Financial Times: Trung Quốc giở quẻ trong quan hệ với Việt Nam

Trung Quốc từng lên tiếng đòi tăng cường hợp tác phát triển với Việt Nam, nhưng lại trắng trợn đưa giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) vào vùng biển Việt Nam.

Tàu Hải giám 31101 của Trung Quốc tấn công tàu Kiểm ngư Việt Nam

Khi Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường lần đầu tiên đến thăm Việt Nam hồi tháng 10.2013, chuyến đi của ông được xem là một phần trong nỗ lực cải thiện quan hệ với nước láng giềng ASEAN, theo tờ Financial Times (Anh).

Phát biểu tại Hà Nội lúc bấy giờ, ông Lý cho rằng Trung Quốc và Việt Nam sẽ tạo ra một nhóm làm việc nhằm thảo luận các vấn đề phối hợp phát triển hàng hải.

Ông Wu Shicun, người đứng đầu Viện nghiên cứu biển Đông của Trung Quốc, cho rằng cả hai phía đã từng nhất trí phối hợp giải quyết các vấn đề tranh chấp lãnh thổ ở biển Đông nhằm tránh những vụ đụng độ hai bên.

Nhưng 6 tháng sau đó, căng thẳng ở biển Đông leo thang khi Trung Quốc ngang ngược đưa giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) vào vùng biển Việt Nam và tàu Trung Quốc đã đâm vào tàu Việt Nam trên vùng biển Việt Nam. Trung Quốc cũng điều máy bay và tàu quân sự đến khu vực hạ đặt giàn khoan trái phép trên vùng biển Việt Nam.

Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia nghiên cứu Việt Nam thuộc Học viện Quốc phòng Úc, cho rằng động thái này của Trung Quốc hoàn toàn bất ngờ và nó đã đẩy quan hệ Việt-Trung đang dần cải thiện đi lệch quỹ đạo.

Các chuyên gia nghiên cứu về Trung Quốc cho rằng động thái của Bắc Kinh là nhằm phản ứng lại việc Mỹ gần đây lên tiếng đòi đòi Bắc Kinh phải giải thích rõ ràng về tuyên bố chủ quyền phi lý “đường lưỡi bò” của Trung Quốc nuốt trọn gần cả biển Đông.

Chuyên gia nghiên cứu về Trung Quốc Robert Ross thuộc Đại học Boston (Mỹ) cho rằng có thể Trung Quốc đã giận dữ bởi vì sau cuộc hội đàm với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ở thủ đô Tokyo ngày 15.12.2013, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe thông báo hai bên nhất trí tiến hành đàm phán chi tiết về việc Nhật cung cấp tàu tuần tra cho Việt Nam.

Tờ Minh Báo của Hồng Kông gần đây còn cho rằng Nhật Bản có thể đang hướng tới việc thành lập khối đồng minh với Việt Nam và Philippines nhằm phản đối những tuyên bố chủ quyền lãnh thổ phi lý của Trung Quốc.

Ông Paul Haenle, giám đốc trung tâm Carnegie-Tsinghua chuyên nghiên cứu về chính sách toàn cầu (trụ sở ở Bắc Kinh), nhận định chính quyền Trung Quốc từng công bố chính sách ngoại giao của nước này hồi năm 2013, theo đó đặt trọng tâm vào khu vực Đông Nam Á với mục tiêu xúc tiến môi trường thịnh vượng, ổn định và hòa bình với các quốc gia láng giềng trong khu vực này.

Nhưng những gì mà chính quyền Trung Quốc tuyên bố hoàn toàn đi ngược lại với hành động của nước này, cụ thể là vụ giàn khoan Hải Dương-981, ông Haenle cho hay, theo Financial Times.

Theo TNO