Giải mã lũ quét, sạt lở đất ở miền Trung

Theo dõi VGT trên

Tại Việt Nam hầu như không có hệ thống đo đạc và giám sát các mái dốc – nơi bắt nguồn của sạt lở và lũ bùn đá – để đưa ra cảnh báo thiên tai

Ngày 16-1, tại TP Hội An, tỉnh Quảng Nam, Tổng hội Xây dựng Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức hội thảoThiên tai lũ quét, sạt lở đất ở khu vực miền Trung, nguyên nhân và giải pháp giảm thiểu” với sự tham dự của nhiều chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực phòng chống thiên tai.

Công tác phòng chống thiên tai chưa đầu tư đúng mức

Theo TS Đặng Việt Dũng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, trong năm 2020, người dân miền Trung phải hứng chịu thiên tai bão, lũ liên tiếp xảy ra trên diện rộng với cường độ rất mạnh, vượt mức lịch sử trong nhiều năm. Mưa lớn, bão lũ gây ngập lụt từ Nghệ An đến Quảng Nam, nhiều nơi ngập sâu, có nơi kéo dài tới 15 ngày.

Trong đó, Quảng Bình là tỉnh ngập nặng nhất với trên 109.000 hộ (437.000 nhân khẩu), có nơi ngập sâu đến 2-3 m. Đặc biệt, các đợt bão chồng bão, lũ chồng lũ gây ra nhiều vụ sạt lở đất rất nghiêm trọng như: Thủy điện Rào Trăng 3, Trạm Kiểm lâm số 67 Phong Điền (tỉnh Thừa Thiên – Huế), Đoàn Kinh tế – Quốc phòng 337 Hướng Hóa (tỉnh Quảng Trị) và Trà Leng, Trà Vân (huyện Nam Trà My), Phước Lộc (huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam)…, cướp đi sinh mạng của hàng trăm người dân, hàng chục cán bộ, chiến sĩ.

Thiên tai đã và đang diễn ra ngày càng khốc liệt, bất thường và vượt lịch sử kể cả về số lượng, cường độ, phạm vi. TS Trần Quang Hoài, Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai, lý giải về nguyên nhân khách quan, địa hình đồi núi khu vực có độ dốc cao, chia cắt mạnh, kết cấu đất vùng núi phần lớn là bở rời, dễ sạt trượt kết hợp với mưa vượt mức lịch sử đã khiến lũ tập trung nhanh, nguy cơ cao xảy ra sạt lở đất, lũ quét.

Về nguyên nhân chủ quan, vì nhận thức và mức độ quan tâm của chính quyền và người dân một số nơi còn hạn chế nên chưa đầu tư cho công tác phòng chống thiên tai. Trang thiết bị, cơ sở vật chất thiếu tính chuyên nghiệp, ứng dụng khoa học – công nghệ, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu trong công tác còn hạn chế dẫn đến lúng túng, bị động trong ứng phó, khắc phục hậu quả với tình huống thiên tai lớn, trên diện rộng. Phương châm “4 tại chỗ” còn hạn chế, chưa sát thực tế, một số nơi còn mang tính hình thức dẫn đến hiệu quả chưa cao.

Riêng về nguyên nhân gây sạt lở diện rộng tại Quảng Nam, TS Hoàng Ngọc Tuấn, Viện trưởng Viện Khoa học Thủy lợi miền Trung – Tây Nguyên, cho rằng do sự dịch chuyển của khối đá, các mảnh vụn hay đất xuống mái dốc. Sạt lở đất là tổ hợp của nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, trong đó các yếu tố độ dốc, địa mạo, lượng mưa, địa chất công trình, thảm phủ thực vật rừng, xây dựng cơ sở hạ tầng là các yếu tố chính.

Video đang HOT

Giải mã lũ quét, sạt lở đất ở miền Trung - Hình 1

Lực lượng chức năng tìm kiếm người mất tích trong vụ sạt lở đất ở xã Trà Leng, huyện Nam Trà My, Quảng Nam vào tháng 10-2020

Áp dụng công nghệ cao phòng chống sạt lở đất

PGS-TS Lã Văn Chú, chuyên gia nghiên cứu lũ quét, khẳng định ở hầu hết các nước, cảnh báo và dự báo lũ quét được xem như một biện pháp đặc biệt, rất quan trọng trong số các biện pháp phi công trình phòng tránh lũ quét. Tuy nhiên đến nay chưa có công trình nghiên cứu nào ở Việt Nam dự báo chính xác được thời điểm xuất hiện lũ quét cũng như phạm vi và mức độ.

“Các khu vực miền núi tại miền Trung cần áp dụng phương pháp cảnh báo lũ quét thời gian thực. Đây là phương pháp cảnh báo sự xuất hiện của lũ quét qua các chỉ số mưa rút ra từ số liệu về cường độ mưa và tổng lượng mưa thu thập được từ các trận lũ quét, phụ thuộc vào mối quan hệ giữa lượng mưa lũy tích từ khi mưa và cường độ mưa tại thời điểm phát sinh lũ quét. Phương pháp trên được chọn lựa theo chỉ dẫn của Tổ chức Khí tượng thế giới nên vừa có tính khả thi vừa có hiệu quả trong điều kiện ở nước ta” – TS Lã Văn Chú khẳng định.

PGS-TS Phạm Hồng Quang, Trung tâm Tin học và Tính toán – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cho biết tại Việt Nam cũng như ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, hầu như không có hệ thống đo đạc và giám sát các mái dốc (cũng là nơi bắt nguồn của sạt lở và lũ bùn đá) để đưa ra cảnh báo thiên tai vì các kỹ thuật hiện có rất phức tạp và đắt tiền.

Hệ thống cảnh báo sớm Cli-ESEWS với công nghệ giám sát tại chỗ các thông tin như: dịch chuyển mái dốc, rung chấn; đặc tính thủy văn/vật lý của nước ngầm; các âm thanh phát xạ bởi bùn đá… là sản phẩm công nghệ mới được thiết kế chế tạo, có đủ khả năng triển khai đại trà tại Việt Nam với chi phí đầu tư rẻ. Đây là một đóng góp nhằm triển khai mạng lưới báo động ở các khu vực có nguy cơ ảnh hưởng của loại hình thiên tai này.

TS Hoàng Ngọc Tuấn nhấn mạnh cần nghiên cứu xây dựng bản đồ nguy cơ sạt lở đất và xác định các điểm có nguy cơ xảy ra sạt lở đất tại Quảng Nam theo nhiều bước. Cụ thể, xây dựng bản đồ phân vùng nguy cơ sạt lở theo nhiều yếu tố như độ dốc, lượng mưa, địa chất thủy văn, địa chất công trình, thảm phủ và xây dựng bản đồ nguy cơ sạt lở cho toàn tỉnh.

Miền Trung cần làm gì để hạn chế sạt lở đất

Sạt lở đất ở miền Trung vừa qua được nhận định do mưa lớn, địa hình dốc, địa chất phong hóa.

Hội thảo "Thiên tai lũ quét, sạt lở đất ở khu vực miền Trung, nguyên nhân và giải pháp giảm thiểu" được Tổng hội Xây dựng Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Quảng Nam được tổ chức sau gần 3 tháng liên tiếp xảy ra khiến 111 người dân miền Trung chết, mất tích và thiệt hại trên 30.000 tỷ đồng.

Tại xã Trà Leng, huyện Nam Trà My, Quảng Nam trong tháng 10/2020 có 27 ngày mưa, với tổng lượng mưa đạt 1.512 mm. Xã Phước Thành, huyện Phước Sơn trong tháng 10 đã xuất hiện 25 ngày mưa, với tổng lượng mưa đạt 1.305 mm; lượng mưa ngày 28/10/2020 là 342 mm. Tại trạm bảo vệ rừng 67, xã Phong Xuân, huyện Phong Điền, Thừa Thiên Huế, lượng mưa từ ngày 6 đến 12/10/2020 khoảng 2.200 mmm.

Lượng mưa rất lớn kéo dài nhiều ngày đã làm cho đất bão hòa nước, mất dần liên kết nên gây sạt lở đất. Những khu vực này địa hình dốc lớn, cộng với địa chất phức tạp dẫn tới tình trạng sạt lở nghiêm trọng.

Ông Nguyễn Văn Vỹ, Chi cục trưởng Phòng chống thiên tai Miền Trung - Tây Nguyên, cho rằng ngoài các yếu tố trên thì lượng mưa vượt lịch sử khiến lũ tập trung nhanh, nguy cơ cao xảy ra sạt lở đất, lũ quét.

Miền Trung cần làm gì để hạn chế sạt lở đất - Hình 1

Ông Nguyễn Văn Vỹ, Chi cục trưởng Chi cục phòng chống thiên tai Miền Trung - Tây Nguyên. Ảnh: Đắc Thành

Một yếu tố khác là do nhận thức, mức độ quan tâm của chính quyền và người dân một số nơi còn hạn chế. Những khu vực này chưa tập trung đề ra giải pháp cụ thể cũng như đầu tư thích đáng cho công các tác phòng chống thiên tai. Một số nơi trong quá trình xây dựng hạ tầng, sinh sống, sản xuất còn làm gia tăng rủi ro thiên tai và thiệt hại.

Ông Vỹ đề xuất giải pháp xây dựng bản đồ cảnh báo thiên tai phù hợp với đặc điểm thiên tai, điều kiện từng vùng, miền. Nhà chức trách cũng cần xây dựng, lập các bản đồ cảnh báo nguy cơ sạt lở đất, lũ quét, lũ ống với tỷ lệ phù hợp làm cơ sở quy hoạch bố trí dân cư, chủ động di dời, tái định cư.

Miền Trung cần làm gì để hạn chế sạt lở đất - Hình 2

Xã Phước Thành bị sạt lở núi và lũ quét làm 49 ngôi cuốn trôi hoàn toàn chiều ngày 28/10/2020. Ảnh: Đắc Thành.

Đồng quan điểm, đại diện Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Quảng Nam đề xuất để giảm thiếu sạt lở, lũ quét ở miền núi cần nâng cao chất lượng quy hoạch, quản lý và thực hiện quy hoạch.

Một giải pháp khác là thực hiện lắp đặt hệ thống quan trắc, cảnh báo sớm tự động tại các khu vực được dự báo có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, lũ ống, sạt lở đất. Triển khai ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu, hệ thống quan trắc, giám sát chuyên dùng, công cụ hỗ trợ trong ứng phó, chỉ đạo điều hành phòng chống thiên tai.

Miền Trung cần làm gì để hạn chế sạt lở đất - Hình 3

Năm ngôi nhà ở xã Trà Vân, huyện Nam Trà My, Quảng Nam bị sạt lở núi vùi lấp chiều 28/10/2020 khiến 8 người chết. Ảnh: Đắc Thành.

Ông Lưu Đức Cường, Viện trưởng Quy hoạch Đô thị và Nông thôn quốc gia cho rằng để ứng phó lũ quét, sạt lở đất, giảm nhẹ rủi ro thiệt hại cần điều tra, khảo sát, lập các bản đồ cảnh báo nguy cơ lũ quét, sạt lở đất đá. Hiện nay mới có bản đồ cảnh báo sạt ở tỷ lệ 1/50.0000 - đây là chỉ là các cảnh báo cấp vĩ mô phục vụ phát triển quy mô vùng.

"Ở mước độ chi tiết, để quy hoạch lựa chọn địa điểm xây dựng các khu dân cư cần có bản đồ cảnh báo khu vực nguy cơ lũ quét, trượt lở đất làm cơ sở lựa chọn địa điểm khu đất xây dựng. Các đồ án quy hoạch cần xây dựng các bản đồ nguy cơ lũ quét, trượt lở đất tỷ lệ chi tiết từ 1/10.000 đến 1/5000", ông Cường đề xuất.

Ông Đặng Việt Dũng, Chủ tịch Tổng Hội Xây dựng Việt Nam, cho hay sau hội thảo theo chức năng và nhiệm vụ của mình sẽ tiếp tục cùng với các địa phương, vận dụng các kết quả nghiên cứu trong hội thảo, triển khai công tác phòng, chống mưa lũ, lũ quét, sạt lở đất. "Tổng Hội sẽ phối hợp với Bộ chuyên ngành xây dựng các quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn cụ thể để đầu tư các công trình hạ tầng như đường giao thông, các công sở, nhà ở đảm bảo phù hợp, an toàn trước thiên tai", ông nói.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Em bé Làng Nủ được xuất viện: "Con muốn về nhà, thắp hương bà và em"
22:19:05 01/11/2024
Vụ nho sữa Trung Quốc ở Thái tồn dư thuốc trừ sâu: Cục Bảo vệ thực vật lên tiếng
20:13:40 31/10/2024
Nỗi đau tột cùng của người mẹ mất 2 con thơ trong lũ lụt Quảng Bình
08:18:37 01/11/2024
Yêu cầu Trung Quốc thả ngay toàn bộ tàu cá và ngư dân Việt Nam
19:49:40 31/10/2024
Xác minh vụ thiếu nữ bị đánh hội đồng, lột hết quần áo giữa đường
17:51:24 01/11/2024
Từ vụ bé gái ngăn mẹ nhảy cầu: Đừng tước đi mạng sống của đứa trẻ vô tội
08:34:32 02/11/2024
Quốc vương Qatar: Không có giới hạn nào trong quan hệ với Việt Nam
07:38:18 01/11/2024
Ô tô đâm vào đoàn người đi đám ma ở Hà Nội, 1 người tử vong
08:16:12 01/11/2024

Tin đang nóng

Lan truyền hình ảnh Hoài Lâm lang thang trên đường, có biểu hiện lạ
13:03:55 02/11/2024
Chưa từng có trong showbiz: Nam diễn viên hạng A làm sập MXH lớn nhất nước vì 1 câu nói yêu bạn diễn
10:35:43 02/11/2024
Lấy chồng bại liệt, đêm tân hôn cô dâu sốc với hành động kì lạ của chú rể
11:33:44 02/11/2024
Nữ giáo viên bị tố vào phòng khách sạn với học sinh cấp 3: Camera ghi lại chi tiết đáng ngờ
14:19:27 02/11/2024
Tình trạng hiện tại của Quyên Qui và Wukong: Bùng nổ ý kiến về bàn tay của nam DJ khi ôm mỹ nhân
14:23:25 02/11/2024
Nam nghệ sĩ là đại gia trăm tỷ: "Đi đường tôi không nhìn phụ nữ nhưng thấy xe là nhìn"
12:56:48 02/11/2024
Về quê thăm bố chồng thì có mùi hôi xộc vào mũi, tôi đẩy cửa vào phòng thì phát hiện bí mật động trời
11:29:51 02/11/2024
Nửa đêm vô tình thấy giúp việc trẻ ôm lấy chân bố chồng, tôi choáng váng nghe được bí mật bị che giấu
11:22:40 02/11/2024

Tin mới nhất

Vụ xây nhầm nhà trên đất người khác: Kiên quyết xử lý nếu cán bộ sai phạm

14:54:37 02/11/2024
Ngày 2/11, trao đổi với phóng viên Dân trí, lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Hải Dương cho biết, đơn vị đã có văn bản gửi UBND TP Chí Linh (Hải Dương) về vụ việc xây nhầm nhà 3 tầng lên đất người khác.

Ô tô đầu kéo container tông xe đạp điện, một người thiệt mạng ở Bình Dương

14:34:08 02/11/2024
Nam tài xế lái ô tô đầu kéo container trong lúc ôm cua đã tông ngã xe đạp điện, cán một người đàn ông tử vong.Tai nạn xảy ra tại giao lộ ĐT743 - Nguyễn Thị Minh Khai (phường Tân Đông Hiệp, TP Dĩ An, Bình Dương) lúc 10h34 ngày 2/11.

Tìm thấy thi thể thiếu niên 14 tuổi nhảy cầu tắm sông bị đuối nước

11:40:29 02/11/2024
Thiếu niên 14 tuổi ở Vĩnh Long nhảy cầu tắm sông cùng nhóm bạn khi triều cường lên cao và bị đuối nước tử vong.

Bà Rịa - Vũng Tàu: Truy tìm ô tô nghi tông 2 người phụ nữ khiến 1 nạn nhân tử vong

11:38:06 02/11/2024
Ngày 1.11, Cơ quan CSĐT Công an TX.Phú Mỹ (Bà Rịa - Vũng Tàu) truy tìm ô tô nghi tông xe đạp và xe máy do 2 người phụ nữ điều khiển, khiến 1 nạn nhân tử vong tại chỗ.

Kim ngạch xuất khẩu cau tăng 1.240%

11:03:59 02/11/2024
Theo báo cáo mới nhất của Hiệp hội Rau quả Việt Nam, tính từ đầu năm đến cuối tháng 8-2024, kim ngạch xuất khẩu cau của Việt Nam đạt 21,2 triệu USD (tăng 51,3% so với cùng kỳ năm 2023).

Truy vết cơ sở thẩm mỹ sai phạm từ đầu mối "cô lao công gom rác"

09:48:13 02/11/2024
Trưởng phòng Y tế quận 1 (TPHCM) cho biết, địa phương đã hiện thực hóa ý tưởng về việc phát hiện các cơ sở khám chữa bệnh trái phép, từ đầu mối cô lao công gom rác .

Tông xe liên hoàn trên đoạn đường đang thi công sửa chữa, 1 người chết

09:29:05 02/11/2024
Tai nạn liên hoàn giữa 2 xe máy với xe bồn trên đoạn đường đang thi công sửa chữa ở huyện Bình Chánh, TPHCM khiến 1 người tử vong, 1 người bị thương nặng.

Ô tô tải bị lật ở cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, kẹt xe kéo dài

07:56:58 02/11/2024
Xe tải chạy trên cao tốc bị nổ lốp, lật ngang giữa đường khiến hàng trăm phương tiện kẹt trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây.

"Đột kích" chợ Bến Thành, phát hiện hàng trăm đồng hồ Rolex, Chanel nhái

07:53:58 02/11/2024
Lực lượng QLTT vừa kiểm tra đột xuất 6 điểm kinh doanh tại chợ Bến Thành. Lượng lớn hàng giả, nhái Gucci, Chanel, Patek Philippe, Rolex đã bị thu giữ.

Người dân vừa dọn bùn vừa thấp thỏm lo lũ kép

21:59:40 01/11/2024
Sau khi lũ rút, người dân Quảng Bình tất bật dọn dẹp nhà cửa, khắc phục hậu quả để sớm ổn định cuộc sống. Tuy nhiên nhiều người đang lo lũ sẽ trở lại khi dự báo có mưa lớn kéo dài ít ngày tới.

Nữ sinh viên đi về giữa đêm, chủ nhà trọ đòi "đụng chạm" mới mở cổng

21:42:40 01/11/2024
Đưa người bạn nhập viện, H. trở về phòng trọ giữa đêm. Cô nữ sinh tính gọi bạn trọ mở cổng giúp thì ông chủ nhà đang ngồi hút thuốc lò dò bước đến...

Đàn voi diễu hành, quỳ gối tiễn biệt "vua voi" Tây Nguyên

20:05:28 01/11/2024
Để tiễn biệt lần cuối ông Đàng Năng Long, người sở hữu voi nhà nhiều nhất Tây Nguyên, đàn voi đã quỳ gối trước hài cốt của ông.

Có thể bạn quan tâm

Tỷ lệ cử tri Mỹ đi bỏ phiếu sớm đạt mức cao kỷ lục

Thế giới

16:23:38 02/11/2024
Quan chức phụ trách bầu cử tại Georgia, Brad Raffensperger, cho biết, hơn 3,5 triệu người ở bang này đã bỏ phiếu, chiếm 45% số cử tri đã đăng ký - con số cao kỷ lục.

Bé 2 tuổi sốc nặng, bác sĩ gắp ra hơn 100 con giun đũa đóng búi trong ruột

Sức khỏe

16:16:32 02/11/2024
Quá trình phẫu thuật, các bác sĩ ở TPHCM đã lấy ra búi giun đũa với hơn 100 con lớn, nhỏ trong ruột bé trai hơn 2 tuổi.

Những 'nàng thơ' gây thương nhớ của màn ảnh Việt

Sao việt

15:22:34 02/11/2024
Màn ảnh Việt xuất hiện những nàng thơ được khán giả yêu mến không chỉ bởi vẻ đẹp trong sáng mà còn để lại dấu ấn mạnh mẽ qua những vai diễn ấn tượng.

Brazil loại thần đồng Endrick, Neymar vắng mặt

Sao thể thao

15:22:14 02/11/2024
Đội tuyển Brazil loại thần đồng Enrick, trong khi Neymar chưa thể trở lại khi chuẩn bị cho Vòng loại World Cup 2026 khu vực Nam Mỹ.

8 sao Hàn bê bối nhất lịch sử làng giải trí: Toàn những 'quả phốt' chấn động

Sao châu á

15:18:57 02/11/2024
Từ say rượu lái xe đến tội phạm tình dục, những sao Hàn dưới đây đã đánh mất sự nghiệp và tình yêu mến của khán giả sau nhiều vụ bê bối.

Tạo hình đẹp nhất sự nghiệp của Triệu Lộ Tư khiến 20 triệu người phát cuồng

Phim châu á

15:11:35 02/11/2024
Triệu Lộ Tư nổi bật trong trang phục của mang phong cách Đôn Hoàng với trang sức vàng treo đầy người vừa lộng lẫy lại bắt mắt.

Siêu phẩm 18+ tạo nên cơn sốt toàn cầu bị khán giả Việt ngó lơ

Phim âu mỹ

15:01:52 02/11/2024
Hôm nay ngày 1/11, siêu phẩm 18+ The Substance đã chính thức ra rạp, chiêu đãi bữa tiệc đầy mãn nhãn nhưng không kém phần rùng mình tới khán giả.

Mối quan hệ giữa cựu Bộ trưởng Mai Tiến Dũng và đại gia Nguyễn Cao Trí

Pháp luật

14:50:29 02/11/2024
Ông Mai Tiến Dũng, cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, khai quen biết đại gia Nguyễn Cao Trí từ khoảng năm 2020, khi dịch Covid-19 bùng phát.

Búp bê màn ảnh 5 năm không ai mời đóng phim, nhan sắc biến dạng bị cả showbiz quay lưng

Hậu trường phim

14:48:40 02/11/2024
Khán giả quay lưng, showbiz từ mặt, Seo Woo đã dần dần bị đào thải khỏi ngành công nghiệp giải trí. Ở thời điểm hiện tại, danh tiếng và vị thế của cô gần như bằng 0, búp bê xứ Hàn đã bị quên lãng.

Cô gái ăn mặc sang chảnh, "ăn chùa" đám cưới người lạ và không để tiền mừng

Netizen

14:44:22 02/11/2024
Trang điểm và ăn mặc sang chảnh, cô gái người Hà Nam (Trung Quốc) vô tư vào tiệc cưới của người lạ tổ chức tại một khách sạn sang trọng ở Hong Kong để ăn uống mà không để lại tiền mừng.

Khu Vườn Tình "một màu" của Tăng Duy Tân

Nhạc việt

14:42:03 02/11/2024
Album đầu tay Khu Vườn Tình của Tăng Duy Tân vừa ra mắt, thể hiện cái tôi nghệ thuật của giọng ca Cắt Đôi Nỗi Sầu.