“Gió đổi chiều” ở Israel

Các chính trị gia Arab vừa đạt được những thành tựu lịch sử trong cuộc tổng tuyển cử ở Israel, chiếm nhiều ghế hơn bao giờ hết và củng cố vị trí của họ như là lực lượng lớn thứ ba tại Knesset – Quốc hội của Israel.

Theo báo Guardian, sau khi 99% số phiếu được kiểm, liên minh Danh sách chung (Joint List – JL), một sự hợp nhất của các chính trị gia chủ yếu đại diện cho công dân gốc Palestine của Israel, đã có 15/120 ghế tại Knesset. Điều này đồng nghĩa với việc liên minh tôn giáo – quốc gia do đảng Likud của Thủ tướng Benjamin Netanyahu đứng đầu giảm bớt đa số ghế, chỉ còn 58 ghế thay vì 61 ghế để có thể thành lập chính phủ mới.
Theo các nhà phân tích, kết quả bầu cử phản ánh cử tri thất vọng với các chiến dịch tranh cử mang tính phân biệt chủng tộc của ông Netanyahu. Các ứng cử viên của JL cũng được ủng hộ của cử tri, những người phản đối kế hoạch hòa bình Trung Đông của Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong đó có điều khoản gây tranh cãi là Israel có thể tước đi quyền công dân của người gốc Arab. Israel có khoảng 21% dân tộc thiểu số Arab, hầu hết là người gốc Palestine vẫn ở lại trên đất của họ sau khi bị Israel chiếm đóng năm 1948. Kể từ cuộc bầu cử năm 2015, ông Netanyahu đã cảnh báo những người thiểu số này có thể bỏ phiếu đồng loạt để ngăn chặn ông nắm quyền lực. Có vẻ như điều đó nay đã thành sự thật.
Trong cuộc bầu cử ngày 2-3, tỷ lệ đi bầu của người Arab đã tăng lên 64,7%, theo ước tính từ Viện Dân chủ Israel. Chủ tịch JL Ayman Odeh nhận xét rằng ngôn ngữ nhạo báng người Arab của ông Netanyahu đã được nhân đôi cấp độ từ năm 2015. Lần này, JL cũng tìm cách giành được phiếu bầu từ những người Do Thái tiến bộ. Tuy nhiên, một số đảng Do Thái như Meretz chống lại sự chiếm đóng của các vùng lãnh thổ Palestine, dường như đã mất phiếu bầu từ cử tri Arab sau khi họ gia nhập Công đảng đang lép vế trước liên minh cầm quyền.
Với kết quả này, trừ khi ông Netanyahu có thể thuyết phục các chính trị gia đối lập khác, bế tắc chính trị của Israel gần như chắc chắn sẽ tiếp diễn và khả năng sẽ tiếp tục có cuộc tổng tuyển cử lần thứ tư. Israel đã trải qua 2 cuộc tổng tuyển cử trong năm 2019 (tháng 9 và tháng 12) nhưng vẫn không thể thành lập chính phủ nên mới có cuộc bầu cử thứ ba này.
Cách để thoát khỏi bế tắc sẽ là một thỏa thuận chia sẻ quyền lực giữa liên minh của đảng Likud với đảng Xanh và Trắng của cựu Tổng tham mưu trưởng quân đội Israel Benny Gantz. Đảng Xanh và Trắng hiện là lực lượng lớn thứ hai trong Knesset với 33 ghế. Nhưng ông Gantz đã loại trừ tham gia liên minh khi nào ông Netanyahu vẫn đứng đầu đảng Likud. Ông Gantz nói với các phóng viên: “Tôi sẽ không ngồi chung chính phủ với một người đang có 3 bản cáo trạng”. Ông Gantz ý nói đến 3 cáo buộc (gian lận, hối lộ và lạm dụng tín nhiệm) mà ông Netanyahu sẽ ra tòa vào cuối tháng này.

HUY QUỐC

Theo SGGP