Giấc mộng dang dở của gia tộc Shinawatra trên chính trường Thái Lan
Ngoài 2 vị trí thủ tướng của ông Thaksin và bà Yingluck, các thành viên của gia tộc Shinawatra còn từng nắm giữ vị trí thứ trưởng, nghị sĩ trong chính trường Thái Lan. Hiện tại, một vài thành viên trong gia tộc Shinawatra vẫn tiếp tục trên con đường chính trị.
Cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra, 50 t.uổi, em gái của cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, được cho là đã rời Thái Lan tới Dubai trước khi nhận phán quyết cuối cùng của tòa án hôm 25/8 liên quan đến bê bối chính sách trợ giá gạo cho nông dân Thái Lan mà bà đã ban hành. Lệnh bắt giữ bà Yingluck đã được ban hành ngay lập tức.
Sự biến mất đột ngột của bà Yingluck đã đưa đến nhận định rằng vị thế chính trị của gia tộc Shinawatra sẽ suy yếu. Nhưng trên thực tế, một số thành viên trong gia tộc này đang theo đuổi con đường chính trị.
Bà Yingluck chụp ảnh cùng anh trai Thaksin Shinawatra trong một bức ảnh cũ (Ảnh: Pinterest)
Truyền thống chính trị
Truyền thống chính trị trong dòng họ Shinawatra bắt nguồn từ ông Lert Shinawatra, cha của bà Yingluck. Ông từng là một doanh nhân trước khi trở thành nghị sĩ Thái Lan đại diện cho tỉnh Chiang Mai. Chú của bà, ông Sujate Shinawatra, từng là thị trưởng Chiang Mai. Một người chú khác, ông Suraphan Shinawatra, là thứ trưởng Bộ giao thông dưới thời cựu Thủ tướng Prem Tinsulanonda vào những năm 1980.
Khi gia tộc Shinawatra nổi tiếng với ngành nghề kinh doanh lụa, ông Thaksin đã ghi dấu ấn trong ngành viễn thông. Sử dụng kinh nghiệm trong thương trường, ông Thaksin đã tập trung vào nhóm đối tượng cử tri ở vùng nông thôn để làm nên chiến thắng áp đảo cho đảng “Người Thái yêu người Thái” trong cuộc bầu cử năm 2001.
Bà Yingluck là em út trong gia đình đông anh chị em. Chị gái bà, Yaowapa Shinawatra, từng được bầu làm nhà lập pháp tại Chiang Mai năm 2001. Một người anh trai khác của bà, ông Payap Shinawatra, cũng trúng cử tại Chiangmai năm 2005.
Tuy nhiên, bà Yingluck là thành viên tiếp theo trong dòng họ có bước tiến mạnh mẽ nhất vào năm 2011 khi bà trở thành ứng cử viên hàng đầu cho đảng Puea Thái, đảng được thành lập sau khi thủ tướng t.iền nhiệm bà giải tán một đảng khác do ông Thaksin ủng hộ. Vào thời điểm đó, bà Yingluck đã bị nhạo báng chỉ là “vật thế thân” cho ông Thaksin tại chính trường Thái Lan.
Ba năm trước đó, anh rể bà, chồng của bà Yaowapa, ông Somchai Wongsawat, từng được bổ nhiệm làm thủ tướng, nhưng đã bị tòa án bãi nhiệm ngay sau khi những cuộc biểu tình lớn nổ ra.
Trong nhiệm kỳ 3 năm trước khi bị lật đổ, bà Yingluck đã để lại dấu ấn trên cương vị nữ thủ tướng đầu tiên của Thái Lan. Thậm chí sau khi bị bãi miễn và bị kiềm chế hoạt động chính trị, tầm ảnh hưởng của bà vẫn rất mạnh mẽ trên chính trường Thái Lan.
Tương lai nào cho gia tộc quyền lực
Video đang HOT
Một số thành viên trong gia tộc Shinawatra, (Từ trái qua phải): bà Monthathip, cô Chayika Wongnapachant, bà Yaowapa, anh Yodchanan Wongsawat. (Ảnh: Nation, Twitter, EPA, Strait Times)
Khi bà Yingluck rời chính trường, mọi sự chú ý đổ dồn vào người chị 58 t.uổi của bà, Monthathip Shinawatra. Tuy nhiên, nữ doanh nhân này một mực phủ định mình có tham vọng chính trị. “Tôi chỉ mong sống yên ổn. Tôi chỉ mong sao gia đình của tôi đều được hạnh phúc”, bà Monthathip trả lời truyền thông hôm 25/8.
Khi được hỏi về việc bà có muốn lên thay vị trí chủ tịch đảng Puea Thái, bà cho biết mình không bao giờ muốn vào vị trí đó và cho rằng có nhiều người thích hợp hơn.
Trong khi các đảng được ông Thaksin ủng hộ chưa từng thất bại trong mọi cuộc bầu cử từ năm 2001 tới nay, các đảng đối thủ đổ lỗi cho gia tộc Shinawatra đã tạo nên sự chia rẽ chính trị ở Thái Lan. Họ muốn gia tộc này rời khỏi chính trường. Với việc chính quyền quân đội chưa công bố ngày bầu cử, tương lai của đảng Puea Thái vẫn còn đang khá “mờ mịt”.
Tuy vậy, thế hệ kế tiếp của nhà Shinawatra hiện vẫn đang tiếp tục trên con đường chính trị của gia tộc. Con trai của bà Yaowapa, Tiến sĩ Yodchanan Wongsawat, đã đăng ký làm ứng cử viên của đảng Puea Thái cho cuộc bầu cử vào ngày 2/2/2014 nhằm giữ ghế nghị sĩ ở Chiang Mai. Tuy nhiên, cuộc bầu cử này đã bị hoãn do biểu tình.
Trong khi đó, cháu gái bà Yingluck, cô Chayika Wongnapachant, từng giúp đỡ bà quản lý hình ảnh truyền thông trong nhiệm kỳ thủ tướng. Sau khi bà bị lật đổ năm 2014, cô Chayika vẫn hoạt động với vai trò tương tự trong âm thầm. Tài khoản mạng xã hội Twitter của cô, hiện có 16.800 người theo dõi, đăng giới thiệu rằng cô “không phải là một chính trị gia, mà chỉ là người hoạt động trong lĩnh vực chính trị”.
Đức Hoàng
Theo Strait Times
Dấu ấn mờ dần của gia đình có hai người làm thủ tướng tại Thái Lan
Sự ủng hộ dành cho nhà Shinawatra vẫn còn ở Thái Lan song cánh cửa để họ trở lại và vươn lên vai trò lãnh đạo rất hẹp.
Cựu thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra. Ảnh: Reuters.
Ngày 25/8, cựu thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra không xuất hiện trong phiên tòa tuyên án bà, làm dấy lên một số đồn đoán cho rằng bà đã bỏ trốn khỏi đất nước. Tòa án tối cao Thái Lan phải ra lệnh bắt đối với bà và dời phiên tòa tuyên án sang một ngày khác, theo AFP.
Bà Yingluck hầu tòa với cáo buộc quản lý cẩu thả trong chương trình trợ giá lúa gạo cho nông dân, làm thất thoát ngân sách. Nếu bị kết tội, bà phải đối mặt với mức án cao nhất là 10 năm tù, bồi thường số t.iền lên đến một tỷ USD và bị cấm tham gia chính trị suốt đời.
Chương trình trợ giá lúa gạo được triển khai năm 2011, không lâu sau khi bà Yingluck nhậm chức. Đây là một trong những cam kết khi bà tranh cử. Theo chương trình, Thái Lan sẽ hỗ trợ nông dân tại những vùng nông thôn nghèo khó, mua lúa gạo từ họ với giá cao gấp đôi giá thị trường. Nhưng chương trình lại ảnh hưởng xấu đến hoạt động xuất khẩu gạo của Thái Lan, gây lỗ ít nhất 8 tỷ USD và tạo ra lượng lúa gạo tồn đọng lớn.
Bà Yingluck bắt đầu bị luận tội từ năm 2015 song đây chỉ là một trong các thách thức về pháp lý và chính trị mà gia đình bà phải đổi mặt trong một thập kỷ qua. Vậy dòng họ Shinawatra là ai và vì sao họ lại gây tranh cãi ở Thái Lan?
Gia đình
Đứng ở tâm điểm các cuộc tranh cãi chính trị ở Thái Lan là ông Thaksin Shinawatra, anh bà Yingluck.
Sinh ra trong một gia đình trung lưu gốc Hoa ở thành phố Chiang Mai, ông Thaksin khởi đầu sự nghiệp với vị trí nhân viên cảnh sát, sau đó, ông chuyển hướng kinh doanh vào những năm 1980. Liên tiếp gặt hái thành công, ông vươn lên trở thành một nhà tài phiệt viễn thông.
Ông Thaksin rẽ sang con đường chính trị và trở thành thủ tướng Thái Lan vào năm 2001. Với những chính sách hỗ trợ người nghèo, ông nhận được không ít ủng hộ và tái đắc cử vào năm 2005.
Song năm 2006, ông Thaksin bị quân đội phế truất, gây nên tình trạng bất ổn vẫn kéo dài tới tận bây giờ ở Thái Lan. Ông hiện sống ở nước ngoài để tránh án tù với cáo buộc tham nhũng.
Ủng hộ
Đảng của nhà Shinawatra đã giành chiến thắng tất cả các cuộc tổng tuyển cử ở Thái Lan từ năm 2001. Sự ủng hộ dành cho họ vẫn tương đối mạnh mẽ tại khu vực nông thôn đông dân cư nhưng nghèo đói ở phía bắc Thái Lan cũng như bên trong tầng lớp lao động ở thủ đô Bangkok.
Lý do bắt nguồn từ những chính sách kinh tế. Tình trạng bất bình đẳng khá phổ biến ở Thái Lan và người nghèo tại quốc gia này luôn cảm thấy họ bị tầng lớp lãnh đạo lãng quên.
Ông Thaksin và bà Yingluck đã thực hiện các chính sách như chăm sóc sức khỏe toàn dân, xóa nợ, cho vay ưu đãi những doanh nghiệp khởi nghiệp và trợ giá lúa gạo cho nông dân. Tuy nhiên, chương trình trợ giá lúa gạo đã khiến bà Yingluck bị luận tội.
Phản đối
Cựu thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra, anh bà Yingluck. Ảnh: Reuters.
Ồng Thaksin ban đầu giành được ủng hộ từ tầng lớp tinh hoa kinh doanh ở Bangkok. Nhưng về sau, ông lại bị chính nhóm trên cùng quân đội chống lại bằng hai cuộc đảo chính.
Gia đình ông bị cáo buộc tham nhũng và làm giàu bất chính cho bản thân cũng như các đồng minh.
Trong khi đó, chương trình trợ giá lúa gạo của bà Yingluck trở thành chất xúc tác làm bùng phát các cuộc biểu tình trên đường phố do những người dân thuộc tầng lớp trung lưu tiến hành. Biểu tình dẫn tới cuộc đảo chính hồi năm 2014.
Ông Thaksin còn bị chỉ trích vì xây dựng chính quyền độc đoán. Những người phản đối dẫn chứng bằng cuộc chiến chống m.a t.úy đẫm m.áu do ông phát động đã khiến khoảng 3.000 người b.ị b.ắn c.hết.
Nhưng người ủng hộ ông Thaksin lại nói tầng lớp bảo thủ tinh hoa ở Bangkok, chống lại cựu thủ tướng Thái Lan đơn giản chỉ nhằm bảo vệ quyền lực độc tôn của họ.
Suy yếu
Quân đội lật đổ chính quyền ông Thaksin và bà Yingluck lần lượt vào năm 2006 và 2014. Giữa giai đoạn này, hai thủ tướng khác là đồng minh với nhà Shinawatra cũng bị tòa án bãi nhiệm.
Khoảng 1,3 tỷ USD tài sản của ông Thaksin đã bị tịch thu trong khi bà Yingluck phải đối mặt với khoản bồi thường tới một tỷ USD vì gây thất thoát ngân sách. Mạng lưới chính trị và các đồng minh của họ trong ngành cảnh sát cũng đã bị cắt đứt không ít.
Quân đội Thái Lan cho biết họ đơn thuần muốn lập lại trật tự sau quãng thời gian dài đất nước rơi vào cảnh hỗn loạn vì biểu tình và bạo lực chính trị. Tuy nhiên, nhiều người hoài nghi các lãnh đạo quân sự hàng đầu thực chất vẫn kiên quyết muốn dập tắt mọi dấu ấn Shinawatra tại Thái Lan.
Kết thúc
Nhà Shinawatra chắc chắn đang rơi vào tình cảnh khó khăn. Trong 10 năm qua, họ bị loại khỏi chính quyền và phải đương đầu hàng loạt thách thức pháp lý.
Nay với việc bà Yingluck biến mất, dấu ấn họ Shinawatra có lẽ sẽ dần dần bị xóa bỏ trong đời sống chính trị ở Thái Lan, giới chuyên gia nhận định. Nhà Shinawatra hiện không còn bất kỳ thành viên nào có sức ảnh hướng lớn như bà Yingluck hay ông Thaksin.
Gia đình Shinawatra vẫn có một lượng người ủng hộ trung thành nhưng ông Thaksin giờ đây không thể trở về Thái Lan và tương lai của bà Yingluck thì bất định hơn bao giờ hết.
"Đây là kết thúc của gia đình Shinawatra bởi nó có nghĩa họ đã từ bỏ", nhà bình luận nổi tiếng Thái Lan Atukkit Sawangsuk hôm qua viết trên mạng xã hội Facebook.
"Ngay cả khi đảng của họ tồn tại và họ nhận được ủng hộ từ người dân, toàn bộ gia đình vẫn phải đứng sang một bên và không thể nắm vai trò lãnh đạo", ông Sawangsuk nhấn mạnh.
Vũ Hoàng
Theo VNE
Bà Yingluck trốn khỏi Thái Lan 'vào phút chót' do sợ lĩnh án nặng Nguồn tin thân cận với Yingluck Shinawatra nói bà ra quyết định rời khỏi Thái Lan "vào phút chót" do sợ bị lĩnh án nặng và không được tại ngoại. Cựu thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra. Ảnh: Reuters. "Bà ấy chọn rời đi vì nghe tin bản án từ tòa sẽ rất nặng và bà không được tại ngoại", Reuters dẫn lời...
