‘Gần như chắc chắn’ Iran tấn công nhà máy dầu Ảrập Xêút

Mai Hoàng Minh17:42 18/09/2019

Hoàng tử Khalid bin Bander bin Sultan Al Saud, Đại sứ Ảrập Xêút tại Anh đã có những tiết lộ về quá trình điều tra người đứng sau vụ tấn công các cơ sở sản xuất dầu của Riyadh hôm 14/9.

“Gần như chắc chắn nó được Iran hậu thuẫn”, vị Hoàng tử cho biết. “Chúng tôi đang cố gắng không phản ứng quá nhanh… Chúng tôi đang điều tra. Chúng tôi đang làm việc với các đối tác tại Mỹ, Anh, và Liên Hợp Quốc, và bất cứ ai khác muốn tham gia, để giúp chúng tôi giải quyết hậu quả, tìm hiểu xem chuyện gì đã xảy ra, vụ tấn công bắt nguồn từ đâu”.

Khói toả ra từ một nhà máy dầu của tập đoàn Aramco tại Abqaiq, Ảrập Xêút hôm 14/9

Trước đó, phong trào Houthi của Yemen đã nhận trách nhiệm cho các vụ tấn công. Theo một tuyên bố của Houthi, nhóm này đã phóng 10 máy bay không người lái vào các nhà máy lọc dầu ở Abqaiq và Khurais. Tuyên bố cũng cho biết các cuộc tấn công sẽ không dừng lại cho đến khi Ảrập Xêút đình chỉ các hoạt động quân sự ở Yemen.

Tuy nhiên, Mỹ đã buộc tội Iran đứng sau các vụ tấn công. Tehran đã bác bỏ mọi cáo buộc. Bộ trưởng Quốc phòng Iran Amirr Hatami khẳng định: “Khá rõ ràng, đây là một cuộc xung đột vũ trang giữa hai quốc gia. Yemen là một trong hai phe, chính họ đã nói là họ làm”, hãng tin ISNA trích lời Bộ trưởng cho biết.

Anh Thư

Theo vietnamnet

Xung đột Mỹ-Iran tăng nhiệt, Trung Đông nóng giãy

Vụ tấn công vào các nhà máy lọc dầu của Ảrập Xêút là một biến cố nghiêm trọng, có thể hủy hoại các nỗ lực ngoại giao và làm leo thang đối đầu giữa Iran với Mỹ và các nước đồng minh ở Trung Đông.

Các vụ tấn công bằng máy bay không người lái sáng sớm ngày 14/9 nhắm vào hai trong số các cơ sở lọc dầu lớn nhất của công ty Aramco ở Khurais và Abqaiq, miền đông Ảrập Xêút đã gây hỏa hoạn nghiêm trọng, làm ngưng sản xuất tới 5,7 triệu thùng dầu thô mỗi ngày, tương đương 1/2 sản lượng dầu của toàn nước này hay 5% nguồn cung hàng ngày trên toàn cầu.

Video đang HOT

Lửa bao trùm nhà máy tại Abqaiq của công ty lọc dầu quốc doanh Ảrập Xêút Aramco sau vụ tấn công sáng sớm ngày 14/9. Ảnh: cityam.com

Đây được coi là vụ tập kích lớn nhất nhắm vào cơ sở hạ tầng quan trọng của một quốc gia đồng minh Mỹ tại Trung Đông. Các chuyên gia đánh giá, tổn thất sẽ mất nhiều tuần thay vì chỉ vài ngày để khắc phục và nhiều khả năng sẽ làm tăng vọt giá dầu trên thị trường quốc tế. Sự cố cũng dấy lên nhiều lo ngại về an ninh cho các nguồn cung dầu mỏ trên thế giới.

Tranh cãi về thủ phạm gây sự cố chấn động

Ngay sau các cuộc tấn công, lực lượng vũ trang nổi dậy Houthi, nhóm chống lại liên minh quân sự ủng hộ chính phủ Yemen, do Ảrập Xêút dẫn đầu và được Mỹ hậu thuẫn suốt hơn 4 năm qua, đã tuyên bố nhận trách nhiệm. Nhóm nổi dậy khẳng định, họ có "quyền" trả đũa các cuộc không kích và tấn công vào dân thường Yemen.

Một phát ngôn viên Houthi tiết lộ, nhóm đã thực hiện các vụ tấn công thông qua sử dụng 10 máy bay không người lái bắn phá cũng như "sự hợp tác" của các phần tử bên trong Ảrập Xêút, ám chỉ những đối tượng người Shi'ite bất mãn ở tỉnh Đông giàu dầu mỏ của Ảrập Xêút cũng có thể dính líu đến sự cố.

Tuy nhiên, cả Mỹ và Ảrập Xêút rõ ràng không tin tuyên bố của Houthi, với lí do các vụ tấn công quy mô lớn và chính xác đến mức như vậy tương đương sự gia tăng đột biến khả năng chiến đấu của nhóm nổi dậy.

Theo CNN, suốt 2 năm vừa qua, các tay súng Houthi đã phóng hàng chục máy bay không người lái cùng vô số tên lửa đạn đạo tầm ngắn nhắm vào Ảrập Xêút. Song, rất nhiều trong số chúng đã bị các hệ thống phòng không của Ảrập Xêút bắn chặn thành công. Số khác rơi xuống một cách vô hại. Chỉ có vài quả tên lửa đủ sức gây thương vong và hư hại hạn chế.

Các nhà phân tích quân sự phương Tây chỉ ra rằng, các máy bay không người lái (UAV) của Houthi ra đời dựa trên mẫu của Iran. Chúng chủ yếu chỉ là UAV tầm ngắn với khả năng bay tối đa 300km.

Hồi tháng 1 năm nay, một ủy ban của Liên Hợp Quốc phát hiện Houthi đã sử dụng các UAV tầm xa hơn, cho phép nhóm tấn công vào các mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ Ảrập Xêút và Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE). Song, ngay cả như vậy, tầm bay tối đa của hệ thống có biệt danh UAV-X này cũng chỉ nằm trong khoảng 1.200- 1500km, phụ thuộc vào điều kiện gió. Trong khi khoảng cách từ các vùng đất nhóm Houthi nắm quyền kiểm soát ở Yemen đến Abqaiq ít nhất là 1.300km.

Hai nguồn thạo tin cuối ngày 14/9 nói, các dấu hiệu ban đầu ám chỉ UAV và các tên lửa không phóng đi từ Yemen, mà nhiều khả năng từ miền nam Iraq.

Thực tế, các tay súng nổi dậy thân Iran đang cố thủ vững chắc ở miền nam Iraq. Lực lượng Quds, một đơn vị chuyên trách các hoạt động ở nước ngoài của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) được cho đang có mặt tại đây. Hồi đầu năm nay, một số nhà phân tích trong khu vực tin một cuộc tấn công bằng UAV vào trạm bơm ở Afif, miền bắc Ảrập Xêút cũng do các tay súng ở Iraq gây ra dù không có bằng chứng xác thực.

Tuy nhiên, chính phủ Iraq ngày 15/9 đã ra tuyên bố bác bỏ các thông tin cho rằng lãnh thổ của họ được dùng để tấn công các cơ sở dầu mỏ của Ảrập Xêút.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng đăng đàn Twitter nhấn mạnh: "Iran vừa thực hiện vụ tấn công chưa từng có tiền lệ vào nguồn cung năng lượng của thế giới. Hiện không có bằng chứng các vụ tấn công bắt nguồn từ Yemen". Trong một diễn biến mới nhất, liên minh quân sự do Ảrập Xêút dẫn đầu nhằm chống lại nhóm Houthi ở Yemen thông báo, kết quả điều tra sơ bộ hé lộ vụ tấn công vào các nhà máy của Aramco sử dụng vũ khí được sản xuất tại Iran.

Tất nhiên, Tehran đã thẳng thừng bác bỏ cáo buộc từ Washington, đồng thời tố cáo ngược Washington đang "dựng chuyện" để lấy cớ tấn công quốc gia Hồi giáo. Giới chức Iran nhấn mạnh, nước này đã chuẩn bị sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh tổng lực. Chỉ huy lực lượng Không quân của IRGC thậm chí cảnh báo, tất cả các căn cứ cũng như tàu sân bay Mỹ trong phạm vi bán kính 2.000km xung quanh Iran, đều nằm trong tầm ngắm của các tên lửa nước này.

Biến cố thổi bùng căng thẳng

Giới phân tích nhận định, ngay cả khi các lực lượng của Tehran không trực tiếp dính líu đến vụ tấn công vào các nhà máy lọc dầu Aramco, biến cố dường như đang làm leo thang sự đối đầu giữa Iran với Mỹ và các nước đồng minh ở "điểm nóng" Trung Đông.

Tình hình khu vực thời gian gần đây được coi là đang sa lầy vào một cuộc đối đầu nguy hiểm, trong bối cảnh xuất hiện nhiều vụ phá hoại, bắt giữ tàu chở dầu nước ngoài ở Vùng Vịnh, hàng loạt vụ không kích vào thành trì của phe nổi dậy người Shi'ite ở Iraq và sự bất ổn ngày càng nghiêm trọng ở Yemen.

Dù không chỉ rõ đối tượng nào gây ra vụ tấn công các nhà máy lọc dầu và khí đốt ở Ảrập Xêút, nhưng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thông báo, quân đội Do Thái sẵn sàng tấn công các phần tử thân Iran ở bất cứ nơi nào họ bị xem là tạo mối đe dọa, kể cả ở Iraq. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố, Washington biết thủ phạm gây sự cố cuối tuần qua và đã "nạp đạn, lên nòng" để sẵn sàng đối phó dù vẫn chờ nghe ý kiến từ Riyadh.

Giới quan sát bày tỏ lo ngại, biến cố Aramco có thể hủy hoại cả những nỗ lực ngoại giao và cơ hội đàm phán giữa Washington và Tehran liên quan đến vấn đề hạt nhân.

Tháng 5/2018, ông Trump đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân quốc tế JCPOA đã ký giữa các cường quốc với Iran từ năm 2015, đồng thời tái áp đặt các biện pháp trừng phạt nhắm vào ngành công nghiệp dầu mỏ cũng như lĩnh vực tài chính, ngân hàng của quốc gia Hồi giáo. Đáp trả chiến dịch "gia tăng áp lực tối đa" này của Washington, Tehran cũng dần dần từ bỏ việc thực hiện những cam kết đã có theo JCPOA.

Giới chức Iran khẳng định sẽ không nhượng bộ "sự bắt nạt" của Mỹ, nhưng bày tỏ sẵn sàng đàm phán với chính quyền ông Trump. Nhiều hãng thông tấn đưa tin, Tổng thống Mỹ tuyên bố không loại trừ khả năng gặp người đồng cấp Iran Hassan Rouhani bên lề phiên họp thứ 74 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York. Nhà Trắng cũng xác nhận ông Trump muốn đối thoại với các lãnh đạo Iran về một thỏa thuận hạt nhân mới không cần điều kiện trước như một động thái giải tỏa chiến dịch gia tăng áp lực tối đa lên Tehran.

Việc ông Trump sa thải Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, một nhân vật có quan điểm cứng rắn về Iran mới đây từng được coi là tín hiệu tích cực, làm dấy lên hy vọng tan băng quan hệ Washington - Tehran. Song, vụ tấn công các nhà máy Aramco dường như đã dội gáo nước lạnh vào những hy vọng này.

"Có một thực tế là IRGC muốn loại trừ bất kỳ cơ hội đàm phán nào giữa Iran với Mỹ vào thời điểm điểm này. Họ không muốn các nỗ lực ngoại giao tiến triển vì sợ việc đó có thể dẫn đến việc chính phủ của Tổng thống Hassan Rouhani sẽ cam kết chấm dứt ảnh hưởng của Iran trong khu vực, làm giàu uranium và phát triển tên lửa, những nỗ lực được tin làm suy yếu sức mạnh của quốc gia Hồi giáo", một chuyên gia phân tích tình báo giấu tên có quan hệ với IRGC tiết lộ với hãng thông tấn Al Jazeera.

Dù các vấn đề nội bộ trong chính trường Iran có thể gây trở ngại cho tiến trình ngoại giao, hầu hết giới quan sát đều tin "bóng đang nằm trên sân" của Mỹ.

"Việc sa thải những nhân vật hiếu chiến như John Bolton là một bước đi đúng hướng. Nhưng nếu chính quyền Trump thực sự muốn giảm căng thẳng với Iran, họ cần ngưng các chính sách diều hâu và chiến dịch gây áp lực, vốn rốt cuộc sẽ buộc Tehran phải lựa chọn hoặc quy phục hoặc chiến đấu tới cùng", Pouya Alimagham, một sử gia về Trung Đông thời hiện đại thuộc Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), Mỹ bình luận.

Erwin van Veen, một chuyên gia thuộc Viện nghiên cứu xung đột Clingendael ở Hà Lan cũng tán đồng quan điểm của ông Alimagham. Ông van Veen lưu ý Iran thường có động thái "ăn miếng, trả miếng" mỗi khi Mỹ hoặc các đồng minh xúc tiến một hành động chống lại nước này.

Hiện dư luận vẫn phải chờ xem biến cố Aramco sẽ đẩy xung đột Mỹ - Iran leo thang tới mức nào và liệu có thế lực nào có thể giúp tháo ngòi nổ của "quả bom" Trung Đông hay không.

Tuấn Anh

Theo vietnamnet

Nguy cơ Mỹ phát động chiến tranh với Iran Các bên liên quan đều có lợi ích tại Vùng Vịnh nên không muốn chiến tranh, nhưng vẫn tồn tại nguy cơ tính toán sai lầm dẫn tới xung đột. Hai nhà máy lọc dầu lớn nhất Arab Saudi cuối tuần trước bị tấn công, khiến không ít nhà quan sát lo sợ nó có thể là mồi lửa châm ngòi cho "thùng...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Thực hư tin Campuchia điều binh sĩ tới biên giới với Thái Lan sau vụ đối đầu08:43

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Xung đột Nga - Ukraine trước bước ngoặt08:59

Lãnh đạo Mỹ - Ukraine khẩu chiến kịch liệt08:41

'Ông Trump rất thất vọng về ông Zelensky, muốn Ukraine thỏa thuận khoáng sản 500 tỉ USD'09:08

Ông Trump sẽ đích thân kiểm kê kho vàng trị giá 425 tỉ USD của Mỹ09:43

Không chỉ Mỹ, Pháp cũng đàm phán về khoáng sản quan trọng với Ukraine09:14

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Đặc phái viên Mỹ hé lộ điều Nga - Ukraine phải làm để đạt thỏa thuận hòa bình07:56

Vụ trộm bồn cầu làm bằng 98 kg vàng: nghi phạm ra tay trong 5 phút09:08

Xe mất thắng lao xuống rãnh ven đường, ít nhất 18 người thiệt mạng tại Thái Lan01:07

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Triều Tiên thử tên lửa chiến lược, ông Kim Jong-un trực tiếp thị sát

21:43:36 01/03/2025

Truyền thông CHDCND Triều Tiên ngày 28.2 đưa tin Bình Nhưỡng đã thực hiện vụ phóng tên lửa hành trình chiến lược trong tuần này.

Ấn Độ nỗ lực giải cứu 22 công nhân bị vùi lấp sau trận lở tuyết ở Himalaya

21:32:49 01/03/2025

Thủ hiến bang Uttarakhand - ông Pushkar Singh Dhami, cho biết chiến dịch cứu hộ đang được đẩy nhanh khi thời tiết đã có dấu hiệu cải thiện. Tuy nhiên, công tác cứu hộ gặp nhiều khó khăn do địa hình hiểm trở, nhiệt độ thấp và nguy cơ lở ...

Một nước bán quốc tịch giá 105.000 USD

21:31:42 01/03/2025

Tổng thống David Adeang của đảo quốc Nauru ở Thái Bình Dương mới đây cho hay Nauru đang bán quốc tịch cho người nước ngoài để kiếm tiền thực hiện kế hoạch di dời hàng loạt người dân vào sâu trong đất liền.

Nhà Trắng giải thích lý do phóng viên Nga xuất hiện tại Phòng Bầu dục

21:28:46 01/03/2025

Tuy nhiên ngay sau đó, phía Nhà Trắng đã khẳng định rằng phóng viên của hãng TASS không được phép tham dự. Theo quy trình thì nhóm phóng viên tác nghiệp tại Phòng Bầu dục đã được chọn lọc và phê duyệt từ trước.

New York Times: 'Dòng chảy' vũ khí Mỹ sang Ukraine sắp cạn kiệt

21:24:22 01/03/2025

Cuối cùng, ông Trump đã ra lệnh dừng lại và các nhà báo được hộ tống ra ngoài. Khoảng một giờ sau, Tổng thống Ukraine Zelensky đột ngột rời Nhà Trắng và buổi lễ ký kết thỏa thuận khoáng sản bị hủy bỏ.

Tổng thống Putin phê chuẩn hiệp ước cung cấp khả năng phòng thủ hạt nhân cho Belarus

21:08:59 01/03/2025

Thượng nghị sĩ hàng đầu của Liên bang Nga, bà Valentina Matvienko, cho biết hiệp ước này mang tính chất sống còn trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị hiện nay.

Đường phố vắng vẻ trong ngày đầu tháng lễ Ramadan ở Jakarta

20:58:47 01/03/2025

Khác hẳn không khí ngày thường, trong ngày đầu tiên của tháng lễ Ramadan năm nay ở Jakarta, các khu vực đường phố vốn hằng ngày đều đông đúc, thường xuyên ùn tắc giao thông kể cả không phải giờ cao điểm, bỗng trở nên vắng vẻ.

EU và Ấn Độ đồng ý hoàn tất hiệp định thương mại tự do trong năm nay

20:38:53 01/03/2025

Bà von der Leyen khẳng định hai bên đã thống nhất đẩy nhanh quá trình đàm phán nhằm hoàn tất thỏa thuận trong năm nay, đồng thời cam kết nỗ lực để đảm bảo kết quả khả quan.

ASEAN sẵn sàng thông qua Kế hoạch chiến lược Cộng đồng kinh tế 2026-2030

20:04:57 01/03/2025

Các chương trình nghị sự của Malaysia với tư cách là Chủ tịch ASEAN bao gồm tăng cường thương mại và đầu tư nội khối ASEAN và đi đầu trong các nỗ lực nhằm khám phá và mở rộng hợp tác kinh tế và quan hệ đối tác bên ngoài khu vực ASEAN.

Tháng lễ Ramadan bắt đầu tại Indonesia

19:44:28 01/03/2025

Trong tháng Ramadan, những người theo đạo Hồi kiêng ăn uống từ lúc Mặt Trời mọc đến lúc Mặt Trời lặn và tập trung làm những việc tốt và củng cố đức tin của mình.

Năng lượng Mặt Trời trở thành 'miếng mồi' hấp dẫn với tin tặc

18:44:05 01/03/2025

Trong bối cảnh đó, EU đang cố gắng hạn chế các mối đe dọa an ninh bằng quy định mới. Quy định mới của EU có nội dụng yêu cầu nhà điều hành các cơ sở năng lượng Mặt Trời lớn phải có cơ chế ứng phó với các cuộc tấn công.

Hiện tượng hiếm gặp: Bảy hành tinh thẳng hàng trên bầu trời đêm

18:43:12 01/03/2025

Theo Tiến sĩ Shyam Balaji, nhà nghiên cứu tại King s College London, hiện tượng này xảy ra do tất cả các hành tinh trong hệ Mặt Trời quay quanh Mặt Trời trên cùng một mặt phẳng, gọi là mặt phẳng hoàng đạo