Giờ G sắp điểm, Mỹ “giương cung tuốt kiếm” phòng Trung Quốc làm liều ở Biển Đông
Tòa án Trọng tài Thường trực quốc tế được trông đợi sắp ra phán quyết về vụ Philipines kiện yêu sách chủ quyền ngang ngược của Trung Quốc ở Biển Đông và Mỹ đã có chuẩn bị để đáp trả bất cứ hành động liều lĩnh nào của Trung Quốc.
Mỹ đã điều tới hai cụm tác chiến tàu sân bay sẵn sàng xung quanh khu vực Biển Đông
Andrew Shearer, cố vấn chủ chốt về an ninh châu Á thuộc Trung tâm nghiên cứu quốc tế và chiến lược Mỹ (CSIS) cho rằng Mỹ nên có cách thức răn đe trong vòng 6 tháng đến một năm nếu như tòa án phán quyết bất lợi cho Trung Quốc. Việc điều động cùng lúc hai cụm tác chiến tàu sân bay tới khu vực là một bước đi đúng đắn nhưng có thể chưa đủ, ông Sheare nhận định.
“Bắc Kinh nhìn nhận Mỹ bị phân tán về mặt chính trị bởi các cuộc bầu cử sắp tới và có thể xem đây là cơ hội để xác quyết các yêu sách chủ quyền đối với toàn bộ diện tích bên trong cái gọi là “đường chín đoạn”, ông Sheare đ.ánh giá. Ranh giới của “đường lưỡi bò” liếm hầu như trọn Biển Đông và mở rộng cách bờ biển Trung Quốc tới 1.000 dặm và Bắc Kinh tuyên bố ngang ngược rằng yêu sách chủ quyền của nước này “có tính lịch sử”.
Sau khi thông báo sự hiện diện của hai cụm tác chiến tàu sân bay USS John C. Stennis (CVN-74) và USS Ronald Reagan (CVN-76) ở vùng biển sát Biển Đông là động thái quan trọng, bà Amy Searight – giám đốc chương trình Đông Nam Á của CSIS, nói rằng không hề có giải pháp dễ dàng nếu như Trung Quốc thúc đẩy việc bồi lấp bãi cạn Scarborough và quân sự hóa địa điểm này, một nguồn xung đột mà tòa án sẽ phải phân xử. Bãi cạn trên nằm cách thủ đô Manila của Philippines không đầy 200 dặm và là một ngư trường giàu có. Hải quân Trung Quốc đã kiểm soát bãi cạn Scarborough vào năm 2013.
Hai mẫu hạm với hàng trăm chiến đấu cơ, 6 chiến hạm khác cùng 12.000 binh sĩ đã được Mỹ huy động trong cuộc tập trận mới đây
Video đang HOT
Theo bà Searight, nguy cơ rất cao đối với Trung Quốc, Mỹ cũng như khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Cựu quan chức bộ ngoại giao mỹ nhận định rằng nếu quân sự hóa bãi cạn Scarborough, Bắc Kinh sẽ tạo ra một “tam giác chiến lược” có thể làm đột ngột gia tăng năng lực phóng chiếu quyền lực của Trung Quốc.
Một căn cứ không quân ở bãi cạn Scarborough sẽ tạo điều kiện cho Trung Quốc áp đặt một khu nhận diện phòng không và hạn chế lưu thông hàng hải trên hầu khắp Biển Đông, ông Ernest Bower, chủ tịch hội đồng cố vấn chương trình Đông Nam Á của CSIS nhận định.
Vẫn chưa rõ những quốc gia khác bao gồm các đồng minh của Mỹ như Nhật Bản và Hàn Quốc, các đồng minh ở châu Âu và các đối tác ASEAN sẽ phản ứng như thế nào trước việc Trung Quốc bác bỏ phán quyết của tòa án quốc tế. Ngay từ đầu, Bắc Kinh đã khăng khăng một mực chỉ muốn đàm phán song phương với Philippines và bác bỏ quyền phân xử của tòa án quốc tế The Hague về vấn đề này.
Philippines đã có một tổng thống mới và vẫn không thể biết ông Rodrigo Duterte sẽ hành xử và đàm phán ra sao với Trung Quốc. Ông Bower cho rằng Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ASEAN muốn thiết lập sự cân bằng như đã từng làm khi Nhật Bản trỗi dậy trên Thái Bình Dương vào những năm 1970. “Chẳng ai muốn thấy Trung Quốc bị cô lập. Họ phải có khả năng giữ thể diện”, ông Bower nói thêm.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter trong chuyến công du gần đây tới châu Á đã tuyên bố rằng “Trung Quốc đang xây bức Trường Thành tự cô lập” với những chiến thuật bắt nạt và tham vọng kinh tế, ngoại giao cũng như quân sự ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Trung Quốc từng điều khu trục hạm Hợp Phì tới tập trận mới đây ở Biển Đông, huy động lực lượng cả ở Hoàng Sa và Trường Sa tham gia
Ông Shearer cho biết không trông chờ nhiều ở ASEAN nhưng hy vọng ở các thỏa thuận song phương giữa Mỹ với các đồng minh và đối tác riêng rẽ ở khu vực. Đồng thời trong khi chờ đợi một phán quyết chống lại việc yêu sách chủ quyền phi pháp, Mỹ và các nước khác cần hành động ngay tức thì nhằm biểu lộ sự ủng hộ đối với phán quyết của tòa quốc tế cũng như quyền tự do lưu thông qua các vùng biển quốc tế.
Còn theo bà Searight, chương trình nghị sự của chính quyền và thượng viện Mỹ khóa mới cần bao gồm việc xem xét thông qua Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển nhằm giúp Mỹ ứng phó tốt hơn trong việc giải quyết các tranh chấp biển.
(Nguồn: Viettime)
Trung Quốc hứa sẽ có ‘tiến triển’ trong đàm phán COC
Trước thềm hội nghị bộ trưởng ngoại giao các nước ASEAN và an ninh Châu Á, Trung Quốc hứa sẽ có những &'tiến triển' trong Bộ Qui tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), tờ Star của Philippines ngày 3.8 cho hay.
Trung Quốc rầm rộ xây đảo nhân tạo phi pháp ở Biển Đông - Ảnh: AFP
Biển Đông và COC (bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông) sẽ là chủ đề chính trong Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 48, bắt đầu từ ngày 4.8 ở thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia, bên cạnh những vấn đề nóng khác của khu vực.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân (Liu Zhimin) cho biết Bắc Kinh sẽ đề cập vấn đề này và hy vọng sẽ có những bước 'phát triển mới' trong đàm phán về nội dung của COC với ASEAN.
"Việc tham vấn sẽ đi vào giai đoạn mới và chúng tôi hy vọng sẽ xây dựng lại các vấn đề quan trọng và phức tạp, bao gồm cả việc tìm kiếm các yếu tố chung cho công tác chuẩn bị của các khung công việc của COC," Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc nói với các phóng viên sau Hội nghị Quan chức cấp cao (SOM) ASEAN 3 (các nước ASEAN và 3 nước đối tác là Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản) tại Kuala Lumpur ngày 3.8.
Thứ trưởng Ngoại giao Lưu Chấn Dân nói rằng, trong những cuộc họp gần đây 2 bên đã đề cập rất nhiều về COC, đặc biệt là cuộc họp ở Thiên Tân (Trung Quốc), đã có những dấu hiệu tích cực trong đàm phán COC mà ông gọi đó là những cuộc họp &'thành công'.
ASEAN và Trung Quốc thống nhất Tuyên bố chung về ứng xử của các bên (DOC) ở Biển Đông hồi năm 2002, và dựa trên DOC này 2 bên sẽ soạn thảo và đi đến thống nhất COC. Tuy nhiên, đã 13 năm trôi qua COC vẫn chưa được hoàn tất. Nguyên nhân được cho là do phía Trung Quốc muốn kéo dài việc đàm phán trước khi Bắc Kinh sắp xếp xong &'bàn cờ' ở Biển Đông.
Nhiều lần ASEAN thúc giục Bắc Kinh sớm kết thúc COC nhưng không được đáp lại. Trước khi Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần này khai mạc, Ngoại trưởng Malaysia Anifah Aman cũng đã kêu gọi các nước trong ASEAN sớm kết thúc Bộ qui tắc ứng xử này, dù Kuala Lumpur biết rằng điều đó không dễ.
Phát biểu của Bắc Kinh luôn là những &'hy vọng sẽ tiến triển' về COC và trong cuộc họp lần này cũng không ngoại lệ. Giới quan sát cho rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục 'mua thời gian' để kéo dài đàm phán COC.
Trong khi đó, AFP cho hay cuộc họp cấp cao về an ninh khu vực Châu Á diễn ra trong tuần này, có sự tham dự của Mỹ và Trung Quốc, sẽ phải đối mặt với áp lực từ nhiều nước Châu Á về việc xây đảo nhân tạo của Trung Quốc ở Biển Đông.
"Diễn đàn sẽ là cơ hội để ASEAN và nhiều nước khác bày tỏ quan ngại trực tiếp đối với Trung Quốc", theo phát biểu của một quan chức Mỹ được AFP trích dẫn.
Minh Quang
Theo Thanhnien
