‘Giá điện bị đẩy cao vì qua nhiều mức phí trung gian’

Hàng loạt loại phí và giá chồng chất nhau trong khâu phát, truyền tải, phân phối… khiến nhiều đại biểu lo ngại giá điện có nguy cơ bị đẩy cao và người tiêu dùng sẽ “lãnh đủ”.

Tại phiên họp thứ 7 của Ủy ban thường vụ Quốc hội chiều 17/4, Chủ nhiệm Ủy ban tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho rằng, hiện còn nhiều ý kiến khác nhau về việc nên xếp điện vào danh mục hàng hóa bình ổn hay được ấn định giá. Giá điện thấp hơn thị trường là một trong những nguyên nhân gây lỗ của Tập đoàn Điện lực VN (EVN) song do ở thế độc quyền nên Nhà nước phải ấn định giá.

Để đến tay người tiêu dùng, điện phải qua 3 khâu: phát, truyền tải và phân phối. Cùng với đó là hàng loạt phí và giá như giá truyền tải, giá phân phối, giá dịch vụ phụ trợ hệ thống điện rồi phí điều tiết hoạt động điện lực, phí điều hành giao dịch thị trường điện… “Tôi e rằng giá điện sẽ bị đẩy cao vì có quá nhiều mức trung gian. Thế nào là phí, thế nào là giá cần phải làm rõ”, ông Hiển nói.

Tầng tầng mức phí sẽ đội giá điện lên. Ảnh: Hoàng Hà

Theo dự thảo, giá bạn lẻ điện do đơn vị điện lực xây dựng theo quy định của Thủ tướng về cơ chế quản lý và điều chỉnh giá điện. Ông Hiển cho rằng, cần phải có cơ chế phân phối giá điện hợp lý. Nếu có quá nhiều loại phí và giá sẽ khiến điện mua ngoài chênh lệch với điện trong nước lớn, dẫn đến bất bình đẳng trong việc mua bán điện. Ngoài ra, theo ông Hiển, giá bán điện phải công khai minh bạch để tất cả người dân được biết.

Ủy ban Khoa học công nghệ và Môi trường cũng cho rằng cơ cấu giá điện cần phải quy định rõ ràng, công khai minh bạch hơn trong dự thảo luật để làm cơ sở tính toán, kiểm tra, giám sát. Thực tế, nhiều quốc gia đã thực hiện việc công khai cơ cấu giá điện ngay trong hóa đơn trả tiền điện của khách hàng.

Dự thảo nêu rõ, phí điều tiết hoạt động điện lực là khoản thu để bù đắp chi phí cho công tác điều tiết các hoạt động điện lực, do Chính phù quy định mức thu, chế độ thu, nộp quản lý và sử dụng phí điều tiết điện lực

Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật Phan Trung Lý thẳng thắn, cần xem lại quy định về phí điều tiết điện lực. “Phải làm rõ có cần thiết phải đóng phí điều tiết không và giá điện sẽ tăng lên bao nhiêu nếu đóng phí này. Tầng tầng mức phí sẽ đội giá điện lên”, ông Lý lo ngại.

Trước hàng loạt thắc mắc của đại biểu, Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng giải trình, điện năng là một loại hàng hóa đặc biệt, việc điều chỉnh giá điện có ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất và đời sống nhân dân nên giá điện vẫn phải chịu sự điều tiết của Nhà nước. Đồng tình với quan điểm của các đại biểu, người đứng đầu ngành Công Thương thừa nhận “đúng là có cảm giác nhiều loại phí, loại giá trong dự thảo luật”. Tuy nhiên, theo ông Hoàng, do ngành điện đang trong quá trình tái cơ cấu từ khâu phát đến sản xuất nên cần nhiều mức phí cho từng công đoạn.

“Chúng tôi tiếp thu ý kiến của các đại biểu là cần phải thiết kế lại dự thảo để không còn nhiều loại phí cũng như loại giá”, ông Hoàng nói.

Về phí điều tiết điện lực, Bộ Công Thương giải thích, phí được hiểu là khoản phải đóng của người được thụ hưởng. Nếu nhìn nhận Cục Điều tiết Điện lực là cơ quan quản lý Nhà nước thì không được thu phí. Tuy nhiên, ngoài những hoạt động mang tính quản lý Nhà nước, cơ quan điều tiết điện lực phải thực hiện nhiều hoạt động mang tính đặc thù. Ông Hoàng cho rằng, điện lực là một nghề nặng nhọc, với chế độ chính sách như hiện này thì dù đã rất cố gắng vẫn chưa thu hút được người tài.

“Phí điều tiết điện lực để phát triển ngành điện. Tuy nhiên, câu hỏi các đại biểu đặt ra là chính xác. Bộ Công Thương sẽ bàn thêm với Bộ Tài chính về vấn đề này và dự thảo luật sẽ sửa đổi trước khi trình Quốc hội”, ông Hoàng nói.

Theo VNEXpress