Giấc mơ vàng và nước mắt người ở lại
Vô số phu vàng đã phải nằm lại vĩnh viễn dưới hàng trăm khối đất đá. Nhiều người vợ, người mẹ đang phải ngậm ngùi, nuốt nước mắt nuôi chồng con tật nguyền, nghiện ngập ma túy hay bệnh tật HIV từ các bãi vàng trở về.
Vành khăn trắng sau đời “vàng tặc”
Đời một phu vàng không phải chỉ là những chuỗi ngày lam lũ, đằng đẵng chốn rừng thiêng nước độc với mồ hôi trộn máu rơi khắp trên lãnh địa vàng, mà còn là những cảnh đời tang tóc.
Nhiều người vợ, người mẹ đang phải ngậm ngùi, nuốt nước mắt nuôi chồng con tật nguyền, nghiện ngập ma túy hay bệnh tật HIV từ các bãi vàng trở về.
Đã gần 3 năm nay căn nhà của chị Huỳnh Thị Hoa (46 tuổi ở thôn Trung Sơn, xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh) vẫn nặng không khí bi thương. Chị quẩn quanh với ánh mắt đượm buồn, thỉnh thoảng có người khách đến chơi, thăm hỏi, chị lại trào nước mắt, nói trong tiếng nấc.
Năm ấy (2008), cũng như nhiều thanh niên khác trong thôn, 2 con trai lớn của chị Hoa là Huỳnh Văn Xin (SN 1982), Huỳnh Văn Linh (SN 1991) khăn gói vào bãi vàng ở núi Thánh Giá (huyện Phú Ninh) làm ăn. Trong một đêm mưa gió, lúc họ đang đào xới dưới hầm sâu, đất bỗng dưng đổ sập, chôn vùi cả 2 anh em trong chốc lát.
Cũng như gia đình chị Hoa, vì muốn đổi đời từ “vàng”, tháng 10-2008, vợ chồng anh Nguyễn Thanh Dũng, chị Huỳnh Thị Tình cùng con trai lớn là Nguyễn Thành Trung (15 tuổi) đã bị chôn vùi dưới hầm sâu tại bãi vàng Sũng Mù (huyện Phú Ninh), để lại 3 đứa con thơ.
Tang thương nhất là vào ngày 5/11/2009, tại bãi vàng Nước Vin (xã Trà Giác, huyện Bắc Trà My), do mưa lớn kéo dài, nước thấm xuống các hầm khai thác vàng, tích lại làm đất nhão khiến nửa quả đồi đổ ập xuống, chôn vùi hai lán trại, cướp đi 13 sinh mạng và 7 người bị thương nặng.
Mơi đây, sang 14/3, một nhóm người kéo vào ngách AD thuôc thôn Bông Miêu, xa Tam Lanh, huyện Phú Ninh, hầm vàng do người Pháp khai thác trước đây bỏ lại, khi vừa đào được khoảng 20 phút thì hầm bất ngờ bị sập. Hậu quả, anh Lê Văn Thủy (1974, trú thôn An Trung, xã Tam Lãnh, huyên Phú Ninh) chết tại chỗ, anh Nguyễn Văn Nhân (quê xa Tam Sơn, huyên Núi Thành) và hai người chưa rõ danh tánh bị thương nặng.
Video đang HOT
Ngày 16/3, lực lượng cứu hộ của huyện Hiệp Đức, tinh Quảng Nam đa đưa được hai xác “phu vàng” bị đất, đá chôn vùi ở sông Tranh (xã Phước Gia, huyện Hiệp Đức), hai nạn nhân được xác định gồm Tống Phước Thuận (SN 1986, trú tại thôn 2, xã Tiên Lãnh, huyện Tiên Phước, Quảng Nam) và Trần Văn Tình (SN 1987, trú tại thôn 5, xã Phước Gia, huyện Hiệp Đức, Quảng Nam). Vao thời điểm trên, Thuận và Tình dùng nước xịt vào đồi núi nhằm làm cho đất nhão ra để thuận lợi trong việc khai thác vàng thì bất ngờ một khối đất đá đổ xuống vùi lấp hai người.
Cần “xóa sổ” những giấc mơ vàng nhuốm màu tội lỗi
Công an huyên Phu Ninh, Công an tỉnh Quảng Nam cho biết: từ đầu năm đến nay đã tổ chức mở 2 đợt truy quét nhằm đưa các đối tượng đào đãi vàng trái phép ra khỏi địa phương. Qua đơt kiêm tra, lực lượng chức năng đã tịch thu tại các điểm khai thác quặng trái phép ở thôn Bồng Miêu 17 máy nổ xay quặng và hàng chục đi-na-mô phát điện cùng với hơn 50 tấn đá quặng. Dù lực lượng chức năng nhiều lần can thiệp, truy quét, đẩy đuổi các đối tượng, nhưng sau khi lực lượng này đi rồi thì “chiến trường” đâu lại vào đó.
Mới đấy nhât, vào sáng ngày 4-6-2011, tại khu vực khai thác số 6 của mỏ vàng Bồng Miêu, xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, Quảng Nam có đến hơn 300 người dân tiếp tục kéo nhau vào cướp đi 10 tấn quặng và dùng đá, dùi cui, dao rựa đập bể kính xe, cửa của trạm bảo vệ mỏ vàng và đánh bảo vệ “toác đầu” phải nhập viện Đa khoa Quảng Nam.
Ông Trần Hà Tiên – Tổng Giám đốc Công ty Vàng Bồng Miêu, cho biết: “Bọn “vàng tặc” luôn ẩn nấp sẵn trong rừng hễ chúng tôi sơ hở là ùa vào cướp quặng ngay”. Theo ông Tiên, công ty đã bất lực vì không đủ nhân lực để bảo vệ và quản lý. Đồng thời, khu vực khai thác của công ty này nằm xen kẽ với đất rừng của người dân địa phương nên khó có thể ngăn “vàng tặc” tiếp cận, xâm nhập vào bên trong.
Cũng theo lãnh đạo Công ty vàng Bồng Miêu, việc người dân ở xã Tam Lãnh kéo vào khu vực sản xuất của công ty “ém chờ sẵn” để cướp quặng diễn ra cả ngày lẫn đêm, đặc biệt từ sau Tết Nguyên đán 2011 đến nay khiến việc sản xuất của công ty rất khó khăn và tình hình an ninh trật tự rất phức tạp. Được biết, đây là lần thứ hai người dân vào mỏ vàng cướp quặng.
Ông Bùi Quang Minh – Chủ tịch xã Tam Lãnh, huyên Phu Ninh cũng cho biết: từ sau Tết Nguyên đán đến nay, lực lượng chức năng của xã và huyện Phú Ninh đã tổ chức truy quét rất nhiều đợt thu tổng cộng 21 máy xay đá quặng, 7 máy phát điện, đẩy đuổi 200 người ra khỏi khu vực, tạm giữ 21 xe máy, phá hủy trên 20 lán trại lò trái phép tại khu vực thác Trắng. Song lực lượng chức năng của xã còn rất mỏng nên khó kiểm sát hết nỗi vàng tặc.
Khi bài báo này còn chờ lên khuôn thì chúng tôi nhận được thông tin, để ngăn chặn và lập lại tình trạng khai thác khoán sản trên địa bàn, UBND tỉnh Quảng Nam vừa có chỉ thị số 12/CT-UBND ngày 15 tháng 4 năm 2011 yêu cầu toàn tỉnh thống nhất ra quân đồng loạt kiểm tra và xử lý kiên quyết nạn khai thác, chế biến khoáng sản trái phép, nhanh chóng lập lại trật tự kỷ cương trong lĩnh vực quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh.
Đã đến lúc, các ngành chức năng của tỉnh Quảng Nam hành động quyết liệt để đẩy mạnh việc quản lý các bãi đào vàng tự phát, để ngăn chặn, xóa sổ những “giấc mơ vàng” đang dần nhuốm màu tội lỗi và ẩn họa những tang thương…
Theo Pháp Luật VN
Cược mạng...lấy vàng
Năm 2010, trên địa bàn hai huyện Phước Sơn và huyện Tây Giang (tỉnh Quảng Nam) liên tiếp xảy ra trên 30 vụ sập hầm vàng, làm chết và bị thương hàng chục người. Các ông chủ bãi, đầu nậu vàng chẳng cần xin phép cơ quan có thẩm quyền, ngang nhiên tự mua sắm máy móc và thuê lao động trái phép đi đào vàng. Làm phu vàng ở Quảng Nam giờ thật dễ nhưng đó sự đi thì dễ, sự về thật khó làm sao!
Những cái chết được báo trước
Trong bối cảnh các bãi khai thác vàng trái phép mọc lên như nấm, chuyện tai nạn lao động (TNLĐ) chết người tại các mỏ vàng là "những cái chết được báo trước" đối với các phu vàng.
Tháng 2 năm ngoái, Cao Văn Võ (SN 1981, quê huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa) vào Quảng Nam và chọn thôn 5A, xã Phước Thành, huyện Phước Sơn để khai thác vàng. Sau khi tìm được vị trí, Võ không làm các thủ tục để xin phép cơ quan có thẩm quyền mà tự mua sắm các phương tiện, công cụ để chuẩn bị cho việc khai thác vàng trái phép. Võ nhờ một đối tượng tên Khải (hành nghề xe ôm, ở xã Trà Dương, huyện Bắc Trà My) tìm thuê nhân công mỗi tháng 1,6 triệu đồng/người, bao toàn bộ chi phí ăn uống. Nếu tuyển được nhân viên khai thác vàng thì Khải nhận hoa hồng 500.000 đồng/người.
Kham khổ đời phu vàng.
Khải tìm thuê được 6 người và chở qua Khâm Đức giao cho Võ gồm: Hồ Văn Lịch (SN 1988), Hồ Văn Nhắc (SN 1992) và Pơ Lăng Đáo (SN 1981), Hồ Văn Vương (SN 1992), Hồ Văn Nôi (SN 1985), Hồ Văn Bân (SN 1991. Cả 6 công nhân này đều trú ở thôn 7, xã Trà Cang, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam. Sau đó, Võ đưa 6 phu vàng nêu trên vào bãi vàng Khe Cọp (thuộc thôn 5A, xã Phước Thành, huyện Phước Sơn) để khai thác vàng. Không lâu sau, ngày 18/9/2010, trong lúc đang cùng các phu vàng khác "thi công", Hồ Văn Vương và Hồ Văn Nôi bị một quả đồi đổ sập xuống, đè chết.
Tháng 6/2010, Đinh Văn Phượng (SN 1968) cùng em vợ là Đinh Văn Luân (SN 1979, đều ở xã Giao Thịnh, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định) rủ nhau vào tỉnh Quảng Nam để khai thác vàng sa khoáng. Luân vào huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An, nhờ Lương Văn Pháo (SN 1991, ở xã Cam Lâm, huyện Con Cuông) thuê 10 phu vàng gồm: Lương Văn Tuất (SN 1970), Lữ Văn Nàng (SN 1983), Lương Văn Tỷ (SN 1990), Trịnh Văn Chung (SN 1971), cùng trú xã Đôn Phục, huyện Con Cuông, Lương Văn Ba (SN 1993), Vi Văn Hùng, Vi Văn Chồm, Lương Văn Pháo (cùng SN 1991), Vi Văn Luân, Lang Văn Chiều (SN 1992) đều trú xã Cam Lâm, Con Cuông. Theo thỏa thuận miệng giữa Đinh Văn Luân với người lao động, mỗi tháng một phu vàng được trả công 1,6 triệu đồng.
Mỗi nhân công thường được trả 1,6 triệu đồng/tháng.
Sau khi thuê được lao động, Phượng yêu cầu Luân đưa họ vào huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam để khai thác vàng. Do Luân không tìm được địa điểm khai thác vàng nơi đây nên điện báo cho Phượng chuyển khai trường sang thôn 10 (xã Phước Hiệp, huyện Phước Sơn). Khoảng 7 ngày sau, Luân tìm được địa điểm khai thác và điện báo cho Đinh Văn Phượng vào mua máy móc, thiết bị để khai thác vàng.
Đầu tháng 8/2010, khi nghe tin Đinh Văn Phượng chuẩn bị vào Quảng Nam làm vàng, Đinh Văn Hoàng (SN 1977, em ruột Phượng), Đinh Văn Lý (SN 1943, bố vợ Phượng), Đinh Văn Hạnh (SN 1974, em rể Phượng), Phạm Văn Sang (SN 1990, cháu gọi Phượng bằng cậu ruột) cùng Đinh Văn Bình (SN 1981), Đinh Văn Cầu (SN 1965), Đinh Văn Thủy (SN 1954), Đinh Văn Thắng (SN 1986), Đinh Văn Thanh và Trần Văn Lợi (SN 1977, đều ở xã Giao Thịnh, huyện Giao Thủy, Nam Định) cũng đến gặp Phượng để xin đi làm vàng.
Từ đầu tháng 8/2010, Đinh Văn Phượng cùng với những người quê Nam Định vào thôn 10, xã Phước Hiệp để khai thác vàng cùng với nhóm lao động của Luân thuê từ Nghệ An vào. Mặc dù không có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền, thế nhưng bắt đầu từ ngày 15/8/2010 Phượng và Luân đã tổ chức khai thác vàng trái phép tại thôn 10, xã Phước Hiệp. Trong quá trình khai thác, đến khoảng 14h ngày 25/8/2010, khi mọi người đang khai thác vàng thì bất ngờ đất sạt lở đè chết Lương Văn Tuất, làm bị thương Đinh Văn Hạnh.
Cuối tháng 9/2010, Võ Đình Sang (SN 1964) và Trương Văn Hải (SN1968, đều ở thôn 5, Phước Đức, Phước Sơn) rủ nhau đi làm vàng sa khoáng. Mỗi người chung nhau 5 triệu đồng để mua máy móc, thiết bị phục vụ việc khai thác vàng. Sau đó Sang và Hải rủ thêm Võ Đình Phúc (SN 1965), Võ Đình Dũng (SN 1968, đều là em ruột của Sang) và thuê thêm Hồ Văn Thợ (SN 1988, trú thôn 2, Phước Năng, Phước Sơn) để cùng đi làm vàng. Khoảng giữa tháng 10/2010, nhóm người của Sang và Hải vào thôn 4, xã Phước Đức để khai thác vàng. Trong lúc khai thác vàng, ngày 3/11, Hồ Văn Thọ bị đất sạt lở vùi chết.
Mạng phu vàng quá rẻ
Theo quan sát của chúng tôi, phu vàng tập trung về các bãi vàng ở đây rồi dựng lán trại tạm bợ để làm nơi ăn ngủ. Hàng ngày, từ sáng đến khuya, từng nhóm khoảng 7-8 người thay phiên nhau chui xuống hầm để tìm kiếm vận may. Sau nhiều giờ đồng hồ đào xới rồi sàng đãi, nếu may mắn, người làm vàng sẽ thu được một khoản tiền. Vì đồng tiền, vì bát cơm, manh áo mà phu vàng (có cả người già, phụ nữ và trẻ em) đành chấp nhận bán sức, chịu sự bóc lột thậm tệ của chủ bưởng. Có người sẵn sàng dầm mình cả ngày dưới lòng sông hay chui rúc dưới những căn hầm sâu hoắm, hiểm nguy để mỗi ngày được trả vài chục ngàn tiền công.
Mạng phu vàng rẻ thế song theo ông Bùi Quang Minh - Chủ tịch UBND xã Tam Lãnh thì lượng người đổ về mỏ vàng Bồng Miêu khai thác vàng trái phép ngày một tăng. Công an tỉnh Quảng Nam cho biết đã nhiều lần kết hợp cùng lực lượng ban, ngành từ huyện đến xã tổ chức hàng trăm cuộc kiểm tra, truy quét, đẩy đuổi vàng tặc ra khỏi địa bàn. Nhưng vì lợi nhuận, lợi dụng địa hình miền núi hiểm trở, sau khi lực lượng truy quét đi khỏi, vàng tặc vẫn hoạt động rầm rộ trở lại. Ngay cả khi để xảy ra tai nạn lao động, một số chủ mỏ bị khởi tố rồi lĩnh án, vàng tặc cũng không vì thế mà có chiều hướng giảm.
Cơ quan chức năng tỉnh này còn cho hay lợi dụng địa hình hiểm trở, khó kiểm soát, trên các bãi vàng ở tận rừng sâu của tỉnh Quảng Nam, một số vàng tặc các nơi khác đến đã ra sức hoành hành. Để lấy được quặng, những người này tàn phá rừng, gây ô nhiễm môi trường nước và làm mất an ninh trật tự, để lại hàng trăm hầm hố sâu hoắm như những cái bẫy chết người... và chỉ khi tai nạn chết người xảy ra trên các bãi vàng, cơ quan chức năng mới biết để can thiệp...
Thông tin từ Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Quảng Nam cho thấy: Từ đầu năm 2011, trên địa bàn tỉnh đã phát hiện và xử phạt gần 20 vụ khai thác vàng trái phép, trong đó có 2 vụ sập hầm vàng làm 3 người chết. Ngoài ra còn xử phạt thu vào ngân sách gần gần 400 triệu đồng... Tuy vậy, con số thống kê này chỉ là "phần nổi" của "tảng băng chìm" mà thôi!
Trương Gia Hân
Bài sau: Vành khăn trắng sau đời "vàng tặc"
Theo VietNamNet
Quảng Nam: Chủ hầm vàng có 2 phu vàng tử nạn lĩnh án Sáng 31/5, TAND tỉnh Quảng Nam đã đưa ra xét xử và tuyên phạt Phan Đình Phương (SN 1977, trú xã Tiên Lãnh, huyện Tiên Phước, Quảng Nam) 9 tháng tù về tội "Vi phạm các điều khoản nghiên cứu thăm dò, khai thác tài nguyên khoáng sản dẫn đến chết người". Một khu vực khai thác quặng vàng trái phép tại thôn...