Giá heo hơi vừa tăng, lại lo giảm thuế nhập khẩu thịt heo, gà

Thông tin Bộ Tài chính đề xuất giảm thuế nhập khẩu thịt lợn , gà đang khiến nhiều người tỏ ra băn khoăn, lo lắng khi lượng thịt nhập khẩu có thể tăng đột biến, ảnh hưởng đến ngành chăn nuôi trong nước. Thực tế, theo các hiệp định thương mại , việc này bắt buộc phải làm.

Nhập khẩu tăng đột biến

Dịch tả lợn châu Phi , chiến tranh thương mại được cho là hai nguyên nhân chính khiến sản lượng thịt lợn, gà nhập khẩu vào Việt Nam từ đầu năm đến nay tăng đột biến. Cụ thể, theo Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) 9 tháng năm 2019, cả nước đã nhập khẩu 14.824 tấn thịt lợn các loại với tổng giá trị 29,177 triệu USD.

Trong khi đó, cả năm 2018, lượng thịt lợn nhập khẩu là 14.295 tấn với tổng giá trị 23,625 triệu USD. Năm 2017, con số này là 6.332 tấn với giá trị 10,6 triệu USD. Các sản phẩm thịt lợn nhập về Việt Nam chủ yếu là chân giò, xương sụn, thịt ức, thịt vai, sườn đông lạnh, ba chỉ, mỡ lợn… và nội tạng.

Thịt gà nhập khẩu cũng tăng mạnh do nhu cầu thị trường (ảnh: Thịt gà được bày bán tại một siêu thị ở Hà Nội). Ảnh: M.Y

Trong khi đó, nhập khẩu thịt gà cũng tăng mạnh. Theo Tổng cục Hải quan, trong 9 tháng năm 2019, cả nước nhập khẩu 215.700 tấn thịt gà các loại với kim ngạch đạt hơn 186 triệu USD, tăng 49% về lượng và tăng 46% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2018.

Việt Nam nhập khẩu thịt gà các loại từ các nước tiên tiến, có chất lượng cao như Mỹ, bình quân chiếm 61,8% tổng lượng nhập khẩu; tiếp theo là Brazil chiếm 13,1% và Hàn Quốc chiếm 12,3%. Thịt gà nhập khẩu tập trung vào hai loại là thịt gà đông lạnh nguyên con và thịt gà đông lạnh đã chặt. Giá nhập khẩu bình quân mặt hàng này là 861 USD/tấn, tương đương 19.800 đồng/kg (chưa tính thuế nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng, bảo quản kho lạnh…).

Trong bối cảnh dịch tả lợn châu Phi hoành hành, đàn lợn bị giảm đáng kể, lượng thịt thiếu hụt cho những tháng cuối năm 2019, đầu năm 2020 lên đến 200.000 tấn. Để đảm bảo ngay lượng thịt lợn thiếu hụt, Bộ NNPTNT đã thống nhất với ngành công thương đề xuất hướng nhập khẩu trên tinh thần đảm bảo hài hòa giữa lợi ích của doanh nghiệp, người chăn nuôi , người tiêu dùng.

Theo ông Hoàng Anh Tuấn – Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), hiện nay việc nhập khẩu thịt lợn do các doanh nghiệp tự quyết, không cần phải xin hạn ngạch và cũng có đến 24 quốc gia Việt Nam có thể nhập khẩu thịt lợn. Nếu các doanh nghiệp quan tâm, Bộ Công Thương sẽ phối hợp Bộ NNPTNT hỗ trợ nhập khẩu.

Đối mặt với sự phá sản

Trong bối cảnh lượng thịt lợn, gà nhập khẩu tăng đột biến, việc Bộ Tài chính dự kiến điều chỉnh giảm thuế suất mặt hàng thịt lợn, gà khiến nhiều người lo lắng.

Theo đó, Bộ Tài chính vừa có Công văn 14813 gửi xin ý kiến các bộ, ngành lần thứ 4 về việc sửa đổi, bổ sung một số nội dung Nghị định số 125 của Chính phủ, trong đó có liên quan đến mức thuế nhập khẩu của mặt hàng thịt lợn tươi hoặc ướp lạnh.

Theo đó, Bộ Tài chính cho biết, Ủy ban Nông nghiệp Mỹ đã có đề nghị giảm mức thuế thịt lợn tươi hoặc ướp lạnh trừ loại thịt cả con và nửa con, trừ thịt mông đùi, thịt vai và các mảnh của chúng từ 25% xuống 18,9% năm 2020 và 0% trong năm 2027.

“Việc tăng nhập khẩu thịt heo, trong trung và dài hạn là chưa thể đoán định, nhưng trong ngắn hạn, chăn nuôi trong nước vẫn đáp ứng được. Hơn nữa, người tiêu dùng Việt Nam chưa quen với thịt lợn nhập khẩu, vẫn sử dụng thịt lợn sản xuất trong nước là chính” – Bộ Tài chính cho biết.

Mặt khác, trong 6 tháng qua, giá lợn hơi thị trường Chicago, Mỹ có xu hướng giảm với mức giảm 6,225 UScent/lb. Trong 6 tháng đầu năm 2019, giá thịt lợn trong nước trong xu hướng giảm là do chịu ảnh hưởng của dịch tả lợn châu Phi. Từ tháng 6 đến nay, giá thịt lợn tăng trở lại do lượng lợn thịt trong dân không còn nhiều do ảnh hưởng của bệnh dịch tả lợn châu Phi. Mặt khác, các đầu mối đẩy mạnh thu mua xuất lợn sống sang Trung Quốc theo đường tiểu ngạch.

Dự báo, giá thịt lợn thời gian tới sẽ tăng do nguồn thịt lợn sẽ thiếu hụt trong năm nay, đặc biệt dịp cuối năm. Việc thiếu hụt không chỉ xảy ra ở thị trường nội địa mà còn ở nhiều nước khác.

Từ các phân tích trên, trước mắt để đáp ứng đề nghị của phía Mỹ, Bộ Tài chính dự kiến điều chỉnh giảm thuế suất mặt hàng thịt lợn tươi hoặc ướp lạnh trừ loại thịt cả con và nửa con, trừ thịt mông đùi, thịt vai và các mảnh của chúng (0203.19.00) từ 25% xuống 22%.

Mặt hàng thịt gà được Bộ Tài chính đề xuất giảm mức thuế nhập khẩu các mặt hàng thịt gà đã chặt mảnh và phụ phẩm sau giết mổ, đông lạnh thuộc phân nhóm 2207.14 từ 20% xuống 18% (Mỹ đề nghị 14,5%).

Theo Bộ Tài chính, mặt hàng thịt và phụ phẩm ăn được sau giết mổ của gà thuộc phân nhóm 0207.14. Tại Công văn ngày 8/11/2019, Đại sứ quán Mỹ kiến nghị giảm các mặt hàng thịt gà từ 20% xuống 14,5% trong năm 2020 và 0% vào năm 2028.

Qua số liệu thống kê so với năm 2018, lượng nhập khẩu thịt gà tăng trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2019 nhưng đã giảm dần từ tháng 6 đến nay và theo đánh giá của Bộ NNPTNT việc tăng lượng nhập khẩu xuất phát chủ yếu từ nguyên nhân dịch tả lợn nên người dân chuyển sang tiêu dùng thịt gà.

Đánh giá về tác động của chính sách này, đại diện Công ty TNHH Ba Huân Hà Nội cho rằng, việc Bộ Tài chính giảm thuế các loại thịt nhập khẩu khiến ngành chăn nuôi gà, lợn Việt Nam đối mặt với tình trạng phá sản bởi khó có thể cạnh tranh với hàng ngoại nhập giá rẻ và tương lai không xa sẽ thay thế nguồn cung trong nước.

Nhiều chuyên gia lại cho rằng, giảm thuế xuất nhập khẩu về 0% là một xu thế chung của thế giới trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Việc thực hiện xu thế chung đó có cái lợi là giúp phát triển sản xuất, đem lại lợi ích cho người tiêu dùng sử dụng hàng hóa có chất lượng cao, giá rẻ, khi mức tiêu dùng lớn hơn sẽ kích thích sản xuất phát triển.

Tuy nhiên, do doanh nghiệp Việt chưa chuẩn bị kịp cơ sở vật chất nên Bộ Tài chính giảm thuế nhập khẩu vào thời điểm này sẽ tạo sức ép lớn lên ngành chăn nuôi Việt Nam.

Theo Danviet