‘Gần như chắc chắn’ Iran tấn công nhà máy dầu Ảrập Xêút

Mai Hoàng Minh17:42 18/09/2019

Hoàng tử Khalid bin Bander bin Sultan Al Saud, Đại sứ Ảrập Xêút tại Anh đã có những tiết lộ về quá trình điều tra người đứng sau vụ tấn công các cơ sở sản xuất dầu của Riyadh hôm 14/9.

“Gần như chắc chắn nó được Iran hậu thuẫn”, vị Hoàng tử cho biết. “Chúng tôi đang cố gắng không phản ứng quá nhanh… Chúng tôi đang điều tra. Chúng tôi đang làm việc với các đối tác tại Mỹ, Anh, và Liên Hợp Quốc, và bất cứ ai khác muốn tham gia, để giúp chúng tôi giải quyết hậu quả, tìm hiểu xem chuyện gì đã xảy ra, vụ tấn công bắt nguồn từ đâu”.

Khói toả ra từ một nhà máy dầu của tập đoàn Aramco tại Abqaiq, Ảrập Xêút hôm 14/9

Trước đó, phong trào Houthi của Yemen đã nhận trách nhiệm cho các vụ tấn công. Theo một tuyên bố của Houthi, nhóm này đã phóng 10 máy bay không người lái vào các nhà máy lọc dầu ở Abqaiq và Khurais. Tuyên bố cũng cho biết các cuộc tấn công sẽ không dừng lại cho đến khi Ảrập Xêút đình chỉ các hoạt động quân sự ở Yemen.

Tuy nhiên, Mỹ đã buộc tội Iran đứng sau các vụ tấn công. Tehran đã bác bỏ mọi cáo buộc. Bộ trưởng Quốc phòng Iran Amirr Hatami khẳng định: “Khá rõ ràng, đây là một cuộc xung đột vũ trang giữa hai quốc gia. Yemen là một trong hai phe, chính họ đã nói là họ làm”, hãng tin ISNA trích lời Bộ trưởng cho biết.

Anh Thư

Theo vietnamnet

Xung đột Mỹ-Iran tăng nhiệt, Trung Đông nóng giãy

Vụ tấn công vào các nhà máy lọc dầu của Ảrập Xêút là một biến cố nghiêm trọng, có thể hủy hoại các nỗ lực ngoại giao và làm leo thang đối đầu giữa Iran với Mỹ và các nước đồng minh ở Trung Đông.

Các vụ tấn công bằng máy bay không người lái sáng sớm ngày 14/9 nhắm vào hai trong số các cơ sở lọc dầu lớn nhất của công ty Aramco ở Khurais và Abqaiq, miền đông Ảrập Xêút đã gây hỏa hoạn nghiêm trọng, làm ngưng sản xuất tới 5,7 triệu thùng dầu thô mỗi ngày, tương đương 1/2 sản lượng dầu của toàn nước này hay 5% nguồn cung hàng ngày trên toàn cầu.

Video đang HOT

Lửa bao trùm nhà máy tại Abqaiq của công ty lọc dầu quốc doanh Ảrập Xêút Aramco sau vụ tấn công sáng sớm ngày 14/9. Ảnh: cityam.com

Đây được coi là vụ tập kích lớn nhất nhắm vào cơ sở hạ tầng quan trọng của một quốc gia đồng minh Mỹ tại Trung Đông. Các chuyên gia đánh giá, tổn thất sẽ mất nhiều tuần thay vì chỉ vài ngày để khắc phục và nhiều khả năng sẽ làm tăng vọt giá dầu trên thị trường quốc tế. Sự cố cũng dấy lên nhiều lo ngại về an ninh cho các nguồn cung dầu mỏ trên thế giới.

Tranh cãi về thủ phạm gây sự cố chấn động

Ngay sau các cuộc tấn công, lực lượng vũ trang nổi dậy Houthi, nhóm chống lại liên minh quân sự ủng hộ chính phủ Yemen, do Ảrập Xêút dẫn đầu và được Mỹ hậu thuẫn suốt hơn 4 năm qua, đã tuyên bố nhận trách nhiệm. Nhóm nổi dậy khẳng định, họ có "quyền" trả đũa các cuộc không kích và tấn công vào dân thường Yemen.

Một phát ngôn viên Houthi tiết lộ, nhóm đã thực hiện các vụ tấn công thông qua sử dụng 10 máy bay không người lái bắn phá cũng như "sự hợp tác" của các phần tử bên trong Ảrập Xêút, ám chỉ những đối tượng người Shi'ite bất mãn ở tỉnh Đông giàu dầu mỏ của Ảrập Xêút cũng có thể dính líu đến sự cố.

Tuy nhiên, cả Mỹ và Ảrập Xêút rõ ràng không tin tuyên bố của Houthi, với lí do các vụ tấn công quy mô lớn và chính xác đến mức như vậy tương đương sự gia tăng đột biến khả năng chiến đấu của nhóm nổi dậy.

Theo CNN, suốt 2 năm vừa qua, các tay súng Houthi đã phóng hàng chục máy bay không người lái cùng vô số tên lửa đạn đạo tầm ngắn nhắm vào Ảrập Xêút. Song, rất nhiều trong số chúng đã bị các hệ thống phòng không của Ảrập Xêút bắn chặn thành công. Số khác rơi xuống một cách vô hại. Chỉ có vài quả tên lửa đủ sức gây thương vong và hư hại hạn chế.

Các nhà phân tích quân sự phương Tây chỉ ra rằng, các máy bay không người lái (UAV) của Houthi ra đời dựa trên mẫu của Iran. Chúng chủ yếu chỉ là UAV tầm ngắn với khả năng bay tối đa 300km.

Hồi tháng 1 năm nay, một ủy ban của Liên Hợp Quốc phát hiện Houthi đã sử dụng các UAV tầm xa hơn, cho phép nhóm tấn công vào các mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ Ảrập Xêút và Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE). Song, ngay cả như vậy, tầm bay tối đa của hệ thống có biệt danh UAV-X này cũng chỉ nằm trong khoảng 1.200- 1500km, phụ thuộc vào điều kiện gió. Trong khi khoảng cách từ các vùng đất nhóm Houthi nắm quyền kiểm soát ở Yemen đến Abqaiq ít nhất là 1.300km.

Hai nguồn thạo tin cuối ngày 14/9 nói, các dấu hiệu ban đầu ám chỉ UAV và các tên lửa không phóng đi từ Yemen, mà nhiều khả năng từ miền nam Iraq.

Thực tế, các tay súng nổi dậy thân Iran đang cố thủ vững chắc ở miền nam Iraq. Lực lượng Quds, một đơn vị chuyên trách các hoạt động ở nước ngoài của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) được cho đang có mặt tại đây. Hồi đầu năm nay, một số nhà phân tích trong khu vực tin một cuộc tấn công bằng UAV vào trạm bơm ở Afif, miền bắc Ảrập Xêút cũng do các tay súng ở Iraq gây ra dù không có bằng chứng xác thực.

Tuy nhiên, chính phủ Iraq ngày 15/9 đã ra tuyên bố bác bỏ các thông tin cho rằng lãnh thổ của họ được dùng để tấn công các cơ sở dầu mỏ của Ảrập Xêút.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng đăng đàn Twitter nhấn mạnh: "Iran vừa thực hiện vụ tấn công chưa từng có tiền lệ vào nguồn cung năng lượng của thế giới. Hiện không có bằng chứng các vụ tấn công bắt nguồn từ Yemen". Trong một diễn biến mới nhất, liên minh quân sự do Ảrập Xêút dẫn đầu nhằm chống lại nhóm Houthi ở Yemen thông báo, kết quả điều tra sơ bộ hé lộ vụ tấn công vào các nhà máy của Aramco sử dụng vũ khí được sản xuất tại Iran.

Tất nhiên, Tehran đã thẳng thừng bác bỏ cáo buộc từ Washington, đồng thời tố cáo ngược Washington đang "dựng chuyện" để lấy cớ tấn công quốc gia Hồi giáo. Giới chức Iran nhấn mạnh, nước này đã chuẩn bị sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh tổng lực. Chỉ huy lực lượng Không quân của IRGC thậm chí cảnh báo, tất cả các căn cứ cũng như tàu sân bay Mỹ trong phạm vi bán kính 2.000km xung quanh Iran, đều nằm trong tầm ngắm của các tên lửa nước này.

Biến cố thổi bùng căng thẳng

Giới phân tích nhận định, ngay cả khi các lực lượng của Tehran không trực tiếp dính líu đến vụ tấn công vào các nhà máy lọc dầu Aramco, biến cố dường như đang làm leo thang sự đối đầu giữa Iran với Mỹ và các nước đồng minh ở "điểm nóng" Trung Đông.

Tình hình khu vực thời gian gần đây được coi là đang sa lầy vào một cuộc đối đầu nguy hiểm, trong bối cảnh xuất hiện nhiều vụ phá hoại, bắt giữ tàu chở dầu nước ngoài ở Vùng Vịnh, hàng loạt vụ không kích vào thành trì của phe nổi dậy người Shi'ite ở Iraq và sự bất ổn ngày càng nghiêm trọng ở Yemen.

Dù không chỉ rõ đối tượng nào gây ra vụ tấn công các nhà máy lọc dầu và khí đốt ở Ảrập Xêút, nhưng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thông báo, quân đội Do Thái sẵn sàng tấn công các phần tử thân Iran ở bất cứ nơi nào họ bị xem là tạo mối đe dọa, kể cả ở Iraq. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố, Washington biết thủ phạm gây sự cố cuối tuần qua và đã "nạp đạn, lên nòng" để sẵn sàng đối phó dù vẫn chờ nghe ý kiến từ Riyadh.

Giới quan sát bày tỏ lo ngại, biến cố Aramco có thể hủy hoại cả những nỗ lực ngoại giao và cơ hội đàm phán giữa Washington và Tehran liên quan đến vấn đề hạt nhân.

Tháng 5/2018, ông Trump đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân quốc tế JCPOA đã ký giữa các cường quốc với Iran từ năm 2015, đồng thời tái áp đặt các biện pháp trừng phạt nhắm vào ngành công nghiệp dầu mỏ cũng như lĩnh vực tài chính, ngân hàng của quốc gia Hồi giáo. Đáp trả chiến dịch "gia tăng áp lực tối đa" này của Washington, Tehran cũng dần dần từ bỏ việc thực hiện những cam kết đã có theo JCPOA.

Giới chức Iran khẳng định sẽ không nhượng bộ "sự bắt nạt" của Mỹ, nhưng bày tỏ sẵn sàng đàm phán với chính quyền ông Trump. Nhiều hãng thông tấn đưa tin, Tổng thống Mỹ tuyên bố không loại trừ khả năng gặp người đồng cấp Iran Hassan Rouhani bên lề phiên họp thứ 74 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York. Nhà Trắng cũng xác nhận ông Trump muốn đối thoại với các lãnh đạo Iran về một thỏa thuận hạt nhân mới không cần điều kiện trước như một động thái giải tỏa chiến dịch gia tăng áp lực tối đa lên Tehran.

Việc ông Trump sa thải Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, một nhân vật có quan điểm cứng rắn về Iran mới đây từng được coi là tín hiệu tích cực, làm dấy lên hy vọng tan băng quan hệ Washington - Tehran. Song, vụ tấn công các nhà máy Aramco dường như đã dội gáo nước lạnh vào những hy vọng này.

"Có một thực tế là IRGC muốn loại trừ bất kỳ cơ hội đàm phán nào giữa Iran với Mỹ vào thời điểm điểm này. Họ không muốn các nỗ lực ngoại giao tiến triển vì sợ việc đó có thể dẫn đến việc chính phủ của Tổng thống Hassan Rouhani sẽ cam kết chấm dứt ảnh hưởng của Iran trong khu vực, làm giàu uranium và phát triển tên lửa, những nỗ lực được tin làm suy yếu sức mạnh của quốc gia Hồi giáo", một chuyên gia phân tích tình báo giấu tên có quan hệ với IRGC tiết lộ với hãng thông tấn Al Jazeera.

Dù các vấn đề nội bộ trong chính trường Iran có thể gây trở ngại cho tiến trình ngoại giao, hầu hết giới quan sát đều tin "bóng đang nằm trên sân" của Mỹ.

"Việc sa thải những nhân vật hiếu chiến như John Bolton là một bước đi đúng hướng. Nhưng nếu chính quyền Trump thực sự muốn giảm căng thẳng với Iran, họ cần ngưng các chính sách diều hâu và chiến dịch gây áp lực, vốn rốt cuộc sẽ buộc Tehran phải lựa chọn hoặc quy phục hoặc chiến đấu tới cùng", Pouya Alimagham, một sử gia về Trung Đông thời hiện đại thuộc Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), Mỹ bình luận.

Erwin van Veen, một chuyên gia thuộc Viện nghiên cứu xung đột Clingendael ở Hà Lan cũng tán đồng quan điểm của ông Alimagham. Ông van Veen lưu ý Iran thường có động thái "ăn miếng, trả miếng" mỗi khi Mỹ hoặc các đồng minh xúc tiến một hành động chống lại nước này.

Hiện dư luận vẫn phải chờ xem biến cố Aramco sẽ đẩy xung đột Mỹ - Iran leo thang tới mức nào và liệu có thế lực nào có thể giúp tháo ngòi nổ của "quả bom" Trung Đông hay không.

Tuấn Anh

Theo vietnamnet

Nguy cơ Mỹ phát động chiến tranh với Iran Các bên liên quan đều có lợi ích tại Vùng Vịnh nên không muốn chiến tranh, nhưng vẫn tồn tại nguy cơ tính toán sai lầm dẫn tới xung đột. Hai nhà máy lọc dầu lớn nhất Arab Saudi cuối tuần trước bị tấn công, khiến không ít nhà quan sát lo sợ nó có thể là mồi lửa châm ngòi cho "thùng...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Tổng thống Zelensky chơi 'tất tay' với Nga ?09:59

Cơ quan điều tra Hàn Quốc huy động 1.000 người bắt ông Yoon Suk Yeol08:15

Israel tấn công Yemen, tuyên bố sẽ truy lùng các thủ lĩnh Houthi17:48

3 người giàu nhất thế giới sẽ dự lễ nhậm chức của ông Trump08:24

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Mỹ cảnh báo quân đội Triều Tiên đang 'thiện chiến' hơn nhờ chiến đấu với Nga14:04

Nghi can phóng hỏa bị bắt tại khu vực cháy rừng Los Angeles06:54

Khu nhà giàu California hoang tàn sau thảm họa cháy rừng10:51

Nga phản pháo lệnh cấm vận nặng nề nhất của Mỹ08:10

Lợi dụng cháy rừng ở California để đóng giả lính cứu hỏa hòng trộm cắp06:49

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Syria hủy thỏa thuận cho Nga hiện diện tại quân cảng Tartus?

06:24:34 23/01/2025

Truyền thông Syria đưa tin chính quyền mới ở Damascus đã hủy thỏa thuận cho phép Nga duy trì hiện diện quân sự dài hạn ở Địa Trung Hải, vốn được ký kết khi ông Bashar al-Assad còn là Tổng thống Syria.

Thí nghiệm cho muỗi mang bệnh sốt rét đốt để tìm thuốc đặc trị

06:17:35 23/01/2025

Nghiên cứu này thuộc loại hình thử nghiệm thách thức con người , trong đó các tình nguyện viên khỏe mạnh được cố tình tiếp xúc với các bệnh truyền nhiễm để các nhà khoa học theo dõi cách cơ thể phản ứng với bệnh.

Điều tra về chậm trễ cảnh báo sơ tán trong vụ cháy ở Los Angeles

06:15:02 23/01/2025

Đám cháy Eaton, hiện đã được khống chế gần 90%, đã thiêu rụi diện tích khoảng hơn 56,7 km2 và phá hủy gần 9.500 công trình. Toàn bộ 17 trường hợp tử vong được ghi nhận đều ở phía Tây Đại lộ Lake.

Anh phát cảnh báo cứng rắn với nhân viên an ninh tư nhân làm việc cho nước không thân thiện

06:14:25 23/01/2025

Trong một báo cáo hồi tháng 10 năm ngoài, Giám đốc MI5 Ken McCallum tiết lộ rằng Nga và Iran ngày càng sử dụng các điệp viên tư nhân để thực hiện các hoạt động tại Anh, đánh dấu một sự thay đổi đáng chú ý .

Sơ tán hàng trăm người do sập tòa nhà 10 tầng ở Australia

06:14:04 23/01/2025

Vụ việc xảy ra khoảng 15h00 giờ địa phương ngày 22/1 (tức 11h00 theo giờ Việt Nam) tại công trường xây dựng. Tòa nhà trên dự kiến sẽ được phá dỡ. Công nhân và cư dân ở các tòa nhà lân cận đã được sơ tán để phòng ngừa.

Tàu hộ vệ Tháp Hà lần đầu được Trung Quốc triển khai cho hải quân

06:13:16 23/01/2025

Chiếc đầu tiên thuộc lớp tàu hộ vệ Type 054B của Trung Quốc đã được đưa vào biên chế cho hải quân nước này trong sáng nay 22.1.

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine

06:10:11 23/01/2025

Tổng thống Donald Trump nhấn mạnh Mỹ sẽ áp đặt thêm lệnh trừng phạt nhắm vào Moscow nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin từ chối đàm phán chấm dứt xung đột ở Ukraine.

Trung Quốc nghiên cứu truyền năng lượng laser cho phi thuyền trên mặt trăng

06:07:35 23/01/2025

Trong khi điện mặt trời có thể cung cấp năng lượng cho phi thuyền trong 2 tuần ban ngày, 2 tuần đêm tối kế tiếp thực sự là thách thức.

Tổng thống Trump tiết lộ nội dung bức thư người tiền nhiệm Biden để lại trong ngăn bàn

06:02:26 23/01/2025

Ông chủ Nhà Trắng thứ 47 xác nhận rằng ông đã mở lá thư vào tối 20/1. Tổng thống Trump chia sẻ, người tiền nhiệm Biden khuyên ông nên tận hưởng nhiệm kỳ đồng thời nhấn mạnh đến tầm quan trọng của vị trí này.

Tổng thống Trump sẵn sàng gặp ông Putin bất cứ lúc nào

05:56:56 23/01/2025

Ông Trump cũng cho biết Mỹ có khả năng sẽ áp đặt thêm lệnh trừng phạt Liên bang Nga, nếu Moskva từ chối tham gia đàm phán hòa bình và thảo luận về việc cung cấp thêm vũ khí cho Ukraine.

Nguyên nhân khiến một ngành công nghiệp quan trọng của Nga bên bờ sụp đổ

05:54:48 23/01/2025

Các kế hoạch đã được triển khai để quản lý tình trạng phá sản, trong đó tập đoàn nhà nước VEB.RF được giao nhiệm vụ tiếp quản các doanh nghiệp thua lỗ.

Đức bắt giữ nghi phạm trong vụ tấn công bằng dao tại thành phố Aschaffenburg

05:52:01 23/01/2025

Theo cảnh sát, vụ tấn công bằng dao xảy ra gần trưa, tại công viên Schntal gần trung tâm thành phố, khiến 2 người thiệt mạng, gồm một người đàn ông 41 tuổi và một bé trai 2 tuổi. Hiện chưa rõ động cơ của vụ tấn công.