Giải mã hiện tượng tuyển Việt Nam cứ dẫn trước là thắng?

Dưới thời HLV Park Hang-seo, tuyển Việt Nam vận hành chính xác như một “cỗ máy sản xuất” chiến thắng dù “nguyên liệu đầu vào” là đối thủ khó khăn đến đâu.

Tuyển Việt Nam vừa đánh bại Malaysia để củng cố ngôi đầu bảng. Đội bóng của HLV Tan Cheng Hoe đã phản kháng dữ dội, tìm được bàn gỡ hòa ở nửa sau hiệp 2. Tuy nhiên, khoảnh khắc vùng lên ngắn ngủi của Malaysia chỉ tạo ra đôi chút kịch tính.

Phần còn lại của trận đấu diễn ra theo cách quen thuộc. Tuyển Việt Nam ghi bàn dẫn trước, đá chặt chẽ, khoa học và không để đối thủ cầm điểm số nào mang về.

HLV Park nóng tính, bộc trực, nhưng tuyển Việt Nam không thi đấu theo cảm xúc mà “khô khan” như một cỗ máy được lập trình. Ảnh: Y Kiện.

Tấm khiên của Park Hang-seo

Phản ứng thái quá ở những phút cuối khiến HLV Park Hang-seo nhận thẻ vàng. Đây là thẻ vàng thứ hai ở vòng loại World Cup, khiến HLV người Hàn Quốc bị truất quyền chỉ đạo ở trận đấu gặp UAE. Không quá khi nói, trong hàng ngũ tuyển Việt Nam sang UAE đá vòng loại World Cup, HLV Park là một trong những người có bộ sưu tập thẻ đa dạng nhất. Từ tháng 9/2019 đến nay, ông nhận 2 thẻ vàng, 1 thẻ đỏ.

Những tấm thẻ dành cho Park Hang-seo không phải chuyện lạ lùng. Ông là chiến lược gia nóng tính, bộc trực, hành động trên sân thuận theo cảm tính. Nhưng, đội bóng được nhào nặn dưới tay ông, thi đấu trọn vẹn bằng tâm hồn, nhiệt huyết của ông lại mang phong thái trái ngược. HLV Park Hang-seo giàu cảm xúc, còn tuyển Việt Nam lại chặt chẽ như một cỗ máy được lập trình.

Trong 5 trận dẫn trước đối thủ ở vòng loại World Cup 2022, tuyển Việt Nam thắng cả 5, đạt tỷ lệ 100%. Cứ dẫn trước là cầm chắc 3 điểm, đó là phong cách của Nguyễn Quang Hải cùng đồng đội.

Các học trò của Park chơi mọi trận đấu với một mã lệnh được lập trình xuyên suốt: đá chắc chắn nhằm giữ sạch lưới, bất ngờ tung đòn để có bàn thắng, sau đó trở về phong cách quen thuộc nhằm tiếp tục bảo toàn mành lưới. So tài với đội cuối bảng như Indonesia hay đội mạnh như UAE, Thái Lan, tuyển Việt Nam không thay đổi cách tiếp cận.

Trước các đối thủ Đông Nam Á, tuyển Việt Nam thắng tới hơn 80%. Ảnh: Y Kiện.

Nhìn rộng ra, tuyển Việt Nam đã bất bại 29 trận trước các đối thủ Đông Nam Á dưới thời HLV Park, giành 24 chiến thắng (đạt tỷ lệ 82,7%) và chỉ hòa 5 trận. Quang Hải và đồng đội có 22 trận ghi bàn mở tỷ số vào lưới đối thủ và thắng tới 21 trận trong số này. Malaysia là đội duy nhất từng để Việt Nam dẫn bàn nhưng không thua, đó là trận đấu ở bán kết lượt đi AFF Cup 2018 tại Bukit Jalil. Nhưng chung cuộc, tuyển Việt Nam vẫn vô địch bằng một chiến thắng rất Park Hang-seo ở lượt về.

Khi những đối thủ có trình độ sàn sàn tuyển Việt Nam mà bại trận trước chúng ta, họ luôn mang tâm trạng rất ấm ức. Họ nghĩ rằng tuyển Việt Nam không mạnh hơn, nhưng lại mưu lược hơn nên toàn chờ đợi lúc họ không đề phòng để tung chiêu đánh bại. Những đội mạnh hơn khi đối đầu với chúng ta, kể cả thắng đi nữa, họ cũng không ’sướng’, bởi có thắng cũng không phát huy được hết khả năng.

HLV Park Hang-seo luôn chơi tương kế tựu kế trên bàn cờ. Gặp đội ngang ngửa hoặc mạnh hơn tuyển Việt Nam, ông càng phát huy được tính thực dụng trong sách lược đối phó”, BLV Vũ Quang Huy phân tích.

Sự toan tính của Park Hang-seo thể hiện ở phong cách chiến thắng. Tuyển Việt Nam không thường xuyên áp đảo, ép sân đối thủ. Đội bóng của Park như một cao thủ đấu võ thực chiến, chỉ phân thắng bại bằng một chiêu thức, thay vì cố biểu diễn nhiều chiêu để lấy lòng khán giả.

Tuyển Việt Nam không cần hay hơn đối thủ cả trận, mà chỉ cần hay hơn trong một khoảnh khắc, một tình huống là đủ. Đội bóng của Park Hang-seo đá để thắng. Mà nói về bản năng chiến thắng, tuyển Việt Nam đã leo lên tầm cao mới, thể hiện được bản lĩnh của một đội lớn thực sự.

Tuyển Việt Nam đã lên tầm cao mới về bản năng chiến thắng. Ảnh: Y Kiện.

Bản lĩnh bằng vàng

Công thức giữ sạch lưới trước khi ghi bàn là bài học nằm lòng với nhiều HLV. Nói thì dễ, nhưng thực hiện được lại rất khó. Trận đấu là một tổ hợp của vô vàn biến số, xác suất khó lường. Một tình huống có thể thay đổi cả thế cục. Tuy nhiên, hệ thống của HLV Park Hang-seo vẫn vận hành chuẩn chỉ, không có sai sót dù là nhỏ nhất.

Khả năng làm chủ cuộc chơi thường là đặc trưng của các đội tuyển lớn, có xu hướng tấn công, mà đội bóng của Park chưa bao giờ là một cỗ máy tấn công đúng nghĩa.

Theo thống kê, đội bóng của HLV Park Hang-seo là đại diện duy nhất ở bảng G chưa từng ghi bàn ở vòng loại World Cup trong 20 phút đầu. Điều đó cho thấy, tuyển Việt Nam không có thói quen khởi đầu nhanh, chơi tấn công phủ đầu, mà thường nhập cuộc chặt chẽ, thăm dò để định lượng sức mạnh đối thủ, sau đó mới toan tính sang bước tiếp theo. Nếu không tính 7 bàn vào lưới đội cuối bảng Indonesia, tuyển Việt Nam chỉ ghi 4 bàn trong 5 trận gặp Malaysia, UAE và Thái Lan, trung bình 0,8 bàn/trận. Nhưng, đội cứ ghi bàn là thắng.

Bí quyết của tuyển Việt Nam nằm ở hai yếu tố: tâm lý và tính kiểm soát trong lối chơi. Về mặt tâm lý, HLV Park cùng các cộng sự đã rèn luyện cho cầu thủ cách vượt qua giới hạn. Ngày đầu đến Việt Nam, HLV Park Hang-seo nói cầu thủ Việt Nam có tố chất không thua cầu thủ Nhật Bản, Hàn Quốc. Ở trận giao hữu đầu tiên tại Việt Nam, ông mắng cầu thủ vì sợ hãi trước một đối thủ lớn. Trong cơn mưa tuyết Thường Châu, ông dạy học trò không được phép cúi đầu. Ở AFF Cup, ông chỉ lên ngôi sao trên ngực áo, dạy cầu thủ phải biết chiến đấu vì điều gì.

Với triết lý huấn luyện của Park Hang-seo, sức bền tâm lý cũng giống sức bền vật lý của cơ thể người, muốn phát triển thì phải rèn luyện, bồi đắp thường xuyên. Tuyển Việt Nam từng rơi vào nghịch cảnh, nhưng nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng về tinh thần, tâm lý thi đấu, toàn đội luôn vượt qua xuất sắc.

Tuyển Việt Nam rèn luyện bản lĩnh nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng về tinh thần, tâm lý trước mỗi khi xung trận. Ảnh: Y Kiện.

Ngoài ra, tâm lý có mối liên hệ mật thiết với lối chơi. Dưới thời HLV Park, tuyển Việt Nam luôn duy trì được độ lạnh, như đã đề cập, nhờ cách tiếp cận trận đấu hợp lý. Các cầu thủ chơi với trạng thái tĩnh tại và cân bằng, không quá nôn nóng, nhưng cũng không hời hợt.

Song, yếu tố thứ hai mới là bản lề của chiến thắng, đó là tính kiểm soát trong lối chơi. Một chuyên gia quốc tế từng đánh giá: “Cầu thủ Việt Nam chỉ hay khi có bóng, còn khi không có bóng, họ không biết phải chơi thế nào”. Điều này không tồn tại trong triết lý của Park Hang-seo. Theo chuyên gia Phan Anh Tú, tuyển Việt Nam luôn kiểm soát tốt tình hình, dù có kiểm soát quả bóng trong chân hay không.

“Số bàn thắng không nói lên điều gì, vấn đề là ĐTQG chủ động về chiến thuật, kiểm soát được trận đấu và có kết quả tốt. Trong các trận đấu vừa qua, tuyển Việt Nam kiểm soát tốt, chơi chủ động, ít thấy trận đấu nào rơi vào thế bị động. Đội có thể phòng ngự hoặc dồn lên áp đặt đối thủ khi cần”, ông Tú khẳng định.

Không nhất thiết cứ phải tấn công, áp đặt mới là kiểm soát. Tuyển Việt Nam làm chủ tình hình ngay cả khi phòng ngự. Tính kiểm soát của tuyển Việt Nam đáng sợ đến mức: suốt 7 trận vừa qua, chưa bao giờ Thái Lan, UAE, Malaysia hay Indonesia được chơi ở thế dẫn bàn trước Việt Nam dù chỉ 1 giây. Còn cứ dẫn bàn, đội quân của Park sẽ chiến thắng.

Tuyển Việt Nam đang tiến bước như một cỗ xe tăng. Khi nhanh, khi chậm, nhưng đã vào guồng là không đối thủ nào có thể ngăn cản.