Giải thưởng Toán học Abel năm 2024 vinh danh đóng góp trong vật lý toán học và thống kê
Ngày 20/3, Giải thưởng Toán học Abel 2024 đã được trao cho nhà toán học người Pháp Michel Talagrand , chuyên gia về lý thuyết xác suất và phân tích hàm số.
Nhà toán học người Pháp Michel Talagrand. Ảnh: quantamagazine.org
Viện Hàn lâm Khoa học Na Uy thông báo ông Talagrand, 72 tuổi, được vinh danh vì “những đóng góp mang tính đột phá” góp phần mang đến những phương pháp vận dụng đáng chú ý trong vật lý toán học và thống kê.
Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Abel , Helge Holden , đánh giá ông Talagrand là nhà toán học xuất sắc và là một người có kỹ năng giải quyết vấn đề rất tốt. Ông Holden nhấn mạnh: “Ông Talagrand đã có những đóng góp lớn vào những kiến thức về các quy trình ngẫu nhiên (random process), đặc biệt là quy trình Gaussian. Công trình của ông đã định hình lại một số lĩnh vực của lý thuyết xác suất”.
Ông Talagrand, từng là giám đốc Trung tâm Nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp (CNRS), là người Pháp thứ năm giành được giải Abel kể từ khi giải thưởng này được trao lần đầu tiên vào năm 2003. Hầu hết các nghiên cứu của ông Talagrand được thực hiện tại Viện Toán học của Đại học Paris.
Chia sẻ với báo giới sau khi nhận được tin vui này, ông Talagrand bày tỏ vui mừng và bất ngờ vì nhận được giải thưởng danh giá này. Nói về toán học, ông cho rằng đây là bộ môn mà “bạn càng làm nhiều thì nó càng trở nên dễ dàng hơn”. Trong khi đó, trên trang web riêng, chuyên gia người Pháp nói rằng toán học “mang đến cho bạn đôi cánh”.
Ông Talagrand sẽ nhận giải thưởng trong lễ trao giải tại Oslo, Na Uy, vào ngày 21/5 tới.
Năm ngoái, Giải thưởng Toán học Abel thuộc về nhà toán học người Mỹ gốc Argentina, Luis Caffarelli , vì những đóng góp nổi trội cho lý thuyết về các phương trình đạo hàm riêng phi tuyến tính. Các phương trình đạo hàm riêng phi tuyến tính mô hình hóa cách một số biến thay đổi tương ứng với nhau và có vai trò nổi bật trong nhiều ngành, bao gồm kỹ thuật, vật lý, kinh tế và sinh học.
Được đặt theo tên của nhà toán học người Na Uy Niels Henrik Abel (1802 – 1829), giải thưởng này đi kèm với phần thưởng trị giá 7,5 triệu kroner (705.000 USD).
Video đang HOT
Phải cách bao xa chúng ta có thể nhìn thấy Trái đất hình cầu?
Các nhà khoa học đã nghĩ tới việc bay ra khỏi Trái đất để có thể nhìn thấy hành tinh của chúng ta có hình cầu một cách hoàn chỉnh.
Vậy họ sẽ phải bay bao xa?
Trái đất có dạng tròn
Có một điều thú vị là, ngay từ cách đây 2.000 năm, dù chẳng có vệ tinh hay công nghệ hiện đại nào, con người đã biết Trái đất có hình cầu.
Người Hy Lạp chính là những người tin rằng Trái đất có dạng cầu trước khi họ có bằng chứng chứng minh. Nhà toán học kiêm triết gia lỗi lạc Pythago là người đầu tiên đưa ra giả thuyết Trái đất có hình cầu từ những năm 500 TCN. Pythago cho rằng, dưới con mắt của mình thì hình cầu là hình dạng hoàn hảo nhất.
Từ trước Công nguyên, nhiều người đã tin rằng Trái đất hình cầu. (Ảnh: Sohu)
Sau đó một thế kỷ, nhà triết học Plato cũng đưa ra ý kiến tương tự. Tuy nhiên, người thực sự tiến hành chứng minh Trái đất hình cầu lại là triết gia người Hy Lạp - Aristotle. Ông đã đưa ra một vài bằng chứng trong cuốn sách " Trên thiên đàng " (On the Heavens) được viết vào năm 350 TCN. Theo Aristotle, chúng ta chỉ có thể thấy bóng của Trái đất trên Mặt trăng trong các kì nguyệt thực. Nó luôn có hình cầu bất kể Trái đất ở vị trí nào trên vòng xoay của nó.
Trong một luận điểm khác, ông cho rằng vị trí các vì sao sẽ khác nhau khi chúng ta nhìn chúng ở những nơi khác nhau trên Trái đất. Ví dụ như những ngôi sao ở Ai Cập không thể nhìn thấy ở Cyprus cách đó 1.000 km. Điều này chứng minh Trái đất không chỉ có dạng tròn mà còn là một khối cầu.
Ở châu Âu, người xưa cũng có ý thức tin rằng Trái đất hình cầu. Đặc biệt, sau khi con tàu của nhà thám hiểm Ferdinand Magellan đi vòng quanh Trái đất, nhiều người đã tin vào sự tồn tại của thuyết Trái đất hình cầu hơn.
Làm sao để biết Trái đất hình cầu?
Nhiều người cho rằng dùng quan sát đường bờ biển có thể chứng minh được rằng Trái đất có hình cầu. Thế nhưng các nhà khoa học cho biết, phương pháp này không thể quan sát được đường viền của vòng tròn Trái đất.
Thậm chí, ngay cả việc dùng kính viễn vọng để quan sát đại dương, bạn cũng sẽ không thể chứng minh được luận điểm trên. Bởi, bạn dùng kính viễn vọng có thể thấy rõ đường bờ biển của đại dương, nếu dùng trên mặt đất bạn sẽ thấy một đường chân trời. Tuy nhiên dù bạn đứng ở đâu thì đều là đang đứng trên một cung của Trái đất, tầm nhìn sẽ bị giới hạn , mức độ cong của Trái đất là khác nhau và khoảng cách giữa các cung cũng khác nhau.
Trái đất của chúng ta không phải mọi nơi đều là đồng bằng hoặc đất trống nên việc kiểm chứng các bề mặt đều cong là rất khó. (Ảnh: Sohu)
Sự giới hạn này của các vòng cung chỉ có thể chứng minh rằng Trái đất có bề mặt cong nhưng không thể cho thấy những nơi khác có cong hay không.
Trái đất của chúng ta không phải mọi nơi đều là đồng bằng hoặc đất trống, ngoài ra còn có địa hình đồi núi, cao nguyên nên việc kiểm chứng các bề mặt đều cong là rất khó. Tương tự như vậy, các nhà khoa học cũng cho biết, con người dù đứng trên đỉnh núi cao nhất thế giới như Everest vẫn chưa thể nhìn thấy toàn bộ Trái đất.
Phải đi bao xa khỏi Trái đất mới thấy nó hình cầu?
Khi ngồi trên máy bay, chúng ta có thể thấy những ngọn núi và mặt đất bên dưới dưới dạng bằng phẳng, vuông vắn. Độ cao của máy bay thông thường là từ 7.000 đến 12.000 mét. Nhưng theo những gì mắt người thấy khi di chuyển trên máy bay thì độ cao này vẫn chưa thể nhìn rõ Trái đất hình cầu. Do Trái đất quá lớn, đối với một khối cầu có bán kính hơn 6.000 km thì một chiếc máy bay bay ở độ cao 10.000 mét không thể nhìn thấy toàn cảnh.
Vậy trái đất trông như thế nào đối với các phi hành gia khi bay vào không gian?
Neil Armstrong đã thấy Trái đất hình cầu một cách hoàn chính khi đứng trên Mặt trăng. (Ảnh: Sohu)
Theo mô tả của nhiều phi hành gia, khi ở độ cao 118 km so với mực nước biển, họ mới nhìn thấy một ngôi sao màu xanh nhạt trong tầm nhìn. Độ cao này có thể coi là ranh giới giữa Trái đất và không gian. Vượt qua độ cao này, rõ ràng, trong mắt của con người có thể thấy Trái đất là một hình cầu.
Phi hành gia người Mỹ - Neil Armstrong từng kể rằng, khi đứng trên Mặt trăng, ông đã nhìn thấy Trái đất một cách hoàn chỉnh và bị choáng váng bởi cảnh tượng trước mắt.
Trên thực tế, khi cách bề mặt Trái đất 1.000 km, các phi hành gia có thể thấy vòng cung lớn hơn của rìa Trái đất khi họ nhìn ra các ô cửa sổ. Nếu tăng độ cao lên 2.000 km, ở khoảng cách này, phi hành gia có thể nhìn rõ vòng cung của Trái đất. Và tất nhiên, ở khoảng cách khoảng 400 km so với bề mặt Trái đất như Trạm Vũ trụ Quốc tế, các phi hành gia có thể dễ dàng nhìn thấy Trái đất hình cầu một cách rõ ràng nhất.
Mở bức thư của nhà khoa học đại tài Newton, sửng sốt trước lời tiên tri về ngày tận thế Trong bức thư được viết vào năm 1704, nhà khoa học Isaac Newton dường như đã tiên tri về ngày tận thế của Trái đất. Isaac Newton là một nhà toán học, nhà vật lý, nhà thiên văn học và nhà thần học huyền thoại người Anh, được mệnh danh là một trong những nhà khoa học có ảnh hưởng nhất mọi thời...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Nepal có Thủ tướng lâm thời

Belarus lên tiếng về cuộc tập trận quy mô lớn với Nga

UAV lần đầu tiên tấn công tại cảng Primorsk quan trọng của Nga

Người đàn ông cho cá sấu mặc áo, đưa đi siêu thị và cái kết

Nga lên tiếng về tiến trình đàm phán chấm dứt xung đột Ukraine

Người gốc Việt nổ súng ngăn vụ cướp tiệm vàng ở California

Bức ảnh ở Donetsk hé lộ vũ khí bí ẩn mới của Ukraine

Hàn Quốc phát tiền cho người dân để kích thích tiêu dùng

Chuyện ở Tesla: 1.000 tỷ USD có thể giữ chân Elon Musk?

Charlie Kirk - đồng minh được Tổng thống Mỹ gọi là "thần đồng" phe bảo thủ

Số người trên 100 tuổi ở Nhật Bản cao kỷ lục

Ông Thaksin có thể dạy ngoại ngữ trong tù
Có thể bạn quan tâm

Khởi tố, bắt tạm giam nguyên bí thư, chủ tịch TP Thanh Hóa và loạt cán bộ
Pháp luật
01:43:14 13/09/2025
Sau nâng ngực, người phụ nữ hốt hoảng khi bác sĩ hút ra hơn 2 lít dịch viêm
Sức khỏe
01:03:56 13/09/2025
Không thể đáp ứng "nhu cầu" của chồng, tôi đã có bước đi vô cùng táo bạo
Góc tâm tình
00:57:48 13/09/2025
Phương Ly mới sửa mũi?
Sao việt
00:14:25 13/09/2025
"Thần đồng quốc dân" sinh năm 2007 bị cảnh sát bắt gọn, vụ việc bại lộ theo cách không ai ngờ
Sao châu á
00:11:17 13/09/2025
Nem rán Hà Nội chuẩn vị xưa có những nguyên liệu gì?
Ẩm thực
23:57:08 12/09/2025
NSND Trung Anh chia sẻ về vai phản diện trong phim kinh dị Việt "Khế ước bán dâu"
Hậu trường phim
23:38:54 12/09/2025
Đợi cả năm mới được xem phim Trung Quốc hay kịch trần: Nam chính là đỉnh cao của sự tuyệt vời, phá kỷ lục 2025 nhanh như chớp
Phim châu á
23:29:24 12/09/2025
"Ông vua" đắt show hội chợ nhất miền Tây: Vào nghề cát-xê chỉ 20 nghìn đồng/đêm, thời đỉnh cao con số gấp 500 lần
Nhạc việt
23:20:39 12/09/2025
Tài xế ép người phụ nữ trả 2,5 triệu đồng cuốc xe 70km đã xin lỗi, trả tiền
Tin nổi bật
23:15:27 12/09/2025