Giá dầu tăng có thể là ‘chất xúc tác’ cho tăng trưởng năng lượng xanh của châu Á

Các nhà phân tích cho rằng quyết định cắt giảm sản lượng dầu 1 triệu thùng/ngày của Saudi Arabia từ tháng tới dự kiến sẽ ảnh hưởng đến quốc gia tiêu thụ nhiên liệu lớn nhất châu Á.

Song động thái đó cũng có thể là “chất xúc tác” cho sự phát triển năng lượng tái tạo ở khu vực này.

Ảnh minh hoạ: Shutterstock

Theo báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng, cam kết cắt giảm tự nguyện của của Saudi Arabia là một phần trong thoả thuận rộng lớn hơn của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và các đồng minh, bao gồm Nga, nhằm gia hạn cắt giảm sản lượng đến năm 2024 để kiểm soát giá dầu.

Giá dầu thô Brent chuẩn tăng 0,6% lên 76,80 USD/thùng trong giờ giao dịch châu Á hôm 5/6.

Ông Viktor Katona, nhà phân tích dầu thô hàng đầu tại Công ty phân tích và dữ liệu hàng hóa Kpler cho biết: “Quyết định chắc chắn sẽ tăng giá của Saudi Arabia, đưa giá dầu trở lại gần ngưỡng 80 USD/thùng. Và thực sự, điều đó sẽ tác động đến các nhà nhập khẩu dầu mỏ ở châu Á, trầm trọng hơn khi đồng USD mạnh lên”.

Châu Á – khu vực đang chìm trong cơn khát năng lượng – đã phải đối mặt với áp lực nguồn cung dầu sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Hai trong số những nước tiêu dùng hàng đầu của khu vực, là Trung Quốc và Ấn Độ, đã nỗ lực giảm bớt tác động bằng cách tìm đến các nguồn cung dầu giá rẻ của Nga.

Dù Ấn Độ – thành viên của nhóm Bộ tứ (Quad) – đã nhập khẩu dầu của Nga dưới sự giám sát của phương Tây, nhưng việc cắt giảm sản lượng của Saudi Arabia cho thấy nước này có ít lựa chọn thay thế.

Động thái cắt giảm sản lượng của quốc gia giàu dầu mỏ diễn ra ngay trước chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hôm 6/6, chuyến thăm đầu tiên của ông tới Saudi Arabia kể từ khi Tehran và Riyadh đồng ý khôi phục quan hệ ngoại giao trong một thỏa thuận do Bắc Kinh làm trung gian. Năm ngoái Saudi Arabia đã bác bỏ những chỉ trích của Mỹ về việc cắt giảm sản lượng của OPEC.

Ông Gnanansekar Thiagarajan, Giám đốc của Commtrendz Research, nhận định: “Cách Saudi Arabia dẫn đầu trong các quyết định của OPEC dường như cho thấy nước này sẽ không bị dư luận phương Tây gây áp lực. OPEC cũng có vẻ không để ý đến áp lực của phương Tây và có thể tiếp tục cắt giảm sản lượng sâu hơn nữa để áp đặt giá sàn, trong trường hợp nhu cầu sụt giảm cùng làn gió suy thoái thổi qua thế giới”.

Toàn cảnh nhà máy lọc dầu và cảng dầu Ras Tanura của Saudi Aramco ở Saudi Arabia. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng các nhà tiêu thụ dầu lớn – như Ấn Độ và Trung Quốc – có thể không thể thay thế nguồn cung dầu đang cạn kiệt bằng việc tăng nhập khẩu từ Nga, vì Moskva cũng cam kết cắt giảm sản lượng 500.000 thùng/ngày từ tháng 2 đến cuối năm nay.

Báo cáo của ANZ hôm 5/6 cho biết thị trường dầu mỏ dự kiến sẽ thắt chặt đáng kể trong nửa cuối năm nay và giá dầu Brent có khả năng đạt 100 USD/thùng vào cuối năm nay.

Do đó, các nhà quan sát cho biết với rất ít lựa chọn thay thế, các quốc gia châu Á sẽ phải đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo.

Bà Christina Ng – Trưởng nhóm Nghiên cứu thị trường nợ và sự tham gia của các bên liên quan châu Á – Thái Bình Dương, tại Viện Phân tích Tài chính và Kinh tế Năng lượng (IEEFA) – cho rằng: “Điều đó sẽ khuyến khích các quốc gia châu Á tìm các nguồn thay thế, bằng cách tự sản xuất nhiều dầu hơn hoặc tăng tốc chuyển sang năng lượng tái tạo”.

Song bà Christina nhận định thách thức đối với các quốc gia châu Á, trong ngắn hạn, là chuỗi cung ứng vẫn chưa hoàn thiện để thúc đẩy triển khai năng lượng tái tạo quy mô lớn.

Theo báo cáo của IEEFA vào tuần trước, khu vực châu Á – Thái Bình Dương cung cấp 10 – 15% nhu cầu dầu khí toàn cầu, đồng thời cũng là khu vực tiêu thụ dầu khí lớn nhất và thứ hai thế giới. Báo cáo cho biết hầu hết các công ty dầu khí trong khu vực đang thiếu kế hoạch chi tiết về nỗ lực khử cacbon và có cách tiếp cận “chờ đợi và quan sát động thái tiếp theo”đối với năng lượng mới.

“Các công ty dầu khí ở châu Á – Thái Bình Dương đã bắt đầu đặt ra mục tiêu phát thải ròng bằng 0 và các chiến lược đa dạng hóa doanh thu, nhưng hầu hết đang ở giai đoạn đầu của quá trình khử cacbon và không có kế hoạch thực hiện chi tiết”, IEEFA cho biết.

Mặt khác, nhiều tổ chức tài chính đang tham gia liên minh toàn cầu cam kết cắt giảm tài chính cho các hoạt động sử dụng nhiên liệu hóa thạch, bao gồm cả việc bỏ qua các khoản đầu tư trực tiếp mới vào sản xuất thượng nguồn.

“Trong trung và dài hạn, chúng tôi nghĩ rằng thị trường châu Á sẽ có động lực để xem xét phát triển năng lượng tái tạo,” bà Christina cho biết.

Ảnh: Shutterstock

Tuy nhiên, cho đến nay, những tiến bộ về năng lượng tái tạo đã vẽ nên bức tranh đa dạng trong khu vực. Trong đó, một số quốc gia như Trung Quốc, đã vượt mục tiêu về phát triển năng lượng sạch.

Ông Tim Buckley, Giám đốc Tài chính Năng lượng Khí hậu có trụ sở tại Sydney, cho biết Trung Quốc dẫn đầu thế giới về đầu tư năng lượng sạch, gấp khoảng bốn lần so với Mỹ.

Ấn Độ cũng đang chuẩn bị 3 quá trình sản xuất năng lượng Mặt Trời quy mô lớn trong nước, nhưng việc giao hàng trong ba năm qua đã bị chậm so với mục tiêu đề ra.

Ông Tim cho biết khu vực Đông Nam Á cũng có một số điểm sáng – như Việt Nam và Philippines. Mặt khác, Nhật Bản và Hàn Quốc đã tụt hậu về năng lượng gió ngoài khơi, trong khi tham vọng của Đài Loan (Trung Quốc) đang bị cản trở do thiếu đất cho năng lượng Mặt Trời và chi phí cao cho năng lượng gió ngoài khơi.

“Những tiến bộ này chưa đồng đều, song cam kết của các quốc gia châu Á là rất quan trọng, đặc biệt với sự đảm bảo về an ninh năng lượng”, ông nói.