El Salvador, nơi người dân không dám qua đường vì sợ xã hội đen

Xã hội đen hoành hành và hoạt động trên quy mô lớn khiến cuộc sống của người El Salvador bị ảnh hưởng trầm trọng. Chính phủ nước này đang nỗ lực kiểm soát các băng đảng.

El Salvador, đất nước ở Trung Mỹ, không còn xa lạ gì với tình trạng bạo lực. Cuộc nội chiến tàn khốc vào những năm 1980 ở nước này kéo dài hơn một thập kỷ. Văn hóa băng đảng từ đó được hình thành và sản sinh ra hàng loạt tội ác như tống tiền và giết người, theo Guardian.

Tỷ lệ các vụ giết người trong năm 2015-2016 tăng vọt lên mức 100 vụ/100.000 dân, cao hơn các quốc gia xếp sau là Honduras và Venezuela với 59 vụ/100.000 dân (theo InSightCrime).

Đến nay, 3.382 người được cho đã mất tích, nhiều hơn 200 người so với năm 2018. Nếu phát hiện thi thể của người mất tích, việc mai táng được cử hành càng sớm càng tốt và đám tang được tổ chức lặng lẽ, bởi đây thường là mục tiêu của các vụ giết người.

Ước tính có khoảng 60.000 người liên quan đến hoạt động của hai băng đảng xã hội đen là Mara Salvatrucha 13 (MS-13) và Barrio 18 (La 18), ngoài ra còn có 52.000 sĩ quan nhà nước, bao gồm lực lượng cảnh sát, bán quân sự và quân đội.

Nguồn gốc của các băng đảng bắt nguồn từ những người Salvador trốn sang Mỹ, cụ thể là đến Los Angeles. Bị cực đoan hóa trong tù, người Salvador bắt đầu xây dựng mạng lưới liên kết với băng đảng MS-13. Trái lại, La 18 được xây dựng như một băng đảng đa chủng tộc và thống lĩnh ở Trung Mỹ, với 30.000-50.000 thành viên tại Mỹ.

Sau khi nội chiến El Salvador kết thúc vào năm 1992, Mỹ trục xuất người di cư bị kết án về El Salvador, đưa văn hóa băng đảng và bạo lực trở lại nước này. Thông qua việc chiêu mộ thêm thành viên, tống tiền và ép buộc, các băng đảng tiếp tục phát triển về quy mô và ảnh hưởng, nắm giữ quyền kiểm soát lớn hơn bao giờ hết tại El Salvador.

Các thành viên băng đảng MS13 trong trại giam Chalatenango. Ngày nay, chính quyền El Salvador lâm vào trạng thái tê liệt. Chiến tranh chia cắt nhiều gia đình và tình trạng mất tích trở nên phổ biến.

Tù nhân nam cắt tóc trong trại giam San Francisco Gótera. Người ngoài rất khó để hiểu được xã hội El Salvador bị các băng đảng chi phối như thế nào. Ở nhiều thành phố, người dân thậm chí không thể băng qua đường do mỗi bên thuộc quyền kiểm soát của một băng đảng khác nhau. Khi đến một khu phố mới, du khách thường phải nháy đèn hoặc hạ kính xe xuống để thể hiện lòng trung thành đối với băng đảng kiểm soát khu vực đó.

Tù nhân nữ cắt tóc trong trại giam dành cho nữ ở El Salvador. Tổng thống mới đắc cử Nayib Armando Bukele hứa hẹn mang lại hy vọng cho quốc gia Trung Mỹ này bằng nhiều kế hoạch với mục tiêu diệt trừ xã hội đen trong ba đến bốn năm.

Vào tháng 6, Tổng thống Bukele đưa ra kế hoạch kiểm soát lãnh thổ trị giá 31 triệu USD nhằm tăng cường sự hiện diện của cảnh sát và quân đội, đánh đuổi các băng đảng và làm giảm tình trạng xã hội đen kiểm soát nhiều khu vực. Hai tháng sau, cảnh sát tuyên bố đã bắt giữ hơn 5.000 nghi phạm trên cả nước.

Tuy nhiên cho đến nay, cảnh sát vẫn luôn phải cảnh giác cao độ và giấu danh tính để tránh bị tấn công. Người dân vẫn chưa thể lấy lại niềm tin vào chính phủ, dẫn đến tình trạng di cư ra nước ngoài, thường là về biên giới phía bắc tới Mỹ và Mexico. Hiện chưa thể chắc chắn tình trạng bạo lực tại El Salvador sẽ giảm bớt trong tương lai gần.

Hương Ly

Theo news.zing.vn