EU lo ngại tiền cứu trợ vào tay tội phạm

EU đang đau đầu trước thông tin gói cứu trợ tài chính trị giá 10 tỉ euro dành cho CH Síp có thể sẽ bị dùng sai mục đích.

CH Síp đang đàm phán khá suôn sẻ với Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng Trung ương châu Âu và đại diện EU để nhận hỗ trợ kinh tế, giúp vượt qua khủng hoảng nợ. Nếu không có gì thay đổi, quốc gia Nam Âu này sẽ chấp nhận cắt giảm ngân sách và tăng thuế để đổi lấy gói cứu trợ 10 tỉ euro. Tuy nhiên, thông tin được tờ Der Spiegel đăng tải gần đây đang gây nhiều nghi ngại tại các nước EU. Báo này dẫn báo cáo của Cơ quan Tình báo Ngoại giao Đức (BND) cho rằng được lợi nhiều nhất từ hỗ trợ của EU ở CH Síp sẽ là giới nhà giàu và thậm chí cả mafia Nga, vốn đang “cắm rễ” tại đây để được giảm thuế hoặc rửa tiền.

Rất nhiều hàng quán, cơ sở kinh doanh tại Limassol để bảng hiệu bằng tiếng Nga – Ảnh: AFP

Theo tờ The Guardian, cộng đồng nói tiếng Nga tại CH Síp vào khoảng 35.000 – 40.000 người (dân số đảo quốc này chừng 1,1 triệu người), tập trung nhiều nhất ở thành phố miền nam Limassol. Tại đây có một đài phát thanh và nhiều tờ báo bằng tiếng Nga. Với những người Nga bình thường, thành phố này thật sự là nơi sinh sống lý tưởng vì khí hậu ấm áp và hầu như không phải dùng đến tiếng Hy Lạp, ngôn ngữ chính thức của CH Síp, hay tiếng Anh. Ngoài ra, quan hệ song phương cũng rất tốt đẹp. Trong lúc đang đàm phán với EU về gói cứu trợ kinh tế thì CH Síp đã được Nga cho vay 2,5 tỉ euro. Với Moscow, đảo quốc Nam Âu này còn là một bước đệm quan trọng để hướng về khu vực Trung Đông.

Tuy nhiên, theo BND, bên ngoài những hoạt động hợp pháp, CH Síp còn thu hút nhiều người Nga vì mức thuế thấp và quy định quản lý tài khoản ngân hàng hoặc hoạt động của các công ty vẫn còn rất “thoáng” so với nhiều nước EU khác. Việc rửa tiền đặc biệt thuận lợi khi giới nhà giàu Nga muốn nhập quốc tịch CH Síp. Ngoài ra, nhờ các chính sách chung của EU, tình báo Đức cho rằng tội phạm Nga, sau khi trở thành công dân CH Síp, có thể dễ dàng mở rộng hoạt động ra các nước châu Âu. Chỉ riêng trong năm 2011, người Nga đã đầu tư vào CH Síp 21 tỉ euro, còn cao hơn GDP của đảo quốc này (17,8 tỉ euro). BND cho rằng vì những lý do nói trên, hỗ trợ kinh tế của EU cho quốc gia Nam Âu, trên thực tế sẽ giúp “tiền bẩn” của giới nhà giàu trốn thuế và bọn tội phạm Nga nằm yên ổn trong ngân hàng mà không phải lo những cơ sở này bị khủng hoảng làm phá sản.

Trước đó, theo Der Spiegel, CH Síp đã bị EU “để ý” về vấn đề trốn thuế và rửa tiền. Nước này gia nhập EU năm 2004, bắt đầu dùng đồng euro năm 2007 và ngay lập tức tỏ ra rất hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Hiện nay số công ty đăng ký hoạt động tại CH Síp nhiều hơn gấp đôi so với trước năm 2004. Về nguyên tắc, CH Síp đã ra nhiều điều luật chống rửa tiền nhưng trên thực tế, chỉ những vụ quá lộ liễu mới bị xử lý. Trong hồ sơ về tội phạm Nga ở Nghị viện châu Âu cũng thường xuyên nhắc đến CH Síp. Một báo cáo khác của Ngân hàng Thế giới cho thấy khoảng 150 tài khoản ngân hàng tại nước này liên quan đến các vụ án tham nhũng quốc tế.

Hàng tỉ euro “dùng sai”

Hồi đầu tháng 11, tờ Trouw dẫn báo cáo kiểm toán năm 2011 của EU cho thấy có 5,2 tỉ euro/129,4 tỉ euro ngân sách của liên minh đã bị “dùng sai”. Ngân sách chung của EU chủ yếu được chi để xây dựng sự hợp tác bền vững giữa các thành viên và phát triển nông nghiệp chung cho khu vực. Chính vì vậy, số tiền phung phí nói trên thường “khoanh vùng” trong các chương trình phát triển nông thôn, bảo vệ môi trường, y tế… Tờ Frankfurter Allgemeine Zeitung đưa dẫn chứng về việc nhiều khu đất ở Ý được hưởng trợ cấp của EU do đăng ký hạng mục “đất chăn thả thường xuyên”, nhưng khi các ủy viên châu Âu đến kiểm tra thì phát hiện phần lớn là… đất rừng. Hay trường hợp khác, một nông dân Tây Ban Nha được EU cấp kinh phí để nuôi 150 con cừu nhưng khi đoàn kiểm tra đến thì không kiếm ra con nào. Tuy tỷ lệ phung phí chỉ chiếm khoảng 3,9% nhưng trong bối cảnh khu vực đang khốn đốn vì khủng hoảng, hàng tỉ euro “dùng sai” đã khiến dư luận rất bất bình.

Theo TNO