FIFA – từ game bị đánh giá thấp đến thay đổi thế giới bóng đá

Từ một dự án game có nguy cơ bị xóa bỏ, FIFA đã trở thành thước đo thành công cho các cầu thủ ngoài đời thật.

Có lẽ ít người biết cha đẻ của FIFA, Jan Tian, trò chơi bóng đá thu hút nhất hành tinh, đã thiết kế ra video game này trong hoàn cảnh người cha của mình đang bệnh. Đó là tháng 5 năm 1993, khi Tian vừa trở về Trung Quốc sau cuộc điện thoại báo rằng cha anh bị đột quỵ

Sau một tuần chữa trị, các bác sĩ tiên lượng cha của ông bị liệt nửa người bên trái, nhưng sẽ sớm bình phục. Khi mọi việc dần ổn, Tian quay trở lại công việc mà ông đang bỏ dở ở Canada: dự án EA Soccer.

FIFA International Soccer là tên chính thức của trò chơi có mức đầu tư khiêm tốn, khoảng 30.000 USD. Mặc dù vậy, Tian thời điểm đó lo ngại trò chơi có thể bị hủy bất cứ lúc nào.

Trong khi Tian và đồng nghiệp tin tưởng vào dự án, các giám đốc điều hành của EA không nghĩ như vậy. “Sẽ không ai quan tâm. Bóng đá vẫn bị nhiều người coi là một trò tiêu khiển lành tính cho những đứa trẻ ít có tài năng đối với bóng đá”, Trip Hawkins, nhà sáng lập EA chia sẻ.

Phát biểu với một tạp chí vào năm 2013, Neil Thewarapperuma, khi đó là Giám đốc Tiếp thị của EA Sports, đã thẳng thắn nói rằng: “EA đã không quan tâm đến FIFA”.

Chìa khoá giúp FIFA ăn khách

Tian từng thừa nhận rằng với ông, việc định vị các cầu thủ trong sân sao cho giống với bóng đá chuyên nghiệp, thay vì tất cả cầu thủ chỉ biết chạy theo trái bóng là điều khó nhất. “Tin hay không thì tùy, đó từng là nhiệm vụ lập trình khó khăn nhất”, Tian nói.

Và giải pháp về thuật toán đó xuất hiện trong đầu Tian khi ông ở bên giường bệnh của cha mình để rồi sau đó, ông khắc phục các vấn đề về định vị, xoá bỏ sự hoài nghi của ban giám đốc và đặt nền móng cho video game sinh lợi nhiều nhất thế giới.

Cùng với Mario và Tetris, FIFA thuộc nhóm trò chơi điện tử quen thuộc với những người ít quan tâm đến game. Đối với nhiều người khác, FIFA là trò chơi duy nhất họ mua mỗi năm. Ở nhiều nơi trên thế giới, từ “FIFA” thậm chí không phải tổ chức quản lý bóng đá mà là tên một trò chơi điện tử.

Các thao tác như nhấp cò để chạy nước rút, bóp nhẹ để tăng sức mạnh cho một cú đá, động tác vuốt ngón tay cái để thực hiện động tác truy cản gần như ăn sâu vào tâm trí người chơi, có thể so sánh với việc vuốt để mở khóa điện thoại ngày nay.

Tính chân thực chính là chìa khóa cho sự thống trị ngày càng tăng của FIFA. Tất cả những gì ngoài đời thực đều được ghi lại và truyền tải vào game: chân và bước nhảy ăn mừng chiến thắng, đường cong và độ nhúng của một cú đá phạt hoàn hảo, lưới gợn sóng hay dây giày dạ quang…

Sự chính xác về hình ảnh cũng như chuyển động của cầu thủ tạo nên sự thành công cho FIFA.

Nhà phê bình trò chơi điện tử, Steve Burns cho biết, toàn bộ hiển thị nhằm mục đích mang đến cho người chơi trải nghiệm thi đấu như đang xem trên TV, từ chuyên môn cho đến đồ họa linh hoạt.

Bật FIFA ngày nay và bạn sẽ theo các giải đấu quốc tế với sự cập nhật đội hình xuất phát chính xác. Thông tin được tự động được đưa vào trò chơi qua Internet.

Trò chơi tỉ mỉ đến nỗi hình ảnh các đội bắt tay nhau trước bảng nhà tài trợ, các sân vận động từ Wembley đến Gamba Osaka’s Suita City, người hâm mộ hát những bài của đội và phỉ báng trọng tài trước những quyết định, đều giống như thật.

EA làm việc với một mạng lưới gần 9.000 thành viên đánh giá dữ liệu để đảm bảo rằng hồ sơ của mỗi cầu thủ, bao gồm hơn 30 số liệu thống kê từ tốc độ, sức chịu đựng đến tính khí, phải ở độ chính xác cao nhất.

Trò chơi trở thành thước đo cầu thủ

Không còn là trò chơi điện tử, FIFA trở thành một nơi mà các cầu thủ đời thực kiểm tra phong độ gần đây của họ.

Cựu cầu thủ Manchester United, Rio Ferdinand, từng nói đùa rằng sẽ phá tung EA vì chỉ trao cho anh 65/99 điểm cho kỹ năng chuyền bóng. Năm 2011, Eden Hazard, tiền đạo của Chelsea phàn nàn vì anh ấy quá thấp trong trò chơi hoặc như trung vệ Jonny Williams của Ipswich, đã rất buồn khi thấy mình bị mô tả là “dễ bị chấn thương”.

Dữ liệu mà FIFA thu thập được chính xác đến mức các đội bóng bắt đầu sử dụng trò chơi để tìm kiếm cầu thủ tiềm năng hoặc để kiểm tra điểm mạnh và điểm yếu của các đối thủ sắp tới.

Tiền vệ Alex Iwobi khi còn chơi ở Arsenal đã nói với New York Times rằng khi anh ấy đối đầu với một cầu thủ mà anh ấy chưa từng gặp, anh sẽ nhìn vào tên của người này và sau đó cố gắng nhớ lại biểu hiện của người đó trong FIFA.

Leonel Messi thật sút bóng để làm mô phỏng cho nhân vật của anh trong game.

Sự ảnh hưởng của trò chơi nhiều đến mức lan sang cả lĩnh vực chính trị. Mới đây, các quan chức ở Nga cảnh báo về một tính năng mới trong FIFA 17, cho phép người chơi chọn trang phục màu cầu vồng thể hiện sự ủng hộ chiến dịch chống lại kỳ thị đồng tính.

Không may điều này vi phạm luật cấm tuyên truyền đồng tính của Nga, chính phủ nước này tuyên bố nếu tùy chọn này không bị loại bỏ, trò chơi có thể bị cấm.

Thay đổi chính bóng đá thực

Nếu mục đích ban đầu của EA là đưa toàn bộ thế giới bóng đá vào FIFA, thì việc theo đuổi mục tiêu này đã thay đổi chính thế giới bóng đá.

Chẳng hạn như sự quan tâm của EA về việc mua bản quyền hình ảnh cầu thủ và sân vận động để đưa vào trò chơi, đã tạo ra một nguồn thu nhập đáng kể và vực dậy mối quan tâm của FA Premier League về vấn đề này.

Đối với các cầu thủ chuyên nghiệp, đó không chỉ là nguồn thu nhập ngoài bóng đá, mà còn là cơ hội cho sự nghiệp của họ. Ví dụ như David Beckham đã trở thành cầu thủ bóng đá được săn lùng nhất hành tinh sau khi anh xuất hiện trên trang bìa của FIFA Road to World Cup 98, FIFA 21 và FIFA Online 4.

“Mô hình đã thay đổi. Nếu ai đó ký hợp đồng quảng cáo với FIFA, họ sẽ nhận được nhiều hơn một tấm séc”, theo Matt McKie, Giám đốc Thương hiệu Toàn cầu của EA Sports.

David Beckham trên trang bìa của FIFA.

Một số cầu thủ khác, chẳng hạn như Mats Hummels của tuyển Đức, thậm chí kết hợp các kỹ thuật học được trong trò chơi vào thi đấu thực và ám chỉ rằng các cầu thủ khác cũng làm điều tương tự.

Năm 2008, sau khi cản phá một quả phạt đền từ Ronaldinho, thủ môn người Ý, Marco Amelia nói: “Thật kỳ lạ, nó giống như điềm báo trước vì tôi đã đối đầu với anh ấy trên PlayStation và anh ấy cũng có một pha xử lý tương tự”.

Một cuộc thăm dò của ESPN năm 2014 cho thấy 34% người Mỹ trở thành người hâm mộ bóng đá từ trò chơi này, trong khi một nửa số người Mỹ nói rằng trò chơi đã làm tăng sự quan tâm của họ đối với môn thể thao vua.

Thời xa xưa, trẻ em trở thành fan hâm mộ bóng đá qua những tấm thẻ Panini kẹp trong sách hoặc những tấm áp phích của Glenn Hoddle hoặc Pelé. “Điều đó đã thay đổi. Ngày nay, mọi người đến với bóng đá thông qua trò chơi của chúng tôi”, theo lời Matt Prior, giám đốc sáng tạo của FIFA.