Giải pháp hòa bình là ưu tiên hàng đầu

Thế giới đang chứng kiến hai cuộc xung đột chưa có hồi kết vốn làm gia tăng bất ổn khu vực, căng thẳng, chia rẽ toàn cầu và ảnh hưởng nghiêm trọng tới tình hình nhân đạo.

Ở châu Âu là cuộc xung đột Nga – Ukraine còn ở Trung Đông là cuộc đối đầu giữa Israel và Phong trào Hồi giáo Hamas của Palestine. Cộng đồng quốc tế vẫn đang tiếp tục những nỗ lực không mệt mỏi để tìm ra giải pháp hòa bình cho các cuộc “xung đột” này.

Cần các hành động nghiêm túc và quyết liệt hơn

Sau nhiều lần trì hoãn, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) hôm 22/12 (giờ địa phương) đã thông qua Nghị quyết 2720 do Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) bảo trợ, về xung đột Israel – Hamas, với 13 phiếu thuận và 2 phiếu trắng của Mỹ và Nga. Nghị quyết kêu gọi các bên tuân thủ các nghĩa vụ luật pháp quốc tế, trong đó có luật nhân đạo quốc tế; tăng cường cung cấp viện trợ nhân đạo khẩn cấp, an toàn và không bị cản trở một cách trực tiếp cho dân thường Palestine ở Dải Gaza; trả tự do cho các con tin ngay lập tức và vô điều kiện; nhanh chóng thiết lập một cơ chế của LHQ để đẩy nhanh các chuyến hàng viện trợ nhân đạo đến Gaza thông qua các quốc gia không tham gia vào cuộc xung đột và đảm bảo rằng hàng viện trợ đến được với người dân ở khu vực này; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc chấm dứt chiến sự một cách bền vững. Israel đã ngay lập tức lên tiếng chỉ trích HĐBA sau khi cơ quan này thông qua nghị quyết nêu trên, nhấn mạnh rằng, sự chú trọng của LHQ vào những cơ chế viện trợ cho Gaza là không cần thiết, xa rời thực tế và rằng, LHQ nên tập trung vào cuộc khủng hoảng nhân đạo đối với con tin.

Ở chiều ngược lại, Chính quyền Palestine (PA) gọi nghị quyết trên là “một bước đi đúng hướng… giúp chấm dứt hành động quân sự, đảm bảo việc nhận hàng cứu trợ và bảo vệ người dân Palestine”. “Người trong cuộc” Hamas thì tuyên bố rằng, nghị quyết của LHQ là “không đủ” để đáp ứng nhu cầu của người dân tại khu vực này.

Trước đó, HĐBA LHQ cũng đã thông qua một nghị quyết kêu gọi ngừng bắn vì nhân đạo ở Dải Gaza. Các bên liên quan đã chấp hành nghị quyết này nhưng chỉ kéo dài được 6 ngày (từ ngày 24-29/11). Ngay sau khi hết hiệu lực, hai bên lại liên tục “ăn miếng trả miếng” bằng các cuộc pháo kích, không kích, giao tranh. Và lần này cũng vậy. Không lâu sau khi HĐBA LHQ thông qua Nghị quyết 2720, Israel đã tiếp tục các cuộc không kích. Trong thông báo ngày 22/12 của cơ quan y tế Dải Gaza, đã có 390 người Palestine thiệt mạng và 734 người bị thương trong các cuộc tấn công của Israel vào dải đất này từ trên không, trên bộ và trên biển trong 48 giờ qua. Điều này cho thấy, như lời Tổng thư ký Liên đoàn Arab Ahmed Aboul Gheit, việc HĐBA LHQ không thống nhất về một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn ở Gaza đồng nghĩa với việc cho phép Israel tiếp tục triển khai hoạt động quân sự ở đây. Ông cũng chỉ ra rằng, nghị quyết mới nhất được HĐBA LHQ thông qua nhằm tăng cường viện trợ nhân đạo cho Gaza là một bước đi đúng hướng, song chưa đáp ứng được yêu cầu mong muốn là đạt được một lệnh ngừng bắn hoàn toàn tại vùng đất này. Quan chức của Liên đoàn Arab cho rằng, tình hình nhân đạo ở Gaza cần các hành động nghiêm túc và kiên quyết hơn.

Chiến sự khiến tình trạng an ninh lương thực ngày càng xấu đi ở Dải Gaza, nơi toàn bộ dân số khoảng 2,2 triệu người đang phải đối mặt với nạn đói trầm trọng. Hiện nguy cơ nạn đói đang tăng lên theo từng ngày và khả năng tiếp cận nhân đạo bị hạn chế. Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp LHQ (FAO), toàn bộ người dân ở Dải Gaza trải qua cuộc khủng hoảng lương thực từ ngày 8/12/2023 – 7/2/2024. Trong số đó, 79% người dân đang ở mức khủng hoảng “khẩn cấp” hoặc “thảm họa” về lương thực và hơn nửa triệu người dân phải đối mặt với “tình trạng mất an ninh lương thực cấp tính thảm khốc”. Bên cạnh đó, Gaza cũng đang trải qua tỷ lệ bệnh truyền nhiễm tăng vọt. Hơn 100.000 trường hợp tiêu chảy đã được báo cáo kể từ giữa tháng 10 vừa qua, một nửa trong số đó là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Con số này cao gấp 25 lần so với mức trước khi xảy ra cuộc xung đột Israel và Hamas. Hơn 150.000 trường hợp nhiễm trùng đường hô hấp, nhiều trường hợp viêm màng não, phát ban da, ghẻ, chấy rận và thủy đậu đã được báo cáo.

Giải pháp hòa bình là ưu tiên hàng đầu để chấm dứt cuộc xung đột Nga -Ukraine.

Giải pháp hòa bình là ưu tiên hàng đầu

Dù chuẩn bị bước sang năm thứ ba, song cuộc xung đột Nga – Ukraine chẳng những chưa thấy “ánh sáng cuối đường hầm” mà thậm chí ngày càng bế tắc và có nguy cơ trở thành cuộc chiến kéo dài, tiếp tục tác động xấu lên môi trường địa chính trị, an ninh và kinh tế toàn cầu. Có thể nói, hành động thực tế của các bên liên quan, trực tiếp hay gián tiếp trong năm 2023 đã làm lu mờ triển vọng tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột. Theo đó, trong năm qua, bên cạnh việc liên tục viện trợ cho Ukraine hàng loạt thiết bị quân sự, bao gồm cả các loại vũ khí hiện đại, Mỹ và phương Tây tiếp tục siết chặt các biện pháp trừng phạt Nga. Tới nay, Liên minh châu Âu (EU) đã áp đặt 12 gói trừng phạt chống lại Moscow.

Một nhà thờ bị phá hủy trong xung đột Nga – Ukraine ở làng Bohorodychne thuộc vùng Donetsk (Ukraine).

Chưa hết, việc Phần Lan gia nhập NATO và việc EU chính thức xúc tiến đàm phán kết nạp Ukraine cho thấy những lo ngại về an ninh của Moscow đã bị phớt lờ, khiến mối quan hệ căng thẳng giữa Nga và phương Tây dần chạm đáy. Thêm vào đó, việc hai bên dần rút khỏi các thỏa thuận kiểm soát vũ khí chung, như Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT), Hiệp ước về các lực lượng vũ trang thông thường ở châu Âu (CFE) hay Hiệp ước cắt giảm vũ khí tiến công chiến lược mới (New START), lại tiếp tục khiến cuộc đối đầu Nga – phương Tây càng trở nên khó kiểm soát hơn. Tất cả những điều này vô hình trung đẩy cuộc xung đột ở Ukraine càng thêm bế tắc. Trong bối cảnh đó, câu hỏi khi nào tìm được giải pháp hòa bình cho vấn đề này vẫn bỏ ngỏ.

Không ít nhà phân tích cho rằng, trong năm 2024, khi cả Nga và Mỹ đều tổ chức bầu cử tổng thống, EU cũng tiến hành bầu cử Nghị viện châu Âu, cuộc đối đầu Nga – phương Tây và xung đột Nga – Ukraine sẽ có những chuyển biến. Trong khi đó, Đại sứ lưu động của Bộ Ngoại giao Nga Rodion Miroshnik cho rằng, với cuộc xung đột hiện nay ở Ukraine, các cuộc đàm phán thực chất sẽ là giữa Nga và các nước phương Tây đang hỗ trợ Kiev. Vấn đề là các bên phải có thiện chí sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán và phải coi việc chấm dứt cuộc xung đột Nga – Ukraine bằng giải pháp hòa bình là ưu tiên hàng đầu.

Thế giới đang chứng kiến hai cuộc xung đột chưa có hồi kết vốn làm gia tăng bất ổn khu vực, căng thẳng, chia rẽ toàn cầu và ảnh hưởng nghiêm trọng tới tình hình nhân đạo. Ở châu Âu là cuộc xung đột Nga – Ukraine còn ở Trung Đông là cuộc đối đầu giữa Israel và Phong trào Hồi giáo Hamas của Palestine. Cộng đồng quốc tế vẫn đang tiếp tục những nỗ lực không mệt mỏi để tìm ra giải pháp hòa bình cho các cuộc “xung đột” này.