Gió là tác nhân chính gây ra hiện tượng tẩy trắng san hô tại Great Barrier
Giới nghiên cứu Australia khẳng định rằng các mô hình gió đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra hiện tượng tẩy trắng san hô nghiêm trọng tại Rạn san hô Great Barrier ở Australia.
San hô trên Rạn Great Barrier quanh đảo Lizard, Australia bị tẩy trắng ngày 5/4/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học từ Đại học Monash ở Melbourne đã phát hiện ra rằng các mô hình gió là yếu tố then chốt gây ra sự tăng nhiệt độ đại dương, dẫn đến các đợt tẩy trắng san hô hàng loạt gần đây tại rạn san hô lớn nhất thế giới này.
Tẩy trắng san hô xảy ra khi nhiệt độ biển tăng quá cao, khiến san hô bị căng thẳng nhiệt độ và đẩy các loài tảo cộng sinh ra khỏi mô của chúng, khiến san hô trở nên trắng bệch. Mặc dù không phải lúc nào san hô bị tẩy trắng cũng chế.t ngay lập tức, nhưng chúng có nguy cơ bị đói và có thể mất đến 10 năm để hồi phục.
Video đang HOT
Kể từ năm 2016, Rạn san hô Great Barrier đã trải qua 5 sự kiện tẩy trắng hàng loạt, gây lo ngại về sức khỏe lâu dài của hệ sinh thái độc đáo này. Nhóm nghiên cứu đã phân tích các dữ liệu thời tiết của 30 năm qua và phát hiện rằng gió mậu dịch từ phía Đông có vai trò quan trọng trong việc điều tiết nhiệt độ đại dương tại khu vực rạn san hô.
Bà Lara Richards – trưởng nhóm nghiên cứu – cho biết sự suy giảm của gió mậu dịch vào năm 2022 đã làm thay đổi đáng kể nhiệt độ bề mặt đại dương trước khi xảy ra sự kiện tẩy trắng, ảnh hưởng đến 91% diện tích rạn san hô.
Bà Richards giải thích: “Trong vòng 3 tuần, chúng tôi quan sát thấy nhiệt độ đại dương tăng gần 2 độ C, đạt tới 30,5 độ C do sự vắng mặt của gió mậu dịch làm giảm mây, tăng bức xạ Mặt Trời và làm mất hiệu quả làm mát do bay hơi”. Khi gió mậu dịch quay trở lại, nhiệt độ đại dương đã giảm mạnh 1 độ C trong vòng 48 giờ, nhờ hiệu ứng làm mát bay hơi được tăng gấp 3 lần.
Trước đây, sự gia tăng nhiệt độ đại dương gây ra tẩy trắng thường được liên kết với giai đoạn El Nino của hiện tượng El Nino – Dao động Nam (ENSO), một hiện tượng khí hậu toàn cầu do sự biến đổi của gió và nhiệt độ bề mặt biển ở khu vực Thái Bình Dương nhiệt đới. Tuy nhiên, sự kiện tẩy trắng năm 2022 là lần đầu tiên xảy ra trong giai đoạn La Nina của ENSO, thường được biết đến với nhiệt độ thấp hơn và lượng mưa cao hơn trên phần lớn lãnh thổ Australia.
Australia nỗ lực cứu vãn rạn san hô Great Barrier
Ngày 23/8, Chính phủ Australia công bố khoản ngân sách 130 triệu USD để ngăn chặn thuố.c bảo vệ thực vật gây ô nhiễm cũng như giải quyết các vấn đề bất cập khác đang ảnh hưởng xấu đến chất lượng nước tại rạn san hô Great Barrier.
San hô trên Rạn Great Barrier quanh đảo Lizard, Australia bị tẩy trắng ngày 5/4/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Đây được coi là nỗ lực mới nhất của Chính phủ Australia nhằm "cứu" kỳ quan thiên nhiên đang bị tàn phá này.
Theo phóng viên TTXVN tại Sydney, Bộ trưởng Môi trường Australia, bà Tanya Plibersek thông báo quyết định trên nhằm ngăn dòng chảy thuố.c bảo vệ thực vật, cải thiện việc quản lý các loài xâm lấn và hỗ trợ quản lý đất đai tốt hơn ở một số điểm dễ bị tổn thương nhất dọc theo rạn san hô này. Bà Plibersek cho biết khoản ngân sách nói trên có ý nghĩa rất quan trọng trong việc giải quyết một số vấn đề khác đang gây tổn hại hệ sinh thái và "đảm bảo vẻ đẹp cũng như sự hùng vĩ của Rạn san hô để các thế hệ người Australia sau này có thể tận hưởng". Bà cho rằng dư lượng hóa chất tràn ra là một trong những mối đ.e dọ.a lớn nhất đối với Rạn san hô Great Barrier. Chất lượng nước kém ngăn san hô phát triển trở lại, giế.t chế.t cỏ biển và chặn ánh sáng Mặt Trời cần thiết để có một rạn san hô khỏe mạnh.
Nhà sinh thái biển của Hiệp hội Bảo tồn Biển Australia, bà Lissa Schindler hoan nghênh động thái trên của chính phủ, nhưng cho rằng cần làm nhiều việc hơn nữa để giải quyết nguyên nhân gốc rễ của biến đổi khí hậu.
Được mệnh danh là cấu trúc sống lớn nhất thế giới, rạn san hô Great Barrier trải dài 2.300 km, có hệ sinh thái đa dạng tuyệt đẹp gồm hơn 600 loại san hô và 1.625 loài cá.
Tuy nhiên, các hiện tượng tẩy trắng hàng loạt liên tục diễn ra đang đ.e dọ.a hệ sinh thái mỏng manh của rạn san hô này. Tẩy trắng san hô xảy ra khi nhiệt độ nước tăng hơn 1 độ C. Các sự kiện tẩy trắng hàng loạt dọc theo rạn san hô này xảy ra vào các năm 1998, 2002, 2016, 2017, 2020, 2022 và vẫn đang xảy ra. Điều này gây tổn hại rạn san hô và có thể khiến Australia mất đi hàng triệu USD doanh thu từ ngành du lịch. Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) từng cân nhắc đưa Rạn san hô Great Barrier vào danh sách di sản thế giới đang gặp nguy hiểm.
Dữ liệu mới nhất của Chính phủ Australia cho thấy hiện tượng tẩy trắng từ đầu năm đến nay đã khiến 81% rạn san hô thiệt hại ở mức độ cực kỳ cao hoặc nghiêm trọng nhất. Các nhà khoa học sẽ phải mất thêm vài tháng nữa để xác định có bao nhiêu rạn san hô không thể phục hồi được.
Báo động về tình trạng san hô tẩy trắng lan rộng toàn cầu Ngày 16/5, nhiều nhà khoa học đã lên tiếng cảnh báo về hiện tượng san hô tẩy trắng hàng loạt đang lan rộng và trở nên nghiêm trọng hơn trên khắp thế giới. Đây là mối đ.e dọ.a lớn đối với hệ sinh thái đại dương và cuộc sống của con người. San hô ngoài khơi đảo Samae San, tỉnh Chonburi, Thái Lan....