EU đưa ra ‘cành ô liu’ tạm thời cho ông Trump về thương mại

Tín hiệu hòa giải này nhằm tránh một cuộc chiến thương mại mới, đồng thời chuẩn bị sẵn sàng các biện pháp đối phó nếu các lời đe dọa thuế quan trở thành hiện thực.

Cờ Liên minh châu Âu. Ảnh: IRNA/TTXVN

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại có thể leo thang trở lại giữa Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ, quan chức cấp cao phụ trách thương mại của EU đã đưa ra tín hiệu hòa giải với chính quyền sắp tới của ông Donald Trump. Động thái này được xem như một nỗ lực ngoại giao nhằm tránh một cuộc chiến thương mại có thể gây tổn hại nghiêm trọng cho liên minh xuyên Đại Tây Dương.

“Chúng ta không nên mở lại các tranh chấp thương mại cũ và nên tránh các tranh chấp thương mại mới”, Ủy viên Thương mại EU Valdis Dombrovskis nhấn mạnh sau cuộc họp đầu tiên của 27 bộ trưởng thương mại EU kể từ chiến thắng của ông Trump trong cuộc bầu cử Mỹ vào ngày 5/11. Tuyên bố này thể hiện rõ thiện chí của EU trong việc duy trì quan hệ thương mại ổn định với Mỹ.

Phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh đặc biệt nhạy cảm khi ông Trump, trong chiến dịch tranh cử vừa qua, đã đe dọa sẽ áp thuế 10-20% lên tất cả các đối tác thương mại và mức thuế lên tới 60% đối với hàng hóa từ Trung Quốc. Những đe dọa này đã gây ra làn sóng lo ngại trong cộng đồng doanh nghiệp quốc tế và các nhà hoạch định chính sách. Nhiều nhà kinh tế cảnh báo rằng việc áp thuế có thể gây tổn hại đến tăng trưởng và đẩy lạm phát tăng cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế toàn cầu.

Nhìn lại lịch sử căng thẳng thương mại, năm 2018, ông Trump từng khởi động cuộc chiến thương mại với EU bằng việc áp thuế lên thép và nhôm của khối này với lý do an ninh quốc gia. Quyết định này đã dẫn đến một loạt các biện pháp trả đũa từ phía EU, gây ảnh hưởng đáng kể đến quan hệ thương mại hai bên.

Dưới thời Tổng thống Mỹ Joe Biden, hai bên đã đạt được thỏa thuận “đình chiến”, tạm dừng các biện pháp trả đũa, tạo điều kiện cho việc phục hồi quan hệ thương mại. Tuy nhiên, thỏa thuận này sẽ hết hạn vào tháng 3/2025 – chỉ vài tuần sau khi ông Trump nhậm chức, đặt ra thách thức lớn cho cả hai bên trong việc duy trì ổn định thương mại.

Tình hình càng trở nên phức tạp hơn khi có sự thay đổi nhân sự quan trọng ở cả hai bên. Về phía Mỹ, ông Trump đã đề cử tỷ phú Howard Lutnick làm Bộ trưởng Thương mại. Trong khi đó, vai trò của Robert Lighthizer – người từng là Đại diện Thương mại Mỹ dưới thời chính quyền Trump đầu tiên và được biết đến như một nhà tư tưởng về chủ nghĩa bảo hộ thương mại – vẫn chưa rõ ràng.

Về phía EU, những thay đổi nhân sự cũng đáng chú ý. Ông Dombrovskis sẽ chuyển sang vị trí mới phụ trách việc cắt giảm thủ tục hành chính trong EU. Thay thế ông là ông Maro efčovič, một chính trị gia người Slovakia với nhiều kinh nghiệm và được Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tin tưởng.

Mặc dù EU thể hiện thiện chí hòa giải, khối này vẫn chuẩn bị các phương án đối phó. Theo chiến lược “leo thang để hạ nhiệt”, Brussels sẵn sàng có biện pháp đáp trả nhanh chóng và mạnh mẽ nếu ông Trump thực hiện các đe dọa về thuế quan.

Tuy nhiên, vẫn có những tín hiệu tích cực khi ông Lutnick mô tả thuế quan như một “con bài mặc cả”, phù hợp với quan điểm của EU rằng điều ông Trump thực sự muốn là một thỏa thuận. Điều này cho thấy khả năng đàm phán và thỏa hiệp vẫn còn, miễn là hai bên có thiện chí tìm kiếm giải pháp chung.

Về phần mình, ông Dombrovskis cũng khẳng định EU sẽ “phản ứng theo cách phối hợp, chính xác và tương xứng” nếu có các biện pháp bất lợi được áp dụng với các công ty châu Âu.