Gặp những chiến sĩ Hải quân đánh thắng trận đầu

Họ là những chiến sĩ Hải quân đầu tiên từng vào sinh ra tử trên chuyến tàu T339, T175, đối đầu với lực lượng hải quân và không quân Mỹ. Đã 50 năm trôi qua, mỗi khi nhắc đến tháng ngày lịch sử ấy, họ vẫn đong đầy nỗi nhớ về đồng đội, về khí thế sục sôi của một thời hoa lửa.

Xứng đáng chiến sĩ tàu phóng lôi

Chúng tôi tìm đến nhà ông Võ Văn Dinh, chiến sĩ tàu phóng lôi T339 vào một buổi chiều tháng 7. Căn nhà nhỏ nằm khiêm nhường ở một ngõ nhỏ khối 12 phường Lê Lợi, thành phố Vinh. Ông Dinh đón chúng tôi bằng nụ cười hiền hậu, dáng người nhỏ nhắn, lanh lẹn. Ông kể:

Ông Võ Văn Dinh lần giở những kỷ niệm không thể nào quên.

Đêm 31/7/1964, Mỹ cho tàu Madox ký hiệu 731 thuộc Hạm đội 7 xâm phạm vùng biển miền Bắc nước ta. Sáng 1/8/1964 tàu Madox bắn dữ dội vào Hòn Mê, đèo Ngang. Đêm đó, Bộ tư lệnh Hải quân lệnh cho Tiểu đoàn 135 sử dụng lực lượng của Phân đội 3 gồm 3 tàu T333, T336, T339 do đồng chí Tiểu đoàn trưởng Lê Duy Khoái và đồng chí Phân đội trưởng Nguyễn Xuân Bột trực tiếp chỉ huy xây dựng kế hoạch, phương án chiến đấu và bí mật xuất kích vào vùng biển Thanh Hóa sẵn sàng đánh địch.

Lúc ấy, ông Dinh được phân công ở vị trí phóng ngư lôi trên tàu T339. So sánh lực lượng Phân đội 3 chỉ có 3 tàu nhỏ với vũ khí ngư lôi 6 quả, 3 súng 14 ly 5, yếu hơn rất nhiều so với tàu khu trục Madox được trang bị 6 đại bác 127 ly, 12 bệ pháo 40 ly, 5 dàn ngư lôi và bom chìm lại được lực lượng không quân yểm trợ. Đây là con tàu được mệnh danh là sức mạnh của Hạm đội 7 Mỹ.

Ông Nguyễn Quang Trung kể về những ngày tham gia bộ đội hải quân.

Sau 12 giờ hành quân từ Vạn Hoa, Phân đội 3 đã đến vị trí tập kết tại Hòn Mê theo đúng kế hoạch. Lúc 13 giờ ngày 2/8/1964, tàu Madox đã đến phía nam Hòn Nẹ 10 hải lý. Phân đội 3 được lệnh xuất kích đánh địch.

Tàu T336 phối hợp cùng với tàu T339 nhanh chóng tiếp cận và phóng ngư lôi vào tàu Madox, địch phóng bom chìm để phá ngư lôi của ta.

Tàu T333 tăng tốc độ chiếm lĩnh góc mạn 80, khoảng cách 6 liên và phóng ngư lôi vào tàu Madox, sau đó sử dụng súng 14,5 ly và vũ khí trên tàu, bắn tàu Madox. Tàu Madox hoảng hốt tăng tốc độ bỏ chạy thoát thân ra vùng biển quốc tế.

Hòng cứu vãn thất bại của tàu khu trục Madox, 4 máy bay địch điên cuồng bắn phá vào các tàu của ta. Tàu T339 trúng đạn khoang máy, bốc cháy, vỡ ống thoát hơi máy, mất cơ động được tàu thả trôi trên biển. Thuyền trưởng Nguyễn Văn Giản đập khói mù giả nghi binh che mắt địch. Lúc ấy ông Dinh cùng đồng chí Tòng trung sĩ, bị thương đã rời vị trí lao thẳng xuống khoang máy cùng các chiến sĩ máy tiến hành dập lửa ở khoang máy.

Với kiến thức về tàu máy được học ở Liên Xô, ông cùng một số cán bộ chiến sĩ đưa ra phương án bịt dò, bó ống hút khô hạn chế không cho nước vào khoang. Sau gần 2 tiếng đồng hồ, ông cùng các chiến sĩ đã khắc phục, sửa chữa được một máy, tiếp tục cơ động đưa tàu về đất liền an toàn. Kết thúc trận đánh, cả 3 tàu đã hành quân về vị trí tập kết quy định an toàn. Với thành tích xuất sắc, đánh đuổi tàu khu trục Madox ra khỏi hải phận, bắn rơi 1 máy bay, bắn bị thương 1 máy bay khác, Phân đội 3 Tiểu đoàn 135 được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Ba. Riêng ông được tặng Bằng khen.

Người cựu binh giản dị

Tìm địa chỉ gia đình ông Nguyễn Quang Trung, chiến sĩ hải quân Khu tuần phòng 2, Tàu 175 Sông Gianh không quá khó. Ven biển Lạch Vạn, đến xóm Yên Đồng, xã Diễn Vạn (Diễn Châu, Nghệ An), không ai là không biết ông Trung.

Khi nhắc đến trận đánh ngày 5/8/1964, ông Trung kể đầy nhiệt huyết.

Sau thất bại ngày 2/8/1964, đêm 4/8/1964, chính quyền Mỹ dựng lên cái gọi là sự kiện “Vịnh Bắc Bộ” vu khống cho Hải quân nhân dân Việt Nam một lần nữa cố ý tấn công tàu chiến Mỹ ở vùng biển quốc tế, để lấy cớ ngày 5/8/1964 dùng lực lượng không quân tập kích lớn vào lực lượng hải quân ta. Chúng sử dụng lực lượng của hai biên đội tàu sân bay Constellation và Ticonderoga, gồm 40 máy bay với 64 lần chiếc máy bay cất cánh. Chúng bất ngờ tấn công vào các căn cứ hải quân của ta.

Ở Quảng Bình, cùng thời điểm đánh phá Vinh – Bến Thủy, 8 máy bay A.4D oanh tạc các căn cứ của hải quân ta ở cửa sông Gianh, mũi Ròn. Cùng với các tàu T161, 167, 173, 177, 181, 527 thì tàu T175 của hải quân mà ông Nguyễn Quang Trung ở bộ phận pháo thủ đã phối hợp với các lực lượng bắn máy bay trên bờ. Mặc dù lực lượng, phương tiện còn rất hạn chế nhưng với ý chí quyết tâm dám đánh, quyết đánh và quyết thắng, Hải quân nhân dân Việt Nam đã cùng quân và dân miền Bắc anh dũng chiến đấu, mưu trí sáng tạo đánh đuổi tàu khu trục Madox, bắn rơi 8 máy bay phản lực, bắn bị thương nhiều chiếc khác và bắt sống tên giặc lái Mỹ là trung úy An Vơ Ret đầu tiên trên miền Bắc. Tại trận quyết đấu này, ông Trung đã bị bom bi trúng vào ổ bụng và một viên bi hiện giờ vẫn còn nằm ở bên chân trái của ông.

Chiến thắng mở đầu này có ý nghĩa hết sức quan trọng, tạo tiền đề thuận lợi động viên khí thế tiến công để quân và dân miền Bắc đánh bại các cuộc leo thang chiến tranh phá hoại của Mỹ và cùng với miền Nam tạo nên sức mạnh tổng hợp “Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”, tiến tới thống nhất đất nước ngày 30/4/1975.

“Yếu tố tạo nên chiến thắng là ta đã giải quyết tốt công tác bảo đảm trang bị, bảo đảm kỹ thuật để đối phó với một kẻ thù giàu tiềm lực về kinh tế quân sự, có nền khoa học công nghệ cao. Khi bước vào cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hải quân ta đã có sự chuẩn bị về mặt tổ chức, đào tạo cán bộ, xây dựng cơ sở vật chất để thực hiện công tác khai thác, cải tiến vũ khí trang bị kỹ thuật phù hợp với chiến trường và cách đánh của mình”- ông Trung nói.

Chia tay ông tôi vẫn nhớ mãi gương mặt một cựu chiến binh dày dạn sương gió, thấm đẫm tình yêu đồng đội, biển cả.

Theo Tin Tức