hơn, giảm tình trạng đau loét dạ dày.
Những người cơ thể đang bị hàn không nên sử dụng mật ong và bột sắn dây vì bột sắn dây có tính hàn.
Ảnh minh họa: Internet
Nói về bột sắn dây và mật ong đại kỵ, lương y Vũ Quốc Trung thuộc Phòng Chẩn trị y học cổ truyền Chùa Cảm Ứng, Hà Nội chia sẻ ông nhận được rất nhiều câu hỏi về điều này. Theo lương y Trung, ngay cả thuốc người ta cũng phải sử dụng theo bài vì có thể khắc chế lẫn nhau. Bởi lẽ, mỗi loại thuốc, thực phẩm đều có các thành phần khác nhau nên có tính chất tác động khác nhau khi ăn uống.
Tuy nhiên, lương y Trung cho biết theo tìm hiểu của ông, trong đông y, hai vị thuốc sắn dây và mật ong không nằm trong nhóm tương phản nên không gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Ngoài ra, khi dùng bột sắn dây cần lưu ý những điều sau
Không ăn quá nhiều
Bất kể thứ gì ăn quá nhiều cũng không tốt cho sức khỏe. Kể cả những người khỏe mạnh bình thường cũng không nên uống quá 1 ly nước sắn dây/1 ngày. Cách uống sắn dây tốt nhất là nên uống chín và chỉ nên cho 1 chút đường.
Không nên ướp bột sắn với hoa bưởi
Thói quen ướp hoa bưởi vào sắn dây để nước uống được thơm hơn, tuy nhiên thói quen này nên bỏ bởi hoa bưởi là làm giảm dược tính của bột sắn dây một cách đáng kể.
Không pha quá nhiều đường
Nếu dùng bột sắn dây giải rượu, bạn nên pha thêm một chút muối cho dễ uống, trường hợp uống đường thì chỉ nên pha vừa đủ ngọt man mát, vì bột sắn dây pha thêm nhiều đường sẽ không tốt cho sức khỏe.
Ảnh minh họa: Internet
Không nên uống sống
Không nên uống nước sắn dây sống mà bạn nên đun chín vì sắn dây có tính hàn dễ gây lạnh bụng.
Cách phân biệt bột sắn dây nguyên chất
Bột sắn dây thật là loại bột hạt to, sắc cạnh, có màu trắng tinh khiết, có hương thơm tự nhiên đặc trưng của bột sắn dây, bột khô, không ẩm.
Khi đưa lên miệng cắn, bột sắn dây thật có vị giòn tan, tan nhanh trong miệng và thấy ấm nơi đầu lưỡi. Bột sắn dây sau khi tan ra lưỡi chúng ta sẽ cảm nhận được sự mềm mịn và không có hạt sạn nào cả.
Ngược lại, nếu là bột sắn dây giả, bột có lẫn nhiều tạp chất thì viên bột không sắc cạnh, hạt nhỏ. Khi quan sát không có màu trắng tự nhiên, thường không có mùi thơm hoặc rất nặng mùi, khi cắn thử thấy viên bột mềm.
Triệu chứng mới của Covid-19 bộc lộ qua hiện tượng lạ của nước mắt Nhiều bệnh nhân Covid-19 thường xuyên chảy nước mắt không có lý do khiến mắt sưng đỏ, tầm nhìn hạn chế. Hiện nay, số lượng người nhiễm Covid-19 trên toàn thế giới đã lên hơn 5 triệu người. Theo thời gian, các nhà khoa học càng phát hiện thêm nhiều triệu chứng của căn bệnh này. Các biểu hiện phổ biến của người...