EU công bố gói viện trợ 235 triệu euro cho Syria

Nguyễn Tùng11:45 18/01/2025

Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông – Bắc Phi, ngày 17/1, Ủy ban châu Âu (EC) đã công bố gói viện trợ 235 triệu euro của Liên minh châu Âu (EU) cho Syria và các nước láng giềng, trong chuyến thăm đầu tiên của một quan chức cấp cao EU tới quốc gia Trung Đông này kể từ khi Tổng thống Bashar Al-Assad bị lật đổ.

Người dân tại một khu chợ ở Hama, Syria. Ảnh: THX/TTXVN

Phát biểu tại một họp báo ở thủ đô Damascus sau khi gặp nhà lãnh đạo mới của Syria Ahmed al-Sharaa, Ủy viên châu Âu về quản lý khủng hoảng và bình đẳng, bà Hadja Lahbib nhấn mạnh rằng nguồn tài trợ EU sẽ đóng góp vào việc cung cấp các nhu cầu cơ bản như nơi trú ẩn, thực phẩm, nước sạch, vệ sinh, chăm sóc sức khỏe, giáo dục và các trường hợp khẩn cấp khác.

Quan chức EU bày tỏ tin tưởng vào chính quyền chuyển tiếp Syria trong việc đảm bảo quyền tiếp cận không hạn chế và an toàn cho các nhân viên cứu trợ nhân đạo tới mọi khu vực của Syria, bao gồm cả những nơi khó tiếp cận và bị ảnh hưởng bởi xung đột ở miền Đông. Bà Lahbib nói thêm: “Chúng ta đang ở bước ngoặt và các quyết định sẽ được đưa ra trong những ngày và tháng tới sẽ rất quan trọng”.

Cuộc thảo luận của bà Lahbib cũng thảo luận tương lai của các lệnh trừng phạt kinh tế toàn diện mà khối 27 quốc gia này áp đặt đối với Syria. Bà Lahbib bày tỏ mong muốn được thấy “một tương lai tươi sáng cho Syria”, đồng thời hối thúc việc tuân thủ luật pháp, đảm bảo quyền con người và quyền của phụ nữ.

Chính phủ chuyển tiếp Syria đã vận động hành lang để Mỹ và EU dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, nhưng một số chính phủ châu Âu vẫn còn do dự và muốn có thời gian để xem chính quyền mới ở Syria thực hiện quyền lực của mình như thế nào.

Video đang HOT

Chuyến công du Syria của bà Lahbib diễn ra hai tuần sau khi các Bộ trưởng Ngoại giao Pháp và Đức đến thăm quốc gia Trung Đông này, kêu gọi một cuộc chuyển giao hòa bình, toàn diện, trong bối cảnh một loạt động thái ngoại giao của các quốc gia tìm cách hợp tác với chính quyền mới ở Syria.

Theo kế hoạch, các Bộ trưởng Ngoại giao EU dự kiến sẽ thảo luận về các đề xuất nới lỏng một số biện pháp đối với Syria tại một cuộc họp ở Brussels vào ngày 27/1 tới.

Tương lai Syria đối mặt với 'bài toán khó'

Sự kiện Tổng thống Syria Bashar al-Assad bị phe đối lập lật đổ, một mặt được cho có thể chấm dứt tình trạng rối ren xung đột kéo dài, nhưng mặt khác cũng đẩy quốc gia Trung Đông này tới một tương lai bất định.

Người tị nạn Syria trở về nhà từ Thổ Nhĩ Kỳ tại cửa khẩu Cilvegozu ở tỉnh Hatay, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 18/12/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Phe đối lập do nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS) đứng đầu đã thành lập một chính phủ lâm thời dưới sự điều hành của Thủ tướng tạm quyền Mohammad Al-Bachir, nhằm duy trì hoạt động của các cơ quan nhà nước và dẫn dắt tiến trình chuyển tiếp chính trị. Thủ tướng lâm thời Mohammad Al-Bachir cam kết đảm bảo quyền của tất cả các cộng đồng, nhóm tôn giáo và sắc tộc khác nhau nhằm xây dựng một xã hội hòa nhập và đoàn kết. Quá trình chuyển giao quyền lực có thể kéo dài từ 18 tháng đến 4 năm, sau đó sẽ tiến tới bầu cử tự do.

Trả lời phỏng vấn với phóng viên TTXVN tại Israel, giáo sư Nir Boms - Chủ tịch Diễn đàn Nghiên cứu Syria, thuộc Trung tâm Moshe Dayan về Trung Đông và châu Phi của Đại học Tel Aviv - cho rằng tương lai của Syria là một trong những câu hỏi phức tạp nhất trong bối cảnh khu vực Trung Đông hiện nay. Việc xây dựng một nhà nước Syria hòa bình, ổn định và phát triển có thành công hay không sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có sự ổn định nội bộ, quan hệ khu vực và vai trò của các cơ quan quốc tế.

Giáo sư Boms nhận định: "Syria đang trong giai đoạn chuyển tiếp. Trước mắt có hai khả năng, một là Syria sẽ xây dựng mô hình quốc gia tôn trọng các nhóm sắc tộc, hai là sẽ quay lại tình trạng xung đột nội bộ".

Hơn một thập kỷ xung đột tàn phá đã làm thay đổi đáng kể cấu trúc dân số nước này, với khoảng 30% dân số phải tị nạn ra nước ngoài và một con số tương tự phải di tán trong nước. Đặc biệt, tương quan giữa người theo dòng Hồi giáo Sunni và Shiite tại Syria có sự biến đổi sâu sắc. Trước xung đột, Syria là một quốc gia với khoảng 23 triệu dân, trong đó người Alawite - một nhánh của dòng Hồi giáo Shiite chiếm 12% dân số, đóng vai trò là lực lượng chính điều hành đất nước, trong khi người Sunni lại chiếm đa số. Hiện người Sunni quay lại kiểm soát chính quyền, khiến các nhóm thiểu số như người Alawite và người Kurd cảm thấy lo ngại không còn được bảo vệ như trước đây. Đặc biệt, người Kurd còn phải đối mặt với các kế hoạch của Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến tương lai của họ.

Sau khi chính quyền của ông Assad bị lật đổ, các cuộc giao tranh tiếp diễn giữa các nhóm vũ trang khác nhau, đặc biệt ở khu vực phía Bắc và Tây Bắc Syria. Các phe nhóm mở rộng lãnh thổ, chiếm nhiều khu vực trước đây do quân đội chính phủ kiểm soát. Lực lượng Dân chủ Syria (SDF), với nòng cốt là các thành viên người Kurd, kiểm soát nhiều lãnh thổ tại miền Đông Syria, đặc biệt là khu vực bờ Tây sông Euphrates. Quân đội Quốc gia Syria (SNA) chiếm các vùng lãnh thổ ở miền Bắc Syria, gần biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ. Hiện SDF và SNA vẫn chưa đưa ra tuyên bố có hợp tác với Chính phủ lâm thời hay không, đồng thời vẫn tiếp tục giao tranh tại khu vực đậ.p Tishrin.

Ngoài ra, một số khu vực từng do quân đội chính phủ Syria kiểm soát hiện chưa có lực lượng nào quản lý rõ ràng, dẫn đến tình trạng hỗn loạn và tranh giành quyền lực giữa các nhóm vũ trang. Xung đột kéo dài đang gây ra thảm họa nhân đạo nghiêm trọng, với hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa và cần hỗ trợ khẩn cấp. Việc chính quyền của ông Assad bị lật đổ cũng tạo ra làn sóng người tị nạn trở về nước, đặt ra thách thức lớn cho công tác tái thiết và ổn định xã hội.

Bên cạnh các vấn đề nội bộ, tương lai của Syria còn đối mặt với sự ảnh hưởng của các lực lượng bên ngoài. Chính phủ lâm thời Syria đã bắt đầu thiết lập quan hệ với cộng đồng quốc tế, thảo luận với chế độ cũ về tiến trình chuyển giao quyền lực và nhận được sự công nhận từ một số quốc gia. Nga và Iran, hai đồng minh của chính quyền Tổng thống Assad trước đây, đều bày tỏ mong muốn thiết lập quan hệ với chính quyền mới ở Syria. Tại khu vực, Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar đã chính thức mở lại Đại sứ quán ở Damascus sau hơn một thập niên đóng cửa.

Một số quốc gia Arập như Saudi Arabia và Ai Cập bày tỏ thiện chí sẵn sàng thiết lập quan hệ với chính quyền mới tại Syria, nhằm thúc đẩy ổn định khu vực và hợp tác kinh tế. Mỹ và các nước phương Tây khác như Anh, Pháp, Đức và Liên minh châu Âu (EU) đều liên lạc với chính quyền mới ở Damascus. Đặc phái viên Liên hợp quốc về Syria đã gặp thủ lĩnh HTS để thảo luận về quá trình chuyển tiếp chính trị và kêu gọi tăng cường viện trợ nhân đạo cho Syria. Những động thái này cho thấy cộng đồng quốc tế đang tích cực thiết lập quan hệ với chính quyền chuyển tiếp ở Syria, nhằm hỗ trợ quá trình ổn định và tái thiết quốc gia này sau biến động chính trị.

Theo giáo sư Boms, mô hình quốc gia lý tưởng cho Syria là chia sẻ quyền lực và hòa nhập. Mô hình này cần tôn trọng quyền của các nhóm sắc tộc, tôn giáo và phụ nữ; tạo lập một chính phủ đại diện, hòa nhập và cân bằng quyền lực giữa các nhóm; và đảm bảo sự ổn định trong nước và hòa bình với các nước láng giềng. Chính phủ Syria cần đại diện cho tất cả các nhóm khác nhau. Sự cân bằng quyền lực giữa các nhóm sẽ giúp tránh xung đột sắc tộc và đảm bảo công bằng trong việc phân phối tài nguyên và quyền lợi.

Với cách tiếp cận này, một mô hình liên bang sẽ phát huy hiệu quả nhằm đảm bảo quyền lợi cho các nhóm khác nhau như người Kurd, Alawite và Sunni. Chính phủ trung ương cần mạnh nhưng không áp đảo quyền tự quyết của các khu vực. Chuyên gia này nhấn mạnh: "Nếu chính quyền Syria mới có thể tạo ra một mô hình quốc gia hòa nhập, tôn trọng các nhóm sắc tộc và tôn giáo, họ sẽ có cơ hội xây dựng một nền hòa bình bền vững. Một hệ thống liên bang sẽ giúp các nhóm cảm thấy được tham gia và không bị chính quyền trung ương áp đặt".

Bên cạnh đó, Syria cũng cần xây dựng các mối quan hệ ổn định với các nước láng giềng để tránh xung đột và nhận được sự hỗ trợ trong quá trình tái thiết. Chuyên gia Israel giải thích: "Xây dựng được nền hòa bình với các nước láng giềng, Syria sẽ trở thành một quốc gia đóng góp cho sự ổn định của khu vực. Chứng minh được thái độ hòa nhập và cởi mở, Syria sẽ được các quốc gia trong khu vực, bao gồm Liên đoàn Arập, sẵn sàng chào đón trở lại cộng đồng quốc tế. Syria cần sự giúp đỡ để tái thiết, nhưng các nhà đầu tư quốc tế sẽ chỉ tham gia nếu họ tin rằng những gì được xây dựng sẽ không bị phá hủy một lần nữa".

Tuy nhiên, trong trường hợp Chính phủ mới ở Syria không thể đạt được sự hòa hợp và chia sẻ quyền lực, nước này có nguy cơ rơi vào tình trạng chia rẽ sắc tộc và tôn giáo. Các nhóm sắc tộc như Alawite, Sunni, người Kurd sẽ tiếp tục tranh giành quyền lực. Các sự kiện bạo lực gần đây giữa các nhóm cho thấy nguy cơ xảy ra các hành động trả thù lẫn nhau là rất cao. Giáo sư Boms cảnh báo nếu Syria không đạt được mô hình chia sẻ quyền lực, xung đột sắc tộc sẽ tiếp tục leo thang và nhà nước sẽ chỉ là một tập hợp rời rạc của các vùng lãnh thổ do các lực lượng khác nhau kiểm soát.

Có thể thấy tương lai của Syria là một bài toán khó và lời giải phụ thuộc không chỉ vào nỗ lực của chính quốc gia Trung Đông này mà cả sự hợp tác từ cộng đồng quốc tế. Hàng triệu người Syria vẫn đang sống trong tình trạng bấp bênh trong các khu dân cư bị tàn phá nặng nề. Để tái thiết thành công nền kinh tế bị tàn phá do hàng thập kỷ xung đột, Syria cần một nền chính trị ổn định. Trong đó, chính phủ nắm vai trò hòa giải, tạo điều kiện cho các nhóm tôn giáo và dân tộc khác nhau hợp tác xây dựng đất nước. Một mô hình thành công sẽ đưa Syria thành một biểu tượng của sự hòa nhập và tác động tích cực đến nền an ninh chung của khu vực. Ngược lại, nếu Syria quay trở lại tình trạng bất ổn, bạo lực giữa các phe nhóm tiếp diễn có thể đẩy Trung Đông vào một vòng xoáy bất ổn mới.

Liên hợp quốc thiện chí hỗ trợ giai đoạn chuyển tiếp chính trị tại Syria Ngày 8/1, đặc phái viên của Liên hợp quốc (LHQ) về Syria Geir Pedersen cho biết LHQ sẵn sàng hợp tác với chính phủ lâm thời Syria để thúc đẩy quá trình chuyển đổi chính trị đáng tin cậy và toàn diện tại quốc gia Trung Đông này. Các tay sún.g lực lượng đối lập Syria tại thủ đô Damascus, sau khi chính...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Tổng thống Zelensky chơi 'tất tay' với Nga ?09:59

Cơ quan điều tra Hàn Quốc huy động 1.000 người bắt ông Yoon Suk Yeol08:15

Israel tấ.n côn.g Yemen, tuyên bố sẽ truy lùng các thủ lĩnh Houthi17:48

3 người giàu nhất thế giới sẽ dự lễ nhậm chức của ông Trump08:24

Nghi can phóng hỏa bị bắt tại khu vực cháy rừng Los Angeles06:54

Mỹ cảnh báo quân đội Triều Tiên đang 'thiện chiến' hơn nhờ chiến đấu với Nga14:04

Khu nhà giàu California hoang tàn sau thảm họa cháy rừng10:51

Nga phản pháo lệnh cấm vận nặng nề nhất của Mỹ08:10

Lợi dụng cháy rừng ở California để đóng giả lính cứu hỏa hòng trộm cắp06:49

Rộ tin Hamas đồng ý thỏa thuận ngừng bắ.n, thả con tin tại Gaza08:14

Ông Trump và ông Biden đều nhận công về thỏa thuận ngừng bắ.n ở Gaza09:00

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Nam Sudan áp đặt lệnh giới nghiêm sau vụ cướp các cửa hàng của người Sudan

12:12:07 18/01/2025

Cảnh sát cho biết, 3 người đã thiệ.t mạn.g trong các cuộc biểu tình vào tối 16/1, sau khi có báo cáo rằng 29 công dân Nam Sudan đã thiệ.t mạn.g ở quốc gia láng giềng Sudan hồi đầu tuần.

Cuộc đối đầu mới ở Panama: Trung Quốc vươn tầm, Mỹ tăng áp lực

09:19:13 18/01/2025

Người ta đã nói về một tuyến đường sắt cao tốc mà Trung Quốc sẽ xây dựng tại Panama. Một tuyến tàu điện ngầm mới tại Thành phố Panama. Một cảng container hiện đại.

Khủng hoảng rác thải gia tăng tại đảo Phuket, Thái Lan

09:17:45 18/01/2025

Theo cục kiểm soát ô nhiễm, Phuket chỉ có một lò đốt do chính quyền vận hành, chỉ có thể xử lý khoảng 900 tấn rác mỗi ngày. Phần còn lại được chuyển đến các bãi đổ rác. Chỉ có 10% rác thải ở Phuket được tái chế và 60% là rác thải hữu cơ...

Phe ông Yoon cáo buộc lãnh đạo cơ quan điều tra 'vi phạm bí mật quân sự'

07:21:04 18/01/2025

Đội ngũ luật sư của Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol ngày 16.1 đã nộp đơn khiếu nại cáo buộc lãnh đạo cơ quan cảnh sát và chống tham nhũng đã xâm nhập trái phép tư dinh tổng thống.

Cột mốc mới cho Ấn Độ trong hàng không vũ trụ

07:13:50 18/01/2025

Ấn Độ ngày 16.1 đã ghép nối hai vệ tinh trong không gian, một cột mốc quan trọng cho giấc mơ về một trạm vũ trụ và chuyến bay có người lái lên mặt trăng của nước này.

Cuba xác nhận 13 binh sĩ thiệ.t mạn.g trong vụ nổ kho vũ khí

07:06:54 18/01/2025

Chính phủ Cuba ngày 15.1 thông báo 13 binh sĩ đã thiệ.t mạn.g sau một vụ nổ xảy ra tại một kho vũ khí ở nước này vào ngày 7.1.

Tình báo Israel cài thuố.c nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran

07:02:24 18/01/2025

Một quan chức cấp cao Iran lần đầu thừa nhận tình báo Israel đã cài chất nổ vào các máy ly tâm được dùng để làm giàu uranium tại các cơ sở hạt nhân Iran.

Thái Lan xác định nghi phạm chủ mư.u sá.t hại cựu nghị sĩ đối lập Campuchia

06:52:42 18/01/2025

Cảnh sát Thái Lan đã có lệnh bắt giữ một du khách Campuchia 43 tuổ.i bị cáo buộc chỉ đạo vụ bắ.n chế.t một cựu nghị sĩ đối lập Campuchia tại Bangkok vào tuần trước.

10 thời điểm then chốt trong cuộc xung đột Israel - Hamas

22:32:04 17/01/2025

Trong hơn 15 tháng, cuộc xung đột giữa Israel và Hamas đã xảy ra hàng loạt biến cố lớn không chỉ ở Dải Gaza mà còn trên cả khu vực.

Ông Trump và ông Biden đều nhận công về thỏa thuận ngừng bắ.n ở Gaza

22:23:55 17/01/2025

Theo ông Trump, thỏa thuận ngừng bắ.n trên chỉ có thể xảy ra nhờ thắng lợi lịch sử của ông trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ hồi tháng 11.2023.

WHO cảnh báo về dịch bệnh Marburg

22:20:10 17/01/2025

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho hay dịch bệnh Marburg dường như đang bùng phát tại Tanzania, đồng thời cảnh báo nguy cơ lây lan ở quốc gia Đông Phi này và trong khu vực ở mức cao.