“Giết con mới đẻ” và “Giết trẻ em” – khoảng cách mong manh

Giết người là hành vi nguy hiểm cho xã hội được pháp luật hình sự điều chỉnh với mức hình phạt rất đa dạng; từ phạt cải tạo không giam giữ đến tù 2 năm, 3 năm và thậm chí cả tử hình – hình phạt nghiêm khắc nhất.

Ảnh minh họa

Sự khác nhau giữa các mức hình phạt này được đặc trưng bởi những yếu tố đặc thù khiến cho chủ thể của hành vi phạm tội phải gánh chịu mức hình phạt tương đương. Tuy nhiên, có những trường hợp khoảng cách của các yếu tố được coi là đặc thù nêu trên lại rất mong manh, có khi chỉ đo bằng ngày, bằng giờ thậm chí là bằng giây. Sau đây là một trường hợp tương tự như vậy.
Chị Liên sinh con sau khi lập gia đình được 1 năm. Nhưng niềm vui vừa được lóe lên thì nỗi đau cũng xuất hiện bởi khi đứa bé sinh ra lại dị hình, dị dạng, không có chân tay, lại chỉ có một mắt. Tận mắt chứng kiến đứa con đầu lòng không được nguyên vẹn như bao đứa trẻ khác, Liên đã khóc ngất đi, bất tỉnh mấy ngày liền. Chồng chị vừa thương vợ, vừa thương bản thân lại thương cả đứa con mới lọt lòng không nguyên vẹn; anh không dám nhìn con nhưng cũng không biết phải làm sao. Ngày thứ 7 sau khi sinh, Liên tỉnh dậy, chị nhìn đứa con mà lòng quặn đau. Sau nhiều đêm suy nghĩ, Liên đã không làm chủ được mình, gạt nước mắt lấy tay chùm chăn, bịt mặt đứa bé cho đến khi không còn thấy nhịp tim đập nữa mới bỏ ra. Liên bất thần ôm đứa bé chạy ra ngoài thì được mọi người trong bệnh viên giữ lại và ngay sau ngày hôm đó chị cũng bị tạm giam vì tội “Giết người”.
Theo cáo trạng thì Liên phạm tội “Giết người” theo điểm c khoản 1 Điều 93 với tình tiết định khung “ giết trẻ em” với mức hình phạt cao nhất có thể lên đến là tử hình. Tuy nhiên, cũng với hành vi này nhưng nếu diễn ra vào ngày hôm trước thì tội danh của Liên sẽ là “Giết con mới đẻ” theo Điều 94 BLHS với mức hình phạt cao nhất là 2 năm tù. Sở dĩ có sự khác biệt này là do theo hướng dẫn tại Nghị quyết số 04/HĐTP ngày 29-11-1986 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC thì được coi là “Giết con mới đẻ” khi người mẹ giết đứa trẻ mới sinh ra không quá 7 ngày tuổi. Ở đây, chị Liên thực hiện hành vi phạm tội là vào rạng sáng ngày thứ 8, tức là chỉ sau ngày thứ 7 vài tiếng đồng hồ và do đó, hành vi của chị không được coi là “giết con mới đẻ” mà phải là hành vi “giết người” với tình tiết định khung là “giết trẻ em” như cáo buộc của Viện kiểm sát.
Như vậy, cùng với một hành vi, tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi là tương đương nhau, nhưng trong những khoảng thời gian không cách nhau là mấy (chỉ vài tiếng đồng hồ) đã khiến trách nhiệm mà chị phải gánh chịu nhân lên gấp bội. Nỗi đau của một người mẹ khi chứng kiến cảnh đứa con mà mình mang nặng đẻ đau không được nguyên vẹn, phải tự tay tước đoạt đi cuộc sống của đứa bé nay lại phải đối diện với tiếng đời là “kẻ giết người” mà người bị giết ở đây, không ai khác lại chính là đứa con của chị. Bản án lương tâm, bản án của pháp luật có lẽ là quá lớn đối với bà mẹ trẻ. Theo tác giả, pháp luật nên quy định theo hướng kéo dài hơn nữa thời gian đứa trẻ sinh ra được coi là “con mới đẻ”, có như vậy mới phù hợp với tâm sinh lý của con người. Bởi, khi người mẹ mới hạ sinh, thể trạng vẫn còn rất yếu ớt, tinh thần không được ổn đinh; sự tác động từ khách quan bên ngoài ảnh hưởng rất lớn đến bà mẹ; việc nới rộng khoảng thời gian này vừa đảm bảo tính răn đe lại vừa thể hiện tính nhân văn, nhân đạo, hợp tình, hợp lý, hợp lòng người trong quy định pháp luật.

Theo Báo Công Lý