Filip Nguyễn kể về mực khô, tuổi thơ và sự kỳ thị ở CH Czech
Khi bạn bè đồng trang lứa ăn hamburger và phô mai trong giờ nghỉ trưa, món khoái khẩu của cậu bé Filip Nguyễn là mực khô và hoa quả Việt Nam, bất chấp cái nhìn kỳ lạ xung quanh.
Với phong độ cao tại giải vô địch quốc gia CH Czech, thủ thành Filip Nguyễn đang nhận được nhiều sự quan tâm từ CĐV Việt Nam khi bày tỏ mong muốn được khoác áo đội tuyển quốc gia.
Tuy nhiên, với việc có cha là người Việt, Filip cùng người đồng đội cũ Mạc Hồng Quân ở lò đào tạo trẻ Sparta gặp không ít thử thách khi bị kỳ thị ở châu Âu.
Zing.vn xin trích một phần bài chia sẻ của Filip trên báo Bezfrazi củaCH Czech về câu chuyện này.
Cậu bé Filip chơi bóng khi còn nhỏ. Ảnh: Bezfrazi.
“Tôi nhận được cuộc gọi từ một số điện thoại lạ hoắc. Khi tôi nhấc máy, họ nói với tôi rằng họ gọi từ Ủy ban Kỷ luật của giải. Họ hỏi tôi về việc các CĐV Slavia nhục mạ tôi trên khán đài trong trận đấu, khi mà có ai đó hét lên rằng anh ấy muốn món số M45, không rau mùi và thêm vài gia vị mà chẳng ai biết là cái quỷ gì nữa. Họ hỏi rằng tôi có muốn giải quyết vụ đó không. Tất cả bắt nguồn từ việc một nửa trong tôi là người Việt Nam mà thôi.
Tôi trả lời rằng đấy không phải là một vụ gì quá to tát. Thực lòng mà nói, đây không phải là điều mà tôi muốn. Tôi đủ tỉnh táo để biết rằng trong bóng đá, không gì là không thể. Có lẽ một ngày nào đó, tôi sẽ chơi cho Slavia và những lời chê bai lại trở thành những lời động viên. Tôi thừa hiểu mà.
Như cái thời tôi chơi ở giải hạng Nhất, lúc đối đầu Caslav, cả tá CĐV ước gì tôi về quê cày ruộng. Rồi khi tôi chuyển đến Liberec Slovan, những lời chê bai dần chuyển thành những lời ngợi khen: “Bắt tốt lắm Filip” ở trên khán đài. Đôi khi tôi tự hỏi, liệu đấy có phải là từ cùng một gã hay không.
Tôi chẳng thèm quan tâm đến mấy cái lời dè bỉu ấy. Thật luôn, không hề. Tôi còn mong lần tới họ sẽ nghĩ ra cái gì đó độc đáo hơn, bởi vì mấy cái này tôi nghe đến mức chán rồi. Lần nào mà chẳng giống như thế.
Có lần sau trận ở Teplice, một phóng viên nào đó còn hỏi tôi mấy pha dứt điểm đấy có đủ khó để khiến tôi quay về bán hàng trong chợ hay không. Chắc ông ta muốn bông đùa một tí, nhưng không hề đâu nhé. Có lần lũ bạn cũng trêu tôi như vậy, rồi tụi nó nhận ra là không nên và quay lại xin lỗi tôi. Thú thật, tôi còn chả quan tâm tụi nó nói gì cơ.
Filip từng về Việt Nam để tìm cơ hội chơi ở V.League. Ảnh: Bezfrazi.
Hoặc năm ngoái ở Brno. Lúc tôi phát bóng lên, có ai đó còn hét lên: “Nhanh lên nào thằng da vàng”. Lúc đấy tôi còn mặc áo đấu màu vàng nữa. Chắc sau này tôi phải hỏi sao họ lại gọi tôi như thế.
Mà thực ra cũng chẳng sao, tôi với lũ bạn trêu nhau như thế này suốt. Tôi còn không giống như người châu Á ấy! Ừ thì bố tôi là người Việt, rồi sao? Việc bố mẹ tôi đến từ đâu chẳng có tí gì liên quan đến tôi cả. Có lẽ những người chê bai tôi vì điều đấy, sau khi đọc tiếp, sẽ hiểu rằng tôi không quan tâm đến họ là thật.
Tôi còn cả tá việc phải quan tâm nữa cơ. Chẳng hạn như làm sao để không từ bỏ khi mà mọi thứ trông như vượt quá tầm tay tôi. Hay làm sao để mọi người nhận ra, bóng đá là một phần của tôi, hoặc làm sao để theo đuổi đam mê cho đến khi tôi đạt được vị trí như hiện tại. Ví trí mà không ai dám chê bai tôi, bởi vì tôi đang chơi cho một CLB chuyên nghiệp.
Bạn biết món mực khô chứ? Bạn đã thử lần nào chưa? Để tôi nói cho bạn biết nhé, món đấy hôi kinh khủng! Nhưng với tôi thì không, tôi quen với nó từ bé còn lũ bạn của tôi thì khác. Tụi nó quen với việc ăn bánh mì, với hamburger rồi phô mai trong giờ ra chơi rồi. Còn tôi với chị gái thì lại thích nhâm nhi món này.
Lần nào cũng vậy, tụi nó chạy bay ra khỏi lớp và chửi chúng tôi. Thế nhưng kệ tụi nó chứ, chúng tôi cứ ngồi thế và tiếp tục ăn thôi. Mực khô này, rồi một đống hoa quả từ Việt Nam này, tất cả đều là quà của bố. Có lẽ vì thế mà tôi với chị gái của mình khá thân với nhau.
Filip và Mạc Hồng Quân từng phải nhận những lời lẽ gay gắt vì gốc Việt Nam. Ảnh: Bezfrazi.
Chỉ có một lần duy nhất khiến tôi gần như phát điên vì bị kỳ thị. Đó là lúc tôi chơi cho đội trẻ của Sparta, lúc đấy tôi có gặp Mạc Hồng Quân, một cầu thủ tốt. Cậu ấy từng là cầu thủ rất quan trọng trong đội. Nhờ cậu ấy mà chúng tôi đã vô địch giải trẻ và cũng lúc ấy, vì một phút nông nổi mà tôi đã đọc phần bình luận về chúng tôi trên mạng, điều mà tôi không bao giờ làm.
“Cái quái gì vậy? Làm sao mà trong đội Sparta lại có mấy đứa như Nguyễn hay Mạc Hồng Quân? Tụi nó đang cướp đi cơ hội của các cầu thủ trẻ người Czech!”. Tôi gần như phát điên lên và bị tổn thương ghê gớm khi đọc những dòng đó.
Tôi cũng giống như tất cả cầu thủ khác thôi. Mang họ khác nhưng tôi sinh ra và lớn lên ở đây. Tôi gia nhập CLB từ Branik, cũng như những người khác từ Mnisek hay Roudnice thôi. Mà kể cả khi tôi là ai đi nữa thì tôi được thi đấu vì tôi xứng đáng. Tôi chẳng cướp vị trí của ai hết, tôi chỉ giữ vị trí của mình vì tôi thi đấu và tập luyện tốt hơn những người khác.
Tôi hiểu rằng CĐV không thích cầu thủ nước ngoài. Họ thích nhìn thấy các tài năng từ lò đào tạo của CLB hơn. Tuy nhiên, vì sao mà họ không hiểu rằng chúng tôi cũng là những cầu thủ trưởng thành từ CLB.
Đó là lần đầu tiên tôi là nạn nhân của sự kỳ thị nguồn gốc”.
Thủ môn gốc Việt giúp đội bóng lọt top 6 giải vô địch CH Czech. Ngày 15/4, Filip Nguyễn cùng Liberec Slovan giành được 3 điểm quan trọng trước CLB Boleslav để lần đầu tiên vươn lên vị trí thứ 6 trên bảng xếp hạng mùa giải năm nay.
Theo Zing
Vì sao cầu thủ Việt kiều khó thành công ở tuyển Việt Nam?
Thành công của Văn Lâm tưởng sẽ mở ra con đường sáng cho các cầu thủ Việt kiều. Vì những lý do khác nhau, cầu thủ Việt kiều vẫn chưa có nhiều cơ hội ở đội tuyển Việt Nam.
Thất bại của HLV Park Hang-seo trong chuyến đi Na Uy gặp Alexander Đặng, những vụ việc liên quan tới Filip Nguyễn, Jason Quang-Vinh Pendant không có tiến triển là bằng chứng cho thấy cầu thủ Việt kiều lên tuyển Việt Nam vẫn là câu chuyện không hề dễ dàng.
3 năm sau ngày Văn Lâm được HLV Nguyễn Hữu Thắng triệu tập, tận dụng nguồn lực Việt kiều ở V.League và đội tuyển Việt Nam vẫn luôn là câu chuyện nhức nhối. Vì nhiều lý do khác nhau, bóng đá Việt Nam chưa thể tìm thấy Đặng Văn Lâm thứ hai.
Đặng Văn Lâm là cầu thủ Việt kiều thành công ở đội tuyển Việt Nam.
Hiểu lầm về trình độ
Vấn đề đầu tiên của các cầu thủ Việt kiều là trình độ. Nói như HLV Mai Đức Chung, nhiều cầu thủ Việt kiều đã không có hình dung chính xác về trình độ của V.League và tuyển Việt Nam. Phần lớn cầu thủ Việt kiều được ăn tập ở châu Âu, nhưng chỉ thi đấu cho các đội hạng 3, hạng 4 thậm chí bán chuyên.
Họ đến từ các nền bóng đá phát triển, nhưng trình độ cá nhân không đạt tới đẳng cấp tuyển Việt Nam hay thậm chí chưa ngang mặt bằng V.League. Họ chưa từng chơi bóng tại Việt Nam, không có đủ thông tin về V.League nên đều nghĩ rằng mình sẽ dễ dàng hòa nhập thậm chí vượt trội các nội binh.
Đặng Văn Lâm trong bài phỏng vấn hồi Asian Cup 2019 từng kể lại: "Tôi về Việt Nam với tâm lý gần như kiêu hãnh. Đây không chỉ là tự tin mà kiêu hãnh. Tôi nghĩ không phải họ mà là tôi sẽ lựa chọn giữa hàng tá các CLB săn đón ký hợp đồng. Tôi đơn giản là chỉ tìm kiếm trên Internet địa chỉ các CLB và muốn đến cùng với điều kiện hợp đồng do tôi đưa ra".
Trên thực tế, Văn Lâm khi mới về Việt Nam hồi 2011 còn nhiều hạn chế. Anh lang bạt qua nhiều CLB khác nhau và phải tới năm 2016 mới được bắt chính tại Hải Phòng. Đến lúc đó, Văn Lâm vẫn kém Nguyên Mạnh khá nhiều và phải dự bị ở tuyển quốc gia.
Keven Nguyễn về Việt Nam một thời gian, được Hải Phòng ký hợp đồng nhưng không thể cạnh tranh nổi trước khi buộc phải trở lại Mỹ.
Rất nhiều cầu thủ Việt kiều chỉ nhận thức được sự chênh lệch khi đã trải nghiệm không khí V.League. Keven Nguyễn trong lần chia sẻ với Zing.vn từng nói: "Điều đó là sự thật. V.League thực sự là giải đấu khó nhằn. Tôi tin nhiều cầu thủ Việt Kiều đã không hiểu chính xác về bóng đá Việt Nam, về sự khốc liệt của giải đấu".
Ở chiều ngược lại, VFF cũng không có cơ hội đánh giá chính xác trình độ của các cầu thủ Việt kiều. Thứ nhất, cầu thủ Việt kiều thường chơi ở các đội hạng dưới với nguồn thông tin hạn chế. Thứ hai, VFF chưa có đủ đội ngũ tuyển trạch viên để theo dõi hết các tài năng này. Thứ ba, hầu hết tuyển thủ Việt Nam đều chơi tại V.League, nên Liên đoàn không có thói quen và quy trình hợp lý để theo dõi các tài năng đá ở nước ngoài, nhất là khi họ chưa phải tuyển thủ.
Nhìn việc HLV Park Hang-seo phải trực tiếp ra nước ngoài "xem giò" các ngôi sao Việt kiều là đủ hiểu, VFF chưa hoàn toàn chủ động trong chuyện này.
Không phải người giới thiệu nào cũng có chuyên môn.
HLV Mai Đức Chung
Với người hâm mộ và giới chuyên môn ở Việt Nam, hiểu biết về cầu thủ Việt kiều thường chỉ tới qua một số thông tin trên Internet, các đoạn phim ngắn trên YouTube và nhất là sự đảm bảo của người giới thiệu. Các thông tin này đều mơ hồ và không đầy đủ. Bởi các đoạn phim trên mạng thường chỉ tập trung vào những pha xử lý cá nhân của cầu thủ, nó không cho thấy cách di chuyển, khả năng phối hợp, năng lực quan sát khi cầu thủ không cầm bóng.
Còn người giới thiệu đa phần không phải nhà chuyên môn. Những trường hợp như HLV Mai Đức Chung - vừa là chuyên gia bóng đá, vừa là nhà giới thiệu - rất hiếm gặp. Một cầu thủ Việt kiều có thể chơi hay ở các giải hạng thấp hay trình diễn siêu việt trên YouTube. Tuy nhiên, khi ghép vào môi trường chuyên nghiệp, đối mặt với các cầu thủ trình độ cao, năng lực thật sự của họ sẽ bộc lộ.
Cầu thủ Việt kiều hiểu sai về bóng đá Việt, VFF không có điều kiện theo dõi phong độ của họ, sự "lệch pha" ấy là rào cản đầu tiên ngăn cản những tài năng mang dòng máu Việt trở về nước.
Mạc Hồng Quân (giữa) là cầu thủ Việt kiều hiếm hoi giao tiếp tốt bắng tiếng Việt đồng thời thích nghi nhanh với đời sống bóng đá trong nước. Ảnh: Thanh Hà.
Rào cản ngôn ngữ và khác biệt văn hóa
HLV Mai Đức Chung từng kể kỷ niệm về lần đầu tiên gặp Mạc Hồng Quân. Ông bảo: "Khi chúng tôi gặp nhau, Quân nói được tiếng Việt luôn. Điều đó là rất tốt".
Tiếc rằng những người như Mạc Hồng Quân không có nhiều. Đặng Văn Lâm chỉ nói được vài câu cơ bản khi mới về Hải Phòng, Keven Nguyễn vẫn nói tiếng Anh cho tới ngày rời Việt Nam, Đặng Văn Robert hay Michal Nguyễn đã lên tuyển dưới thời Toshiya Miura nhưng giao tiếp cũng cực kỳ hạn chế.
Ngay ở tuyển quốc gia, HLV Park Hang-seo cũng chỉ có một phiên dịch tiếng Anh và một phiên dịch tiếng Việt. Ở các CLB, mỗi đội V.League thường chỉ có 1 phiên dịch cho HLV trưởng và toàn bộ ngoại binh. Thực tế ấy khiến các cầu thủ Việt kiều gặp nhiều khó khăn trong giao tiếp. Không biết tiếng Việt, tương tác giữa họ và cầu thủ nội không khác gì các ngoại binh nước ngoài.
Không chỉ giao tiếp, sự khác biệt về lối sống, văn hóa trong và ngoài sân cũng là những vấn đề lớn mà cầu thủ Việt kiều phải đối mặt. Thủ thành Đặng Văn Lâm từng kể lại: "Ở Nga, thậm chí ngay cả ở trường năng khiếu bóng đá, bạn có thể bình tĩnh đến gặp HLV và giải thích quan điểm của mình tại sao bạn lại hành động như vậy. HLV hiểu rằng chàng trai này tự tin, biết giải thích quan điểm có nghĩa đấy là người biết suy nghĩ. Ở châu Á thì hoàn toàn khác. HLV luôn đúng và bạn không nên tranh cãi với ông ấy".
Tiền vệ Việt kiều Keven Nguyễn cũng chia sẻ quan điểm tương tự: "Cá tính cầu thủ Việt Nam rất khác cầu thủ Việt kiều. Chúng tôi suy nghĩ khác hẳn cầu thủ Việt. Anh thấy Michal Nguyễn vừa chuyển tới Thái Lan không? Anh ấy đã hạnh phúc khi không còn phải ở lại Việt Nam".
Filip Nguyễn tài năng nhưng như nhiều tiền lệ trước đó, anh sẽ phải tự xin quốc tịch Việt Nam cho mình.
Khó khăn khi nhập quốc tịch
Khi đã vượt qua được rào cản về trình độ và lối sống, quốc tịch là câu chuyện lớn kế tiếp mà các cầu thủ Việt kiều phải đối mặt ở Việt Nam.
Các cầu thủ Việt kiều đều có bố hoặc mẹ hoặc ông, bà mang dòng máu Việt Nam. Tuy nhiên, không phải ai cũng có sẵn quốc tịch Việt Nam ngay từ đầu. Quy định về quốc tịch khác nhau ở mỗi nước và mỗi Liên đoàn khiến các cầu thủ Việt kiều phải trải qua nhiều thủ tục phức tạp để nhập tịch Việt Nam.
Cụ thể với trường hợp của Filip Nguyễn, HLV Mai Đức Chung xác nhận: "VFF hiện chỉ hỗ trợ thôi, gia đình sẽ phải tự lo lấy chuyện quốc tịch".
Tự làm quốc tịch là nhiệm vụ rất khó khăn với các cầu thủ Việt kiều và gia đình. Bất đồng ngôn ngữ, vấn đề tiền bạc, thủ tục hành chính và khoảng cách địa lý khiến công việc trở nên cực kỳ phức tạp.
Cũng liên quan tới chuyện quốc tịch, nhiều cầu thủ Việt kiều ban đầu phải chơi ở V.League với tư cách người nước ngoài. Khi ấy, họ bị tính là ngoại binh, phải cạnh tranh trực tiếp với các cầu thủ "đánh thuê" to cao từ châu Âu và châu Phi. Trình độ của họ có thể trội hơn cầu thủ Việt nhưng so với những ông "Tây" như Pape Omar - từng đá Champions League, hay Oseni Ganiyu - cựu tuyển thủ U23 Nigeria, đó thực sự là thách thức.
Từng được vận động lên tuyển Việt Nam nhưng siêu sao Việt kiều Lee Nguyễn cuối cùng đã chọn khoác áo đội tuyển Mỹ.
Cạnh tranh với các đội tuyển quốc gia
Những người theo dõi V.League lâu năm sẽ nhận ra Việt kiều tìm đường về nước thường là những cầu thủ hạng hai. Họ thường chơi bóng ở các CLB ít danh tiếng, không có cơ hội lên đội tuyển quốc gia sở tại. Dù nhiều người luôn nói về tình yêu dành cho dải đất hình chữ S, sự thật là họ sẽ chỉ được thi đấu quốc tế khi khoác áo tuyển Việt Nam.
Tuy nhiên, không phải cầu thủ Việt kiều nào cũng như vậy. Và chính các trường hợp ngoại lệ mới là những ngôi sao bóng đá Việt Nam thực sự muốn có.
Filip Nguyễn đang chơi cực hay tại Slovan Liberec và được ủng hộ lên tuyển CH Czech hay Lee Nguyễn từng chơi ở HAGL và có 9 trận khoác áo tuyển Mỹ là những ví dụ cụ thể. Nếu phải chọn giữa CH Czech - đẳng cấp World Cup, hạng 48 thế giới - và tuyển Việt Nam, Filip Nguyễn sẽ chọn thế nào? Đặt trong so sánh với các đội tuyển ấy, bóng đá Việt Nam có rất ít cơ hội.
Một yếu tố khác cũng khiến cầu thủ Việt kiều gặp khó ở Việt Nam là lịch sử không thân thiện. Sau AFF Cup 2008, tuyển quốc gia từng gọi lên một số cái tên nhập tịch như Huỳnh Kesley Alves, Phan Văn Santos. Trong quá trình tập trung và thi đấu, những cầu thủ nhập tịch này đã tạo nên một số vấn đề. Sau này, không còn cầu thủ nhập tịch nào được gọi.
Huỳnh Kesley Alves từng lên tuyển Việt Nam nhưng từ đó tới nay, đội tuyển không còn mở cửa cho những cầu thủ nhập tịch.
Dựa trên chia sẻ của ông Tuấn, những cầu thủ không nói được tiếng Việt, không hiểu được tinh thần Việt Nam, không tương tác được với các đồng đội sẽ khó lòng thuyết phục VFF.Trao đổi về khả năng đưa cầu thủ nhập tịch và Việt kiều trở lại tuyển quốc gia hồi năm 2017, Phó Chủ tịch VFF Trần Quốc Tuấn từng nói: "Mục tiêu của chúng tôi là phải xây dựng một đội tuyển quốc gia có bản sắc, các cầu thủ phải đáp ứng được những nhu cầu về chuyên môn. Câu chuyện bản sắc bao gồm nhiều vấn đề như văn hóa, ngôn ngữ và nhiều yếu tố khác".
Những người ủng hộ cầu thủ Việt kiều lên tuyển sẽ nói nhiều về Đặng Văn Lâm. Tuy nhiên, Lâm "Tây" đã về Việt Nam từ đầu thập kỷ, trải qua 5 năm dài đằng đẵng, chịu bao cay đắng, trưởng thành từ một cầu thủ trẻ thành ngôi sao trước khi khoác lên mình màu áo tuyển Việt Nam.
Những cầu thủ Việt kiều khác như Filip Nguyễn có kiên nhẫn được vậy không khi trước mặt vẫn còn quá nhiều rào cản?
Khi câu hỏi ấy chưa được trả lời, tận dụng nguồn lực Việt kiều vẫn là điều xa vời với bóng đá Việt Nam.
Theo Zing
Nữ phóng viên Sara Carbonero vào viện đón Casillas Thủ thành Iker Casillas của FC Porto xuất hiện rạng rỡ bên cạnh cô vợ Sara Carbonero sau vài ngày điều trị ở bệnh viện vì bị đau tim. Đầu tháng 5/2019, thủ thành Iker Casillas bị lên cơn đau tim trong buổi tập luyện cùng toàn đội Porto và phải đi cấp cứu tại bệnh viện. Nhưng mới đây, Casillas đã được...